<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/obshestvo/">Kyzylorda-news.kz</a>.&nbsp;Қазақстан халқы Ассамблеясының «Қазақтану» мәдени-ағартушылық жобасы аясында Достық үйінде ұлттық әйелдер киімдерінің көрсетілімі өтті.
ҚХА-ның «Қазақтану» мәдени-ағартушылық жобасы бірнеше жыл бойы жүзеге асырылып келеді. Ол бірыңғай ортақ құндылықтарды қалыптастырудың негізі ретінде Қазақстан халқының арасында қазақ халқының тарихын, мәдениетін, философиясын, этикасын танымал етуге бағытталған.
«Ұлттық киім – ұлттық құндылық» атты іс-шараны облыс әкімі жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі комиссия облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясы жанындағы Аналар кеңесімен бірлесіп ұйымдастырды.
Іс-шараға әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі облыстық комиссия мүшелері, облыстық этномәдени бірлестіктердің белсенді әйелдері, аналар кеңесінің мүшелері, кәсіпкер әйелдер, дизайнерлік мамандық студенттері қатысты.
Көрсетілімде жас дизайнер-модельер, «Қазақстанның 100 жаңа есімі» республикалық жобасының жеңімпазы Малика Дүйсенбаеваның туындылары көрсетілді.
Көрсетілім жас ұрпақтың ұлттық киімге деген қызығушылы мен құрметті, оны киюге деген ықыласты ояту үшін және әйелдер кәсіпкерлігін қолдау мақсатында ұйымдастырылды.
Қазақ халқы мен Қазақстан этностарының дәстүрлерін насихаттайтын осындай іс-шаралар алдағы уақытта да көптеп өткізілетін болады.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/mw6a2371-scaled.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/mw6a2383-scaled.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/mw6a2362-scaled.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/mw6a2357-scaled.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/mw6a2441-scaled.jpg" alt="" />

Қызылордада ұлттық киімдердің сән көрсетілімі өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/obshestvo/">Kyzylorda-news.kz</a>. «Тұлпар мініп, ту алған!» байқауының Қызылорда қалалық кезеңі бойынша жеңімпаздар анықталды. Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің Студенттер сарайында өткен байқауда Қызылорда қаласы мектептері бойынша 100-ге жуық оқушы бақ сынады.
Жоба барысында «Nur Otan» партиясы Қызылорда қалалық филиалы төрағасының бірінші орынбасары Шәріп Әбдірахманов сөз сөйлеп, байқаудың маңыздылығына тоқталды.
<blockquote>
 «Қазіргідей бала санасының әр талшығын бүкілғаламдық тор шеңгелдеп тұрып шырмап алған кезеңде оның тарихи, көркем, пәлсапалық маңызын ұмыттырмай, бабалар аманаттап кеткен жәдігердің әр жолын көздің қарашығынай сақтап, бойға сіңіру өте маңызды. Тегеурінді технологияның тасасында қалып бара жатқан ауыз әдебиетінің інжу-маржаны ендігі жерде ешкімге де қажет емес деп қарайтындар бар. Ендеше эпостық жырға, батырлар жырына құрметті арттыру үшін ынталандырып жаттатудың, қызықтырып оқытудың әдіс-амалдары қарастырылғаны жөн. «Тұлпар мініп, ту алған» ұлттық жобасы осындай мақсатпен қолға алынған.&nbsp; Жобаның қалалық және аудандық кезеңдері 25-29 қазан аралығында өтеді. Байқауды «Qazaq Epos» қоғамдық қоры «Nur Otan» партиясы облыстық филиалы, облыстық білім басқармасы және «Дарын» қосымша білім беру орталығымен бірлесе отырып ұйымдастыруда», – деді Шәріп Әкбарұлы.
</blockquote>
Сондай-ақ, қалалық білім бөлімінің басшысы Динара Баймырзаева талапкерлерге сәттілік тіледі.
<blockquote>
 «ҚР Білім министрлігінің “Оқуға құштар мектеп” жобасы барлық мектептерде жүргізіліп келеді. Жоба аясында балалар өлеңдерді жатқа оқып, қосымша әдебиеттермнн танысып жатыр. Көптеген іс-шаралар өтуде. Мектептердің кітапханадарында буккросингтер әзірленді. Бұл жұмыстар балаларды кітап оқуға ынталандыру үшін жасалып жатқан жұмыстар. Бүгінгі байқауға қатысып жатқан 93 баланың барлығы да біз үшін жеңімпаздар. Сіздерге сәттілік тілеймін», – деді ол.
</blockquote>
Байқауға «Nur Otan» партиясы Қызылорда қалалық филиалы төрағасының бірінші орынбасары Шәріп Әбдірахманов, балалар ақыны Рахат Наурызбаева, жыршы, Тұрмағамбет атындағы өнер мектебінің директоры Берік Саймағамбетов, әлеуметтанушы Нұрсұлтан Қаражанов, «Сыр дидары» газетінің бас редакторы Сәкен Алдашбаев, А.Тоқмағамбетов атындағы мәдениет үйі жанындағы «Қауырсын» жас ақындар үйірмесінің жетекшісі Мамыр Байдәулетов, жыршы Серік Жақсығұлов қазылық етті.
Байқаудың қорытындысы бойынша, қазылар шешімімен, Қызылорда қаласы бойынша келесі оқушылар жеңімпаз атанды:
1 орын(150 мың теңге) – №271 орта мектептің&nbsp; 7-сынып оқушысы Жаннұр Аман, дайындаған мұғалімі Гайнегул Аймыратова; 
2 орын(100 мың теңге) – №187 мектептің&nbsp; 8-сынып оқушысы Жансая Төлеп, дайындаған мұғалімі Баян Мұрынбаева; 
3 орын(50 мың теңге) – №189&nbsp; мектеп гимназиясының 8-сынып оқушысы Аяулым Мұханбетжан, дайындаған мұғалімі Анар Баймаханова.
Байқау жеңімпаздарына жүлделерін қала әкімінің орынбасары Бектас Нуридинов табыстады. 
Барлық қатысушылар дипломдармен марапатталып, үздік үштіктен көрінген қатысушылар байқаудың облыстық кезеңіне жолдама алды.
Айта кетейік, Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 30 жылдығына орай «Nur Otan» партиясы, ҚР Білім және ғылым министрлігі және «Qazaq Epos» қоғамдық қоры бірлесе отырып «Тұлпар мініп, ту алған!» байқауын жариялаған болатын.
Байқау 6-10 сынып оқушылары арасында «Едіге батыр» жырын жатқа айтудан өтеді. Қатысушылар қосымша Алтын Орда мемлекетінің тарихи оқиғаларына қатысты сұрақтарға жауап беруі тиіс.
Байқауға облыс бойынша 662 мұғалім дайындаған 713 оқушы қатысуда. Ертең, яғни, 26 қазан күні жоба Жаңақорған және Шиелі аудандарында жалғасады.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/28c1bec7-0c92-4ae8-ad90-60979a1eaf33.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/e0f38050-ec06-4f40-b433-1dcdca3caaeb.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/f99ae5d9-55a5-40ce-a766-010aea545a15.jpg" alt="" />

«Тұлпар мініп, ту алған!»: Қызылорда қаласы бойынша жеңімпаздар анықталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/obshestvo/">Kyzylorda-news.kz</a>. «Тұлпар мініп, ту алған!» байқауының Қызылорда қалалық кезеңі басталды. Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің Студенттер сарайында өтіп жатқан байқауда Қызылорда қаласы мектептері бойынша 100-ге жуық оқушы бақ сынауда.
Жобаның мақсаты – оқушылар арасында кітап оқуды, оның ішінде қазақ халқының батырлық эпостарын насихаттау, өскелең ұрпақтың шығармашылық және зияткерлік қабілетін дамытуға жағдай жасау, оқушыларды халық поэзиясына, асыл мұраға деген сүйіспеншілікке және патриотизмге тәрбиелеу, намысшылдық, қайсарлық қасиеттерге баулу, қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдерінің беделін көтеру.
Жоба барысында «Nur Otan» партиясы Қызылорда қалалық филиалы төрағасының бірінші орынбасары Шәріп Әбдірахманов сөз сөйлеп, талапкерлерге сәттілік тіледі.
<blockquote>
 – Қазіргідей бала санасының әр талшығын бүкілғаламдық тор шеңгелдеп тұрып шырмап алған кезеңде оның тарихи, көркем, пәлсапалық маңызын ұмыттырмай, бабалар аманаттап кеткен жәдігердің әр жолын көздің қарашығынай сақтап, бойға сіңіру өте маңызды. Тегеурінді технологияның тасасында қалып бара жатқан ауыз әдебиетінің інжу-маржаны ендігі жерде ешкімге де қажет емес деп қарайтындар бар. Ендеше эпостық жырға, батырлар жырына құрметті арттыру үшін ынталандырып жаттатудың, қызықтырып оқытудың әдіс-амалдары қарастырылғаны жөн. «Тұлпар мініп, ту алған» ұлттық жобасы осындай мақсатпен қолға алынған. Жобаның қалалық және аудандық кезеңдері 25-29 қазан аралығында өтеді. Байқауды «Qazaq Epos» қоғамдық қоры «Nur Otan» партиясы облыстық филиалы, облыстық білім басқармасы және «Дарын» қосымша білім беру орталығымен бірлесе отырып ұйымдастыруда, – деді Шәріп Әкбарұлы.
</blockquote>
Байқауға «Nur Otan» партиясы Қызылорда қалалық филиалы төрағасының бірінші орынбасары Шәріп Әбдірахманов, балалар ақыны Рахат Наурызбаева, жыршы, Тұрмағамбет атындағы өнер мектебінің директоры Берік Саймағамбетов, әлеуметтанушы Нұрсұлтан Қаражанов, «Сыр дидары» газетінің бас редакторы Сәкен Алдашбаев, А.Тоқмағамбетов атындағы мәдениет үйі жанындағы «Қауырсын» жас ақындар үйірмесінің жетекшісі Мамыр Байдәулетов, жыршы Серік Жақсығұлов қазылық етуде.
Айта кетейік, Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 30 жылдығына орай «Nur Otan» партиясы, ҚР Білім және ғылым министрлігі және «Qazaq Epos» қоғамдық қоры бірлесе отырып «Тұлпар мініп, ту алған!» байқауын жариялаған болатын.
Байқау 6-10 сынып оқушылары арасында «Едіге батыр» жырын жатқа айтудан өтеді. Қатысушылар қосымша Алтын Орда мемлекетінің тарихи оқиғаларына қатысты сұрақтарға жауап беруі тиіс.
Байқауға облыс бойынша 662 мұғалім дайындаған 713 оқушы қатысуда. Ертең, яғни, 26 қазан күні жоба Жаңақорған және Шиелі аудандарында жалғасады.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/745eae3d-59dc-47d2-9197-a3ad706b8926.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/6001e71d-b8db-414c-8d4c-7724e333dd10.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/aca69fdb-59b2-478c-987a-afed696b5d29.jpg" alt="" />

Қызылорда қаласы: Жүзге жуық оқушы «Едіге батыр» жырын жатқа айтудан жарысуда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/obshestvo/">Kyzylorda-news.kz</a>. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің қолдауымен Ұлттық академиялық кітапханада Жамбыл Жабаевтың 175 жылдық мерейтойы аясында мемлекеттік тапсырыс арқылы жарық көрген 10 томдық жинақтың тұсаукесері өтті.
Ұлы жыраудың соңында қалған соқталы шығармаларын ұлттың рухани игілігіне жаратып, келер ұрпаққа жеткізу үшін ұлағатты парыз, асыл аманат. Мерейтойлық жылы ақын шығармаларын насихаттап, халыққа жеткізуде республика көлемінде көптеген мәдени іс-шаралар жүзеге асырылуда. Солардың бірі Мемлекеттік комиссия қабылдаған шешімнің аясында жарық көрген осы көптомдықтар.
Аталған 10 томдыққа Жамбыл Жабаевтың өткен ғасырдың басынан бастап дүние салғанға дейінгі барша өлеңдері мен айтыстары, жүз жасаған ұлы ақын жайлы көз көргендердің естеліктеріатап айтқанда, академик-жазушы М. Әуезов, С. Мұқанов, Ғ. Мүсірепов бастаған алғашқы жамбылтанушы ақын-жазушылардың, ұлы жыршының өмірі мен шығармашылық ғұмырнамасын жан-жақты қарастырып, толымды зерттеулер жүргізіп, толыққанды еңбек жазған екі зерттеуші – Сапарғали Бегалин мен Нысанбек Төреқұловтың еңбектері енді.
Сонымен қатар тәуелсіздік кезеңіндегі жамбылтанудың жаңа бағытын қалыптастыруға мүмкіндік ашқан әдебиетші ғалымдардың еңбектері топтастырылды. Бұдан бөлек, ақынның томдыққа орыс тіліндегі аудармалары менжамбылтанушылардың зерттеу еңбектерітоптастырылса, жыршының библиографиясы тұңғыш рет толымды басылым ретінде томдыққа еніп жарыққа шығарылып отыр.
Бұл жинақ жамбылтанушылар үшін құнды дүние, халқымыз үшін рухани қазына.
Аталған шараға Жамбыл Жабаевтың 175 жылдық мерейтойын дайындау және өткізу жөніндегі мемлекеттік комиссия төрағасы – Қазақстан Республикасының Мемлекеттік хатшысы, Қазақстан Республикасы Парламенті Сенаты және Мәжіліс депутаттары, белгілі қоғам қайраткерлері, танымал ғалымдар мен зиялы қауым өкілдері қатысып, сөз сөйледі.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/245234622_439150530964644_410842039213369902_n.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/245896156_439150177631346_3076081794611212345_n.jpg" alt="" />

Жамбыл Жабаевтың 175 жылдық мерейтойына орай 10 томдық жинақ жарық көрді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/obshestvo/">Kyzylorda-news.kz</a>. Тараз қаласында өткен «Көне Тараз күмбірі» ІІ республикалық фольклорлық ансамбльдер байқауында «Дидар» халықтық фольклорлы-этнографиялық ансамблі жүлделі ІІІ орын иеленді. Салтанатты шара Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 30 жылдығы мен жыр алыбы Жамбыл Жабаевтың 175 жылдығына орай&nbsp; ұйымдастырылды.&nbsp; Байқауға еліміздің түкпір-түкпірінен 20-ға жуық өнер ансамблі қатысты.
<blockquote>
 «Байқау арқылы ұмыт болып бара жатқан бабалар мұрасы қайта жаңғырып, этно-фольклорлық ұжымдардың шығармашылық қарым-қатынасы нығаяды деп білемін. Біздің ансамбль соңғы рет 2019 жылы Түркия және Өзбекстан қалаларында Тұрмағанбет оркестрінің құрамында өнер көрсетті. Карантиннен кейін өнер додасына қайта оралдық. Бұл байқау бізге үлкен тәжірибе болды,-деді ансамбльдің көркемдік жетекшісі Мүсілім Әмзе.
</blockquote>
Айта кетейік, «Дидар» халықтық фольклорлы – этнографиялық ансамблі&nbsp; 2000 жылы наурыз айында Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті жанынан құрылды. Өнер ұжымының бағдарламасында халық ән – күйі, термелері, қазақ халық композиторларының шығармалары мен шетел шығармалары да қамтылған. Ансамбльдің құрамында Құрманғазы атындағы Алматы мемелекеттік&nbsp; консерваториясы мен Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетінің түлектері өнер көрсетеді.&nbsp;
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/00.jpg" alt="" />

Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің өнер ұжымы жеңімпаз қатарынан көрінді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/obshestvo/">Kyzylorda-news.kz</a>. Ел Тәуелсіздігінің 30 жылдығы аясында бүгін аймақ басшысы Гүлшара Әбдіқалықова өңірдегі белгілі жыр жампоздарымен кездесіп, ашық форматта әңгімелесіп, пікірлерін тыңдады.
Облыс әкімі кездесу алдында ұлттық өнерді айшықтайтын арнайы көрмені тамашалап, ұлттық аспаптар мен бірнеше жыр-жинақтарымен танысты.
Келелі басқосуда Гүлшара Әбдіқалықова дәстүрлі өнер өкілдерінің Сыр еліндегі рухани-мәдени дамуына қосқан үлестерін жоғары бағалап, ұлттық өнердің жанашырларына құрметін жеткізді.
<blockquote>
 «Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев «Өркениетті ұлт ең алдымен тарихымен, мәдениетімен, ұлтын ұлықтаған ұлы тұлғаларымен, әлемдік мәдениеттің алтын қорына қосқан үлкенді-кішілі үлесімен мақтанады. Сөйтіп, тек өзінің төл мәдениеті арқылы ғана басқаға танылады» – деп атап өткендей, халқымыздың ерекше қадірлейтін дарынды тұлғалары қасиетті мұраларды тудырушы, жасаушы және келер күндерге ұластырушы таланттар қатарында жыраулар мен жыршылардың қай заманда да бәсі жоғары, шоқтығы биік. Қорқыт бабадан бастау алған жәдігер өнерді жалғастырушы Сыр сүлейлерінің әрқайсысы бір-бір жеке философиялық мектеп, әрқайсысы дүниетанушы ұлттық тәлімгер екенін ескерсек, бұл қастерлі өлке ұлт руханиятының алтын діңгегі деуге болады. Қасиетті де киелі Сыр бойы – біріне-бірі өмірде жол, өнерде қол берген атақты Сыр сүлейлері шыққан өңір. Дәстүрлі өнердің дарабоз иелері ретінде жанашырлары ретінде бүгінгі өздеріңізбен жүздесіп, руханият саласының өткені, бүгіні, келешегі жөнінде келелі ойлар айтып, емен жарқын пікірлесу үшін жиналдық», – деді облыс әкімі.
</blockquote>
Өңір басшысы еліміз егемендік алған жылдар ішінде ұлттық өнердің осы түріне ерекше көзқарас қалыптасқанын тілге тиек етті. Сондай-ақ, Ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «Тәуелсіздік бәрінен қымбат» атты мақаласында «Ұлттық болмысымыздан, төл мәдениетіміз бен салт-дәстүрімізден ажырап қалмау – барлық өркениеттер мидай араласқан аласапыранда жұтылып кетпеудің бірден бір кепілі» екендігін, Тәуелсіздік жылдарында жүзеге асырылған «Мәдени мұра» бағдарламасы арқылы тарихымызды түгендеп, ұлттық дәстүріміз бен мұраларымыздың қайта жаңғырғанын тағы бір еске салды.
Кездесу барысында «Парасат» орденінің иегері, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері Алмас Алматов облыс әкіміне дәстүрлі өнерге көрсеткен қамқорлығы үшін алғыс білдіріп, осы кезге дейін ұсыныс ретінде айтылған Түркітілдес халықтарының дәстүрлі өнер академиясында ән, күй, жыр, айтыс, би бағыттары бойынша жастарға грант бөлуді ұсынды.
Ал, жыршы, Мәдениет қайраткері төсбелгісінің иегері Берік Саймағамбетов Қызылорда қаласында «Сыр сүлейлері музейін» ашу туралы ұсыныс айтса, дәстүрлі әнші Ақмарал Ноғайбаева облыс әкімінен Нартайдың шығармашылығына экспедициялық зерттеу жұмыстарын жүргізуге ықпал етуін сұрады. Сондай-ақ, жыршы, Қорқыт мұрасын насихаттаушы Марат Сүгірбай дәстүрлі өнер кеңінен насихатталуына, өзге өңірлерде Сыр елінің еріктілерінің өнер көрсетуге қолғабыс етуді ұсынды.
Жыраулық өнерді жалғастырушы азаматтардың пікірлерін саралаған облыс әкімі ұлттық өнерді дамытуға оң серпін беретін әрбір ұсыныстың байыпты түрде қаралатынын қаперге салды.
Кездесуде Гүлшара Әбдіқалықова жыршы, жырау Алмас Алматов пен Жиенбай жыраудың ұрпағы Бидас Рүстембековты мерейтойымен құттықтап, Сыр елі жұртының атынан қазақы дәстүрмен иығына шапан жапты. Сондай-ақ, бірқатар өнер саңлақтарына құрмет төрінен көрінді.
ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің «Мәдениет саласының үздігі» төсбелгісімен Шолпан Бимбетова, Серік Жақсығұлов, Айбек Тәңірбергенов марапатталды. Ал, министрліктің Құрмет грамотасын Марат Сүгірбай мен Нұртілек Ахтаев иеленді. Сондай-ақ, бірнеше өнер жанашырлары облыс әкімінің Алғыс хатына ие болды. 
Жүздесу соңында өнер қайраткерлері Марат Сүгірбай және Мұхаметәлі Бекпейісов жыр шашу орындап, ақын Айдос Рахметов арнау арнады.
Айта кетейік, өнер зерттеушілері Мардан Байділдаев, Алма Құнанбаева, Алмас Алматовтың тынымсыз еңбегінің арқасында Сыр бойында мақам-саздық ерекшеліктеріне қарай төрт жыраулық мектеп – Нұртуған, Жиенбай, Нартай, Сәрсенбай жырау мектептері қалыптасып, дәстүрлі өнердің өрісі кеңіп, қанаты қатайды.
Өңірдегі «Жыр мұра» жобасы аясында ашылған жыр-терме, қобыз сынды 50-ден аса үйірмеде 500-ден аса шәкірт тәрбиеленуде. Үйірмелерден шыққан өнерпаздар республикалық, халықаралық деңгейдегі жыр додаларында жүлделі орындарды иеленумен қатар, дәстүрлі өнер мамандықтары бойынша арнаулы, жоғары оқу орындарында білім алуда.
Биылғы жылы да Қорқыт ата атындағы Қызылорда университеті жанындағы «Дәстүрлі өнер» институтына дарынды жастарды оқытуға облыстық бюджеттен 6 грант бөлінді. Сонымен қатар, Сыр өңірінің жыраулық дәстүрін насихаттап жүрген орта және жас буын жыршыларымыз «Qazaqstan» ұлттық арнасының «Күміс көмей», «Хабар» телеарнасының «Алтыбақан» бағдарламаларына қатысып, алтын қорға жазылып алынса, жыршы Күнсұлу Түрікпен халықаралық «Мен қазақпын» мега жобасында дәстүрлі өнер номинациясы бойынша Бас жүлдені иеленді.
Биыл Ел Тәуелсіздігінің 30 жылдығы, Сыр сүлейі Кете Жүсіп Ешниязұлының 150 жылдығына арналып өткен «Жырлансын, Тәуелсіздік жыр бұлағы» атты жыршы-жыраулар байқауы жыраулық дәстүрді бойына сіңірген талантты жыр жауһарларының өсіп келе жатқандығын, рухани сабақтастықтың жалғастығы бар екендігін дәлелдеді.
Келер жылы Сыр шайырлары Базар Жырау Оңдасұлының 180 жылдығы, Тұрмағамбет Ізтілеуұлының 140 жылдығын атап өтіп, дәстүрлі «Қорқыт және Ұлы Дала сазы» халықаралық фольклорлық-музыкалық өнер фестивалін ұйымдастыру жоспарлануда.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/oblys1.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/oblys2.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/oblys3.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/oblys4.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/oblys5.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/oblys6.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/oblys7.jpg" alt="" />

Гүлшара Әбдіқалықова жыршы-жыраулармен жүздесіп, ұсыныстарына құлақ асты

Kyzylorda-news.kz. Тамыры терең, тарихы кенен Тәуелсіз мемлекетіміздің осы күнге оңай қол жеткізбегені белгілі. Оны біз мұрағаттарда шаң басқан тарихи деректерден, зерттеуші ғалымдардың еңбектерінен, сонымен қатар халық ауыз әдебиетінде сақталған аңыз-әпсаналар мен жыр-толғаулардан естіп, біліп жүрміз. Халық ауыз әдебиетінің бай үлгілерімен танысу арқылы бойымызда ғаламат қозғалыс, ерекше тербеліс пайда болады. Себебі ол біздің ұлттық таным-түсінігіміз бен арман-қиялдарымыздың шындықпен ұштасқандағы нәтижесі екені хақ.
Едіге батыр жыры біз ойлағаннан да ауқымды, құндылығы мол шығарма. Оны қазақ әдебиетінде ғана емес, басқа да түркі халықтарында да бірнеше нұсқасы бар екенін ескере отырып байқауға болады. Оқушылар арасында мұндай байқау ұйымдастыру елдігімізге, тарихымызға, рухани құндылықтарымыз бен бай мұраларымызға ерекше құрмет деп білемін. Жырды жаттау арқылы балалар бойына батырлық рухты, отансүйгіштікті сіңіре алады деген үміттемін. Сөз дегеніміз тірі зат. Санаға сіңген сөз, мейлі ол жаттанды түрде болсын, өз әсерін бермей қоймайды. Оны қаншама ғалымдар да дәлелдеп отыр. Қазақта оны “жақсы сөз – жарым ырыс” дейді.
Сондықтан алдымызда жоспарланып отырған байқау “рухани жаңғыруға” жақсы бастама болмақ. Сайысты ұйымдастырушыларға және қатысушы балаларға сәттілік тілеймін! 
Ахан Кенжебаев, 
Жалағаш аудандық маслихаттағы «Nur Otan» партиясы депутаттық фракциясы жетекшісінің орынбасары

Ахан Кенжебаев: Едіге батыр жыры біз ойлағаннан да ауқымды шығарма

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/obshestvo/">Kyzylorda-news.kz</a>. Тәуелсіздіктің 30 жылдығына орай республикада «Qazaq Epos» ағарту жобасы бойынша «Тұлпар мініп, ту алған» байқауы ұйымдастырылуда. Бұл байқау ҚР Тұңғыш Президенті – Елбасы Н.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» және «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласындағы міндеттерді іске асыру мақсатында өткізіліп отыр.
Жыр додасы өскелең ұрпақтың тарихты терең түсінуіне, сөйлеу мәдениеті мен сөздік қорының қалыптасуына зор ықпалын тигізеді.
Аталған байқауға республиканың түкпір-түкпірінен жас өрендер қатысуға ниет білдіріп, қазіргі таңда қызу дайындық жүргізуде. Солардың қатарында Қызылорда облысы, Сырдария ауданы, Қоғалыкөл ауылындағы №44 орта мектептің 10-сынып оқушысы&nbsp;Сая Жамбылқызы да бар.
Саяны жыр додасына дайындап жатқан ұстазы №44 орта мектептің қазақ тілі мен қазақ әдебиеті пәні мұғалімі Г.Құлымбетованың айтуынша, шәкіртті байқауға дайындауда мұғалімнің де шығармашылық ізденісі артады.
<blockquote>
 «Жыр жаттау – кез келген адамға оңай болмасы анық. Дегенмен, Саяға аса қиындық болмады. Себебі, оның ерекше қасиеті – зеректігі мен алғырлығы. Дайындық барысында&nbsp;Сая жырда кездескен көнерген сөздердің мағынасын тануда көп ізденеді. Сонымен қатар, оның ынтасы мен өзіне жоғары талап қоя білетіндігін байқадым. Бұл жырды жаттаудан бөлек бос уақытында көркем әдеби шығармаларды ізденіп оқиды. Осы байқау дәстүрлі түрде жалғасын табар болса, оқушылардың ынтасы мен дарындылығы артады», – дейді мұғалім.
</blockquote>
Сая Жамбылқызы байқауға қатысуға бар күшін салып, шынайы ынтамен кірісе бастағанын айтады.
<blockquote>
 «Ұстазымның, отбасым мен достарымның қолдауы маған көп көмек берді. Бастапқыда жырды мәнеріне келтіре оқу қиындық келтірді. Жырдағы қайталанып келе беретін сөздерден де көп жаңыла беретінмін. Ол да оңайлыққа түспеді. Алайда, қайталай отырып, жырды түгел оп-оңай жаттап алдым. Оған ұстазымның көп көмегі тиді. «Ер Едіге» жырын жаттау – менің көркем әдеби туындыға деген қызығушылығымды одан сайын арттыра түсті. Сондай-ақ, көптеген құнды тарихи мәліметтерден хабардар болдым. &nbsp;Адам алдына қойған мақсатына қалай болса да жетуге талпынса, алынбайтын қамал болмайды. Ол үшін үлкен жігер мен ынта, намыс керек деп ойлаймын», – дейді оқушы.
</blockquote>

«Тұлпар мініп, ту алған»: Байқау өскелең ұрпақтың тарихты терең түсінуіне септігін тигізеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/obshestvo/">Kyzylorda-news.kz</a>.&nbsp;Италия Роттердамдағы Maneskin тобының жеңісінен кейін ән байқауын өткізу құқығына ие болған.
Бүгін халықаралық ән байқауының қай қалада өтетінін жариялады. 2022 жылы «Евровидение» ән байқауы Италияның Туринінде ұйымдастырылады.
Итальяндық Rai мемлекеттік радио-телевидение корпорациясы басшылығының ресми хабарламасы да жарияланатын күн алыс емес, дегенмен Туриннің кандидатурасы мақұлданып қойған.
Солтүстік әкімшілік орталығынан бөлек байқауды өткізуге Милан, Болонья, Римини және Пезаро қалалары да үміткер болды.
<a href="https://24.kz/kz/zha-aly-tar/lemde/item/503160-eurovision-2022-baj-auy-aj-alada-tetini-any-taldy">24 kz</a>

Eurovision 2022 байқауы қай қалада өтетіні анықталды

Kyzylorda-news.kz. Кимешек – тұрмысқа шыққан әйелдің бас киімі. Кимешектің әйелдің бет-жүзін көрсетуге арналған ойығы бар, әйелдің иығын, омырауын жауып тұратын бөлігі болады. Кимешек пішіміне, бас бөлігінің безендірілуіне, иығын жауып тұратын бөлігінің ұзындығына, әшекейлену сипатына қарай бірнеше түрге бөлінеді.
Сондай-ақ кимешек әйелдің жас ерекшелігіне қарай әшекейленген. Кей дерекке сәйкес, кимешек өткен ғасырдың отызыншы жылдарына дейін қазақ әйелдерінің тұрақты бас киімі болып саналды. Ол үшін ақ түс таңдалған, себебі әйел бас киімінің символикалық түсі ақ деген ұғым қалыптасқан.
Киімнің киелісі – кимешек
Өнертану ғылымдарының профессоры Сабыркүл Асанованың “Қазақтың ұлттық киімдері және қолөнері тарихы” еңбегінде кимешектің ең ежелгі түрі – орама кимешек екені жазылған. Оны Қазақстанның батыс аймағында арғындар киген. Орама кимешекті 19 ғасырдың 20-30 жылдары да киген, бірақ 20 ғасырдың басында оның басқа пішіні пайда болды. Автор орама кимешекті былай сипаттайды:
Кимешектің бетті көрсетуге арналған бөлігін тікпестен, онымен басты орап бекіткен. Оны кию барысында басқа кимешектен айырмашылығы болмаған, алдыңғы жағынан омырауын жартылай шеңбермен жауып, арқасына ұзын және кең қалақ тәрізді пішінде түсірілген.
<img src="https://sputnik.kz/images/07e5/0a/08/18357962.jpg" alt="" />
Қазақстан Республикасының мемлекеттік орталық музейіндегі “Киімнің киелісі – кимешек” көрмесі
Маманның еңбегінде кимешектің тағы бір түрі сипатталады. Ол бір бөлік матадан тұтас пішіліп, қыр жағына түсірілетін бір тігіспен тігілген. Ал бетті көрсетуге арналған ойығы тесік түрінде ойылған. Кимешектің бұл түрі Жамбыл, Шымкент өңірлерінде, Омбы және Атбасар уездерін мекендеген орта жүздің қоңырат руында сақталған.
Қоңырат кимешектері бөлшектерінің айрықша болуымен ерекшеленеді: оның төбесі тігілмеген, басын үстінен жауып тұру үшін алдыңғы жағынан тікбұрышты мата бөлігі тігілген.
<img src="https://sputnik.kz/images/07e5/0a/08/18357980.jpg" alt="Киімнің киелісі – кимешек көрмесі " title="Киімнің киелісі – кимешек көрмесі " />
Кимешектің 16 түрі белгілі, оның 12 түрі Қазақстан Республикасы мемлекеттік орталық музей қорында сақталған
Осы түрінің әртүрлі нұсқасы Қызылорда өңірінде де кездеседі. Ол жақта кимешектің адамның жүзін көрсетіп тұратын жерін жан-жағынан тіккен. Сондай-ақ кимешекті тігу барысында екі қабатты мата қалдырған, матаның бірі кимешектің арқасын жабуға, екіншісі алдыңғы жағына арналған.
Орталық және Солтүстік Қазақстан кимешектерінің өң беті трапеция тәрізді немесе үшбұрыш пішінді келіп, жоғары тар бөлігінен бетті көрсетуге арналған тесік қалдырған. Әдетте артқы түзу емес ромб тәрізді бөлігі тізеге немесе өкшеге дейін жететін ұзын болған.
<img src="https://sputnik.kz/images/07e5/0a/08/18357987.jpg" alt="Кимешектер көрмесі" title="Кимешектер көрмесі" />
Көрмедегі бұйымдардың ішінде ең көнесі – Қарағанды өңірінен алынған 200 жылға жуық тарихы бар кимешек
Сырдарияның төменгі бөлігін мекендеген рудың әйелдері бүрмелі кимешек киген. Оның ең беті тікбұрыш тәрізді пішілген: төменгі ұзын жағы омырауды жауып тұрған, ал жоғары бөлігі бүрмеленген.
Оңтүстік Қазақстанда әйелдердің кимешегі тұтас матадан пішілген. Тіктөртбұрыш матаның жартысын диагоналы бойынша кесіп, қиығы бойынша тіккен. Тігіс арқаның орта тұсына түскен. Ойық тең қабырғалы үшбұрыш пішіндес болған, сол жерден бетті көрсететін тесік жасап, бөлек дөңгелек немесе сопақ пішінді маңдайлық тіккен.
Ең әдемі кимешекті жас келіндер киген
Деректерге сәйкес, кимешек әйелдердің жас ерекшеліктеріне байланысты әшекейленген. Ең әдемі әшекейленген кимешектерді жас келіндер киген. Отыз жастан асқан әйелдердің күміс және моншақпен сәнделген кимешек киюі орынсыз саналған, ал баласы есейген әйелдер тек әртүрлі жіппен аз ғана қатар жүргізіліп кестеленген кимешек киген. Әсіресе кимешектің бетті көрсетуге арналған ойығының жиегі әшекейленген, омырау тұсының әшекейленуі сирек кездескен. Ал арқа тұсына түсірілетін төменгі ұшын шашақтармен көмкерген.
<img src="https://sputnik.kz/images/07e5/0a/08/18357995.jpg" alt="Алматы облысында жиырмасыншы ғасырдың басында мақта матадан тігілген кимешек" title="Алматы облысында жиырмасыншы ғасырдың басында мақта матадан тігілген кимешек" />
Алматы облысында жиырмасыншы ғасырдың басында мақта матадан тігілген кимешек
Жас келіннің әшекейлі кимешегі сөз болғанда алдыңғы қатарға Жетісу өңірінің кимешектері шығады. Себебі олар бас киімге тігілген әшекейлерімен ерекшеленген. Жетісу жерінің жас әйелдері кимешектің бет ойығының бет тұсын, кейде иек астын, кейде үстіңгі жағын түрлі-түсті жіп арқылы кең жолақ жүргізіп кестелеген. Оларға моншақ, маржан, күмістен құйып жасалған алуан түрлі белгілер әшекей ретінде қолданылған.
Кимешек астыңғы бас киім болып есептеледі. Ертеректе жаулық тұрмысқа шыққан әйелдер бас киімінің барлық түрінің үстінен киілген. Сондықтан үстіңгі жаулық деген тіркес бар. Көбінесе жаулық үшін өлшемі ені мен ұзындығы 2 метр немесе одан да көлемді мата таңдалған.
<img src="https://sputnik.kz/images/07e5/0a/08/18358000.jpg" alt="Кимешек түрлері" title="Кимешек түрлері" />
Екі бөлек үшбұрышты мата өңірінен және арқа тұсынан тігіп біріктірілген кимешек. Өңіріне екі үшкіл қиық салынған. Өңірі мен басты жауып тұратын тұсы екі қабат матадан тігілген. Желке тұсына ұсақ бүрмелер салынған. Кимешек Алматы облысында 1970 жылы тігілген.
Ал бір деректерде кимешек кестесіне қарай үш түрге бөлінетіні айтылған. Соған қарап әйелдің жасын білуге болады. Кимешектегі адам жүзін көрсететін ойықтың шеті ақ бас киімді әжелер, сарыны орта жастағы әйелдер, қызылды жас келіншектер киген.
Ертеректе жаңа түскен келінге кимешек кигізу дәстүрі де болған. Ол үшін арнайы ас берілген. Оны келіннің енесі ұйымдастырып, сол ауылдың әйелдерін шақырған. Содан кейін келіннің басына кимешек кигізген әйелге енесі сый жасаған.
<img src="https://sputnik.kz/images/07e5/0a/08/18358006.jpg" alt="Талдықорған өңірінде тігілген кимешек" title="Талдықорған өңірінде тігілген кимешек" />
Алматы облысы Талдықорған өңірінде тігілген кимешек. Оған мақта мата, шытыра, маржан, моншақ, кесте қолданылған. Бұл кимешек 20 ғасырдың басына тән.
Тұрмысқа шыққан қыздар алғашқы жылы сәукеле, күнделікті өмірде желек киген. Жас келін үлкен кісілерді көрген кезде бетін желегімен көлегейлеп, яғни иба көрсеткен. Бірнеше балалы болып, әлеуметтік статусы бекіп болған соң кимешек, шылауыш кигені белгілі.
Жалпы кимешектің 16 түрі белгілі, оның 12 түрі Қазақстан Республикасы мемлекеттік орталық музей қорында сақталған.
<img src="https://sputnik.kz/images/07e5/0a/08/18358379.jpg" alt="Кимешек түрлері" title="Кимешек түрлері" />
Кимешек әр аймақтың тұрмыс-тіршілігіне байланысты туындаған. Бір кимешектің екінші өңірде өзгеше болатыны белгілі. Алайда оның түпкі мақсаты өзгермеді. Ол қыста суықтан, жазда ыстықтан қорғаумен қатар, ақ жаулықты аналардың киелі орамалы саналады.
Кимешек туралы шығармалар
Мұқағали Мақатев “Ақ кимешек көрінсе” деген өлеңін әжеге арнау арқылы ұлттық киімнің жоғалып кетпеуін тілейді.
Әже, сен бірге жүрсің меніменен,
Өліге мен өзіңді телімегем.
Ақ кимешек киген бір кемпір көрсем,
Ақ кимешек астынан сені көрем.
Өңі-түсі өзіңнен бір аумайды,
Немересін ертпесе жүре алмайды.
Таныс дауыс, таныс сөз, таныс мәсі,
Көзіме оттай басылып, алаулайды.
Аппақтығы ұқсайды әрінің де,
Әжімің де, аумайды тәлімің де.
…Әлемдегі әженің бәрі бір ме?!
Әже, сен тірі екенсің әлі күнге.
Қия өтпейді…
Ұқсайды ізеті де,
(Ізетсізді бұлар да түзетуде.)
Бұлар да бабасынан алып қалған,
Өз жұртының дәстүрін күзетуде.
Әже, сен бірге жүрсің меніменен,
Өліге мен өзіңді телімегем.
…Ақ кимешек көрінсе, сені көрем,
Ақ кимешек жоғалса…
Нені көрем???, дейді ақын.
Ал ақын Қанипа Бұғыбаева “Кимешек” деген өлеңінде кимешектің қазір музейде тұратынын айтып өтеді.
Замана сырын ақтарып,
Өмірден өзге күй көксеп.
Музейде тұрсың сақталып,
Сарғайған сары кимешек.
Өңіңнен көріп қайғы ізін,
Тамшы жас көзге іркемін.
Білмеймін, кеше қай қыздың,
Бұлт болып басын бүркедің.
Өңірің жаспен боялған,
Бере алман ол бір күнге есеп.
Білмеймін, кеше қай арман,
Басына салды кимешек.
Өткенде менің қалды есем,
Өмірім толы ұшқынға.
Бір жүректен әлде сен,
Ақ бұлт болып ұштың ба?
<a href="https://m.sputnik.kz/spravka/20211008/18354778/kimeshek-bas-kiim-photo.html">Sputnik.kz</a>

Қазақ кимешекті қай кезден және қалай киген (ФОТО)

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/obshestvo/">Kyzylorda-news.kz</a>.&nbsp;Бүгін Қазалы ауданының әкімі Мұхтар Оразбаев қоғам өміріне белсене араласып жүрген аналармен кездесті.
Қазалы аграрлы-техникалық колледжінде өткен кездесуге теміржол, мәдениет, денсаулық, білім саласының ардагерлері мен кәсіпкер меценат аналарымыз қатысты.
Босқосу басталмас бұрын аудандық әйелдер кеңесінің төрайымы Роза Асанова кездесуге шақырылғандарды аудан басшысымен жеке-жеке таныстырып шықты.
Еркін форматта өткен кездесуде аудан әкімі Мұхтар Оразбаев еліміздің алға қарай жылжыуы мен туған жердің гүлденуі үшін әйел-аналардың қосатын үлесі ерекше екенін атап өтті. Сонымен қатар ауданда атқарылып жатқан жұмыстарға тоқталып, алдағы жоспарларымен бөлісті.
Аудан басшысы жыл аяғына дейін Қазалы қаласына көгілдір отынға қосу үшін ауқымды жұмыстар атқарылып жатқанын жеткізді. Сондай-ақ Сырдария өзенінің “Қарлаң” өткеліне темірбетон көпірінің құрылысын салу үшін мемлекеттік сатып алу конкурсы жарияланғанын тілге тиек етті.
Мұнан кейін аналарға сөз кезегі беріліп, өздерінің ой-пікірлерімен бөлісті.
Алғаш болып Бекарыстан би ауылдық әйелдер кеңесінің төрайымы Құралай Бекжанова сөз сөйлеп, ауданда атқарылып жатқан жұмыстарға оң бағасын берді.
Басқосуда Майдакөл ауылдық әйелдер кеңесінің төрайымы Күләш Лекер, Қазалы қаласының тұрғыны Ұлия Жұбаныш, Қазалы қаласы әйелдер кеңесінің төрайымы Дана Сабырбаева, жеке кәсіпкер Шәки Асқарова, мәдениет саласының ардагері Ұлжан Ахметова және тағы басқа аналар ұсыныс-пікірлерін айтты.
Аудан әкімі Мұхтар Әуесұлымен еркін тақырыпта ой бөліскен аналарымыздың айтары ең бастысы өз отбасымыздың тек тәрбиелік құндылық маңызын жоғалтпау. Ақ жаулықты аналарымыз өзге де әйел-аналарды ер азаматтарымызды сыйлап, әрдайым жақсылыққа тілекші болуға шақырды.
Кездесуде аудандық мәдениет орталығының өнерпаздары аналардың құрметіне арнап ән-жырдан шашу шашты.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/10/244432152_3173812766172982_6936830143724367708_n.jpg" alt="" />

Қазалы ауданының әкімі аналармен кездесті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/ru/obshestvo/">Kyzylorda-news.kz</a>.&nbsp;Тәуелсіздіктің 30 жылдығына орай Шымкент қаласында республикалық «Күміс домбыра» жыр бәйгесі өтті. Аламан айтысқа еліміздің түкпір-түкпірінен жиналған суырып салма ақындар қатысты. Жастар арасында алғаш рет ұйымдастырылған өнер додасында Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университетінің 4 курс студенті&nbsp; Бексұлтан Орынбасар жүлделі ІІ орынды жеңіп алды.
<blockquote>
 «Әрине қарсыластарым мықты болды. Бұл жерде біздің мақсатымыз &nbsp;сөз таластыру емес, тыңдарманның көңіл түкпіріне ой салу. Тәуелсіз елдің ұланы ретінде еліміздің жеткен жетістігі мен жастарға берілген мүмкіндіктерді жырладым. Нәтижесінде жүлдегерлер қатарынан көріндім. Кеңдігемен танылған байтақ елімді жырлаудан шаршамаймын», – деді Бексұлтан Орынбасар.
</blockquote>
Байқауға 30 үміткер өтініш берген. Оның 16-сы іріктеуге өтіп, 8 жұп бақ сынады. Жеңімпазға «Күміс домбыра» табысталып,&nbsp; қалған қатысушыларға арнайы алғыс хаттар мен ынталандыру сыйлықтары берілді.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Мәдениет