<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. Финляндия төртінші жыл қатарынан әлемдегі ең бақытты ел атанды.
Бұл рейтинг Біріккен Ұлттар Ұйымының тапсырысымен шығарылған Әлемдік бақыт туралы баяндамада қамтылған. Рейтингте Финляндия бірінші орында тұр.
Исландия, Дания, Швейцария және Нидерланд алғашқы бестікке енсе, алғашқы ондыққа Швеция, Германия, Норвегия, Жаңа Зеландия және Австрия енген.
Зерттеу 149 елді қамтыды. Әлемдік бақыт туралы баяндама 2012 жылдан бері жарияланып келеді. Оны құрастыру барысында зерттеушілер жан басына шаққандағы ЖІӨ, әлеуметтік қолдау деңгейі, өмір сүру ұзақтығы, азаматтық бостандықтың сақталуы, жұмыспен қамту кепілдігі, сыбайлас жемқорлық деңгейі сияқты көрсеткіштерді, сондай-ақ қоғамдық пікір нәтижелерін ескереді.
<a href="https://24.kz/kz/zha-aly-tar/lemde/item/462354-lemdegi-e-ba-ytty-elder-ataldy">24.kz</a>

Әлемдегі ең бақытты елдер аталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. Әлемдегі ең ірі Facebook әлеуметтік желісі 13 жасқа дейінгі балаларға арналған Instagram нұсқасын жасап жатыр.
<blockquote>
 «Жаңа қосымша туралы компанияның ішінде хабарланды, бірақ ол әлі іске қосылмаған», – деді агенттік.
</blockquote>
Қазіргі уақытта Instagram пайдаланушыларының кемінде 13 жаста болуды талап етіледі.
<blockquote>
 «Біз ата-аналары басқара алатын балаларға арналған жүйені Instagram-ға енгізуді жоспарлап отырмыз, осылайша, балалар достарымен байланыста болады, өздеріне жаңа хобби мен қызығушылық табады», – деді Facebook өкілі Джо Осборн.
</blockquote>
<a href="https://24.kz/kz/zha-aly-tar/bylu-manyzdy/item/462269-lemde-13-zhas-a-tolma-an-balalar-shin-arnajy-instagram-rylady">24 kz</a>

Әлемде 13 жасқа толмаған балалар үшін арнайы Instagram құрылады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. БҰҰ-ның (БҰҰ) мамандандырылған мекемесі дүниежүзілік метеорологиялық ұйымның&nbsp;сарапшылары ауа райының COVID-19 таралу динамикасына әсерін бағалады, деп хабарлайды&nbsp;<a href="https://stan.kz/">Stan.kz</a>.
Сарапшылар атап өткендей, коронавирус төменгі температурада ұзақ өмір сүрсе де, оның таралу динамикасы ең алдымен метеорологиялық факторлармен емес, сақтық шараларымен байланысты.
<blockquote>
 «COVID-19 қоздырғышын тудыратын SARS-CoV-2 вирусына жүргізілген зертханалық зерттеулер вирустың суық, құрғақ жағдайда және ультрафиолеттің төмен сәулелену деңгейінде ұзақ өмір сүретініне бірнеше дәлелдер келтірді. Алайда бұл зерттеулер метеорологиялық факторларды вирустың таралу жылдамдығына тікелей әсер етеді» делінген хабарламада.
</blockquote>
Жедел топтың тең төрағасы&nbsp;Джонс Хопкинс университетінің профессоры Бен Зайчик метеорологиялық және ауа сапасының факторларын таратуды азайтуға бағытталған мемлекеттік шараларды жеңілдетуге негіз бола алмайтынын атап өтті.
Пандемияға ауа сапасы факторларының әсеріне қатысты нақты тұжырымдар жоқ. Алдын ала мәліметтер бойынша ауа сапасының төмендігі COVID-19-дан өлім-жітімді арттырады, бірақ вирустың таралуына әсер етпейді.
Денсаулық сақтау министрлігі де осындай пікірді ұстанады. Жылы ауа райы коронавирусты өлтіреді деген болжамдар қиялдан туған дейді ғалымдар.

БҰҰ: Ауа райы коронавирустың таралуына әсер етпейді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>.&nbsp;ҚР Парламент Мәжілісінің депутаты Қазыбек Иса шетелдегі қандастар мәселесін көтерді, деп хабарлайды <a href="https://stan.kz/7-mln-kazak-sirtta-zhur-deputat-demografiya-zhane-koshi-344530/">Stan.kz</a>.
Мәжіліс депутаты Қазыбек Иса өз сауалын ел Премьер-Министрі Асқар Маминге жолдады.&nbsp;
<blockquote>
 «Биыл Тәуелсіздіне 30 жыл толатын Қазақстан үшін халық санының көбеюінің маңызы зор. болып тұрғаны анық. Ал басты қауіптердің бірі де осы халық санының азаюынан туындайды. Сондықтан да “ҚР Ұлттық қауіпсіздігі туралы” Заңға сәйкес Ұлттық қауіпсіздіктің негізгі қауіптерінің бірі демографиялық ахуалдың нашарлауы болып табылады. Кейбір сарапшылардың айтуынша шет елдерде 7 млн-ға жуық қазақ тұрады. Бұл Қазақстан халқының 38% құрайды. Олардың 15-20 жылда ассимиляцияға ұшырау қаупі өте жоғары. Демографиялық аспектіде қазақ ұлты үшін бұл үлкен әлеует болып табылады. Қазір &nbsp;Қазақстанға қоныс аударуға ынталы шетелдік қазақтардың саны 1,5 млн адамға жуықтайды екен. Осы адами ресурсты біз неге дұрыс пайдаланбаймыз? Кім кедергі?», – деді&nbsp;Мәжіліс отырысында депутат Иса.&nbsp;
</blockquote>
Сондай-ақ, ол елімізде көші-қон квотасының азайып кеткендігіне алаңдаушылық танытты.&nbsp;
<blockquote>
 «Бұның бірден бір себебі кезінде көші-қонды жандандырған Көші –қон агенттігінің жойылып, миграциямен айналысу әр министрлікке, квотаға ұсыныс беру әр облыс әкімшілігіне &nbsp;берілгенінен болып тұр. Әкімдер шетелдегі қандастарымызды шақыруға оларды орналастырудың қиындығынан қашып, ел ырысын &nbsp;емес, жан тынышын ойлап отырғандықтан квота бөлу күрт төмендеп кеткен. Мысалы, жоғарыда атап кеткендей, Атырау мен Батыс Қазақстан облыстары 2017 -2021 жылдары бес жыл қатарынан квота бөлуге бір де бір адам ұсынбаған? Сондықтан бүгінде әр министрлікке шашырап кеткен &nbsp;басқармаларды бір органға жинап, Демография және көші-қон жөніндегі Агенттікті қайта құру керек. Екіншіден қандастарымыздың &nbsp;Азаматтық алу мәселесі әлі қиындықтан шыға алмай келеді», – дейді ол.&nbsp;
</blockquote>
Халық қалаулысы адами капитал мемлекеттің басты құндылығы екенін айта келе, келесі шараларды қабылдауды қарастыру қажеттігін алға тартты:&nbsp; 
&nbsp; 
1. Демография және көші-қон жөніндегі агенттікті қайта құру; 
2. Өңірлерде қандастарды бейімдеу-кіріктіру орталықтарын құру. 
3.Қандастарымыздан азаматтық алу үшін талап ететін тұрақты тіркеуді &nbsp;жеңілдету жұмысын &nbsp;бейімдеу-кіріктіру орталықтарына жүктеу; 
4.ХҚКО орталығы арқылы ҚР азаматтығын қабылдайтын арнайы бөлім ашылып, бір терезе қағидаты бойынша құжат тапсыруға мүмкіндік беру.

7 млн қазақ сыртта жүр: Депутат демография және көші-қон жөніндегі агенттік құруды ұсынды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. Германияның Кельн қаласында боксшылардың халықаралық турнирі өз мәресіне жетіп, қазақстандық 6 боксшы финалда өнер көрсетті. Олардың қатарындағы 91 келі салмақта өнер көрсеткен Айбек Оралбай мен +91 келі салмақ дәрежесінде күш сынасқан Қамшыбек Қонқабаев бас жүлдеге қол жеткізді.
Алыптармен айқасын жүрген нар тұлғалы қос саңлақ неміс жерінде Қазақ елінің әнұранын шырқатты. Жарыс жеңімпазы атанған қос қандасымыздың өнері әлемнің әр қиырынан жиналған майталман мамандар мен жергілікті жанкүйерлер тарапынан өте жоғары бағаланды.
Дәл сондай құрметке бөленуге Сәкен Бибосынов (52 кило), Оразбек Асылқұлов (57 кило), Ертуған Зейнулинов (63 кило) және Нұрбек Оралбайдың да (81 кило) тамаша мүмкіндігі болды. Алайда айтулы былғары қолғап шеберлері ақтық сынға дейін алқынбай жеткендерімен, шешуші тұста ұтылып, күміс медальді қанағат тұтты.
Кельндегі дәстүрлі халықаралық турнирдің қорытындысы бойынша Қазақстанның ұлттық құрамасы жалпы командалық есепте бірінші орынды иеленді.

Қызылордалық Қамшыбек Қоңқабаев бас жүлдеге ие болды

<a href="https://kyzylorda-news.kz">Kyzylorda-news.kz</a>. Бірнеше ай бұрын қазақстандық музыкант Иманбек Зейкеновтің (Imanbek) Saint JHN орындайтын “Roses” әніне жасаған ремиксі “Грэмми” сыйлығына үміткер атанған болатын. “Roses (Imanbek Remix)” трегі “Best Remixed Recording” номинациясы бойынша музыкант “Грэмми” премиясын <a href="https://www.instagram.com/p/CMaXQyRIeJp/?igshid=gz5s44jgkxnm">жеңіп алды.</a> Иманбек – “Грэмми” алған алғашқы қазақстандық.
Иманбектің номинациясында сынға түсіп жатқандар тізімі мынадай болған еді: 
Best Remixed Recording 
“Do You Ever (RAC Mix),” RAC (Phil Good) 
“Imaginary Friends (Morgan Page Remix),” Deadmau5 (Morgan Page) 
“Praying for You (Louie Vega Main Remix),” Jasper Street Co. (Louie Vega) 
“Roses (Imanbek Remix),” Saint JHN (Imanbek Zeikenov) 
“Young &amp; Alive (Bazzi vs. Haywire Remix),” Bazzi (Haywyre).
Өзге номинацияларда Beyonce, The Weeknd, Coldplay, Lady Gaga, Dua Lipa, Billie Eilish және тағы басқалары бар.
Иманбек Зейкенов – Павлодар облысындағы Ақсу қаласында тұратын 20 жастағы музыкант. Осыған дейін теміржол саласында жұмыс істеген. Ремикс жасауды, музыканы YouTube-тегі видеолардан үйренген.&nbsp;
Иманбек шара барысында қолдау білдірген барша жандарға, соның ішінде ата-анасына шексіз алғысын білдірді.
2019 жылы Иманбек рэпер Saint Jhn -ның Roses деген әнін байқап, оны билеуге ықшамдап ремикс жасаған. Ремикс өте жылдам қарқынмен танымал бола бастады. Дүниежүзіндегі біршама чарттарда болды. Ремикс YouTube-те 145 миллионнан аса қаралым жинаған.

Иманбектің ремиксі &#8220;Грэмми&#8221; премиясын жеңіп алды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. Зерттеушілер дүние есігін ашып жатқан егіздердің саны бұрынғыға қарағанда көп екенін, қазір әлемде бұл бойынша көрсеткіш ең жоғары деңгейге жетуі мүмкін екенін айтуда, деп хабарлайды <a href="https://lenta.inform.kz/kz/alemde-duniege-kelgen-egizder-sany-kurt-kobeydi_a3763592">ҚазАқпарат</a>.
Жыл сайын әлемде 1,6 миллионға жуық егіздер дүниеге келеді екен. Бұл әр 42-бала егіз болып туады дегенді білдіреді.
Бала туудың кешігуіне және ЭКО сияқты медициналық әдістерді қолдануға байланысты 1980 жылдардан бастап егздерді туу жиілігі үштен бірге өсті.
<a href="https://academic.oup.com/humrep/advance-article/doi/10.1093/humrep/deab029/6168658">Human Reproduction</a>&nbsp;журналында жарияланған жаһандық шолуға сәйкес, 30 жыл ішінде барлық аймақтарда Азияда 32%-дан Солтүстік Америкада 71%-ға дейін егіздердің санының едәуір өсуіне байланысты көрсеткіштің ең жоғары шегіне қол жеткізілді.
Зерттеушілер 2010-2015 жылдардағы 165 елдің бауырластық көрсеткіштері туралы ақпарат жинап, оларды 1980-1985 жылдардағы деректермен салыстырды.

Әлемде дүниеге келген егіздер саны күрт көбейді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. Аустралия ұлттық университетінің геофизигі Джоанн Стивенсон әріптестері мен бірігіп Жердің өзегінде белгісіз құрылымдық ерекшеліктерді анықтады.
Ғалымдар Жердің өзегі біртекті емес екенін және кіші көлемдегі тағы бір «ішкі» ядроны бар екенін анықтады.
<blockquote>
 «Бұл өте қызықты, болашақта біздің теориямыз дәлелденсе тарихты қайта жазу керек болады», – дейді ғалымдар.
</blockquote>
Дәстүрлі болжам бойынша Жер 4 негізгі қабаттардан тұрады. Олар: Жер қыртысы, мантия, сыртқы және ішкі ядро.
Алайда, Жер қыртысының астындағы қабаттар туралы білім жанартаулар мен сейсмикалық толқындар туралы білімге негізделген.
Аустралиялық геофизиктер ондаған жылдар бойына сейсмикалық толқындардың Жер арқылы қалай өтетіндігі туралы мәліметтерді салыстыру үшін арнайы алгоритмді түзген.
Зерттеу барысында ішкі ядроның тереңдігінде айтарлықтай өзгерістер болған жоқ. Алайда толқындардың бағыты 54 градусқа өзгергені анықталды.
<blockquote>
 «Біз темір құрылымның өзгеріп жатқандығына дәлел таптық. Бұл планетамыздың тарихында екі бөлек мұз дәуірі кезеңі болғанын білдіреді», – деп түсіндірді Стивенсон.
</blockquote>
Жаңалық кейбір эксперименттік мәліметтердің Жер құрылымының қазіргі модельдеріне неге сәйкес келмейтіндігін түсіндіруі мүмкін. Кейінгі жылдары ғалымдар «ішкі ядроның» бар екендігі туралы ой қозғауда, себебі ішкі ядроны құрайтын темір кристалдары әртүрлі құрылымдық орналасуларға ие.
<a href="https://massaget.kz/layfstayl/alemtanu/64640/">M</a><a href="https://massaget.kz/layfstayl/alemtanu/64640/">assaget.kz</a>

Жердің ортасында ғылымға белгісіз құрылым анықталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. Әлемде коронавирус пандемиясының жарияланғанына бүгін 1 жыл болды. Осы уақыт аралығында жер бетінде 117 миллионнан астам адам вирус жұқтырды, деп хабарлайды <a href="https://24.kz/kz/zha-aly-tar/lemde/item/460696-lemde-koronavirus-pandemiyasyny-366-k-ni-alaj-tti">«Хабар 24»</a>.
2 миллион 600 мың жан қайтыс болды. Кеңінен етек жайған індетті тоқтату үшін әлем елдерінде төтенше жағдай жарияланып, шекарадан кіріп-шығу шектелді. Қоғамдық орындар мен мектептер жабылды. Мекемелер амалсыз қашықтан жұмыс істеуге көшті. Індет келген бір жылда әлемде не өзгерді?
Бір жыл бұрын өмір басқаша еді. Күйбең тіршілік, гуілдеген көлік дауысы. Бітпейтін жұмыс, таусылмас тірліктің соңынан тырбаңдап жүрген адамдар. Қашан, қай жерде тоқтарымызды ешкім де дөп басып айта алмайтын кез еді.
Бірақ бәрі бір заматта өзгеріп шыға келді. Әп-сәтте әлемдегі тіршілік тоқтап қалғандай болды. Бәрі алты құрлыққа ауыз салған коронавирустың кесірі.
<blockquote>
 «Коронавирустың жылдам таралуына қатты алаңдап отырмыз. Жағдайды жіті зерттеп, COVID-19-ды пандемия деп атауға болатынына көз жеткіздік». – дейді ДДСҰ басшысы Тедрос Адханом Гебрейесус.
</blockquote>
Бірақ бұл жаңалыққа алғашында әлем жұрты аса қатты мән бермеді. Тіпті елемегендей болды. Халыққа талай рет ауызбен айтылып, видеомен көрсетіліп жатса да, ел оған сенуден бас тартты. Ол – ол ма, індетті жоққа шығарып келген саясаткерлер де болды.
<blockquote>
 «Инфекцияға шалдыққаннан кейін президент Жаир Болсонару COVID-19-ға қатысты ойын өзгертетін шығар деп үміттендік. Бірақ ол әлі күнге дейін ауруды жоққа шығарып келеді». – дейді эпидемиолог Роберто Медронхо.
</blockquote>
Коронавирус жаһан жұртын жалмап, өз дегенін істеп жатты. Билік өкілдері шұғыл шара да қабылдады. Карантин де жариялады. Әлем жұрты тосыннан төрт қабырғаға қамалды да қалды. Біреулер бұған ашуланды, келесісі қайғырды. Бірақ бұрынғыша болмайтынын ұқты. Дүниені дүрліктірген вирусты қабылдап, оған бейімделе өмір сүруге көшті.
Сөйтіп, «Саулық сақтықта» деген сөз қоғамның жаңа ұранына айналды. Барша жұрт бетперде тағу, әлеуметтік арақашықтық сақтаудың қаншалықты маңызды екенін түсінді. Күн сайын жүз мыңдаған адамның вирус жұқтырғанын көзбен көрген ел денсаулықтың қадірін білді.
<blockquote>
 «Әр минут сайын отбасының бір мүшесі қайтыс болып жатыр. Бұл сұмдық жағдай. Сондықтан азаматтар ахуалдың күрделілігін түсінулері керек. Өкінішке қарай, адамдар өзгелердің жауапкершілік танытпауынан зардап шегіп отыр», – дейді тұрғын Памела Габриэла Орозко.
</blockquote>
Індет талай жанның тағдырын жалмап, сан түрлі саланы шатқаяқтатқанда, вирустан құтылудың амалы пайда болды. Қауіпті инфекцияға қарсы жаңа дәріні жарыса іздеген әлем ғалымдары бірінен соң бірі вакцинаның пайда болғанын хабарлады.
<blockquote>
 «Бұл вирустың ағзадағы жасушаларға желімдей жабысып алатын қасиеті бар. Антиденелердің көмегімен біз оны бұзуға тырыстық». – дейді ғалым Грегори Гленн.
</blockquote>
Қазір дүниежүзі бойынша 10-ға жуық вакцина бар. Ендігі мәселе – жер тұрғындарының бәрін препараттармен қамту. Бұл әрине, өте ауқымды әрі күрделі жұмыс екені сөзсіз. Десе де, қысқа мерзім ішінде жеткен жетістіктер жоқ емес. Бүгінде әлемнің ондаған елінде халықты жаппай вакциналау науқаны жүріп жатыр. Бұған қоса, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы «келер жылдың басында адамзат пандемияны еңсереді» деп қуантып отыр.

Әлемде коронавирус пандемиясының 1 жылы қалай өтті?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. Байқоңырды шынымен адамзаттың тал бесігі, ғарышқа қол жалғар көпірі десек болады. Өйткені бұл ғажайып мекен – адамды алғаш ғарышпен табыстырған айлақ. Қазақ Байқоңырды жердің кіндігі деп бекер айтпаса керек. Қорқыт ата аңызында да дәл осынау аңызақ даланы қасиетті жер деп бағалауы тегін емес. Себебі Байқоңыр мен ғарыш әлемі арасында байланыс, ғарышқа тез көтерілер “қара түнек” сынды жол бар.
Ендеше Байқоңырдың тарихы, салынуы, тылсымы мен құпиясы жайлы тереңірек тоқталып өтелік.
Алғашқы айлақ неге Қазақстанда салынды?
1955 жылы Кеңес үкіметі әскери полигон салу туралы қаулы шығарады. Мұндай полигон құрлықаралық баллистикалық зымыранды (ол кезде Р-7 зымыраны болатын) сынақтан өткізу үшін керек болды.
Арнайы комиссия құрылып, алып құрылысты салатын алаңды іздеп, ұзақ ойланды. Негізінен төрт жер таңдап алынды: Дағыстан, Астрахань облысы, Марий Эл аймағы және Қызылорда облысы.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/03/265f1fef7fd2c0d393a3a83fe0ecaf9f.jpeg" alt="" />
Елдімекенді таңдауда ең алдымен ауыз су мен темір жолдың бар-жоғы назарға алынды. Бұл жағынан Қызылорда артық боп шықты. Әсіресе, жерінің кеңдігі үлкен рөл ойнады: Байқоңыр жанында бос жатқан жер көп. Маңайында мүлде елдімекен жоқ. Полигонды салуға керек 7 мың шаршы шақырым жер сайрап жатыр.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/03/8524a59784379de4cac6d3e20fbfc4e2.jpeg" alt="" />
Содан 1955 жылы 2 маусымда КСРО Қарулы күштерінің Бас штабы Байқоңырды ресми түрде әскери полигон деп мойындап, 11 284 әскери бөлімін орналастыру туралы қаулы шығарады. Неге құжатта әскери полигон деп жазғанын да баяндаймыз. Өйткені құпия нысанды қырғи-қабақ жау білмеуі тиіс еді. Бұл жағынан кеңес үкіметі АҚШ-ты он орап кетті.
Жасырын айлақ
Полигон салмас бұрын кеңес әскері Қарағанды облысының Байқоңыр атты елдімекені маңынан арнайы қалашық салады. Қалашықты ағаштан салған. Өйткені маңызды әскери нысанды жат көзден, әсіресе, шетел тыңшыларынан жасырын ұстау керек еді. Сондықтан Байқоңырды алғаш әскери полигон деп те емес, “өтірік полигон” деп атаған. 1961 жылға дейін Байқоңырдың бар екенін ешкім білмеді.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/03/3.jpeg" alt="" />
Тек “Восток-1” ғарыш кемесі мен 1961 жылы 12 сәуірде Юрий Гагарин ғарышқа ұшқан кезде ғана ел Байқоңыр атты айлақ барын білді. Содан бастап ресми түрде айлақ аты Байқоңыр деген атауға көшті.
Құрылысшылар стадион сап жатырмыз деп ойлаған
Кеңес үкіметінің Байқоңырды барынша жасырын ұстағанын жоғарыда айттық. Тіпті, алып құрылыс салып, конструкцияны құрап жатқан құрылшылардың өзі бұл жерде үлкен стадион салып жатырмыз деп, ал әскери офицерлер шекараны қорғау үшін әскери база салып жатырмыз ойлаған екен.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/03/4.jpeg" alt="" />
Құрылысшыларға полигонның ізін көрсетпес үшін елдің жан-жағынан сарбаздарды әкеп жұмысқа салған.
Көне мекен
Құрылысшылар жерде қазаншұңқыр қазып жатып, көне елдімекеннің орнын тауып алады. Бұл маңда ұстахана, қандай да бір өндіріс алаңы болғанға ұқсайды. Өйткені тапқан жәдігерлердің көбі отқа, алауға байланысты үлкен ошақ болғанға ұқсайды. Сараптама мұның осыдан 10-30 мың жыл бұрын жасалғанын дәлелдеді.&nbsp;
Бас конструктор Сергей Королёв табылған жәдігерге қуанып, “бұл жер қасиетті мекен” деп, жәдігердің бір бөлігін тұмар қылып мойнынан тағып жүрген екен.
Байқоңырда көп адам өлген, бірақ оны ешкім білмейді
Байқоңырда ең үлкен апат 1960 жылы болған. Р-16 құрлықаралық баллистикалық зымыранын ұшырмақ болған сәтте қозғалтқышының біреуі қосылып кетіп, сұйық отын құйылған багы жарылып, бүкіл аумаққа шашылады.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/03/5.jpeg" alt="" />
Содан сынақ алаңында өрт болып, 74 адам жанып кетеді. Ал бейресми дерекке сүйенсек, 92 не 126 адам көз жұмған. Бірақ кеңес үкіметі оқиғаны ізім-ғайым жасырып үлгереді. Оны ешкім де білген емес. Бұл оқиға 1989 жылы ғана беті ашылды.
Айлақтың салынғанына биыл 65 жыл болады
Байқоңырдан 60 жылдың ішінде 3 мың зымыран ұшырылып, 150 ғарышкер космосқа аттанды.
Ең алғашқы зымыран 1957 жылы 15 мамырда ұшырылды. Р-7 баллистикалық зымыраны 98 секунд жоғары көтеріліп, бір қозғалтқышы істен шығып, 400 метр жерге барып құлап жарылып кетеді.
Ал 1957 жылы 4 қазанда ғарышқа алғаш рет жасанды Жер серігі ұшырылады. Бұдан кейін ғарышқа ит-космонавтар – Белка мен Стрелка аттанады. 1960 жылы 19 тамызда “Спутник-5” атты зымыран иттерді отырғызып, Жерді 17 рет айналып, Байқоңырға қайта қонады.
Ал 1961 жылы 12 сәуірде ғарышқа алғашқы адам – Юрий Гагарин аттанады. Кейін Герман Титов, Валентина Терешкова ғарышқа аман-есен барып қайтты.
Байқоңырдан Р-9, Р-36, УР-200, УР-100 баллистикалық зымыранының түрлі буыны ұшырылды. Р-7 базасында құрылған “Восток” (1961–1963 жылдар), “Молния”, “Восход” (1964–1966 жылдар), “Союз” (1966 жылы), “Циклон”, “Протон”, айға қонған Н-1, “Зенит”, “Энергия” және “Прогресс” (1978 жылдан бастап) сынды зымыран тасығыштар ғарышқа кетті.
1988 жылы “Боран” атты ғарыш кемесін тиеп “Энергия” зымыран тасығышы космосқа аттанды. Жер маңы орбитасына барып “Боранды” босатты. Боран – тарихта ең алғаш ғарышқа аттанған кеме. Ол – Жерді экипажсыз екі рет айналып, айлаққа қайтып келіп өзін қондырған кеме. Одан кейін ол кеме орбитаға ұшырылған емес.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2021/03/7.jpeg" alt="" />
1971-2001 жылдары Байқоңырдан бүкіл бір ғарыш станциялары аттанды. 1971-1991 жылдары “Салют” бекеті, 1986-2001 жылдары “Мир” бекеті құрылады. Қазіргі Халықаралық ғарыш айлағы да Байқоңырдың арқасында құрылды.
1998 жылы “Заря” модулі орбитаға ұшырылады.
Қазақстандық KazSat ғарыш спутниктері де 2006 жылдан бастап Байқоңырдан ұшырылған.
Байқоңыр – әлемде жалғыз
Байқоңыр – өте құнды мекен, қымбат айлақ. Жер бетінде бірде-бір мұндай нысан жоқ. Космондромға биыл 65 жыл толады. Бірақ адамзат осы уақыттың ішінде осыншалықты қуатты бір де бір құрылыс сала алмады.
Ресейде Плесецк мен “Восточный” сынды ұшыру алаңдары болғанымен, Байқоңырдың қуатына жарты ғасыр уақыт берсе де жете алмайды.
2021 жылы Байқоңырдан “Союз-12” зымыраны жіберіледі. Қазан айында ұшырылмақ.
Байқоңыр Мәскеуден екі жарым есе, Астанадан тоғыз есе үлкен. Айлақтың аумағы – 6717 шаршы шақырым. Байқоңырдың аумағында 12 ұшыру қондырғысы, 11 монтажды корпус, 39 техникалық кешен, екі сұйық отын құю бекеті, азот зауыты, 600 трансформаторлық қосалқы станция, екі аэродром орналасқан. 1000 шақырымға созылып жатқан автокөлік жолы бар.&nbsp;
<a href="https://massaget.kz/layfstayl/alemtanu/Qazaqstanym/64667/">massaget.kz</a>

Байқоңыр – әлемде жалғыз: тарихы, құпиясы және Юрий Гагарин

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың атына Наурыз мерекесіне орай Америка Құрама Штаттарының Президенті Джо Байденнің құттықтау жеделхаты келіп түсті, деп хабарлайды&nbsp;<a href="https://www.akorda.kz/kz/events/international_community/telegram_of_congratulations/aksh-prezidenti-dzho-baidennin-kuttyktau-zhedelhaty-keldi">Ақорда</a>.
<blockquote>
 « Биыл Қазақстан Республикасы өз Тәуелсіздігінің 30 жылдығын атап өтеді. Сізді осы атаулы оқиғамен құттықтай отырып, АҚШ Президентінің Әкімшілігі Өзіңізбен және Қазақстан халқымен етене жұмыс істеуге зор мән беретінін айтқым келеді. Ұзақ жылдар бойы біз ядролық қаруды таратпау, бейбітшілік пен қауіпсіздікті нығайту бағытындағы тығыз серіктесті қолдап келеміз. Менің Әкімшілігім стратегиялық серіктестігімізді тереңдетуге және бұдан 5 жыл бұрын Мемлекеттік хатшы Джон Керридің қатысуымен басталған «С5+1» диалог процесін жалғастыруға мүдделі, – деп жазылған жеделхатта.
</blockquote>
Наурыз мерекесі қарсаңында Джо Байден Қасым-Жомарт Тоқаевқа және Қазақстан халқына бейбітшілік пен құт-береке тіледі.

АҚШ Президенті қазақстандықтарды Наурыз мерекесімен құттықтады

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Коронавирус пандемиясы 2022 жылы аяқталады. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының Еуропа бойынша аймақтық директоры Ханс Клюге осылай деді. Алайда, оның пікірінше, вирус өздігінен жойылып кетпейді.
<blockquote>
 «Менің ойымша, 2021 жыл да коронавирус жылы болады. 2022 жылдың басында пандемия артта қалады, бірақ бұл вирустың өзі жойылады дегенді білдірмейді», – деді сарапшы.
</blockquote>
Клюге сонымен қатар вакцинация мәселесіне шыдаммен қарауға шақырды, өйткені ғаламшардың барлық тұрғынын бір уақытта вакцинациялау мүмкін емес.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Әлем

Әлемдегі ең бақытты елдер аталды

Әлемде 13 жасқа толмаған балалар үшін арнайы Instagram құрылады

БҰҰ: Ауа райы коронавирустың таралуына әсер етпейді

7 млн қазақ сыртта жүр: Депутат демография және көші-қон жөніндегі агенттік құруды ұсынды

Қызылордалық Қамшыбек Қоңқабаев бас жүлдеге ие болды

Иманбектің ремиксі “Грэмми” премиясын жеңіп алды

Әлемде дүниеге келген егіздер саны күрт көбейді

Жердің ортасында ғылымға белгісіз құрылым анықталды

Әлемде коронавирус пандемиясының 1 жылы қалай өтті?

Байқоңыр – әлемде жалғыз: тарихы, құпиясы және Юрий Гагарин

АҚШ Президенті қазақстандықтарды Наурыз мерекесімен құттықтады

ДДСҰ пандемияның қашан аяқталатынын болжады

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Әлем

Әлемдегі ең бақытты елдер аталды

Әлемде 13 жасқа толмаған балалар үшін арнайы Instagram құрылады

БҰҰ: Ауа райы коронавирустың таралуына әсер етпейді

7 млн қазақ сыртта жүр: Депутат демография және көші-қон жөніндегі агенттік құруды ұсынды

Қызылордалық Қамшыбек Қоңқабаев бас жүлдеге ие болды

Иманбектің ремиксі &#8220;Грэмми&#8221; премиясын жеңіп алды

Әлемде дүниеге келген егіздер саны күрт көбейді

Жердің ортасында ғылымға белгісіз құрылым анықталды

Әлемде коронавирус пандемиясының 1 жылы қалай өтті?

Байқоңыр – әлемде жалғыз: тарихы, құпиясы және Юрий Гагарин

АҚШ Президенті қазақстандықтарды Наурыз мерекесімен құттықтады

ДДСҰ пандемияның қашан аяқталатынын болжады

Иманбектің ремиксі “Грэмми” премиясын жеңіп алды