&nbsp;<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> «Өрт сөндіруші мамандығы – табандылық пен ұтымдылықты қажет етеді. Жалын арасынан жеңімпаз болып шығу үшін ұжымның ауызбіршілігі маңызды»,– дейді өрт сөндіру қызметінің ардагері Байменов Ғани.&nbsp; Бар ғұмырын өрт сөндіру қызметіне арнаған ардагер бүгінде &nbsp;зейнетке шықса да азаматтық қорғау саласынан алыстаған жоқ. Ол қызметте өткізген жылдарын &nbsp;сағынышпен &nbsp;еске алады. – Мен 1969 жылы Қызылорда қаласында дүниеге келдім. 1987 жылы 2 жыл Герман Демократиялық Республикасында Кеңес одағы әскерінде қызмет атқардым. Бала күнімнен форма киюді, әскери салада қызмет етуді армандадым. Әскерден келген жыл болатын. Бір күні қатарынан екі өрт сөндіру көлігі кетіп барады. Біріншісі бұрылған кезде құтқару құралы ұшып кетті. Екінші көлікті тоқтатып, қызметкерлердің қолына құралды табыстадым. Алғысын айтқан құтқарушылар, «сен де біз секілді өрт сөндіруші бол» деп, жылы лебізін білдірді. Ағалардың тілегі қабыл болып, көп ұзамай өрт сөндіру қызметіне қабылдандым. Менің өрт сөндіруші болғым келетінін естігенде ата-анам қарсы болмады. Тіпті осындай азаматтық таңдауды мақтан тұтты. Алғашында өрт сөндіруші мамандығы қиын әрі қауіпті екенін ойламадым. Бойыңда қаның тулап, жалындап тұрған жастық шақта ештеңе де қорқынышты болмайтыны анық. Тұрмыстық өрттер, электр сымдарының қысқа тұйықталуынан шыққан және дала өрттері болды. Өрт сөндірушілер күнделікті осындай жайттармен бетпе-бет келеді, – дейді ардагер бізбен әңгімесінде.<blockquote> Ғани Әбдіқалықұлы алғашқы еңбек жолын 1990 жылдың 3 маусымында өрт сөндіруші болып бастаған. 1999 жылы аға өрт сөндіруші болып тағайындалған. 2001 жылы бөлімше командирі болып жұмыс істей бастаған. Қызмет еткен жылдар аралығында ондаған адамның өмірін құтқарған.&nbsp;</blockquote> – 1994 жылдары қыс мезгілінде жер асты туннелі өртенді. Лабиринт тунель ішінде қою түтінмен арпалыстық. Ол кезде қазіргідей техника дамымаған. Қысымдалған аппараттар, 50 метрлік баспалдақ ол уақыттарда жоқ еді. Жер астында өртпен арпалысқан едік. Бұл менің еңбек жолымдағы алғашқы ауқымды өрт болды. Өрт сөндіруші бірден от өтіне тап болмайды. Алдымен оқу-жаттығу жұмыстары жүргізіледі. Аға буынның жас мамандармен өзара тәжірибие алмасуы ұжымның бірігуіне ықпал етеді. Себебі, өрт оқиғасы кезінде басты қару – ауызбіршілік. Барлығы жұмыла жұмыс істеп, бір-біріне кедергі етпей, әрқайсысы өз қызметін атқарса, өрт сөндіру кезінде кедергілер аз болады. 2009 жылдың күз мезгілінде таңертеңнен бастап өрт шақыртулар басталды. Алғашқы қоңырау «тері ауруханасынан» түсті. Хлордан химия бөлініп, залалсыздандыру жұмыстарын жүргіздік. Артынша үш қабатты тұрғын үйде газ жарылып, үй өртенді. Адам өмірін құтқарып, өртті өшірген кезде тағы да бір шақырту түсті. «Береке» қонақ үйінде жарылыстың қатты болғаны сонша терезедегі темір тор арғы бетке ұшып кеткен. Ас бөлмеде газ жарылып, бетон астында әйел адам қалған еді. Осылайша толассыз шақыртулар түсіп, бір тәулік өртпен алысқан едік, – дейді жұмыс барысындағы естелігімен бөліскен Ғани Байменов.<blockquote> Бүгінде ардагер өрт сөндіруші 7 баланың әкесі. Өзі де балаларының халықтың батырына айналып, адам өмірін құтқарса дейді. Ертегідегідей қаһармандарына қарап бой түзеген ұлдары да әке жолын жалғап, өрт сөндіруші болуды армандайды екен. От өтінде өмір кешіп, жалын арасынан жан алып қалған кейіпкеріміз бүгінде ардагер өрт сөндіруші. Ғани Байменов өңірінің азаматтық қорғау саласын дамытуға қосқан зор кәсіби тәжірибиесі – қазіргі жас буынға үлгі. Зейнетке шықса да, өскелең ұрпаққа өрт сөндіру қызметін таныстырып, мамандық таңдауға ықпал етіп жүрген жан. Әңгімелесу барысында оның рухани құндылықтарға басымдық беретінін, әрі қызметін сүйетіндігін байқадық. Өмірін өрт сөндіру қызметіне арнаған өрт сөндіруші әлі де бұл саладан алыстамаған. &nbsp;Ал жұмыс барысындағы еңбегі елеусіз қалмаған ол бірнеше төсбелгі иегері.</blockquote>

Өрт сөндіру қызметінің ардагері

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгінгі таңда мәселенің түп-тамырын табу, тұрмыстық зорлық-зомбылықтың себептерін анықтау маңызды екені күн сайын айтылуда. Бұл тек құқық қорғау органдарының жұмысы ғана емес, аталмыш мәселеге әлеуметтанушыларды, сарапшыларды, психологтарды және мемлекеттік органдарды тарту қажет.&nbsp;Отбасылық және тұрмыстық зорлық-зомбылық қаржылық қиындықтармен, ішімдікке әуестікпен және нашақорлықпен, әйелдің материалдық жағдайымен тікелей байланысты. Отбасы аясында жасалатын құқық бұзушулықтардың құқықтық және әлеуметтік аспектілерін талдау кезінде тұрмыстық қақтығыстар саласындағы негізгі қиындық пен қарсылық жәбірленунішің өз жағдайын ауырлатудан қорқып, зорлық көрсеткен адам жөнінде айтқысы келмеуі деген қорытындыға келуде. Көбінесе олар өздері үшін қорқып, үнсіз қалады.Отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылықпен күресу үшін 2009 жылы «Тұрмыстық зорлық-зомбылық профилаткикасы туралы» Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды, онда зорлық-зомбылықтан зардап шеккендерді қорғау, отбасындағы зорлық-зомбылық жағдайларының алдын алу және тергеу тетігін көздейтін нормалар жазылған. Сонымен қатар, заңнаманың соңғы өзгерістеріне сәйкес, полиция тұрмыстық құқық бұзуылықтарды тіркеудің мәлімдемелік сипатына емес, анықтау сипатына көшті. Тараптарды қайта татуластыру мүмкіндігі алынып тасталды, әкімшілік және тұрмыстық зорлық-зомбылық үшін қылмыстық жауапкершілік күшейтілді.Тұрмыстық зорлық-зомбылыққа кінәлі адамдар «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасының 73-бабы бойынша жауапқа тартылуы мүмкін. Ал олардың әрекеттерінде қылмыстық құқық бұзушылық құрамы болған кезде олар Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексінің 106-бабы «Денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіру» бойынша қылмыстық жауаптылыққа тартылады, бұл үш жылдан сегіз жылға дейінгі мерзімге бас бостандығын шектеуге немесе сол мерзімге бас бостандығынан айыруға жазаланады.&nbsp;Кейбір елдерде зорлық көрсетушілерге олардың мінез-құлқын түсінуге, қайта зорлық-зомбылықтың алдын алуға көмектесетін тиісті бағдарламалар бар. Мұндай елдер мемлекеттік қаржыландыру шеңберінде зорлық-зомбылық құрбандарына көмек көрсететін коммерциялық емес ұйымдарға қаржылық қолдау, заңгерлік көмек, кеңес беру және баспана ұсынуда. Сонымен қатар, тұрмыстық зорлық-зомбылық құрбандары әйелдер мен балаларға арналған мамандандырылған дағдарыс орталықтарына жүгіне алады. Онда оларға психологиялық, әлеуметтік және құқықтық көмек көрсетіледі. &nbsp;

Тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы күрес толастамайды 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> &nbsp;Облыстың оқу орындарында «Есірткі-ғасыр дерті!» тақырыбында дөңгелек үстел өтті. Дөңгелек&nbsp;үстел барысында «Есірткіден бас тарту нәтижесінде не аламыз», «Есірткінің біздің денемізге әсері», «Дұрыс емес жолға түскендерге көмектесу керек пе» деген сұрақтар қозғалды. Білім орындарында өткізілген дөңгелек үстелде біршама мәселелер қозғалды.Іс-шара барысында тақырыптар бойынша қатысушылардың пікірлері айтылды, сөзжұмбақтар, блиц-сауалнамалар шешілді, танымал тұлғалардың өмірі жайлы мысалдары және есірткіге қарсы танымал өлеңдер келтірілді, бейнероликтер мен аниме көрсетілді. Сондай-ақ, қатысушылар есірткіге қарсы мазмұндағы плакаттар салу арқылы нашақорлық мәселесі туралы өз көзқарастарын көрсетуге тырысты.Ұйымдастырушы Қызылорда облысы Полиция департаментінің Есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл басқармасының пікірінше, ең үздік, қызықты және креативті дөңгелек үстелді М.Мәметова атындағы Қызылорда жоғары педагогикалық колледжі, Шиелі ауданының №244 орта мектебі, Жалағаш ауданының №118 орта мектебі, Жаңақорған ауданының №242 орта мектептерінде өткізілген. Іс-шара алдағы уақытта жалғасын табады.Фото: Полиция департаменті

«Есірткі – ғасыр ауруы»: Қызылордада дөңгелек үстел өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;&nbsp;Еліміздегі омбудсмен институтына 20 жылдан асты. 2002 жылы Президент Жарлығымен құрылғанымен де, демократияға ұмтылатын мемлекеттің міндетті элементі ретінде адам құқықтары жөніндегі уәкіл институтын жандандыру бастамасы кейінгі жылдары ғана қолға алынды.2022 жылдың 18 қарашасында мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасымен елдегі Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің және оның жергілікті жерлердегі өкілдерінің міндеттері мен құзыретін айқындайтын арнайы Конституциялық заң күшіне енді.Адам құқықтары жөніндегі Уәкіл қызметінің міндеттері адамның және азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қалпына келтіруге жәрдемдесу, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді жетілдіру, адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын ілгерлетуге ықпал ету.Еліміздің әрбір өңірінде Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің өкілдері мемлекеттік қызмет туралы заңнамасына сәйкес лауазымға тағайындалып жұмыстарын атқаруда.2022 жылы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің Қызылорда облысы бойынша өкіліне тұрғындар 29 арыз түсірген. Ал өткен жылы 174 арыз түсіпті, оның 118-іне түсіндірме беріліп, 56-сы қанағаттандырылған. Түскен арыздардың сипаты бойынша 14 арызы жүкті және жас әйелдердің еңбек құқықтарына қатысты жазылған.Еліміздің еңбек заңнамасына сәйкес әйелдерге мынадай құқықтар мен шектеулер беріледі:Он сегіз жасқа толмаған жұмыскерді, жүкті әйелдерді және ауыр жұмыстарда, еңбек жағдайлары зиянды және қауіпті жұмыстарда істейтін жұмыскерлерді жыл сайынғы ақылы еңбек демалысынан кері шақырып алуға жол берілмейді (Еңбек Кодексінің 95-бабының 4-тармағы).Еңбек кодексінің 99-бабына сәйкес жүкті әйелдерге, бала туған әйелдерге, жаңа туған баланы асырап алған әйелдерге бала тууға байланысты мынадай демалыстар беріледі:1) жүктілігі және босануы бойынша демалыс;2) жаңа туған баланы асырап алған жұмыскерлерге демалыс;3) бала үш жасқа толғанға дейін бағып-күтуге арналған жалақысы сақталмайтын демалыс.Жүкті әйел жүктілікке және босануға байланысты демалысқа құқық беретін еңбекке уақытша қабілетсіздік парағында көрсетілген күннен бастап оны демалыстың осы түріне құқықты растайтын еңбекке уақытша қабілетсіздік парағын ұсыну арқылы ресімдейді. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше белгіленбесе, ұзақтығы босануға дейін күнтізбелік жетпіс күнге және босанғаннан кейін күнтізбелік елу алты (қиын босанған немесе екі немесе одан көп бала туған жағдайда - жетпіс) күнге жүктілікке және босануға байланысты демалыс беріледі. Демалыстарды есептеу жиынтықтап жүргізіледі және демалыс әйелге босанғанға дейін нақты пайдаланған күндерінің санына және жұмыс берушідегі жұмысының ұзақтығына қарамастан, толық беріледі. Жаңа туған баланы асырап алған жұмыскерлерге бала асырап алынған күннен бастап және бала туған күннен бастап елу алты күн өткенге дейінгі кезеңге демалыс беріледі. Егер Еңбек және ұжымдық шарт талаптарында, жұмыс берушінің актісінде көзделсе, жұмыс беруші орташа жалақысын сақтай отырып, Қазақстан Республикасының Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылған, жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы асырап алуға байланысты табысынан айырылған жағдайда төленетін әлеуметтік төлем сомасын шегеріп, жүктілікке және босануға байланысты демалысқа, жаңа туған баланы асырап алған жұмыскерлерге берілетін демалысқа ақы төлейді.Әйелдердің еңбегін пайдалануға тыйым салынатын жұмыстардың тізіміне сәйкес әйелдерді ауыр жұмыстарға, еңбек жағдайлары зиянды және қауіпті жұмыстарға жұмысқа орналастыруға жол берілмейді (Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 26-бабы 2-тармағының 4) тармақшасы). "Он сегіз жасқа толмаған қызметкерлердің еңбегін пайдалануға тыйым салынатын жұмыстардың тізімін, он сегіз жасқа толмаған қызметкерлердің ауыр заттарды тасуы мен жылжытуының шекті нормаларын және әйелдердің еңбегін пайдалануға тыйым салынатын жұмыстардың тізімін, әйелдердің ауыр заттарды қолмен көтеруінің және жылжытуының шекті нормаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 8 желтоқсандағы №944 бұйрығына әйелдердің еңбегін пайдалануға тыйым салынатын 25 кіші бөлім бойынша шамамен 287 атау кіреді.Еңбек кодексінің 44-бабына сәйкес жұмыс беруші медициналық қорытынды негізінде жүкті әйелді орташа жалақысын сақтай отырып, зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың әсерін болғызбайтын басқа жұмысқа ауыстыруға міндетті. Жүкті әйелге басқа жұмыс берілгенге дейін ол орташа жалақысы сақтала отырып, жұмысты орындаудан босатылуға жатады. Жүкті әйел жұмыс беруші ұсынған басқа жұмысқа ауысудан бас тартқан жағдайда, ол жүктілікке және босануға байланысты демалыс берілгенге дейін жалақысы сақталмайтын қарсы көрсетілген жұмысты орындаудан босатылуға жатады. Еңбек шарты белгілі бір мерзімге байланысты мерзімі. Алайда, егер бір жылдан кем емес белгілі бір мерзімге жасалған еңбек шартының мерзімі аяқталған күні жүкті әйел он екі және одан да көп апта мерзімдегі жүктілік туралы медициналық қорытынды ұсынса, сондай-ақ үш жасқа дейінгі баласы бар, бала асырап алған және бала күтімі бойынша жалақысы сақталмайтын демалысқа өз құқығын пайдалануға ниет білдірген жұмыскер уақытша болмаған жұмыскерді алмастыру жағдайларынан басқа, еңбек шартының мерзімін ұзарту туралы жазбаша, онда жұмыс беруші еңбек шартының мерзімін бала күтімі бойынша демалыс аяқталған күнге дейін ұзартуға міндетті (Еңбек кодексінің 51-бабының 1 және 2-тармақтары). Жұмыс берушіге жүктілік туралы анықтаманы ұсынған жүкті әйелдермен, үш жасқа дейінгі балалары бар әйелдермен, он төрт жасқа дейінгі баланы (он сегіз жасқа дейінгі мүгедек баланы) тәрбиелеп отырған жалғызілікті аналармен, 52-баптың 1-тармағының 2 және 3 тармақшаларында белгіленген негіздер бойынша аталған балалар санатын анасыз тәрбиелеп отырған өзге де адамдармен еңбек шартын жұмыс берушінің бастамасы бойынша бұзуға жол берілмейді.Жұмыс беруші жүкті әйелдің, үш жасқа дейінгі баласы бар ата-ананың біреуінің жазбаша өтініші бойынша толық емес жұмыс уақытын белгілейді (Еңбек кодексінің 70-бабының 3-тармағы). Жұмыс уақытының жиынтық есебі үздіксіз жұмыс істейтін өндірістерде, цехтарда, учаскелерде және өндіріс жағдайлары бойынша қызметкерлердің осы санаты үшін белгіленген жұмыс уақытының күнделікті немесе апта сайынғы ұзақтығы сақталмайтын жұмыстардың кейбір түрлерінде қолданылады.&nbsp;Дәурен ШАРИПБАЕВ,Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің Қызылорда облысы бойынша өкіліФото: egemen.kz

Дәурен Шарипбаев: Аймақтағы әйелдер құқығының сақталуы – басты назарда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қазалы көлік-техникалық жоғары колледжінде студент жастармен еркін форматта кездесу өтті. Кездесудің негізі мақсаты - жастардың бойында Отанға деген сүйіспеншілікті арттыру, әскери-патриоттық рух қалыптастыру, азаматтарды Отан алдындағы борышын өтеуге шақыру.Кездесуге аудан әкімінің орынбасары Дәурен Тлеумбетов, аудандық қорғаныс істері бөлімінің бастығы Нұрлан Құлбаев және жас сарбаз Мадияр Әбілқасым қатысты.Еркін форматта өткен кездесу барысында жас сарбаз Мадияр Әбілқасым әскердегі қызмет, жауынгерге тән жауапкершілік, ондағы қызықты сәттер туралы әңгімеледі. «Әскерге барудан қашпау керек, онда өткен уақыттың әрбір минуты қызықты деуге болады. Қасыңда жүрген жолдастарың бір жылдың ішінде бір үйдің балаларындай болып кетеді. Әскерге бару арқылы көптеген достар таптық, тазалықты, ұқыптылықты, азамат ретінде жауапкершілікті сезінуді үйрендік. Бүгінгі таңда мені әскердегі жақсы тәртібім үшін 10 күндік демалысқа жіберді»,- дейді жас сарбаз.Қазалы ауданы әкімінің орынбасары Дәурен Тлеумбетов еліміздің қауіпсіздігін қамтамасыз ету патриот жастардың қолында екендігін айтып, жастарды Отан алдындағы азаматтық борышын өтеуге шақырды. Сондай-ақ, ауданда жыл сайын күзгі және көктемгі мерзімде әскерге шақыру науқаны жүргізілетіндігін айтты.Кездесу соңында жастар сұрақтар қойып, ұсыныс-пікірлерін білдірді.Фото: https://ortcom.kz/kk/ism-press-anonsy/1659358276

Әскерге бару – азаматтық борыш

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; «Жастар ресурстық орталығы» ғимаратында Қызылорда облысының әскери және құқық қорғау саласының қызметкерлерінен құралған командалар арасында «Қызылорда облысының тілдерді оқыту орталығы» мен Халықаралық «Қазақ тілі» қоғамының Қызылорда облысы бойынша филиалының ұйымдастыруымен «Этно Quiz» интеллектуалды сайысы өтті.Бұл сайыс – әскери және құқық қорғау саласында қызмет жасайтын жастардың ұлттық рухын көтеру және тілді дәріптеу мақсатында ұйымдастырылған. Шарада облыстық қоғамдық даму басқармасы басшысының орынбасары У.Ибраев сөз сөйлеп, қатысушыларға сәттілік тіледі.Сайысқа 35 жасқа дейінгі қызметкерлерден құралған 8 команда қатысты. Олар 5 кезең бойынша берілген тапсырмаларды орындап, бақ сынады.Сайыс қорытындысымен өрт сөндіру қызметінің қызметкерлері, яғни «Құтқарушы қаһарман» тобы жоғарғы ұпай жинап, жеңіске жетті. Сондай-ақ жеңіс тұғырынан көрінген командаға арнайы диплом мен этностатуэтка табысталды. Одан бөлек әрбір қатысушыларды алғыс хатпен марапаттап, сый- сыяпат табыстады.Айта кетейік, шарада Монғолия елінен келген қандас бауырымыз ән шырқап, Қытайдан келген бауырымыз күй тарту етті.

Қызылордада төтеншеліктер «Этно quiz» сайысына қатысты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Слетке Қызылорда қаласының жоғары оқу орындарының 100-ден астам жас туристері қатысты.Командалар кедергілі алқаннан өтіп, велосипедке қалай иелік ету керектігін, арқаннан түйіндер тоқуды және команда капитандарының қаншалықты күшті және ақылды екенін көрсетті.Финалдық жарыстарға: №№173,43,15,261,4,8 оқу орындарының командалары қатысты.№ 15 мектеп-лицейінің командасы кедергілер жолағынан өту, арқаннан түйін тоқу және капитандар байқауында сөзсіз жеңіске жетсе, №261 орта мектептің командасы велосипедті мәнерлеп жүргізуде вертуоз болып шықты.Балалар жергілікті орында бағдарлау жүргізу сайысында, бақылау нүктелерінде белгілермен өз маршруттарын сәтті еңсере отырып, көптеген жағымды эмоциялар мен жарқын әсерлерге ие болды.Барлық жарыстардың қорытындысы бойынша, үздік жас туристер деп келесілер атанды: № 15 мектеп – лицейінің командасы– 1 орын, 2 орын – №8 орта мектеп, 3 орын – №261 орта мектеп.Слет ұйымдастырушылары: «Жастардың спорттық туризм және туристік көпсайыс федарациясы» Жастар қоғамдық бірлестігі, Қызылорда облысының Полиция департаменті Есірткі қылмысына қарсы іс-қимыл басқармасы және Қызылорда қаласы бойынша білім бөлімі.&nbsp;

«Туризм – нашақорлыққа қарсы!» – Қызылордада жас туристердің қалалық слеті өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp;Бүгін Қызылорда қаласы Полиция басқармасының жеке құрамының қатысуымен кәсіби қызметтік және жауынгерлік даярлық сабағы өтті.Онда тәрбие және кадр жұмысы бөлімшесі қызметкерлерді іріктеу, дайындау, жеке құрамның кәсіби деңгейін арттыру, қызметкерлерді патриоттық рухта тәрбиелеу, олардың рухани дүниесін жан-жақты жетілдіру мақсатында атқарылып жатқан жұмыстармен таныстырды. Жеке құрамының кәсіби қызметтік және жауынгерлік даярлық сабағында 3 тақырып қаралды. Екі немесе оданда көп адамның өліміне әкеп соққан жол-көлік оқиғасы бойынша қылмыстық істерін тергеу ерекшеліктері, ҚР ҰҚК және ҚР ІІМ 01.08.2023 жылғы 62/140 қбпү бірлескен бұйрық негізінде Көші-қон арнасында шетелдіктер мен терроризмге қарсы іс-қимыл саласындағы жедел іздестіру және жедел профилактикалық іс-шараларды жүргізу кезіндегі ҰҚК мен ІІМ өзара іс-қимыл жасау қағидаларын бекіту туралы, Жаппай тәртіпсіздіктердің жолын кесу жөніндегі арнайы операцияларды өткізу кезінде жеке құрамды басқару тактикасы және әрекет ету техникасы бойынша түсіндірме жұмыстары жүргізілді.Ел тыныштығын сақтауда алдыңғы шепте тұрған тәртіп сақшылары үшін ең қажетті қасиет – тәртіп пен патриоттық тәрбие. Бұл ретте тәрбиелік мәні бар іс-шаралардың полиция қызметкері үшін маңызды.<blockquote>- &nbsp;Біздің жұмысымыздың нәтижесі қызметкерлердің кез-келген жағдайда қызмет атқаруға даярлығына байланысты-азаматтарымыздың өмірі мен мүлкінің қауіпсіздігін тиісті түрде қамтамасыз ету. Бүгінде полиция ішкі істер органдары қызметкерлерінің кәсіби-адамгершілік, патриоттық тәрбиесін арттыруға және тәлімгерлікке көп көңіл бөлеміз. Қала орталығында қызмет атқарып жүрген қызметкерлердің жұмыстары, олардың азаматтармен дұрыс қарым-қатынаста болуы барлығы басшылық тарапынан бақылауға алынған,− дейді тәрбие және кадр жұмысы бөлімшесінің бастығы Мақсат Садыбеков.</blockquote><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/5e00e02e_cbea_4e9c_9782_573fb2cbcaf0_92c3c724a3.jpg" alt="5e00e02e-cbea-4e9c-9782-573fb2cbcaf0.jpg">

Қызметтік тәртіп − басты назарда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Несін жасырамыз, шамалы жел тұрса жарықтың сөніп қалатыны бар. Әкімдер халықпен кездескен сайын осы мәселе айтылып келеді. Шиелі ауданында осы мәселеге назар аударылып, атқарылған жұмыстар бар екен.Шиелі кентіндегі электр желілерін қайта құрылымдауға өткен жылы 100 млн теңге бөлінсе, биыл 619 млн теңге қаржы қаралып, тозығы жеткен трансформаторлар мен желілер ауыстырылып жатыр.Облыс әкімдігінің баспасөз қызметі ұсынған ақпаратқа сүйенсек, жобалық құны 4,5 млрд теңге болатын Шиелі кентіндегі қосалқы станцияны қайта жаңғыртуға Ұлттық қор есебінен 1,5 млрд теңге бөлінген. «Ауыл – ел бесігі» жобасы аясында Бидайкөл, Жиделіарық, Ә.Тәжібаев ауылдарының сыртқы электрмен қамту желілерінің құрылысына республикалық бюджеттен 153 млн теңге қаралды.Жалпы қай жағынан алсақ та Шиеліде атқарылып жатқан жемісті жұмыс бар. Мысалы, Шиелі ауданының бюджеті 15,8 млрд теңгеге жеткен. Мамандар бұл ауқымды қаражат халықтың әл-ауқатын арттыруға, тұрмыс сапасын жақсартуға жұмсалуда дейді.&nbsp;Биыл Шиелі ауданында бірқатар инфрақұрылымдық жоба қолға алынбақ. Атап айтсақ, &nbsp;3 млрд 250 мың теңгеге 21 шақырым жол жөндеуден өтеді. Оның ішінде, «Самара-Шымкент-Жөлек» жолы орташа жөнделеді. Аудандық маңызы бар «Шиелі-Қодаманов» жолындағы көпірді күрделі жөндеуге 311 млн теңге бөлініп, жұмыс жоспар бойынша жүруде.Айта кетейік, Наурыз мерекесі қарсаңында Шиелі ауданының Бестам, Телікөл ауылдарына табиғи газ берілді. Күні кешеАлмалы, Ақтоған ауылдарына газ қосылды.&nbsp;Фото: gov.kz

Шиеліде электр желілері жаңғыртылып жатыр

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Кез келген адамның құқын әділ қорғай алу – мемлекеттің міндеті әрі негізгі функцияларының бірі. Осы мақсатты заң аясында орындау үшін шынайы сот төрелігін жүзеге асыруға қашанда ерекше назар аударылады. Ал еліміздің дамуындағы экономикалық, демократиялық жетістіктер мен өскелең заман талабы сот төрелігін жүргізуде тың үлгілерге жол ашады. Соның бірі ретінде алқабилердің қатысуымен сот ісін жүргізу тәжірибеге еніп, қазіргі таңда оны жетілдіру жүзеге асып жатыр.Алқаби – соттың қылмыстық iстi заңда белгiленген тәртiппен қарауына қатысуға шақырылған және ант қабылдаған Қазақстан Республикасының азаматы.2006 жылғы 16 қаңтарда қабылданған «Алқабилер туралы» заң қылмыстық сот ісін жүргізуге алқабилердің қатысуына байланысты қоғамдық қатынастарды реттейтін, алқабилердің құқықтық мәртебесін, тәуелсіздігінің кепілдіктерін, олардың қызметін қамтамасыз етудің құқық-тық, экономикалық және ұйымдастырушылық негіздерін айқындайтын болды.Алқабилер институты – демократияның ажырамас бөлігі ретінде азаматтық қоғам институттарын дамытудағы және адам құқықтарын қорғаудағы маңызды тетік. Сондықтан да алқаби сотын сот төрелігін жүзеге асыруға халықтың қатысуының бір түрі дейміз. Арнайы іріктелген адамдар істің нақты мән-жайын бағалап, шешім шығарады. Азаматтық қоғам мен мемлекет үшін осы институттың құндылығы алқабилердің кәсіби судьяларға қарағанда сот қызметіне істі қабылдауды, өмірлік тәжірибені, ақиқат пен әдептілікті қоғамдық ұғынуды өзгеше енгізуінде болып отыр.Заңның қабылданғанына жиырма жылға жуық уақыт болса да, заман талабы мен қоғамның қалауына байланысты қарайтын істер санаты мен қылмыс түрлері артып отыр.&nbsp;Кешегі күнге дейін алқабилердің қатысуымен төтенше ахуал жағдайларында және жаппай тәртіпсіздіктер барысында жасалған адам өлтіру, бейбiтшiлiкке және адамзат қауiпсiздiгiне қарсы, конституциялық құрылыс негіздеріне және мемлекет қауiпсiздiгiне қарсы қылмыстар, террористік және экстремистік қылмыстар, соғыс уақытында немесе ұрыс жағдайында жасалған әскери қылмыстар, қылмыстық топ құрамында жасалған қылмыстар, кәмелетке толмағандардың жыныстық тиіспеушілігіне қарсы аса ауыр қылмыстар туралы істерді қоспағанда, аса ауыр қылмыстар туралы істерді қарап келсе, өткен жылдан бастап 32 санатқа ауқымы кеңейді.Ал биылдан бастап алқабилердің қатысуымен қаралатын қылмыстың түрі 44-ке жетті. Бұған дейін жазасына жиырма жылдан жоғары бас бостандығынан айыру немесе өмір бойы қамауға алу үкімі шығарылатын аса ауыр қылмыстар қаралып келген болса, биыл ауыр және орташа ауыр қылмыс баптары қосылды.Ол үшін қылмыстық іс бойынша күдіктінің, айыпталушының алдын ала тыңдау барысында істі алқабилердiң қатысуымен қарауды сұраған өтінішхаты жеткілікті. Егер сот басты сот талқылауын тағайындағаннан кейiн айыпталушының өз iсiн соттың алқабилердiң қатысуымен қарауы туралы берген өтiнiшхаты қабылдануға жатпайды.Сондай-ақ айыпталушы алдын ала тыңдау жүргiзiлгенге дейiн және оның барысында өз iсiн алқабилердiң қатысуымен қарау туралы мәлiмдеген өтiнiшхатынан бас тартуға құқылы екенін, айыпталушының өз iсiн соттың алқабилердiң қатысуымен қарауы туралы өтiнiшхаты алдын ала тыңдау барысында расталғаннан кейiн оның одан бас тартуы қабылданбайтынын ескерген жөн.Егер сотталушы алдын ала тыңдауда істі алқабилердің қатысуымен қарау туралы өтінішхат мәлімдесе немесе бұл туралы бұрын мәлімделген өтінішхатты растаса, судья сот отырысын тағайындау туралы қаулыда iстi алқабилер қатысатын соттың қарайтынын көрсетедi және осы сот отырысына шақырылуға жататын алқабиге кандидаттардың санын айқындайды. Олардың саны жиырма бестен кем болмауға тиiс.Судьяның iстi алқабилер қатысатын соттың қарауы туралы мәселе жөніндегі қаулысы түпкiлiктi. Одан әрі қаулы сотталушының ұстанымының өзгеруіне орай қайта қаралмайды.Басты сот талқылауы тағайындалғаннан кейiн төрағалық етушiнiң өкiмi бойынша сот отырысының хатшысы соттағы алқабиге кандидаттардың бірыңғай тізімінен алқабиге кандидаттарды алдын ала кездейсоқ таңдауды жүргiзедi.Бұл жердегі баса мән беретін нәрсе бiр сол адам сот отырыстарына алқаби ретiнде жылына бiр реттен артық қатыса алмайды. Алдын ала тiзiмге енгiзiлген алқабиге кандидаттарға сот талқылауы басталғанға дейiн жетi тәулiктен кешiктiрiлмей, сотқа келетiн күнi мен уақыты көрсетiлген хабарлама табыс етіледі және хабарлама алған азаматтар алқабилердi iрiктеу рәсiмiне қатысу үшiн сотқа келуге мiндеттi. Алқабилердің тізіміне енгізу қалай жүргізілетіні, ол тізімге кімдердің енбейтіні «Алқабилер туралы» заңда нақты көрсетілген. Мысалы, мемлекеттік қызметшілер, құқық қорғау органдарының қызметкерлері, соттылығы бар тұлғалар және тағы басқалары.Сонымен қатар алқабилер тізіміне енген, алайда сот отырысында төрағалық етушi судья алпыс бес жастан асқан адамдарды, үш жасқа толмаған балалары бар әйелдерді, өзiнiң дiни нанымына байланысты өзінің сот төрелiгiн жүзеге асыруға қатысуы мүмкiн емес деп есептейтін адамдарды, қызметтiк мiндеттерiн орындаудан алаңдатылуы қоғамдық және мемлекеттiк мүдделерге едәуiр зиян келтiруi мүмкiн адамдарды (дәрiгерлер, мұғалiмдер, әуе жолдарының ұшқыштары және басқалар), сот отырысына қатыспау үшiн дәлелдi себептерi бар өзге де адамдарды, олардың ауызша немесе жазбаша өтiнiшi бойынша процеске қатысушылармен талқыламастан, алқаби мiндеттерiн атқарудан босатуы мүмкін.Сонымен бірге істің объективті қаралуына күмән келтірілген адам немесе алқаби құрамында болуға өзінің қарсылық білдіруі қанағаттандырылған адам құрамнан шығарылуы мүмкін.Алқабилер алқасы жиырма бес кандидаттан іріктеу арқылы он екісі, жеребе тарту арқылы он кандидат қалады. Екі кандидат қосалқы алқаби болады. Алқабилер және қосалқы алқабилер сот талқылауы кезiнде сот отырысы залында ұдайы болады. Төрағалық етушi алқабилерге ант қабылдауды ұсынып, өтiнiш жасайды.Алқабилер қатысатын сот iстi талқылаған кезде жасалуына сотталушы айыпталып отырған іс-әрекеттiң орын алғаны дәлелденген-дәлелденбегенін, бұл іс-әрекеттің қылмыстық құқықбұзушылық болып табылатынын-табылмайтынын және ол нақ қайсы қылмыстық заңда көзделгенін (бап, бөлiк, тармақ), сотталушының осы іс-әрекеттi жасағаны дәлелденгенін-дәлелденбегенін, сотталушының осы қылмыстық құқықбұзушылықты жасауда кiнәлi-кінәсіз екенін, оның жауаптылығы мен жазасын жеңiлдететiн немесе ауырлататын мән-жайлардың бар-жоғын, сотталушының өзі жасаған қылмыстық құқықбұзушылық үшiн жазалануға жататынын-жатпайтынын, сотталушыға қандай жаза тағайындалуға тиiстігін соттың сотталушыны құрметтi, әскери, арнайы немесе өзге де атағынан, сыныптық шенiнен, дипломатиялық дәрежесiнен, бiлiктiлiк сыныбынан, мемлекеттiк наградаларынан айыруға тиiстігін-тиісті еместігін шешеді.Сот талқылауы жалпы тәртіпте өткізіледі. Ал сот жарыссөзі екі бөліктен тұрады. Бірінші бөлігі алқабилердің қатысуымен өткізіледі. Ол жердегі басты айырмашылық – сотталушының бұрын сотты болғандығы не болмағандығы еске алынбай, тек қана кінәсінің дәлелденгені не дәлелденбегені баяндалады. Жарыссөздің екінші бөлігі алқабилердің қатысуымен жүргізіледі. Жарыссөз, реплика, сотталушының соңғы сөзі аяқталған соң, алқабилер кеңесі бөлмесіне өтіп, сотталушы жасады деп айыпталып отырған іс-әрекеттердiң әрқайсысы бойынша іс-әрекеттiң орын алғаны дәлелдендi ме, бұл іс-әрекеттi сотталушының жасағаны дәлелдендi ме, бұл іс-әрекеттiң жасалуына сотталушы кiнәлi ме деген үш негiзгi сұрақ қойылады және оған әр мүше жеке дауыс береді. Дауыстар саналып болған соң iстi тоқтату туралы қаулыны немесе алқабилер қатысатын сот үш сұрақтың ең болмағанда бiреуiне терiс жауап берген жағдайда ақтау үкiмiн не айыптау үкiмiн қабылдаумен аяқталады.Әрине осындай күрделі рәсімдерден өтуі, қылмыстық істерді халық арасынан кездейсоқ іріктеп алынған адамдардың шешуі қоғамға ешқандай күдік пен күмән қалдырмайды.Негізінен сот қандай да болмасын істі объективті және жан-жақты қарап, заңды шешім қабылдауға міндетті. Ал алқабилер институтын нығайтып, қаралатын істердің санын арттыру арқылы қылмыстық істерді халық өкілінің шешуімен аяқтауы құқықтық мемлекеттік бағытының дұрыс екендігін аңғартады.Мейрамбек Ибрашев, Қызылорда облысының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының төрағасыФото: Нұрболат Нұржаубай&nbsp;

Алқабилер институты тараптар бәсекелестігіне жол ашады

Бүгінде әлеуметтік желіде интернет алаяқтарының дәурені жүріп тұр. Өзгенің затын заңсыз иеленіп, оңай олжаны қалтасына басқысы келетін адамдардың саны күн өткен сайын артуда. Мәселен, жыл басынан бері облыста 182 алаяқтық қылмыс тіркелсе, оның 52-сі интернет алаяқтық қылмысына жатады. Бүгін Өңірлік коммуникациялар қызметінің ақпарат алаңында Қызылорда облысы Полиция департаменті Криминалдық полиция басқармасы бастығының орынбасары Мақсат Баймағанбетов интернет алаяқтарының алдын алу шаралары туралы ақпаратымен бөлісті.<blockquote>- Қазіргі таңда ғаламтор желісі арқылы жасалған қылмыстарды болдырмау, оларды ашу бағытында Қызылорда қалалық полиция басқармасында тұрақты “CyberPol” жедел тергеу тобымен жүйелі жұмыстар атқарылып жатыр. Алаяқтықты жасаудың негізгі және басты себептері азаматтардың сенгіштігі болып отыр. Осындай қылмыстарды ашу және тергеуде біршама қиындықтар бар. Өйткені, қылмыскер үшінші адамға тіркелген әртүрлі банк карталарды, сондай-ақ әртүрлі абоненттік нөмірлерді, ақша қаражаттарын шешіп алу үшін жалған адамдарды пайдаланады. Аталған қылмысты ашу үшін заң жүзінде алынған деректерді мұқият талдау қажет және бұл нақты ұзақ уақытты талап етеді.</blockquote>Бүгінде интернет арқылы жасалған алаяқтық қылмыстарының алдын алу, болдырмау бағытында біршама іс-шаралар атқарылуда. Бұқаралық ақпарат құралдары арқылы облыстың тұрғындарына түсіндіру жұмыстары жүргізіліп, алаяқтардың арбауына түсіп қалмау жайлы, қандай сақтық шараларын сақтау керектігі де түсіндіріліп жатыр. Алаяқтардың арбауына түспеу үшін тұрғындар сақтық шаралары ретінде жеке деректерін қатаң сақтауы керек. Оған қоса өзіне тиесілі пластикалық карталардың мәліметтерін, смс кодтар мен құпия сөздерді ешкімге айтпауға және белгісіз әрі тексерілмеген сайттарға төлем жасамауларын сұраймын. Сонымен қатар, ұялы телефон мен компьютерге TeamViewer, AnyDesk және RustDesk деп аталатын арнайы бағдарламаларды орнатпауға шақырамын, - деді полиция подполковнигі Мақсат Баймағанбетов.Фото: Қызылорда облысының Өңірлік коммуникациялар қызметі

Мақсат Баймағанбетов: Интернет алаяқтарынан сақ болыңыз

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Наурыз мейрамының 10 күндігі аясында облыс соттарының арасында өткізілген бейнероликтер байқауы қорытындыланды. Байқауға атсалысқан сот әкімшілерінің басшылары мен мамандарға департамент басшысы С.Сүлеймен алғысын білдіріп, жеңімпаздарды марапаттады.Байқаудың қорытындысы бойынша «Ұтымды көрініс» номинациясымен кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған сот, «Ұйымшыл ұжым» номинациясымен тергеу соты, №2 сот және қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған сот, «Ұтқыр идея» номинациясымен Қазалы аудандық соты марапатталды.&nbsp;Байқоңыр қалалық соты ІІІ орын, &nbsp;Арал аудандық соты ІІ орын, мамандандырылған ауданаралық әкімшілік және әкімшілік құқық бұзушылық туралы соттары І орын иеленсе, Қызылорда қалалық және мамандандырылған экономикалық соты бас жүлдені жеңіп алды. &nbsp;Жеңімпаздардың барлығына Сот әкімшілігі Қызылорда облысы бойынша департаментінің және Судьялар Одағы Қызылорда облысы бойынша филиалының Алғыс хаттары мен бағалы сыйлықтар табысталды.Сонымен қатар, Наурыз мерекесінің он күндігі бойынша өткізілген бейнероликтер байқауына белсене қатысқаны үшін судьялар мен сот қызметкерлері Алғыс хаттармен марапатталды. &nbsp;

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Құқық