<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Минскіде қазақтың танымал әртісі Роза Бағланованың құрметіне ғылыми оқулар өтті, деп хабарлады Қазақстанның сыртқы&nbsp;істер министрлігінен.
<blockquote>
 «Беларусь мемлекеттік музыка академиясында алғаш рет қазақ музыка өнері өкілінің өмірі мен шығармашылығының таныстырылымы өтті. Әлемге әйгілі әнші, КСРО, ҚазКСР, ӨзКСР-дың халық әртісі және «Халық қаһарманы» Роза Бағланованың 100 жылдық мерейтойы Қазақстанда ғана емес, одан тыс жерлерде де алғаш рет өткізілу құқығы кездейсоқ емес», – делінген жұма күні таратылған хабарда.
</blockquote>
Таныстырылымды Қазақстанның Беларусьтегі Елшілігі Л.С.Мухаринскаяны еске алуға арналған ХХХІ-ші халықаралық ғылыми оқулар аясында өткізді. Іс-шараға ондаған музыкатанушылар, өнертанушылар және түрлі мемлекеттердің азаматтары, соның ішінде 1941 жылғы майданнан бастап өткен ғасырдың соңына дейін сахналарында Р.Бағланова өнер көрсеткен елдердің азаматтары қатысты.
<blockquote>
 «Р.Бағланованың ғасырлық мерейтойы ЮНЕСКО-ның 2022-2023 жылдарға арналған атаулы күндер күнтізбесіне енгізілген. Ұлы Отан соғысты майдандағы концерттік топтар құрамында өтіп, кейін барлық құрлықтардағы көптеген елдердің сахналарында өнер көрсетіп, ол әртүрлі ұлттар мен конфессиялардың өкілдеріне достық, бейбітшілік және махаббат идеяларын жеткізе білді. Шын мәнінде, ол әлемдік мәдени кеңістікте қазақтың ұлттық мәдениеті мен музыкалық өнерінің жолсерігі рөлін атқара отырып, әлемнің елшісі болды», – деп атап өтті Қазақстанның сыртқы саяси ведомствосынан.
</blockquote>
Дипломаттар атап өткендей, халықаралық ғылыми оқулар қатысушылары Р.Бағланованың шығармашылығын талқылау барысында оны маңызды тұлға ретінде атай отырып, «бұл әйгілі әншінің адам жүрегіне қалай терең әсер етіп, адам жанының нәзік пернесін қозғай алғанына» таңданды.
<blockquote>
 «Қазақ пен белорус халқы әртүрлі, тіпті мәдениетіміз де әртүрлі, дейтұрғанмен, ортақ нәрселеріміз де бар екені мені қатты таң қалдырды. Роза Бағланова – біздің ортақтығымыздың дәлелі. Ол әлемнің ондаған тілдерінде ән айтып, әр түрлі халықтарға олардың ана тілдерінде сөйлеуі тек қазақ тілін ғана емес, әлемдік мәдениетті насихаттайтын әлемдік тұлға болғанын білдіреді», – деп Беларусь мемлекеттік музыка академиясының ректоры Елена Куракина өз әсерімен бөлісті.
</blockquote>
Р.Бағланованың бейнесін толық ашу үшін іс-шара қатысушыларына әншінің сұхбатына негізделген «Өткеннің нұры» деректі фильмі көрсетілді, оның естеліктерінен үзінділер келтірілді. Солардың бірінде халық әртісі былай деп жазады: «Сахна мен үшін әрқашан қуанышқа толы болды. Мен сахнаға бауырымды және жақын адамымды құшақтап, сүйгендей боламын. Мен оны соңғы деміме дейін жақсы көруге және одан атақ, мансап немесе пайда іздемеуге уәде бердім». Р.Бағланова бұл ұстанымды ешқашан өзгертпеді.
Р.Бағланованың шығармашылығы талқыланатынын білген беларус сүйермендер соғыстан кейінгі жылдары жазылған әншінің ең танымал әндері болып табылған «Самара-городок» пен Латиф Хамидидің «Қазақ вальсі» әндерінен құралған раритетті шағын диск алып келді. Олар әншінің музыка мен адамдарға деген сүйіспеншілікке толы ұлы талантын мойындау ретінде бұл диск көп жылдар бойы отбасылық мұра ретінде сақталып келгенін айтты.
Таныстырылым соңында Беларусь Үлкен театрының солисі Клавдия Потемкина «Қазақ вальсін» орындады.

Минскіде алғаш рет Роза Бағланованың құрметіне ғылыми оқулар өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;&nbsp; Жеңіс Сейдуллаұлы «Ж.Елебеков атындағы республикалық эстрада-цирк колледжі» РМҚК директоры қызметіне тағайындалды.
Жеңіс Сейдуллаұлы 1962 жылы 14 мамырда Қызылорда облысында дүниеге келген.
1982 жылы Шымкент музыка училищесін бітірген, Т. Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының түлегі. Әр жылдары «Арқас» ансамблінің аспапшы-артисі, «Гүлдер» мемлекеттік ансамблінің бас дирижері, Сүйінбай атындағы Алматы облыстық филармониясының солисі болып жұмыс істеген.
«Гүлдер» ансамблінің директоры, Алматы қаласы «Қазақ әуендері» АҚ өңірлік директоры, Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының шығармашылық жұмыс және сыртқы байланыстар жөніндегі проректоры, Ж.Елебеков атындағы республикалық эстрада-цирк колледжінің директоры қызметтерін атқарған. 2016-2018 жылдары- Жамбыл атындағы қазақ мемлекеттік филармониясының директоры, 2018 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін «Қазақконцерт» ұйымын басқарған.

Жеңіс Сейдуллаұлы жаңа қызметке тағайындалды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қызылорда қаласмында «Балалар жылы» және «Халықаралық балалар кітабы» күніне орай «Ертегімен есейемін» дәстүрлі қалалық байқауы өтті.
Жас оқырмандарды кішкентайынан халық ауыз әдебиетімен сусындатып, балалардың тілін, қиялын, сөздік қорын, ой – өрісін дамытуға, адалдыққа, адамгершілікке, парасаттылыққа, елжандылыққа тәрбиелеу мақсатында ұйымдастырылған байқауға қала аумағынан 7 мектептің бастауыш сынып оқушылары қатысты.
<blockquote>
 «Халқымыз «көп жасаған білмейді, көп оқыған біледі» деп ежелден кітаптың адам өміріне әсерін осы бір қарапайым сөзбен-ақ айтып кеткен. Өйткені кітап – тәрбиенің қуатты құралы. Жақсы кітаптар оқу дегеніміз – өткен замандардың ең жақсы адамдарымен әңгімелесу», – дейді қалалық мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің басшысы Н.Әбілдаев.
</blockquote>
Айта кетейік, байқауға «Петро Қазақстан Құмкөл Ресорсиз» АҚ, «Халық» банкі АҚ, «Әбіл ата» сантехника дүкені демеушілік жасаса, қалалық орталықтандырылған кітапханалар жүйесінің директоры Г.Рахметова, «Халық» банк қызметкері Д.Алдоңғарова, «Қоғам ТВ» телеарнасының шеф редакторы Б.Құлтанова төрелік етті.
Әр мектептен келген өнерпаз оқушылар байқаудың бірінші кезеңінде дат жазушысы Г.Х.Андерсеннің ертегілерінен қойылым көрсетсе, екінші кезеңде қазақ халық ертегілерін сахналап, көрермен ықыласына бөленді.
Нәтижесінде №136 Т.Жүргенов атындағы орта мектеп оқушылары Бас жүлдені жеңіп алса, І орынға №23 Ж.Қизатов атындағы мектеп-лицей лайық деп танылды. 2 орынды №217 Б.Шалғынбаев атындағы орта мектеп пен №5 И.Панфилов атындағы мектеп-лицей оқушылары өзара бөліссе, №120 Ж.Жабаев атындағы, № 171 Ғ.Мұратбаев атындағы және №143 орта мектептер 3 орынды қанағат тұтты. Жеңімпаздар мен жүлдегерлерге дипломдар мен бағалы сыйлықтар табыс етілді.
Балалардың тыңғылықты дайындығы мен жеңіске деген құштарлығын көре отырып, жыл сайын дәстүрге айналған «Ертегімен есейем» қалалық байқауының мақсаты айқын, берері мол деп ойлаймыз.
Себебі бүгінгі ұрпақ білімді болса ел ертеңі жарқын болмақ.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/04/277556777_161870879541948_2566108034149658868_n.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/04/277666584_161870819541954_4351150963376173580_n.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/04/277741856_161870806208622_2348701349087610115_n.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/04/277731113_161870886208614_8039671652001511376_n.jpg" alt="" />

Қызылордада «Ертегімен есейемін» атты байқауы өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp;Тик-ток, инстаграм сынды желілермен қатар, бүгінде заман талабына сай жаңарған ұлттық әшекейлер мен бұйымдар сәнге кіре бастады. Соңғы уақытта Наурызда ғана емес, күнделікті өмірде тақияны басынан тастамайтын жастар саны артып келеді. @taqiialym атты шағын ісі бар, қолөнермен айналыса отырып, тақияларға қайта жан бітірген талантты бойжеткен Марияш Жусуп Алматы қаласында дүниеге келген. Жиырма бір жастағы бойжеткен қазір Қазақ Бас Сәулет-Құрылыс Академиясының «Сәулет» факультетінің 4 курс студенті.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/04/0e242665c81647b649e8ad13a37b93a0.jpg" alt="" />
– Соңғы уақытта қазақи әшекейлер «трендке» айнала бастады? Сіздің бұл іспен айналыса бастауыңызға не арқау болды?
– Өз басым мәдениетімізге келгенде «тренд» сөзінің қолданғанын жақтыртпаймын. Ұлттық әшекейлер мен киімдереміздің сән әлеміндегі өзектілігінің артуы немесе қазақи стильдің модернизациялануы деп атауды жөн коремін.
Тақия тігу идеясына келсек, негізінде мектеп кезінен бастап қазақи нақыштағы жасалған киімдерді заманауи, күнделікті киіммен үйлестіру қызықтыратын. Ұлттық әшекей бұйымдары, камзол, табиғи матадан жасалған көйлектер күнделікті гардеробымның бір бөлігіне айналды.&nbsp;
Сонымен қатар, Қазақстан тарихын, қазақ мәдениетін терең зерттеуге деген құштарлығым болған. Соңғы уақытта қазақ халқының бас киімдері қызықтыра бастады, көптеген әдебиеттерді, мақалаларды оқып шықтым. Көбінесе&nbsp; Ибраева К. «Казахский орнамент», Лобачева Н.П. Сазонова М.В. «Традиционная одежда народов Средней Азии и Казахстана», Айша Галимбаеваның иллюстрацияларымен, Сара Есовның басылымында жарық көрген «Казахский народный костюм» секілді кітаптармен таныса отырып,&nbsp; өзіме пайдалы мәлімет алдым: бас киімдердің жыныс бойынша, жас бойынша қандай түрге бөлінетіні және тағы да басқа керек құнды ақпараттарға қанықтым.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/04/perizat.jpg" alt="" />
«Перизат» такиясы
Тұрмысқа шығып, ана атанған әйелдердің бас киімі&nbsp; кимешек туралы қызықты мәліметтер алдым: бас киімді жаңа босанған әйелдің омырауына салқын тимес үшін, баланы ыңғайлы емізу, емізген кезде баланың бетін күн сәулелерінен қорғау үшін, ал ең бастысы әйелдің ана атанғанын ерекшелеп атап өту мақсатымен киген. Әйел кимешегін шешіп, жерге тастау арқылы арадаға жанжал мен ұрыстарды тоқтататын болған. Бұл сол кезде анаға деген құрметтің соншалықты жоғары болғанын көрсететіндей.&nbsp;
Ал тұрмысқа шықпаған қыздар әсем безендірілген тақия киген, соған өзім де қызықтым. Әдемі, талғамыма сай келетін, минималистік стильде тақия іздедім, өкінішке қарай, таба алмадым. Көп ойланбай, қолдан тігейін дегене шешімге келдім. Солай, осыдан жарты жыл, бірінші&nbsp; «Перизат» атты тақиямды тігіп шықтым.
– **Тігінге қызығушылығыңыз қалай оянды? 
**-Мектепте оқып жүргенде «технология» сабағында әртүрлі тігін бұйымдарын тігуді үйреткен. Қызығушылығым сол кезде оянған. Кейін қабілетімнің барын да аңғара бастадым.
– **Өзіңіздің ең сүйікті туындыңыз? Тақияларға атау берерде неге мән бересіз? 
**– Алматылық қаласының тумасы болғандықтан шығар, ең сүйікті туындым – «Алатау» тақиясы. Шетелде оқуда жүргенімде осы тақиям жүрегіме жылы, жайлы Алматымды еске салатын.&nbsp;
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/04/alataw.jpg" alt="" />
«Алатау» тақиясы
Тақияның атауы үлгінің бейнесіне байланысты беріледі. Мысалы, «Қорлан» тақиясы «Жау жүрек мың бала» фильміндегі Қорлан атты кейіпкермен байланысты. Батыл әрі жігерлі бойжеткен бейнесін тақиямның дизайнында көрсетуге тырыстым. Тақия атаулары адам есімдерінің мағынасына байланысты қойылады. «Перизат» есімі – сұлу, сымбатты деген мағынаны береді, тақия да соны көрсетуі тиіс.
– **Қазиқи нақыштағы қолөнерді әлемдік брендке айналдыру ықтималдылығы қандай? 
**– Өте жоғары. Жоғарыда айтып кеткенімдей, біраз уақыт Италия мемлекетінде білім алдым. Сол кезде Еуропа мемлекеттерінің ұлт өкілдері менің тақияларыма, тағып жүрген әшекей бұйымдарына ерекше қызығушылықпен қарайтын. Көбісі әдемілігіне тамсанғаны соншалықты, тіпті тапсырыс беруге ниеттерін білдірді. Осыны ескере отырып, ұлттық қолөнеріміз бүкіл әлемді тамсандыратынына сенімдімін.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/04/takija.jpg" alt="" />
– **Тақияны дайындау сатылары қандай? 
**– Негізгі бес сатыны атап шыға аламын. Бірінші үлгі дизайнын ойлап табу. Екінші үлгіні орындау және сынау. Үшінші тігін тігудің технологиялық картасын құру. Төртінші дайындық кезеңі және материалдардан бөлшектерді кесу. Бесінші тігін тігу, өңдеу және әрлеу.
Осы сатыларға кірмейтін мата таңдау, әшекей бұйымдарды жасап шығару, дайын тақияны арнайы дизайнмен шығарылан орамамен орау секілді сатылар бар.
– **Болашаққа жоспарыңызбен бөлісе кетсеңіз 
**– Ісім қазіргі таңда кішігірім, сонымен қатар жоғарғы оқу орнында оқып жатырмын. Сол себепті ісімді асықпай дамытуды көздеп отырмын.&nbsp;Жақын болашақта жаңашылдандырылған, көше стиліндегі заманауи киіммен үйлесетін тақиялар шығарғым келеді.
– **Тақия тігуде басқа, қандай хоббилеріңіз бар? 
**– Хоббилеріме туризм, әуесқой фотосурет, аспаздық, пианино тарту, сурет салуды жатқыза аламын.
– **Көптің арасынан озып шығу үшін шеберге қандай қасиеттер керек? 
**– Менің ойымша өзіндік, қайталанбас стильдің болуы – ең маңызды критерий. Өзге шеберлердің үлгілерін қайталамай, затын тек әдемі қылып жасап шықпай, өндіріс барысында теориялық білімін нығайтып, ең кіші детальдарына дейін мән беру керек. Қазіргі кезде көптеген тігіншілер сәукеле деп моңғол халқының ұлттық «буктаг» бас киімін жасап сатып жатыр. Табыс қуалап мәдениетімізді жоғалтып алмауымыз керек.&nbsp;
Сонымен қатар, адал еңбек жасап, әріптестерге құрметпен қарап және тапсырыс берушінің алдында шынайылық&nbsp; пен сыйластық таныту маңызды.
<a href="https://massaget.kz/kyizdarga/sn/67698/">massaget.kz</a>

«Тақиялы» Марияш: Табыс қуалап мәдениетімізді жоғалтып алмауымыз керек

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; «Қазақконцерт» ұйымына қарасты «Astana Musical» мемлекеттік театры көрермендер көптен күткен Роза Бағланова» мюзиклінің премьерасын ұсынды, деп хабарлайды <a href="https://lenta.inform.kz/kz/roza-baglanova-myuziklinin-prem-erasy-otti_a3917753">ҚазАқпарат.</a>
Жаңа шығарма Қазақстан және КСРО халық әртісі, Халық қаһарманы Роза Бағланованың 100 жылдық мерейтойына арналады.
Мюзикл қалың көрерменге халықтың сүйікті әншісі Роза Бағланованың ішкі жан дүниесі мен оның қайталанбас өнер әлемін паш етті.
«Роза Бағланова» мюзиклінің режиссері әрі театрдың көркемдік жетекшісі Есләм Нұртазин мәлімдегендей, жаңа туынды әншінің балалық шағынан бастап соғыс жылдарындағы тағдыры туралы сыр шертеді.
<blockquote>
 «Мюзиклде Роза Бағланованың ән әлеміне келуі, соғыс жылдарындағы қайсарлығы, өнер жолындағы қиындықтары мен тағдырындағы сын сағаттар көрініс тапқан. Оқиға желісі әншінің 1930-1945 жж. аралығындағы өмірін суреттейді. Сахнада Роза Бағланова орындаған атақты туындылар, арнайы жазылған авторлық туындылар шырқалды», – деп жеткізді режиссер.
</blockquote>
<img src="https://www.inform.kz/radmin/fotofiles/2022/04/01/2204010053173676f.jpg" alt="" />
Мюзиклге арналған музыканы ҚР Еңбек сіңірген қайраткері Артур Оренбургский жазды, драматургтер – Ефрат Шарипов, Шыңғыс Маман, Айдын Сахаман, Әннәс Бағдат; Есләм Нұртазин.
<img src="https://www.inform.kz/radmin/fotofiles/2022/04/01/2204010053173675f.jpg" alt="" />
Жалпы қойылым барысында сахнада 60 астам әртіс өнер көрсетті.
Басты рөлді сомдаған әртістің бірі – Зарина Жакенова Роза Бағланованың образын сомдау үшін барынша ізденгенін жеткізді. «Роза Тәжібайқызы – ұлттың үні атанған атақты әнші. Оның образын сомдау – бұл үлкен жауапкершілік. Ол кісінің тұлғалық қасиеттерін, соғыс жылдарындағы қайсарлығын, ән айтудағы өзіндік қайталанбас ерекшеліктерін қалың көпшілік өте жақсы біледі. Бүгінгі қойылымда әншінің өмірбаянындағы осы тұстарын біз жаңа қырынан ашуға тырыстық», – деп бөлісті актриса.
<img src="https://www.inform.kz/radmin/fotofiles/2022/04/01/2204010053173674f.jpg" alt="" />
Бұдан бұрын Зарина Жакенова Роза Бағланованың рөлін «Бұлбұл» телехикаясында сомдаған еді.
«Бұл апамыздың өміріне арналған алғашқы мюзикл. Өмірінің ең қиыны сәттері сахналанды. Ерекше қойылым, қаншама эмоция алдық. «Astana Musical» театрына зор алғысымызды айтамыз», – деп жеткізді әсерін Роза Бағланованың ұлы Тәжен мен келіні Марал Бағлановтар.
<img src="https://www.inform.kz/radmin/fotofiles/2022/04/01/2204010053173673f.jpg" alt="" />
Жаңа мюзикл көрермендерге ұмытылмас әсер сыйлап, олардың зор ықыласына бөленді. Қойылымды тамашалауға келген белгілі театр қайраткерлері, өнертанушылар мен зиялы қауым өкілдері жаңа туындыны жоғары бағалады. «Әртістер жоғары деңгейде ойнады, халық өте жақсы қабылдады. Роза Бағланованың есімі ұлықталып, жас ұрпаққа тамаша үлгі болды», – деген баға берді белгілі актриса Меруерт Өтекешова.
Алдағы уақытта «Astana Musical» мемлекеттік театры «Роза Бағланова» мюзиклін енді ел өңірлерінде көрсетіп, қалың көпшілікке ұсынбақ.
<img src="https://www.inform.kz/radmin/fotofiles/2022/04/01/2204010053173672f.jpg" alt="" />
Еске салсақ, Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев ұлы әншінің есімін халық жадында мәңгі сақтау шараларын қабылдауды тапсырып, былтыр соған сәйкес «Қазақконцерт» мемлекеттік концерттік ұйымына» Роза Бағланованың есімі берілген еді. Биыл әншінің мерейтойы ЮНЕСКО көлемінде аталып өтілуде.

«Роза Бағланова» мюзиклінің премьерасы өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Қызылордада «Балалар жылы» аясында Н. Бекежанов атындағы қазақ академиялық музыкалық драма театрында «Өнер қуған өрендер» атты концерт өтті.
Облыстық&nbsp;мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасының ұйымдастыруымен өткен мәдени шараға аймақтағы көркемөнер үйірмелерінің 200-ден аса тәрбиеленушісі қатысты.
Концертке облыс әкімінің орынбасары Қайрат Нұртай қатысып, жас өрендерге лебізін білдіріп, өнерпаздарға сәттілік тіледі.
Сахнада жас жыршылар мен дәстүрлі орындаушылар, фольклорлық ансамбльдер, бишілер мен күйшілер, вокалдық орындаушылар мен өңірімізде тұңғыш рет жұмысын бастаған балет студиясының өрендері өнер көрсетті.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/03/277171746_3071025176484302_3727786171148325802_n.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/03/277534720_3071025323150954_3523348925319546383_n.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/03/277660343_3071024669817686_3466154088602896227_n.jpg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/03/277793088_3071024736484346_5435955541711447113_n.jpg" alt="" />

Қызылорда: «Балалар жылы» аясында өткен концертке 200-ден аса өнерпаз қатысты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгін Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова мәдениет саласының көрнекті өкілі, қобызшы, әртіс-инструменталист, оқытушы Әлқуат Қазақбаевпен кездесті.
Басқосуда Қорқыттың шығармаларын насихаттау және өңірімізде өнер саласын дамыту мәселелерін талқылады. 
Аймақ басшысы Сыр елінде рухани байлық жәдігерлерінің әрқашан орны бөлек екенін атап өтті. Сондай-ақ, өңірде рухани құндылықтарды қастерлеу бағытындағы озық туындыларды насихаттау ортақ парыз екенін тілге тиек етті.
Ал, қобызшы Әлқуат Қазақбаев өзінің зерттеу жұмыстарын таныстырып, шығармашылық жоспарларымен бөлісті.
<blockquote>
 «Қорқыт бабаның мұрасын мектеп жасымнан бері зерттеп келем, өйткені мұрасы шексіз, оны әлі талай зерттеп, зерделеу қажет. Жалпы, қазақ музыкасының түбірі – осы Қорқыттың күйлерінен бастау алады», – деді Әлқуат Дотаұлы.
</blockquote>
Қобызшы облыс әкіміне өзінің «Қорқыт ата аңыздары мен күйлері» кітабының қазақ және түрік тілдерінде жазылған нұсқалары мен жақында жарық көретін «Қорқыт ата мұрасы» кітабының қолжазбасын сыйға тартты. 
Кездесу соңында аймақ басшысы өңірімізде музыкалық өнер саласын дамыту бойынша бірлесіп жұмыс жасауға ниет білдірді.
Айта кетейік, Әлқуат Қазақбаев 1972 жылы Жамбыл облысында туған. Ол Құрманғазы атындағы Мемлекеттік академиялық ұлт аспаптар оркестрінің әртісі, Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті қобызшылар квартетінің және Нұр-Сұлтан қаласы Мемлекеттік филармониясының «Тілеп» қобызшылар квартетінің көркемдік жетекшісі. ҚР Президенті сыйлығының лауреаты.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/03/2.jpeg" alt="" />

Аймақ басшысы қобызшы Әлқуат Қазақбаевпен кездесті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Қазақ әйелдерінің бас киімдері жасы мен отбасындағы жағдайына байланысты бір-бірінен айтарлықтай ерекшеленеді. Олар: бергек, бөрік, жаулық, желек, жырға, кимешек, күндік, орамал, сәукеле, тақия, шәлі, бүркеніш, шылауыш және т.б. Бұл бас киімдердің өзіндік ерекшеліктері бар. Солардың ішінде тарихы тереңде жатқан, аса маңыздысы сәукеле деп айтсам, қателеспеген болар едім.
Сәукеле – ұзатылған қызға арнайы дайындалатын, аса бағалы, биік төбелі салтанатты бас киім. Сәукеле пішіні жағынан сақ заманындағы биік, әрі сүйір төбелі салтанаттық, ғұрыптық бас киімге ұқсайды. Сәукеле кереге, милық, төбе, тәж, құлақбау, және артқыбау тәрізді бөліктерден тұрады. Сәукеленің алтынмен аптап, күміспен қаптап, аса бағалы болғандығын М.Ж.Көпеев «XIX ғасырдың алғашқы жартысында өмір сүрген кіші жүздің Байсақал атты байының қызының сәукелесін құдасы Кенесары ханның ағасы Саржан төре 500 байталға бағалаған екен» деген дерегінен байқаймыз.
Сақтардан қалған сарқыт дейтін тұсы да осы жерде. Біздің заманымыздан бұрынғы 7-5 ғғ. Ұлы даламызды мекендеген сақ бабаларымыздың қалдырған мұраларына қарап сол заманда қоғамдағы әйел адамның орны ерекше болғанын байқаймыз. Сақтар кісінің қайтыс болғаннан кейін жерлеу ғұрпына, жерлеу құрылысына мән берген. Еліміздің түпкір-тіпкірінен табылып жатқан «Алтын адам» аталып кеткен алтын жапсырмалар тігілген киіммен жерленген жәдігерлеріміз халқымыздың салт-дәстүрінің бай екенін, тарихы терең екенін көрсетіп отыр.
Жайықтың жағасынан табылған «Тақсайлық сұлу» сақтардың үрдісін жалғаған сарматтардың біздің заманымыздың 2-4 ғасырларындағы қыздардың киім үлгісін беріп отыр. Оюмен өрнектелген көйлегі, мыңдаған аңдық стилді алтын жапсырмалар тігілген қамзолы, алтын алқасы мен білезігі, алтын сырғалары, алтын сабы бар күміс айнасы, күймеге мінген жауынгерлер бейнеленген тарағы, түйе пошымдас қола қазаны, алтынмен қапталған кеселері, қыштан жасалған ыдыстары, сүйек сабы бар пышағы және ұшында алтын тау ешкі басы бары сәукелесі сол заманның бай қыз жасауын аңғартады. Осындай сәукелесімен жерленген сақ әйелдерінің обалары еліміздің шығыс мен солтүстігі аймағынан, Алтай өлкесінен көптеп табылып отыр.
Халқымыз Ислам дінін қабылдағаннан кейін тармыры терең салтымызды ұмытқан жоқ. Шариғат тыйым салған салтымыздың кейбір тұстарын қайта исламға бейімдеп, жаңғырта білген.
Сақтар салтанатты жағдайда киген (мүмкін ұзатылған кезде) сәукелесімен қайтыс болғанда жерлеген болса, қазақ қызы сәукелемен ұзатылды. Қазақта «қыз жат жұрттық», «қыз мұраты кету» деген сияқты мақалдар бар. Сәукелемен ұзатылуы өз жұртыңа енді жоқсың (өлгенмен тең), басқа елге келін болып, қайта «туыласың дегені болу керек. Сәукеленің бетін жауып, беташар жасап, елді таныстыру дәстүрі сақтардың салтын жаңғырту емес па?!
Ұзатылып келе жатқан келіншек (елдің келешегі деген де баламасы бар) ауылға жақындағанда әйелдер алдынан шығып, шашу шашып қарсы алады. Басына орамал салып, алдына шымылдық құрып, ауылға алып кіреді. Жаңа түскен келін шамамен бір жылға дейін, кейде оданда ұзағырақ, бала болғанға дейін салтанатты күндері киген, басқа уақыттарда желек жамылып жүрген. Желекке ауыстырғанда сәукелені сандыққа сақтап қойған.
Этнографиялық деректер бойынша, ұзатылған қызға жасатқан сәукеле мұрагерлікке өтіп отырған. Қайтыс болған келіннің артынан ұл қалса жасаудан естеңе қайтарылмаған, ал қыз қалса жасаудың жартысы қайтарылған. Ел ішіндегі көнекөз ақсақалдардың айтуынша, жасау даулау қазақта болмаған, алайда дүниеден өткен қыздарының белгісі&nbsp;&nbsp; ретінде сәукелені төркініне қайтару әдеті болған.
Кейбір ауызша деректер бойынша ертеректе ұзатылып келе жатқан қыз кенеттен қайтыс болса, шариғатқа қайшы болғанымен жасауымен жерленген дейді. Алыстан көрінетін бас киімді келінше аман-есен «сау келе» жатыр деп елге сүйінші жіберген.&nbsp;
Міне, бұл қасиетті халқымыздың қыздарға, келіншекке және аналарға көрсеткет үлкен сыйының негізінде қалыптасқан салт-дәстүрі, әдет-ғұрпы.
Мысалы, өзіміздің Жалағаш ауданының Қызылқұм жағында сақтардың Ұйғарақ қорымында сол заманның 80 обасы үш&nbsp;топқа: шығыс, орталық және&nbsp;батыс болып шоғырланған. Жерлеу құрылыстарының осындай әр&nbsp;түрлі болуы, шамасы, отбасылық қатынастар&nbsp;жүйесін ғана емес, сонымен қатар, әлеуметтік кұрылымды, рулық қауымның эволюциясын да&nbsp;көрсетсе керек. Бұл, әсіресе, Ұйғарақ қорымындағы&nbsp;әр&nbsp;түрлі обалар топтарының үлгісінде ерекше айқын&nbsp;байқалады. Абыз әйелдер көп&nbsp;жерленген шығыс топтың молаларында кейінгі қола дәуірінен келе жатқан&nbsp;ғұрып-дәстүрлер айқынырақ байқалады.
Дана халқымыз қоғамдағы әйелдің орнын айрықша бағалап, құрметін аямаған.
Әзілхан&nbsp; Тәжекеев,
Қорқыт Ата атындағы ҚУ, «Археология және этнография»
ғылыми-зерттеу орталығының жетекшісі, тарих ғылымдарының кандидаты
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2022/03/taqsaj-sulwy-1.jpg" alt="" />

Сақтардан қалған мұра

Kyzylorda-news.kz. Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова Нартай Бекежанов атындағы қазақ академиялық музыкалық драма театры ұжымын құттықтады.
<blockquote>
 “Қымбатты өнер сүйер қауым! Бүгін – Халықаралық театр күні! Нартай Бекежанов атындағы қазақ академиялық музыкалық драма театры ұжымын және барша театрал қауымды Халықаралық театр күнімен шын жүректен құттықтаймын! Сіздерге мықты денсаулық, ұзақ ғұмыр, сарқылмас шабыт тілей отырып, көрермендеріңізді көркем қойылымдарыңызбен қуанта беріңіздер деймін! Мереке құтты болсын”, – деп жазды облыс әкімі <a href="https://www.facebook.com/100059231132711/posts/373630404621328/">Facebook</a> парақшасында.
</blockquote>

Гүлшара Әбдіқалықова театр ұжымын мерекемен құттықтады

Kyzylorda-news.kz. 27 наурыз Халықаралық театр күні. Бұл — тек киелі сахна төрінде жүрген жандардың ғана емес, барша руханият жанашырларының ортақ мерекесі.
Мәдениет пен руханият саласынан театр ұғымынан алшақтату мүмкін емес. Көрнекті жазушы Ғабит Мүсірепов «Театр — хас сұлудың көз жасындай мөлдір өнер» деген баға берген.
Тарих деректеріне сүйенсек, театр өнері Сыр бойынан бастау алған. Мұхтар Әуезовтың «Еңлік- Кебек» пьесасы ең алғаш Сыр театрының сахнасынан көрініс табуы да кездейсоқтық емес.
Тәуелсіздік алғалы осы уақытқа дейін елімізде жаңа 20 театр ашылса, Орал, Қарағанды, Нұр-Сұлтан, Қостанай, Өскемен, Шымкент, Талдықорған қаласында 8 театрға жаңа ғимарат салынды. Жыл сайын театр сахналарында әр түрлі жанр мен бағытта 12 мыңға жуық спектакль қойылады.
ҚР Мәдениет және спорт министрлігінің мәліметінше, бүгінде Қазақстанда 65 театр жұмыс істейді. Оның 52-сі мемлекеттік, 4 ұлттық ұйғыр, корей, неміс және өзбек театрлары бар.
Мемлекеттік 52 өнер ошағының 3-еуі опера және балет театры, 5-еуі балалар мен жасөспірімдер театры, 7-еуі қуыршақ театры, 24-і драма театр (оның ішінде 3-еуінде қазақ және орыс труппасы бар), 11-і музыка-драма және комедия театры, біреуі жастар және біреуі сатира театры.
Қызылорда облысының орталығында орналасқан Нартай Бекежанов атындағы қазақ-музыкалық драма театрына 2019 жылы академиялық дәрежесінің берілуі театр ұжымының орасан еңбегінің бағалануы деп білеміз.
Сыр театрының ұжымы еліміздің мәдениет, руханият саласына үздіксіз үлес қосып, әлемге танылды. Театрдың бүгінгі тынысы — ертеңгі тарих. Ұлт құндылықтарын насихаттап, рухани жаңғыру жолында тарихтың бет-бедерінен тағылымы мол дүниелерді көрермен назарына ұсыну — ұлтымыздың рухани темірқазығын сақтау. Осындай ұлы істерге дара да сара жол салып келе жатқан Сыр театрының ұжымына сәттілік тілейміз!

Бүгін &#8211; Халықаралық театр күні

Kyzylorda-news.kz. 14 наурыз күні еліміздің батыс өңірлерінде Амал мерекесі атап өтіледі. Ал &nbsp;өзге өңір жұртшылығы үшін бұл мереке таңсықтау. Десе де бұл мерекенің қазақ тарихында ертеден бар екені мәлім.
“Амал күні”, “Көрісу күні” деп аталатын бұл мереке жайлы түрлі деректер мен аңыз-әпсаналар бар. Негізінен “Амал мерекесі” тек батыста ғана емес, бұрындары еліміздің көп жерде болғанға ұқсайды. Шәкәрімнің ұлы Ахаттың жазбаларында: “14-март — ескіше 1-март. Әкей айтты: “Бүгін ескіше 1-март, қазақша жаңа жыл, ұлыстың ұлы күні дейді. Ал жаңа жылдың бұрынғы аты — Наурыз, бұл фарсы тілі. Жаңа күн деген сөз. Қожа-молдалар ескі әдетті қалдырамыз деп, құрбан, ораза айттарын ұлыс күні дегізіп жіберген. Ескі қазақша, ескі түрікше жаңа жыл күнінің аты — ұлыс. Жаңа жыл басының ұлыс екеніне мынадай дәлел бар. “Ұлыс күні қазан толса, ол жылы ақ мол болар. Ұлы кісіден бата алса, сонда олжалы жол болар” — деген. Осыған қарап, ХІХ аяғы мен ХХ ғасырдың басына дейін қазақ даласында көрісу дәстүрі болған деген пікірмен келісуге болады. Кеңес үкіметінің саясатына байланысты, еліміздің көптеген аймағында Амал мерекесін тойлау ұмытылып, батыс өңірлерде ғана сақталып қалған секілді. Тіпті кей археологтар Амал мерекесінің түп-төркінін Адай тайпасының пайда болуымен де байланыстырады.
Неге 14 наурыз күні тойланады?
Тарихқа көз салсақ, Амал мерекесінің 14 наурызда тойлануының бір себебі күнтізбенің алмасуында жатыр. Әлем жұртшылығы шаруаның жайына қарай, қардың еруі, өзендердің тасуы, құстардың көктемде келіп, күзде қайтуын ескеріп, осы құбылыстардың қайталануын жыл деп есептеп, табиғи күнтізбелер жасаған.
1918 жылдың 24 қаңтарында “Батыс Еуропа күнтізбесінің Ресей мемлекетіне енгізілуі туралы” В.И.Ленин қол қойған декрет қабылданды. Бұл кезде юлиан және григорий күнтізбелерінің арасындағы алшақтық 13 күнге жеткен еді. Декретте көрсетілгендей, 1918 жылдың 31 қаңтарынан кейінгі күн 1 ақпан емес, 14 ақпан болып есептелді. Соның әсерінен бұрын 1 наурызда Жаңа жыл — Ұлыс күнін тойлайтын қазақ елі 1918 жылдан бері қарай 14 наурызда көрісіп келеді деуге болатын сияқты.
14 наурыз күні Ай мен Үркердің қиылыса өтуін қазақ халқы тоғыс деп атаған. Тоғыс осы 14-15 наурызға сәйкес келеді екен. Халық осы уақытты қыс жұлдызы бiтiп, жаз жұлдызы туды деп есептеген.
Шығыс елдеріндегі күн (шәмси) күнтізбесі&nbsp;бойынша, наурыздың басталуы хамал (амал)&nbsp;айының 1 жұлдызы болып есептеледі. Хамал — Тоқты шоқжұлдызының ескі парсыша атауы&nbsp;болып табылады. Күн мен түн теңеліп, амал&nbsp;кірген сәтте Тоқты шоқжұлдызы туады. “Наурыз” сөзі парсының “жаңа күн” дегенінен шыққан. Ертеде біздің қазақ бұл күнді “наурыз” демей “амал” деген. Бұл қазіргі күнтізбе бойынша 14 наурызға сәйкес келеді.
Қар еріп, көктем шыға бастағанда, шыбын-шіркей, құрт-құмырсқа, жан-жануар, тіршілік атаулы ұйқыларынан оянатыны белгілі. Ел аузындағы әңгімелерге сүйенсек, қыс бойы ұйқыда жатқан балпақ оянып, інінің аузына шығып, басын қылтитып далаға қарайтын көрінеді. Осы кез 14 наурызбен тұспа-тұс келеді екен. Бұл көріністі далалықта, құмдауыт жерлерде бақылауға болады.
Көрісу – дәстүрдің озығы
Амал мерекесі немесе көрісу – ағайын-туыс татулығы, ел бірлігінің бір көрінісі іспетті. Өйткені, бұл дәстүр ағайын арасындағы түсінбеушілікті жойып, татуластырып, табыстырады. Арадағы өкпе-ренішін кешіріп, араздықты ұмыттырады. Тек бір-біріне жақсылылық тілеп, алғыс айтылады.
Көрісуде ер мен әйелге шектеу қойылмайды. Ер адамдар қос қолын ұсынып көріссе, әйелдер жағы бір-біріне алақанын тосып, әуелі оң иығын, сосын сол иығын түйістіреді. Ал атасы немесе қайынағалары келіндерімен қол алысып көрісуге болмайды. Жатжұрттық деп саналатын, ұзатылған қызға ағайын-тумасы үлкен болсын, кіші болсын артынан іздеп барып, арнайы көріскен.
Амал мерекесінің бүгінгі қоғамдағы маңызы жоғары. Бірлік пен татулықты ту еткен мереке – қазақ халқының бауырмалдық салтының бір көрінісі екені анық. Біз де сіздерге “Бір жасқа келуіңізбен!”, “Жасыңызға жас қосылсын!”, “Ғұмырлы болыңыз” деп тілек білдіреміз.
<a href="https://massaget.kz/mangilik_el/shanyirak/salt-dastur/37060/">Massaget</a>

Амал мерекесі неге батыста ғана тойланады?

Kyzylorda-news.kz. Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова сырбойылықтарды Наурыз мерекесімен құттықтады.
Қадірлі жерлестер! Жер-Ана бусанып, тіршілік атаулы жанданып, адамзат баласы қуанып қарсы алатын Ұлыстың ұлы күні – жыл бастауы әз-Наурыз баршаңызға құтты болсын!
Бұл – ойымызды таза арнаға бұрып, ізгілікке жетелейтін ауызбіршілік пен ынтымақтың, кешірім мен мейірімнің, үміт пен сенімнің, жаңару мен жаңғырудың мерекесі.
Дамудың жаңа жолына түскен тәуелсіз еліміздің бүгіні берекелі, ертеңі еңселі, келешегі кемел болсын деп тілеймін!
Ұлттық құндылықтарымызды ұлықтайтын Наурыз мейрамы тәуелсіз елімізге, туған жерімізге, әрбір отбасына бақ-береке, ырыс-құт, молшылық әкелсін! Ұлыс оң болсын, ақ мол болсын! Наурыз құтты болсын!

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Мәдениет

Минскіде алғаш рет Роза Бағланованың құрметіне ғылыми оқулар өтті

Жеңіс Сейдуллаұлы жаңа қызметке тағайындалды

Қызылордада «Ертегімен есейемін» атты байқауы өтті

«Тақиялы» Марияш: Табыс қуалап мәдениетімізді жоғалтып алмауымыз керек

«Роза Бағланова» мюзиклінің премьерасы өтті

Қызылорда: «Балалар жылы» аясында өткен концертке 200-ден аса өнерпаз қатысты

Аймақ басшысы қобызшы Әлқуат Қазақбаевпен кездесті

Сақтардан қалған мұра

Гүлшара Әбдіқалықова театр ұжымын мерекемен құттықтады

Бүгін – Халықаралық театр күні

Амал мерекесі неге батыста ғана тойланады?

Аймақ басшысы сырбойылықтарды құттықтады

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Мәдениет

Минскіде алғаш рет Роза Бағланованың құрметіне ғылыми оқулар өтті

Жеңіс Сейдуллаұлы жаңа қызметке тағайындалды

Қызылордада «Ертегімен есейемін» атты байқауы өтті

«Тақиялы» Марияш: Табыс қуалап мәдениетімізді жоғалтып алмауымыз керек

«Роза Бағланова» мюзиклінің премьерасы өтті

Қызылорда: «Балалар жылы» аясында өткен концертке 200-ден аса өнерпаз қатысты

Аймақ басшысы қобызшы Әлқуат Қазақбаевпен кездесті

Сақтардан қалған мұра

Гүлшара Әбдіқалықова театр ұжымын мерекемен құттықтады

Бүгін &#8211; Халықаралық театр күні

Амал мерекесі неге батыста ғана тойланады?

Аймақ басшысы сырбойылықтарды құттықтады

Бүгін – Халықаралық театр күні