<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Құрбан айт – мұсылмандардың ұлы екі мерекесінің бірі. Исламдағы айттар (мерекелер) үлкен ерекше мән-мағынаға ие. Мәселен, Ораза айт Рамазан айында бір ай бойы ұсталған оразадан кейін келсе, Құрбан айт Зұл-хижжа айының қасиетті алғашқы он күндігінде жетеді. Бес парыздың бірі болған қажылық та осы күндері басталады.
Бұл күндер жылдың ең қасиетті күндері болғандықтан, онда жасалған ізгі амалдардың жеке тұлға және қоғам үшін көптеген ерекшеліктері мен игі әсерлері бар. Мәселен, құрбандық шалушылар құрбандық етін және одан басқа азық-түлік тарату арқылы жақындары, көршілері, соның ішінде мұқтаж жандарға қуаныш сыйлап, пайдасын тигізеді.
Құрбан айттың құрметіне жайылған дастархан қоғам мүшелері арасында туыстық, көршілік, достық және әріптестік қарым-қатынастардың нығаюына әсер етеді. Сондықтан, елімізде кең тараған, бірақ соңғы уақытта ұмытылып бара жатқан «айттау» дәстүрі осы сәтті пайдаланып жақындардан хабар алу, олардың арасында көмекке мұқтаж болғандары болса, олар қол ұшын созу, қажеттіліктерін өтеу, туындаған мәселелерін шешу сияқты туыстық қатынасты күшейтуде ерекше маңызға ие болған. Одан бөлек Меккеге қажылық рәсімін өтеу үшін дүниенің шартарабынан келген мұсылмандар, ұлтына, түр-сыйпатына қарамастан бірге құлшылықтарын атқарып, әлем елдерінің өзара ауызбіршілігін, сыйластық және ынтымақтастығын арттыруға&nbsp; оң ықпал етеді.
Кәусар сүресінде келген: «Раббыңа арнап намаз оқы, құрбандық шал» деген аят басшылыққа алынып, құрбан шалудан бұрын айт намазы оқылу керек еді. Алайда, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының шешімі бойынша, пандемия жағдайына байланысты, биыл айт намазы оқылмайды және құрбан шалу рәсімі мешіттерде жүзеге асырылмайды. Бірақ, үйінде құрбандық шалуға мүмкіндігі болмағандар бұл рәсімді <a href="http://www.qurban2020.kz/">www.qurban2020.kz</a> сайты арқылы өтей алады. Сонымен бірге, мұқтаж жандар ет алуға өтініштерін қалдырса болады.
Әлбетте, көпшілік болып айт намазын оқу немесе құрбан шалуға адамдарды шоғырландыру секілді шараларды уақытша тоқтату адамдардың өмірін сақтауды, індеттің таралуына жол бермеуді көздейді. Осыны ескере отырып, азаматтарымызды төзімділік танытып, түсіністікпен қарауға, тәртіпті сақтап, тазалық ережелерін басшылыққа алуға шақырамыз. Құрбан айт елімізге құтты болғай!
Сержан АНДАРБАЕВ,
Облыстық ішкі саясат басқармасының
Дін мәселелерін зерттеу орталығының маманы

ҚҰРБАНДЫҚ ШАЛУ – ЖАРАТУШЫҒА БОЙСҰНУДЫҢ АЙҚЫН КӨРІНІСІ

Kyzylorda-news.kz. Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова Құрбан айт мерекесімен құттықтады.
Құрметті жерлестер! 
Қадірлі әлеумет!
Баршаңызды мұсылман қауымының ең ұлық мерекесі – қасиетті Құрбан айт мейрамымен Сыр жұртшылығы атынан шын жүректен құттықтаймын. 
Бүгінде елімізде түрлi ұлт өкілдері мен конфессиялар тату өмiр сүруде. Олардың арасындағы достықтың нығаюы және дiни жоралғылардың өз дәрежесiнде жүргізілуі Конституциялық заңдылықпен қорғалған.
Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев: «Құрбан айт – күллі мұсылман қауымын бейбітшілік пен татулыққа, өзара түсіністікке шақыратын қасиетті мейрам», – деген болатын. 
Құрбан айт мерекесі елдің береке-бірлігін бекемдеп, халықты қанағат пен қайырымдылыққа шақыруда өлшеусіз үлес қосып келеді.
Құрметті әлеумет!
Осындай ізгі ниетіміз бен амалдарымыздың, тұтастығымыз бен бірлігіміздің арқасында бір-бірімізге және жақынымызға жанашырлықпен қарап, бүгінгі қатерлі дертке қарсы тұрудамыз.
Елде белең алған індеттің алдын алу, қаупін сейілту үшін діни ғибадатханалардың уақытша жабылуына түсіністікпен қарап, имандылық иірімдерін үйінде, отбасында өткізіп жатқан аймақ тұрғындарына алғысым шексіз. 
Құрбан айт мерекесінде де жақындарымыздың амандығы мен саулығы үшін көпшілік шаралардан бас тартып, жамағат болып жиналмай, отбасында мерекелеуге шақырамын.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев айтқандай: «Бәлкім, бұл біздің бірлігімізді байқау үшін берілген сынақ шығар. Бір жеңнен қол, бір жағадан бас шығарып, ұйымдаса білсек, бұл сыннан да өтерміз». 
Қасиетті күндердегі ізгі амалдарыңыз бен ниеттеріңіз қабыл болсын! 
Құрбан айт әрбір отбасына амандық, денімізге саулық, елімізге бірлік пен ынтымақ әкелсін.
Жақындарымызға жанашыр болайық. 
Құрбан айт құтты болсын!

Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова Құрбан айт мерекесімен құттықтады

Биыл Арапа күні – бейсенбі 30 шілде
Арапа сөзі арабтың «ъарафа», яғни, «білу, анықтау, түсіну» мағынасына сай келеді. Бізде оны қарияларымыз «Қарапа» деп атап кеткен. Зұлхижжа айынының тоғызыншы күні, күллі мұсылман жұртының мейрамы Құрбан айттың алдындағы күн және күндердің ең қадірлісі – Арапа күні жақындап келеді.
Қазақ халқы бұл күнді әуелден қадірлеп, құрметтей білген. Арапа күні құрбан айт мерекесіне ерекше дайындық жасап, марқұмдарға дұға бағыштап, бір-біріне қонаққа барып, ұлық мейрамның келгеніне қуанған.
Бұл күні бес парыздың бірі, қажылық парызын өтеу үшін дүниенің түкпір-түкпірінен қасиетті Мекке шаһарына жиналған қажылар Арафат тауында тұрып, Аллаға мінәжат етеді. Ал қажылыққа бара алмаған адам, бұл күнді құрмет тұтып, құлағына, көзіне және тіліне ие болып, тәшриқ тәкбірін айтып, ораза ұстап, дұға және тәубе жасап, кешірім тілеумен өткізеді.
Арапа күнгі амалдарға қатысты 6 кеңес
Арапа күнін құрметтеу.&nbsp;Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):&nbsp;«Арапа күнін құрметтеңдер! Өйткені Арапа – Алла Тағала қадірлеген күн»&nbsp;(Дәйләми) десе, тағы бір өсиетінде:&nbsp;«Арапа күні құлағына, көзіне және тіліне ие болған адам кешіріледі»&nbsp;(Табарани) деген.
Құлағына ие болу – ғайбат, мәні жоқ жаман өлеңдерді тыңдамау деген сөз. Егер бұлар біздің қалауымыздан тыс құлағымызға келетін болса, бізге күнә болмайды. Көзге ие болу – харам нәрселерге қарамау және мубах нәрселерден ғибрат алу деген сөз. Тіліне ие болу – өтірік, өсек, сөз тасу, жаман сөз, тіпті, бос сөзден тыйылу, ешкімді тілімен ренжітпеу дегенді білдіреді. Осы аталғандарға мойынсұнып жүрген адам Арапа күнін құрметтеген болады.
Сондықтан, бұл күні жасалған игі істер үшін сауаптар бірнеше есе артады және оның шын мәніндегі көптігін Алладан басқа ешкім білмейді. Сол сияқты бұл күні жасалған күнәлардың да&nbsp; жазасы бірнеше есе артады.
Тәшриқ тәкбірі.&nbsp;Арапа күні таң намазынан бастап Құрбан айттың төртінші күні екінті намазына дейінгі 23 намазда еркек-әйел барлық адам парыз намаздардан кейін сәлем бере сала&nbsp;«Аллаһуммә әнтәссәлам…»&nbsp;дұғасын оқымай тұрып, уәжіп болған тәшриқ тәкбір дұғасын (жеке оқыса да, жамағатпен оқыса да) дауыстап оқулары керек. Әйел адамдар дауыстарын шағырмай, іштерінен оқиды. Парыз намаздарынан басқа айт және жұма намаздарынан кейін де оқылады. Тәшриқ тәкбірі:&nbsp;«Аллаһу әкбар, Аллаһу әкбар, Ла илаһә иллаллаһу уаллаһу әкбар, Аллаһу әкбар уә лилләһил-хамд»&nbsp;Мағынасы: Алла&nbsp;Ұлық, Алла&nbsp;Ұлық! Алладан басқа құдай жоқ және Алла бәрінен де Ұлық! Алла Ұлық әрі күллі мадақ-мақтаулар тек Аллаға тән!
Ораза ұстау.&nbsp;Арапа күні ораза ұстау қажет (сүннет) амал. Өйткені, ораза – нәпсі тәрбиесінің негізі. Хадистерде Арапа күні ораза тұтудың сауабы мол және күнәларымыз кешірілетінін жеткізген. Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):&nbsp;«Арапа күні ораза тұтушыға Адам пайғамбардан (яғни алғашқы адамнан) Қиямет сырнайы үрленгенге дейін, өмір сүрген бүкіл адамдар санының екі есесіндей сауап жазылады»&nbsp;–&nbsp;деген. Тағы бір риуаятта, момындардың анасы Айша (Алла оған разы болсын) Масрукқа: «Ей Масрук, сен Расулуллаһтың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) Арапа күні оразаны мың күнмен салыстырғанын естідің бе?» деді. (Байхаки, Табарани).
Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):&nbsp;«Арапа күні ұсталған ораза 1000 күн тұтылған&nbsp;(нәпіл)&nbsp;оразаға тең»&nbsp;(Табарани) деген.
«Арапа күні ораза тұтқан адамдардың екі жылдық күнәлары кешіріледі. Бірі, өткен жылғы, екіншісі, келер жылдың күнәлары»&nbsp;яғни, осы күні тұтылған ораза өткен және келер жылда жасалатын тәубелердің қабыл болуына себепші болады. (Муслим)
Дұға жасау.&nbsp;Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай дейді:&nbsp;«Дұғаның абзалы – Арапа күнінің дұғасы және мен әрі менен бұрын болған пайғамбарлардың айтқан дұғаның абзалы – Алла Тағаладан өзге тәңір жоқ. Ол – жалғыз. Оның серігі жоқ. Иелік және мақтау Алла Тағалаға тән әрі Ол барлық нәрсеге құдіретті».&nbsp;Сол үшін осындай қасиеті мол күнді бос өткізбей, дұғамен күнімізді берекелі еткен жөн болады. Дұғамыз арқылы еліміз бен жеріміздің, жанұямыз бен ағайынның амандығын тілеу қажет. Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):&nbsp;&nbsp;«Дұғаның қадірлісі – Арапа күні жасалған дұға»&nbsp;(Бәйһақи) дейді.
Тәубе ету.&nbsp;Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) «Адам баласының бәрі қателік жасайды. Солардың ішіндегі ең жақсылары –жасаған қателіктері үшін тәубе ететіндері», – деген. Демек күнә істемейтін, қателікке бой алдырмайтын пенде болмайды. Алла пендесіне тәубе ету мүмкіндігін берді. Сол үшін Арапа күні мейірім есігі ашылған кезде, Аллаға тәубе жасап, күнә-қателіктеріміздің кешірілуін сұрайық. Өйткені, Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):&nbsp;«Арапа – өте құнды күн. Ол күні мейірім есіктері ашылады»&nbsp;деген. (Дәйләми)
«Төрт түннің күндізі де түні секілді құнды болып келеді. Алла Тағала ол күндері дұға еткен адамның тілегін кері қайтармайды, оларды кешіреді және олар бұл күндерде мол ихсанға қауышады. Бұлар: Қадір түні, Арапа түні, Бәрат түні, жұма түні және күндері»&nbsp;(Дәйләми)
Кешірімді болу:&nbsp;Кешірім – иманның шынайы көрінісі. Адамзаттың ардақтысы Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай айтқан:&nbsp;«Кешіре әрі райдан қайта біліңдер, өйткені кешірім мен мейірімділік таныту пенденің маңыздылығын арттыра түседі. Егер Алланың сізді ұлықтауын қаласаңыз, онда өзгелердің де күнәларын кешіріңіз».
Ендеше, Алланың шарапатымен, кешіре алатын мұсылман жұмақтағы Кәусәр бұлақтан су іше алады, Алла оны ұлықтайды, Қиямет күні өзі кешіріліп, жоғары дәрежеге ие болады. Ал кімде-кім&nbsp; мейірімділік танытпаса, мұның бәрінен құр алақан қалуы ықтимал.&nbsp;Осынау Алла қадірлі еткен күнде маңайымыздағы жандардың барлығын кешірсек, Алла бізді де кешіреді.
Арапа күні мүбәрәк болып, елімізден, үйлерімізден бақ-береке кетпесін! Жаратушы Жаббар Иеміз Арапа күнгі жасайтын ізгі амалдарымызды сауаптан жазғай! Әмин!
<a href="https://www.muftyat.kz/kk/articles/kurban-ait/2020-07-27/32290-arapa-kunine-arnalgan-6-kenes/">ҚМДБ</a>

Арапа күніне арналған 6 кеңес

Дана Абайдың тіл байлығы

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы, бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлы Құрбан айт намазына қатысты мәлімдеме жасады.
<blockquote>
 “Алла қаласа, биыл Құрбан айт мерекесі ғұламалар кеңесінің бекітуімен 31 шілде, 1-2 тамыз күндеріне сәйкес келіп тұр. Алайда елімізде карантин мерзімі 2 тамызға дейін ұзартылғандықтан, республика бойынша мешіттер жабық болады. Осыған байланысты 31 шілде күні Құрбан айт намазы оқылмайды”, – деді Тағанұлы.
</blockquote>
Осы орайда бас мүфти сындарлы сәтте сағымызды сындырып алмай, айналадағы адамдарды үрейге емес, үмітке шақыруға үндеді.&nbsp;&nbsp;
<blockquote>
 “Біз – өткенге салауат айтып, Алланың арайлап атқан әрбір таңынан жақсылық күткен халықпыз. Рухымызды түсірмей, сын сағатта сағымызды сындырып алмайық. Қадірлі жамағат, біз қазір сындарлы сәтте отырмыз. Қадірлі жамағат, біз қазір сындарлы сәтте отырмыз. Мұндайда халық даналығы “Бетеге кетсе, бел қалар. Бектер кетсе, ел қалар. Берекең кетсе, не қалар?” демей ме?”, – деп атап көрсетті Тағанұлы.
</blockquote>

Биыл елімізде Құрбан айт намазы оқылмайды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> ҚМДБ-ның Қызылорда облысы бойынша Бас имамы Болатбек Ұласқанұлы қалалық «Нұр» мешітінің жаңа ғимаратының құрылысымен танысты.
«Нұр» мешітінің бас имамы Марат Үркімбаев құрылыспен таныстыру барысында заман талабына сай салынып жатқан жаңа ғимаратта 1000 адамға дейін құлшылық жасай алатынын атап өтті. Имамның айтуынша, мешіт ерлерге және әйелдерге арналған намаз залдарынан бөлек дәріс сыныптары, құран оқыту, неке қидыру және қызметкерлердің жұмыс бөлмелерімен жасақталады. Сонымен қатар, ауласында дәретхана, қасапхана, көлік тұрағы да салынатын болады.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/07/fb_img_1595233232713.jpg" alt="" />
«Нұр» мешіті – қала орталығында орналасқан ескі мешіт. Бүгінде ғимараты ескі, көлемі кіші болса да, жақсылықтың жаршысы, жамағаттың ұйытқысы, маңайындағы халықты имандылыққа шақырушы ордаға айналған құтты мекен.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/07/fb_img_1595233214165.jpg" alt="" />
Мешіттің бас имамы аймақтағы «Шымкент» медресесінде алған діни білімімен қатар, «Қазақ тілі әдибиеті» және «Информатика» мамандықтары бойынша жоғары оқу орнын тәмамдаған білікті кадрлардың бірі.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/07/fb_img_1595233219479.jpg" alt="" />
Жас болса да бас болып имамдық қызметінен бөлек мешіт салу жауапкершілігін қатар алып жүрген Марат Дайрабайұлының ұйытқы болуымен жергілікті жанашыр азаматтар мен жамағаттар белсенді үлес қосып, жаңа құлшылық үйінің құрылысы қарқынды жүруде.

Қызылордада  «Нұр» мешітінің құрылысы қарқынды жүргізіліп жатыр

Надежда Лушникова: Мені алғаш айтысқа үкілеп қосқан да, тұрмысқа шығарда той жасап ұзатқан да – қасиетті Сыр өңірі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> 1 маусым балаларды қорғау күні мен Абайдың 175 жылдық мерейтойына орай, партияның «Кедергісіз келешек, «Бақытты отбасы» жобалары аясында үйден оқытылатын 4-7 сынып оқушылары арысындағы «Әлемнің Абайы» атты онлайн көркемсөз оқу байқауы өз мәресіне жетті.
«Nur Otan» партиясы Қызылорда облыстық филиалы мен облыстық білім басқармасы бірлесіп ұйымдастырылған байқауға қалалық білім бөлімімен үйден оқытылатын 20 бүлдіршін өтінім беріп, олар 2 кезең бойынша сынға түскен.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/06/nwr-otan-1.jpg" alt="" />
&nbsp;Балалар Абай өлеңдері мен қара сөздерін жатқа оқып, 1 минуттық бейнеролик түсіріп жолдады. Екінші кезеңде олар ZOOM бағдарламасы арқылы қосылып, Абай шығармалары мен өмір жолынан қойылған сауалдарға жауап берді.
Онлайн өткен байқау барысында балғындар қойылған сауалдарға жылдам, әрі&nbsp; нақты жауап&nbsp; беріп,&nbsp; Абай&nbsp; аталарының&nbsp; шығармалары мен өмір жолынан жан-жақты хабардар екенін байқатты.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/06/nwr-otan-2.jpg" alt="" />
Балғындарды облыстық партия филиалы төрағасының бірінші орынбасары Ақмарал Әлназарова мен облыстық білім басқармасының басшысы Ақзира Қасымова балғындарды мерекемен құттықтап, шығармашылық табыс тіледі.
<blockquote>
 «Тәуелсіз елде өсіп келе жатқан бақытты ұрпақсыңдар. Сіздердің бақытты өмір сүрулеріңіз үшін біздің елімізде барлық жағдай жасалған. Ата-аналарыңыз да сіздердің білімді, білікті азамат болып қалыптасуларыңызға барлық күш-жігерін жұмысап жатыр. Мерекелеріңіз құтты болсын! Сіздерге, баянды өмір, бақытты балалық шақ тілеймін», -деді Ақмарал Әлназарова.
</blockquote>
Өз кезегінде балғындарды құттықтаған Ақзира Қасымова, мүмкіндігі шекетулі балаларды әлеуметтендіру – тек отбасының ғана емес, бүкіл қоғамның да проблемасы екенін&nbsp; айтты.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/06/nwr-otan-3.jpg" alt="" />
<blockquote>
 «Nur Otan» партиясы инклюзивті білім беруді кеңейту, балаларды әлеуметтендіру және кедергісіз орта құру үшін үлкен жұмыстар жасап жатыр. Бүгінгі ұйымдастырылған шара соның бір көрінісі деп білемін және партия филиалы&nbsp; басшылығына&nbsp; ата-аналар мен балалардың атынан шынайы ризашылығымды білдіремін», – деді басқарма басшысы. &nbsp;
</blockquote>
Байқауға қатысушы балғындардың барлығы арнайы алғыс хатпен марапатталып, бағалы сыйлықпен (планшет) марапатталды. Байқау онлайн түрде өткендіктен сыйлықтар қатысушылардың үйлеріне жеткізіліп берілді.
Атап өту керек жалпы өңірде 1187 бала үйден оқытылады. Олардың 469-ы Қызылорда қаласында. 4-7 сыныптарда оқитындарының саны жүзге жуық.

Қызылордада «Әлемнің Абайы» атты байқау қорытындыланды (ФОТО)

Темірбек Жүргенов &#8211; Кеңес заманындағы ұлттық ой-сананың ілгерілетушісі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген қайраткері, белгілі журналист Махат Садықтың «Қырымбек Көшербаевтың Абайы» атты мақаласын qazaquni.kz ақпараттық ресурсынан оқып шықтым.
Автор Абай кескін-келбетін қалып­тас­тыруда мүсін-ескерткіштерді біріз­ден­діру керектігін қозғап, Абайтану ілімін дамытуда маңызды рөл атқаратынын жазады.
«Абай Құнанбайұлының 175 жылдығына орай елдің бірқатар қаласында Абай ескерткіші мен бюстерін ашу жоспарланып отыр. Қалың көпшілікке Абай образы осы мүсіндер негізінде қалыптасатыны анық. Осы орайда ойда жүрген ұсыныс.
2009 жылы Өскеменде еңселі Абай ескерткіші ашылды. Әкім орынбасары ретінде ескерткішті дайындау жауап­кер­шілігі маған жүктелді. Конкурсқа қабыл­данған оннан астам мүсіндерді көрдім. Бәрі дерлік «шапанға оранған, қабағы түсіңкі, жуанқарын адам». Болмайды дедім. Алдын – ала дайындап қойған Абайдың Мәскеуде орнатылған ескерткішінің су­ретін мүсіншілерге таратып бердім.
<blockquote>
 – Бұл Қырымбек Елеуұлы Көшербаевтың – Абайы, – дедім. Басты талап Ескерткіштегі Абай образы, бейнесі осындай болуы керек. Бұған қосымша біздің талап бойынша Ескерткіш постаментімен 14 метрден биік болатындығын ескеріңіздер. Абай оң қолына кітап ұстап тұрсын. Қалғаны сіздердің «фантазияларыңыз!» – деп ескерткіштің негізгі талабын түсіндіреді.
</blockquote>
2018 жылы қазан айында Мәскеу қаласындағы Абай ескерткішін көрген едім. Оған сол кездегі облыс әкімі Қырымбек Көшербаев себеп болған-ды. Оның қолдауымен М.Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінде өткен халықаралық конференцияға қатыстық. Сыр елінен барған аудандық газеттің бас редакторларымен бірге Әлия Молдағұлова атындағы №402 мектеп-лицийге арнайы барып, бюст-ескерткішіне гүл шоқтарын қойып, батырға арналған музейді көрдік. Одан кейін көрнекті қоғам қайраткері, қазақ халқының біртуар перзенті, ағартушы-демократ Ғани Мұратбаевтың жамбасы тиген «Ваганьковско» қорымына барып, рухына Құран бағыштадық. Әрі тарихи тұлғаның азаматтық, қайраткерлік істерін еске алдық.
Мәскеу сапарында естен кетпейтін оқиға «Чистые пруды» бульварындағы Абай ескерткіші алдында орын алды. Сыр өңіріндегі аудандық газеттердің тізгінің ұстаған қаламгерлер Абайдың өлеңдерін оқып, ой жарыстырды. Бұған жергілікті тұрғындар да араласып, қазақтың бас ақынын ұлықтады. Ескерткіш қазақ-орыс достығының символы екенін, екі елдің басшысы бас қосып, ескерткішті ашқан тарихи сәтте куә болғандарын қуанышпен жеткізді.
Шабыттанып, арқаланып, Мәскеудегі Абай ескерткішінің алдында ұзақ тұрдық. Рухтантанып, ерекше жылы аура сезіндік. Сол ескерткіш Абайдың болмыс-бітімімен ұштасып жатқандай көрінді.
Абай мұрасына зер салып, қадіріне бойлаған ұрпақ сансыз сауалға жауап алатыны сөзсіз. Иә ақын сөздің парқын ұққанның көкірегіне нұр құяды. Оның ұлағатын мерейлі тойда да, қаралы өлім-жетімде де қолданып, елдің көкейіндегі, көңіліндегі ойды дөп басамыз. Білім іздеген талаптыны да, ғылым жолындағы ізденімпазды да Абайдың сөзі жігерлендіреді, жауапкершілікті сезіндіреді. Абай жаққан сәуледен қызметтің кез-келген саласындағы азаматтар қуат алады. Осылайша Абайтану ілімі өміршеңдігін дәлелдеген рухани-мәдени құндылыққ айналды, оны зерделеп, ұлттық таным-түсінікті танып, салт-сананы ұғуға болады. Өйткені Абай толық адам болудың жолын көрсетті, мемлекеттік мүдденің баянды жолына бағыттайды.
Ендеше Абай мен қазақ бір-бірінің мәнін ашатын, бір-бірімен тығыз байланысты ұғымға айналды. Бұл дегеніңіз, ақын ескерткіштерін біріздендірудің, бейнесін бірегей етудің мәні мен мағынасын аша түсетіндей. Мұны Махат Садық Шығыс Қазақстан облысы әкімінің орынбасары болған кезінде сәтті үйлестіреді. Яғни 2006 жылы Өскемен қаласында бой көтерген Абай ескерткіші Қырымбек Көшербаевтың басшылығымен жасалған Абай образын қайталады.
Өскемендегі тарихи сәтке куә болған едім. Ол кезде Павлодар облысында қызметте болатынмын. Павлодарлық делегация құрамында Алтай өлкесіне бардық. Бас ақынның еңселі ескерткіші ашылған кезде Ұлы Дала елінің шығысында қазақ руханияты Абайдың бейнесі сәуле шашқандай сезіндік. Арада 12 жыл өткенде Мәскеуде Абайдың сол бейнесін қайта көрдік. Сөйтсек, бұл – Қырымбек Көшербаевтың Абайының бейнесі екен-ау.
<blockquote>
 – …Сонымен Өскемендегі ескерткіш, 2006 жылы Мәскеудегі Елшіміз болған, белгілі мемлекет және қоғам қайраткері Қырымбек Көшербаевтың басшылығымен жасалған Абай образын қайталады. Абайдың бұл бейнесін сол кездегі облыс әкімі Бердібек Сапарбаев пен Мәдениет министрі Мұхтар Құл-Мұхаммед жоғары бағалап, бірден бекітті. Бір жылдан кейін мәскеулік Абай образын Астанада ашылған Абай ескерткішінен байқадым. Ол кезде қала Әкімі Иманғали Тасмағамбетов болатын, – дейді Махат Кәбірұлы.
</blockquote>
Алыс-жақын шет елдерде, Қазақстандағы облыс және аудан орталықтарында Абайдың жүздеген ескерткіші мен бюсттері бой көтерген. Пекинде, Ташкентте, Анкарада, Мысырда, Тегеранда, Бакуде, Будапештте және т.б әлемнің ірі-ірі қалаларында Абайдың болмыс-бітімін танытатын ескерткіштер бар. Нұр-Сұлтан, Алматы, Орал, Ақтау, Шымкент, Тараз, Семей қаласында ақынға ескерткіш салынды. Бірақ әр ескерткіште Абайдың кескін-келбеті әртүрлі. Ескертіште ақынның қимыл-қозғалысының формасы әртүрлі болғанымен түр-әлпеті бірдей болғаны абзал.
<blockquote>
 – Биылғы мерекелі жылы Абай бейнеленген бірқатар суреттер жариялануда. Бюстері салтанатпен ашылуда. Облыс орталықтарында Абай ескерткішін орнатуға бюджет бөлінуде. Ойландыратын жәйт Абайды халыққа жақындатуға арналған осы естелік мұралар әр жерде әртүрлі. Жобаға Абайдың отбасымен түскен жалғыз фотосы негізге алынғанға ұқсайды. Ол фото Абайдың арқа сүйеген перзенті: «Жаңа жылдың басшысы – ол, Мен ескінің арты едім» деп үміт күткен ұлы Абдрахман қайтыс болған соң түсірілгенін ешкім назарға алмайды. Үлкен трагедиядан кейін ұлы Тұлғанын ғұмыры да Мұхтар Әуезовтың «Абай жолы» эпопеясының соңғы төртінші томының бөлімдерінің атауындай: «Қапада. Қастықта. Шайқаста. Жұтта» өтті… – дейді мақаласында журналист-жазушы.
</blockquote>
Абай әлемін, Абай әлемі арқылы зерттеп-тану, меңгеру, ғұламаның ілімі бойынша өмір сүру – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев ұсынған «Рухани жаңғыруы» мен «Мәңгілік Ел» идеясының негізгі кілті. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Абай ілімінің маңызын «Абай және XXI ғасырдағы Қазақстан» атты мақаласында тоқталып, «той тойлау үшін емес, ой-өрісімізді кеңейтіп, рухани тұрғыдан дамуымыз үшін өткізілмек» дегенді алға тартты.
Абайдың мүсін-ескерткіштерін біріздендіру қаншалықты маңызды болса, ақынның философиясын, таным-түсінігін, көзқарасын насихаттап, өмірлік басты құндылығына айналдыру жүйелі түрде атқарылуы тиіс. Президент айтқандай, 175 жылдықты формалды тойға айналдырмағаннан гөрі, жер-жерде Абай орталықтарын ашып, ақынның бай мұрасын насихаттайтын кез келді. Тіпті төтенше жағдай кезінде де Абай мұрасын дәріптейтін шаралар тоқтамағаны ләзім.
Бір ғана ақынның «толық адам» идеясын алайық.
Білімсіздік пен надандықты, жалқаулық пен екіжүзділікті, күншілдік пен мансапқорлықты, менмендік пен мақтаншақтықты, әділетсіздік пен сатқындықты таразылаған кемел ой иесі жаман қасиеттерді тәрбиелеуде «толық адам» ілімін ұсынады. 
Ақын «Ғылым таппай мақтанба» өлеңінде «толық адамның» теориясын ашып көрсетеді.
Адам болам десеңіз
Бес нәрсеге асық бол
Олар: Талап, Еңбек, Терең ой, Қанағат, Рақым.
Яғни адамды рухани кемелдендіріп, ой-санасын жетілдіріп, ғылымды меңгеруге қажетті дағдыларды көрсетті.
Бес нәрседен қашық бол.
Олар: Өсек, Өтірік, Мақтаншақ, Еріншек, Бекер мал шашпақ.
Бұл – қоғамның негізгі керітартпа факторлары. Мұндай әдеттерден біз арыла алдық па?!
Абайдың «Қанағат, Рақымына» қарағанда «Бекер мал шашпағын» берік ұстандық па? Олай болмаса, карантинге дейінгі аста-төк тойларды қалай түсіндіреміз. 
Қысқасы, карантин кезінде Абай рухымен сырласып, өз-өзімізді тануға күш салсақ қайтеді?! 
«Адам ақылсыздығынан азбайды, ақылдының сөзін ұғып аларлық жүректе жігер, қайрат, байлаулылық жоқтығынан азады» дейді Абай ұлтына қарата.
Ақынның өнегісінен өрнек алған қаламгерлердің ойын дұрыс түсініп, Абайдың ескерткіштерін жүйелеп, біріздендірудің мән-маңызын түсініп, қолға алсақ, ертеңгі ұрпақтың алдында үлкен іс бітіріп кеткеніміз болады.
Нұрлат БАЙГЕНЖЕ

Абай бейнесін бірегей ету маңызды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Рухани жаңғыру – адам баласының оның ішкі әлемінің жаңаруы, сана-сезімі, жаңа өзгерісті қабылдай білуі. Рухани жаңғыруда өркениеттің өрге жүзуімен байланыстырамыз. Тарих сахнасына көз жүгіртсек, өскен ұлттың өрби түсуіне осы «Рухани жаңғыру» дәлел.
Көне замандағы көрікті қалаларымыз, сән салтанатты таласқан озық ескерткіштеріміз, мәдени мұраларымыз бұлтартпас айғақ болып табылады.
Елбасымыз рухани жаңғырудың бірнеше принциптерін ұсынды: Бәсекелестік қабілет. Ғаламданудың жаһандық жүйесіне еніп, ХХІ ғасырдың талаптарына дағдыланудың қамына кірісу сапалы табыстың кілті екенін атап айтты.
Прагматизм. Ұлан ғайыр қазыналарымызды қалпынша қолданып, қорғау, бір мақсатпен межелеген межеге жету арқылы түрлі саяси радикалды идеалогияларға тосқауыл болудың бағдарын ұсынды.
Ұлттық бірегейлікті сақтау. Елбасымыз үшінші қағидасында ұлттық код, яғни халқымызға тән салт-санамыз, асыл мәдениетіміз бұлардың барлығы бойымызда жалындап, үні шырқалып тұруын баса айтты, сонда ғана алға басулар болатының ескертті.
Білімнің салтанат құруы. Қазіргі таңда білім бағдарламаларының елімізге ұтымды үлес қосып келе жатқанын айта келіп, табыс тізгіні – білімді болашақ жастардың қолында екеніне баса назар аударды.
Қазақстанның революциялық емес, эволюциялық дамуы. ХХ ғасыр қасіреттерін қаперімізге сақтап, одан сабақ алу және дүрбелең туғызу экономикалық күйреуге алып келетінін қазіргі кезде болып жатқан әлемдік толқыныстарды мысалға келтірді. Ревалюциялық өзгеріс емес, эволюциялық жаңару алып келуіміз керек екеніне ой қорытты.
Қорыта айтқанда, бұл Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың ұтымды қағидасы, халқына деген үндеу өсиеті деп білемін. Ішкі руханиятымыз арқылы, сыртқы өзгерістерді жақсы жағынан қабылдап, жаңғырудың даңғыл жолына түсуге көшбасшымыз болашақ мына бізге дара жол көрсетті. Ол соқпақтардан қалай өту керектігін айтып, бағыт бағдар берді.
Ендеше, көкжиектен ауытқымай, ұлт көшбасшысының өскелең ұрпаққа мензеген дара жолымен биік шыңдарды бағындырайық!
Ф. Қозыбақова,
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті тарих және археология, этнология факультетінің Қазақстан тарихы кафедрасының профессоры, ғылыми жоба жетекшісі.
Анелья Князбай,
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университетінің Филология және әлем тілдері факультетінің студенті.

«Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру»: Ұлтқа қажетті ұтымды бағдарлама

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Рухани жаңғыру» Мемлекеттік бағдарламасына биыл 3 жыл толып отыр. Осы азғантай уақыт бедерінде аталған бағдарлама қазақ қоғамына не берді деген сауал әрбір саналы азаматтың көкейінде жүрері анық. ҚР Республикасының Мемлекеттік хатшысы, белгілі қоғам қайраткері Қ.Е.Көшербаевтың «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланған «Ұлтты ұлы мұраттар алға жетелейді» атты мақаласы осы сауал төңірегінде салиқалы сөз қозғай отырып, бағдарлама аясында алдағы атқарылар жаңа міндеттер жайында ой бөліседі.
Қырымбек Елеуұлы идеология саласында ту бастан араласқан кәсіби маман ретінде «Рухани жаңғыру» бағдарламасының ұлтқа қажет ұтымды тұстарына терең мән берген. Расында, соңғы жылдары республикамыз бойынша Елбасының аталған мақаласы негізінде қабылданған мемлекеттік бағдарлама көлемінде атқарылып жатқан игі істер мен ілкімді шаралар аз емес қой. Осы орайда Мемлекеттік хатшының мына тұжырымдары ден қоярлық: «Ғасырлар тезінде жоғалтқанымыздың көп екенін ескерсек, рухани дамып, қоғамдық сананы жаңғыртып, ұлттың идеологиясын өрістетуде 3 жыл көп уақыт емес. Сайып келгенде, халықтың рухани жаңғыруы – мәңгілік жүретін процесс. Бүгінгі күні Бағдарламаның 6 бағыты бойынша 13 арнайы жоба іске асырылып жатыр. Ұлттық құндылықтарды жүйелеп, салт-дәстүрімізді, руханиятымызды ұлықтау мақсатында атқарылған шаруа ұшан-теңіз». «Ұшан теңіз» деп ауыз толтыратындай ауқымды шаруалардың атқарылып жатқаны да шындық.
«Рухани жаңғырудың» Тұңғыш президентіміз атап көрсеткен басты бағыттары: бәсекеге қабілеттілік, прагматизм, ұлттық бірегейлікті сақтау, білімнің салтанат құруы, революциялық емес, эволюциялық даму, сананың ашықтығы секілді 6 бағыты бойынша жүзеге асырылып жатқан рухани-мәдени шаралардың молдығы көңіл көншітерлік. Біткен іске сыншы көп. Кемшіліктері болуы мүмкін. Бірақ ел санасын жаңғырту жолында істеліп жатқан сапалы әрі маңызды іс-шаралар да жетерлік. Аталған 13 арнайы жоба шеңберінде шешімін тауып жатқан түрлі деңгейдегі рухани, тарихи, мәдени-әлеуметтік кіші жобаларды да ескеру керек. Мәселен, елімізде жастарға қамқорлық, еріктілер қозғалысы, отбасылық дәстүрді сақтау, ауылға бетбұрыс, ақын-жазушыларымызды қолдау, ішкі және сыртқы туризмді дамыту, ұлттық тарихымыз бен жалпы ұлттық мәдени-рухани санамызды жаңғырту бағытында жасалып жатқан үлкенді-кішілі шаралар жай ғана жалаң сөз емес, ел келешегі үшін игі ниеттен туындаған ізгі мақсаттың нәтижесі. Бұл айтылғандарға Мемлекеттік деңгейде қолға алынып, сатылы түрде жүзеге асырылып жатқан «100 жаңа оқулық» және «Ұлттық жазуымызды біртіндеп латын әліпбиіне көшіру» секілді іргелі жобаларды қосқанда «Рухани жаңғырудың» мәртебесі биіктей түсері хақ.
Тәуелсіздік жылдары ұлт қаламгерлерінің шығармашылық тұрмысы мүшкіл халге түскені жасырын емес. Жазушы қауым капитал қоғамының қатал талаптарына икемделе алмай көп мехнат тартты. Ал өткен 3 жылда мемлекетіміз ұлт әдебиетіне оң көзімен қарап, жанашырлық ниетін іспен дәлелдегеніне күллі әлем куә. Қ.Елеуұлының: «Үш жыл бұрын «Рухани жаңғыру» бағдарламасы жарық көрген сәтте ұлт руханияты төңірегіндегі тұлғалардың қуанышы есімде. Қараусыз баладай қалған әдебиетіміздің бойына қан жүгіріп, зиялы қауымның күпті көңілі бір серпілген еді. Содан бері ұлттық әдебиет өрісін кеңейтуге арналған шаралар тоқтаған емес. Атап айтқанда, 2018-2019 жылдары алғаш рет қазақстандық авторлардың таңдаулы әдеби шығармаларын (поэзия және проза бойынша) БҰҰ-ның 6 тіліне аудару жобасы іске асырылды. Қазіргі қазақ поэзиясының антологиясы мен қазіргі қазақ прозасының антологиясы БҰҰ-ның 5 тілінде шығарылды», – деп ағынан жарылуы да соның айқын айғағы. Мемлекеттік хатшы сонымен қатар балалар әдебиетінің алтын қоры құрылғанын және осы тақырыпта жазатын жазушыларға арнайы гранттар бөлу қарастырылғаны айтады. «Бала – біздің болашағымыз» дейтін ұлт үшін бұл да «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясындағы айта қаларлық әдеби-мәдени шаралардың бір парасы ғана.
Сағат сайын құбылған қазіргі кезеңде сандық технологияның маңызы күннен күнге арта түсуде. Осы орайда «Рухани жаңғыру» бағдарламасын насихаттау бағыты да сандық форматқа жедел көшуді қолға алып отыр. Алдағы уақытта жұмыстың басым бөлігі әлеуметтік желі, электронды БАҚ және онлайн-платформалар негізінде жүргізілмек. Ол үшін үнемді әдеттер қалыптастырып, қаржы, құқықтық және медиасауаттылық деңгейін арттыру мақсатында тәжірибелік кеңестер беретін аудиоподкасттер мен бейнеконтент құрастырылған. «Бұл тұрғыда ақпараттандыру жұмыстарына да жете мән беріліп отыр. Қоғамдағы өзекті ойлар, дәстүр мен ғұрпымыздың бүгінгі көрінісі, ұрпақ тәрбиесіне қатысты келелі әңгімелер, танымдық мақалалар мен сүбелі сұхбаттарды біріктірген Ruh.kz порталы ашылып, сәтті жобаларды жүзеге асырып жатыр. Портал құрамындағы мәдени шараларды біріктіретін «Этноген» сайты халықты жақсы жаңалықтарымен сусындатып отыр», – дейді Қырымбек Елеуұлы.&nbsp;
Пандемия қасыреті көптеген мемлекеттердің шаңырағын шайқалтып, ел экономикасы мен қарапайым халыққа ауыр бейнет тартқызып отыр. Бұл қатерлі вирустың әлегі Қазақстанды да айналып өткен жоқ. Еліміздің бірқатар ірі қалалары мен елді мекендері карантин жағдайында өмір сүруде. Елдің де, ердің де сыналар кезі туған күрделі уақытта ұлт бірлігі мен қоғамдық тәртіптің аса маңызды екендігі айтпаса да белгілі. Алайда кейбіреулер өз басын ғана ойлап, жалған дақпырт пен бір сәттік пендеуи көңіл-күйдің жетегінде кететіндігі өкінішті! Мемхатшы бүгіндері әлемді жайлаған коноравирус індетінің салдарынан туындайтын бірнеше маңызды мәселеге тоқталған. Автордың: «Жаһандық пандемия адамзатқа табиғат алдындағы ұмытқан борышын да еске салды. Отбасылық құндылықтың, туыстық қатынас пен бауырмалдықтың, дәстүрлеріміз бен рухани мұрамыздың қадірін түсіндірді. Мұндайда бақтың тек бағалай білгенге қонатынын ұғынамыз», – деген сөздерінде үлкен астар жатыр. Қырымбек Елеуұлы жазып отырғандай, руханият пен мәдениетке, білім мен ғылымға көңіл бөлу – ұлтты алға ілгерілететін негізгі күш. Рухани қазынамыздың кемел болғаны халық үшін де, қоғам үшін де маңызды. Қоғам қайраткерінің мақаласында ендігі жерде ғылым мен білімге, медицина мен рухани сананың жаңғыруына ерекше көңіл бөлу қажеттігіне баса назар аударылған.
«Бір ақиқат бар: енді әлем бұрынғыдай болмайды… Иә, тереңнен толғап, арыға үңілсек санамызда сілкініс, қоғамда үлкен қозғалыс қажеттілігін пайымдаймыз. Қоғамдық санада көзқарастар жаңғырып, құндылықтарды бағалау көрсеткіші де ауысуда. Әлемді жаппай жаулаған дағдарыс дауылы жаһанды күйзеліске ұшыратты. Бірақ әрбір аласапыранның артында дамудың даңғыл жолы жатады емес пе? Тоқырау кезеңі орта және шағын бизнестің жаңа тынысын ашып, отандық өнімнің өрісін кеңейтері анық. Берілген қолдау мен мүмкіндікті ұтымды қолданар сәт келді», – деген тұжырымдары арқылы автор ұлт келешегіне алаңдаулы ел азаматының позициясын айқын аңдатқан. Әлбетте, бүгінгі әлемді жайлаған жайсыз ахуал елдің экономикасына ғана емес, рухани жан дүниесіне де орасан әсер етуде. Мұндай сын сағатта ұлтын сүйетін Қырекеңдей текті тұлғаның тебіренбей, толғанбай қалуы мүмкін бе?
Мемлекеттік хатшы әр саладағы түйткілді мәселелерге жеке тоқталып, олардың ең маңызды бағыттарына қатысты орнықты ұсыныс, ойлы пікірлерін білдіріпті. Солардың арасында өзіме ұнаған тағы бір мәнді тақырып – автордың ұлттық идеология туралы толғаныстары болды. Шындығында, Қазақ елінің «алдымен экономика» саясатының тасасында үнемі елеусіз қала беретін ұлттық идеологиясы алдағы кезеңде қандай болатындығы ел зиялыларын ғана емес, көзі ашық халықты түгелдей толғандырып отырғаны даусыз. «Бір ел, бір мүдде», «Біз біргеміз» деген ізгі ұранды ту еткен елдің ендігі ұрпақтарының басын қандай ұлттық идея біріктіре алады? Бұл орайдағы Қырымбек Елеуұлының көзқарасы көптің көңілінен шығарлықтай көрінеді.
«Ұлттық сана – адамды мемлекетімен, қоғамымен біріктіріп отыратын рухани феномен. Сондықтан ұлттық идеологияның болашағын қоғам талқысына салу – ең дұрыс шешімдердің бірі. Жаңғырудың қадамдарын халық саналы түрде өзі таңдауы тиіс. Осы мақсатта «Азаматтық алаң» пікірталас клубы жұмысын бастады. Рухани өркендеуіміздің, мұрамызды ұлықтап, құндылықтарымызды жаңғыртуға қатысты барлық тақырыптар ұлт зиялылары мен ғалымдар, жастар мен әлеуметтік топ өкілдерінің талқысына түседі. Аға буын мен жастардың өзара үндестігі, сабақтастығы жалғасады», –дейді Мемлекеттік хатшы. Сөз жоқ, дәл бүгінгідей алмағайып дәуірде ұлттық идеология мемлекетке де, сол мемлекеттің негізін құраушы қазақ халқына да ауадай қажет. Ал шын мағынасындағы нағыз ұлттық идеологияны қалыптастыру қазақ қоғамындағы рухани сананың толықтай түлеп, қайта жаңғыруымен тығыз байланысты деп ойлаймын. ҚР президенті Қ.К.Тоқаевтың «толық адам» концепциясы жайындағы ұлы Абайдың ойларына жүгінуі де осының жарқын дәлелі. Демек, «Рухани жаңғыру» дегеніміз – ұлтты ұлы мұраттарына жетелейтін ұлағатты жол. ҚР Мелекеттік хатшысы Қ.Е.Көшербаевтың аталған мақаласын оқығанда көңілге түйіп, хатқа түсірген алғашқы ой-әсеріміз осындай болды.
Серікбай ҚОСАН,
ақын, түркітанушы,
Қызылорда облыстық «Рухани жаңғыру» орталығының бөлім меңгерушісі

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Руханият

ҚҰРБАНДЫҚ ШАЛУ – ЖАРАТУШЫҒА БОЙСҰНУДЫҢ АЙҚЫН КӨРІНІСІ

Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова Құрбан айт мерекесімен құттықтады

Арапа күніне арналған 6 кеңес

Дана Абайдың тіл байлығы

Биыл елімізде Құрбан айт намазы оқылмайды

Қызылордада «Нұр» мешітінің құрылысы қарқынды жүргізіліп жатыр

Надежда Лушникова: Мені алғаш айтысқа үкілеп қосқан да, тұрмысқа шығарда той жасап ұзатқан да – қасиетті Сыр өңірі

Қызылордада «Әлемнің Абайы» атты байқау қорытындыланды (ФОТО)

Темірбек Жүргенов – Кеңес заманындағы ұлттық ой-сананың ілгерілетушісі

Абай бейнесін бірегей ету маңызды

«Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру»: Ұлтқа қажетті ұтымды бағдарлама

Серікбай Қосан: Рухани жаңғыру – ұлттық сананың бағдаршамы

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Руханият

ҚҰРБАНДЫҚ ШАЛУ – ЖАРАТУШЫҒА БОЙСҰНУДЫҢ АЙҚЫН КӨРІНІСІ

Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова Құрбан айт мерекесімен құттықтады

Арапа күніне арналған 6 кеңес

Дана Абайдың тіл байлығы

Биыл елімізде Құрбан айт намазы оқылмайды

Қызылордада «Нұр» мешітінің құрылысы қарқынды жүргізіліп жатыр

Надежда Лушникова: Мені алғаш айтысқа үкілеп қосқан да, тұрмысқа шығарда той жасап ұзатқан да – қасиетті Сыр өңірі

Қызылордада «Әлемнің Абайы» атты байқау қорытындыланды (ФОТО)

Темірбек Жүргенов &#8211; Кеңес заманындағы ұлттық ой-сананың ілгерілетушісі

Абай бейнесін бірегей ету маңызды

«Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру»: Ұлтқа қажетті ұтымды бағдарлама

Серікбай Қосан: Рухани жаңғыру – ұлттық сананың бағдаршамы

Темірбек Жүргенов – Кеңес заманындағы ұлттық ой-сананың ілгерілетушісі