Дайрабайдың дара жолы

Kyzylorda-news.kz  «Қазақ қай заманда да үлкенін сыйлаған, ақсақалдардың аталы сөзіне тоқтағанын еске сала отырып, «Аузы дуалы қарттарымыз әрдайым елдің ұйытқысы болған. «Қариясы бар елдің қазынасы бар» деген сөз содан қалған. Біз халқымыздың игі дәстүрлері мен қазіргі заманның талаптарын үйлестіре білгеніміз абзал. Шын мәнінде, ел ішінде жастарға ақыл-кеңесін айтып, дұрыс жол сілтейтін данагөй қарияларымыз аз емес. Ақсақалдарымыз өскелең ұрпақты тәрбиелеуге, ел бірлігін сақтауға атсалысып, ортақ іске зор үлес қосары анық», деген Президент елдің еркесі мен тентегін тезге салатын ақсақалдар қауымын аладғы уақытта құрылымдық ұйым жанындағы кеңес етіп, олардың мәртебесі мен қоғамдағы салмағын айқындау қажеттігін айтқан болатын. Бүгінде сол қадірлі белестің қырқасына шығып, халқына сый-құрметі артып отырған жандар бар. Мен білетін Дайрабай Жақсыбайұлы сондай қадірлі жан.

Елу бестің белесіне шығып, ақсақалдыққа аяқ басқан Жақ­сыбай өзінен аттай жиырма жас кіші аяғы ауыр әйелінің жүріс-тұрысына, кірбің басқан жүзіне қарап үлкен ой үстінде отыр. Ой­ламағанда қайтсін, бүгінге дейін он құрсақ көтерсе де, олардың бірде-бірі тұрмады, бір жасқа жетпей-ақ шетінеп кете берді. Істейтін амалдары қалма­ды. Екі­қабат әйелді алыс жолға аттан­дырсаң жолы болады де­ген ыр­ыммен саудагерлерге қосып Са­марқанға да жіберді. Сонда бос­анып, қызды болды. Бірақ қуан­ыштары ұзаққа бармады, бар бол­ғаны үш айлығында ол да шетінеп кетті. Енді міне, тағы да аяғы ауыр. Не істемек керек? Үміт пен күдіктің орта­сын­да от­ырған Жақсыбайды мазалайтын да осы ой болатын. Бұрын Аман­өткелде балықшы болып күн көрген Жақсыбай Аралға көшіп келіп, артельге құрылысшы бол­ып кірген. Кәсі­бі қайық соғады. Күні ертең көрші-көлемнен бес-алты адам дарияның арғы бет­інен астық әкелуге аттанбақшы. Ойланып-толғанып бұл да бір түй­ені жаз­ылап, толғағы жақын­даған әйелі Палауды астық әке­летін кіреші­лерге қосты да жі­бер­ді. Ойы тағы да бір сынап көрмек. Арғы беттегі егін­ші ауылдан астықтарын алып, қайтып келе жатып Палаудың толғағы қысып, дария жағасында отырған Нұрбай деген, 90 жастағы ақсақал­дың үйіне түйелерін шөгереді. Бір күн аялдап, Палауды босандыр­ып, өмірге ұл бала келді. Нұрбай ақсақал ырым қылып нәрестені дарияның суына шомылдырып, атын Дайрабай деп қойды. Осы­лайша арғы бетке астық әкеткен Палау анамыз үйге аман-есен ұлы­мен оралады. Бұл – Ұлы Отан соғы­сының күшіне мініп тұрған 1942 жылдың қараша айы болатын.

Сол Дайрабай міне, Арал қала­сындағы №15 орта мектебін біт­ір­іп, азамат атанды. Аралдағы үл­кен кәсіпорын Кеме жөндеу зау­ытына слесарь, одан кейін ау­дан­дық партия комитетінде стат­ист қызметіне орналасып, үйдегі ана­сы мен өзінен кейін дүниеге келген Қалыш қарындасының қам­қор­шысы, асыраушысына ай­налды. Сөйтіп жүріп жүргізуші­лер даяр­лайтын курсты бітіріп, №3 автобаза­да шопыр болып та жұм­ыс істеді. Осылайша әр жұмыс­тың басын шалып жүргенінде әке-шешеден ерте айырылып, осы үйге анасы Палауға еріп келген етжақын сіңілісі Нақыш апасы: «Дайра­бай, сен үлкен оқуға бар. Білім ал, келешек наның ғой» деп ақыл айт­ты. Бұл Дайра­байдың да ойында болатын. Бір­ақ, арқа сүйер әкесі өмірден өтті, үйдегі анасы мен қарындасын кім асырайды. Осы­ны апасына айт­ып еді: «Біз көмек­тесеміз, сен оған алаң болма, оқу­ыңа бара бер» деп жолын ашып берді. Арман қуған Дайрабай азын-аулақ қаражат­ымен Алма­ты­дан бір-ақ шықты. Халық шаруа­шылығы институты­ның электронды-есептеу факуль­тет­іне оқуға түсті.

Қызығы мол қайран студент­тік жастық шақ өтіп жатты. Дайрабай ауылда спортпен айналысып, бірінші разърядты боксшы атанған-ды. Мұнда ол бел темір көтерумен шұғылданды. Жаттығып жүріп атақты палуан Қажымұқанның баласы Айдарханмен танысып, достасты. Ол еркін күреспен айналысты. Сонымен бірге атақты сазгер Шәмшіні кездестіріп, жатақхананың тар бөлмесінде қонақасы беріп, сый­лағаны бар. Қалтада қарабақыр тұрмайтын кез ғой. ҚазГУ-дің жатақ­ханасына барып, аралдық студенттерден ақша жинап, оған бір дорба қызыл шарап, тағы да қасына тіске басар алып, түнімен тойлағаны бар. Отырыстың сәні – ән. Жатақхананы жағалап жүріп Шәмшінің сүйікті аспабы бір ман­­дол әкеліп, онымен Шәмші «Бақыт құшағында», «Анаға сәл­ем», тағы басқа әндерін орындап, құмарларын қандырған-ды. Қар­ап отырмай достары:

– Шәке, Дайрабайдың да өнері бар, әнші, әсіресе үндінің әндерін тамаша айтады, - демесі бар ма. Ен­­дігі кезек Дайрабайға келді. Сол кездердегі үнді фильмдерін­дегі Радж Капурдың бірнеше ән­дер­ін әуелете шырқағанда таң қалған Шәмші орнынан атып тұрып: «Сен музыкальный қазақ екенсің» деп орысшалап тағы да: «У тебя страшный слух, давай жігіттер, сол үшін алып қоямыз» деген осы сөзі күні бүгінге дейін әнге деген қызығушылығын туғызып, Дайрабайға демеу болып жүрді. Дайрабай­дың елден ерекше дауысын ба, әл­де өт­кендегі отырысты сағын­ды ма, Шәмші ағасы бір аптадан кейін қайта оралып, әсем ән, әсер­лі әң­гі­мемен тағы бір ду­мандатты ғой.

Дайрабайдың әкесі артельде қайық соғатын ұста болды, одан бөлек кебеже, сандық соғатын. Мүйізден ерлерге насыбай шақ­ша, әйелдерге тарақ істейтін ше­бер адам еді. Соған еліктеді ме, Халық шаруашылық инсти­тут­ындағы электронды-есептеу ма­ман­дығы ұнамай, Тараздағы Жам­был гидромелиоративтік құрыл­ыс институтына оқуға түсіп, оны инженер-құрылысшы маманды­ғы бойынша бітіріп шықты.

Енді оның өзінің туған қала­сында құрылысшылық қолтаң­басын қалдырар қастерлі қадам­дары басталды. Жаңа еңбек жо­лы аудандағы белгілі азамат Құт­тыбай Келімбетов басқара­тын астық тарату базасында про­раб болып бастады. Мұнда он жылдай жұмыс істеп, аудан­дық құрылыс жөндеу учаскесін­де де прораб болып қызметін жал­ғасырды. Бұл кездері Ресей­дегі Омбы қаласының «Радио­строй» учаскесінің көмегімен ау­данда телевидениенің екінші жел­ісін қосу жұмыстары жүріп жатқан. Дайрабай осы бөлім­шенің құрылыс бөлімін басқар­ып, жаңа қызметке кірісті. Одан әрі жеке «Өрт сөндіру» мекеме­сінің құрылыс бөлімін бас­қар­ды. Қай қызметте де абырой би­ігінен көрініп, ұжымның үлгі тұт­ар мүшесіне айналды. Осын­дай қызығы мен қиындығы мол құрылысшылық жұмысы жалға­сып кете берер ме еді, егер қол­ына республикалық «Шалқар», халықаралық «Біздің Отан» деп аталатын төте жазумен шығатын мұсылмандық газеттері қолына тимегенде...

Имандылық жолы

Дайрабайдың атасы Үркім­бай арнайы білім алған шатыр хаты бар, сопы ат­ан­ған. Ал он­ың туған інісі Ырза ахун атан­ып, мешітте ба­ла оқы­тып, талай жанға діни дәр­іс берген. Олардың жолын ұс­танған әкесі Жақсыбай да діни сауатты болған. Анасы – Әйекешқызы Палау­дың шешесі Саржан - Бек­ен мол­даның қызы-тұғын. Осы екеуі де өле-өлгенше бес уақыт намазын қаза қылмай, қолдары­нан жайна­маздарын тастамай, Құдайға құлшылық еткен иман­ды­лық жолындағы жаны таза жандар еді. Солардан дарыған, қанына сіңген қасиет пе, өткен 80-жыл­дардың аяғына жақын дін жол­ына табиғаты тарта бас­тады. Сол кездері жаңадан шы­ғып жат­қан «Шалқар», «Біздің Отан» сияқты мұсылмандық діни газеттерді жаздырып алып, төте жазуды өз бетінше оқып үй­рен­ді. Діни білімге деген құш­тар­лық сол кездегі аудандық меш­іттің бас имамы Талқанбай ақ­сақалға алып келді.

– Қай баласың? - деді ақсақал.

– Сандықшы Жақсыбайдың баласымын, мешітте оқығым келеді,-деді төтесінен.

– Иә, әкеңді білемін. Қолының шеберлігімен талайдың алғысын алған жан еді. Талабы оң болсын. Бізге бір қырғыз жігіті келе жат­ыр, бала оқытады, содан дәріс ал, өзім хабарласамын, - деді.

Көп ұзамай бас имамнан ха­бар да келді. Дайрабайдың әлі қыз­меті бар, бір мекеменің бас­шысы. Сонда да болса жұмыс­тан кейін дереу мешітке келіп, қырғыз молдадан дәріс алып жүрді. Келе-келе араб әріптерін толық меңгеріп, Құран кітабын, басқа да діни кітаптарды жүргі­зіп оқитын халге жетті. Апта сайын жұма намаздан қалмайды. Өзі де жайнамазға жығылып, бес уақыт намазын қаза қылмай, уақытылы оқып жүрді. Жастай­ынан үндінің, араптың әндерін орындап, шығыстық мақамға жаттығып қалған Дайрабайдың құранды қырағаттап оқудағы әдемі ырғақты әуеніне бас имам Талқанбай ақсақал риза болып: «Бала, сен осы мешітке келсейші, бірақ айлығы жоқ, дегенмен күн­көріс табылар» деді. Сонымен бас­тықтық қызметті тастап, көң­іл қалауымен мешітке ауыс­ты. Мұнда онша көп жұмыс жоқ, қағаз-құжаттарын реттеп жин­ап, есеп жұмысын қолға алды. Бас имам Талқанбаймен бірге Нұр­ғали, Әлімжан, Әбілтай, Аралбай, Елубай молдалармен араласып, олардан мол тәжірибе алды. Ағайындардың қолқалау­ы­мен өз руластарының молдасы да болды. Арада бір жыл өткен­де облыстағы өкіл имам Дайра­байға: «Талқанбай ақсақал үл­кейді, бізге жүріп тұратын, есеп-қисабын уақытылы тапсырып, тиянақты жұмыс істейтін жас адам керек. Соған сені қалап от­ыр­мыз» деді. «Оу, ол кеше ғана мені тәрбиелеп, осы қатарға қос­қан ұстазым ғой. Оның орнын қалай тартып алғандай боламын. Бұл қиянат емес пе» деп бас тартып еді, «Талқанбай ақсақал­ды көндіреміз, ол жағын бізге қал­дыр, енді сен мұнан бас тартпа» деп Дайрабайға шегінетін жер қалдырмады. Ұзамай облыстық өкіл имаммен аудандық мешітте жиналыс өткізіліп, Дайрабай ауданның бас имамдығына та­ғайындалды. Ұстазы Талқанбай молда батасын беріп, жаңа жұм­ысына сәттілік тіледі.

Бұл 1994 жылдың басы бола­тын. Дайрабай бас имам болған­дықтан білім жетілдіруден де жал­ықпады. Осы жылы Қызыл­ордадағы Оңтүстік Қазақстан Араб тілі институтының филиалы «Ақ мешіт» медресесін тәмамдап, 1997-1998 жылдары ҚМДБ жанындағы біржылдық діни сауаттандыру курсын бітір­ді. 2022 жылы Қызылорда облыстық «Айтбай» мешіті жанындағы сегіз айлық діни курстан дәріс алып, 2005 жы­лы ҚМДБ жанындағы рес­публика имамдарының біл­імін жетілдіру институтын «өте жақсы» деген бағамен үздік бітіріп шықты.

Осылай білімін шыңдаған аудандық мешіттің бас имамы Дайрабай Үркімбаев­тың тағы бір дара қасиеті жад­ының мықтылығы. Қаза­лы үйге келгенде құран-қат­ым жасар алдында сол үйдің марқұм болған жандарының жиырма, отыз, қырық бол­сын, аты-жөндерін қағаздан бір оқып шығып-ақ құран-қатымда солардың аттарын мүдірмей жатқа айтып шы­ғатын. Енді сол үйге марқұм­ның қырқына, жүзіне келген садақасында да баяғы оқы­ған­нан жаңылмай, аттарын жатқа қайталап айтып қатым жасай беретін. Аудан халқы Дайрабайдың мұндай жады­лық қасиетін жоғары баға­лап, құрметпен қарайтын.

– Дәке, мұндай жадыңызда сақтау қабілетті қалай қал­ып­тастырдыңыз?-деген­ім­де:

– Алланың берген сыйы шығар, әрі мектепте де жақсы оқыдым. Әсіресе әкем оқуы­ма қатты қарады. Дәптеріме сия тамып кеткенін, не жазу­ларымды сызып, үстінен түзеткен жерімді көрсе, сол дәптерімді жаңасына қайта көшіртетін. Сон­дықтан жазуға өте мұқият бол­дым. Ұстаздарым үй тапсырма­сын қалай түсіндірсе, ертеңіне са­бақта солай айтып беретінмін. Ал кітаптан жаңа тапсырма берсе, бір оқысам болды бәрі жадымда қалатын. Мектептегі сол тәрбие­ден шығар, - деді Дәкең.

1994-2009 жылдары аудан­дық мешіттің бас имамы болған, халықты имандылыққа баулып, жастардың діни сауатын ашуда абыройлы қызмет атқарған Дай­рабай Үркімбаев ақсақал бүгін­дері әлі де сол саптан шықпай, аудандық мешіттің жанындағы ардагерлер кеңесінің төрағасы қызметін атқарып келеді.

Өнер жолы

– Әй, мынау Дайрабай ғой, ән шырқайды дейді ғой.

– Біздің молда Дайрабай ма?

– Иә, сол Дәкеңнің дауысын естімегенімізге де 30-40 жылдай болған шығар. Қой үйдегілерге айтайтын, - деп көшедегі жарнама­ға жиналған жұрт жапа-тармағай тарасты.

Аудандық Мәдениет орталы­ғы жанынан оның директоры Маруся Нұрмағамбетованың бастамасымен және сазгер-ұстаз Дос­тан Көзмағамбетовтың жет­ек­шілігімен мәдениет саласынан шыққан өнерпаз ардагерлерден құралған «Ұлағат» ансамблі ұй­ымдастырылған-тын. Мұндай жаңа бастаманы қалалық Зейнол­ла Шүкіров атындағы мәдениет үйінің директоры Бауыржан Жылқайдаров та қолдай кетіп, «Сағындырған әндер-ай!» айдар­ымен ретро-концерт қойып, ар­дагер өнерпаздарының орындау­ында ескі әндерді қайта еске салу­ды ұйғарды. Мына жарнама сол концерттің бағдарламасы болатын. Онда барлық өнерпаз­дардың суреттері мен аты-жөн­дері тұрған-ды.

Кешкілік, қала­лық Мәдениет үйіне тұс-тұстан ағылған халықта есеп жоқ. Бұрын 40-50 адамның басы шаққа қосылатын көрер­мендер залы халыққа лезде лық толды. Көбі Дайрабайды бұрын­нан танитын ақсақалдар мен әже­лер. Араларында «Жасы жетпіс­тен асқан ақсақал қандай ән айта­ды екен? Қалай айтар екен?» деп келген жастар да баршылық. Кеш­ікпей шымылдық ашылып, концерт те басталып кетті. Сахна­да ұлт аспаптарын ұстаған оркес­тр құрамы, олардың орындауын­да «Той бастар» күйімен бастал­ған концерттік бағдарлама «Кел­іншек», «Көкіл» күйлеріне ұласты. Оркестрдің сүймелдеуімен өнер­паз ардагерлер Шәмшінің, Әсет­тің әндерін орындаса, биші әже­міз сахнада мың бұралып, аққу­дай қалықтады. Халық ескі ән­дерді сағынып қалыпты. Арасын­да өздері де қосылып, қызу қол шапалақтап құрметтеп жатыр.

Көрермендердің күткені Дай­рабай. Міне, оған да кезек келді. Сахнада бұрынғы аудандық меш­іттің бас имамы, сәндеп қой­ған ақ мұртты, ақсақалды Дай­рабай Үркімбаев. Ду қол шапа­лақтау. Дайрабай әуелі өзі сүйіп айтатын «420 мырза» үнді фильм­індегі Раджа Капурдың әнін ор­ын­дады. Зал тым-тырыс, демдер­ін іштерінен алып әнге ұйып қал­ған. Мұңды да аянышты әуен бір­де қырылдап, бірде дірілдеп көм­ейден лық-лық атып, артынша сыбызғыдай сызылып көрермен­дердің жандүниесін баурап бара­ды. Осы бір ән аяқталмаса екен дейді бәрі де. Жоқ, сағындырған сазды ән аяқталды. Ескі әнге ес­тері кете ұйыған көрермен ала­қандарын үсті-үстіне ұрғылап, еселей шапалақтап «тағы, тағы» деп жатыр. Келесі кезекте тағы да үнді фильмінен «Бродяга» әнін нақышына келтіре шырқады. Көр­ермендердің қошеметтерін­де тоқтау жоқ. Халық Дайрабай­ды, оның әсем әнін сағынса, Дайрабай да халықты сағынып қалыпты. Көрермендердің қош­еметі ме, әлде сахнаның пірі ме, Дайрабай жетпістегі емес, қырықтың қырқасындағы қыр­ан жігіттей жүзі бал-бұл жайнап, халыққа ынтыға, құм­арлана қарап, шексіз құр­меттеріне қайта-қайта бас иіп, ризашылығын білдіріп, рах­метін айтып жатыр. Өйткені, бұл Дайрабайдың сахнаға қырық жылдан кейін шығып, халықпен сағына жүздесуі еді.

– Дәке, бұл өнерге қалай кел­діңіз?-дедім бір­де.

– Менің әнге әуестігім он үш жасымнан басталды. Сол кездері ауылда үндінің «Бродяга», «420-шы мырза» фильмдері жиі қойылатын. Әсір­есе сондағы үнді әндерін ай­ту­ға қызығатынмын. Өйткені біздің әндерге қарағанда олар­дың мақамы бөлек және халық оны құмарта тыңдайды. Жұм­ыс істеп жүргенімізде барлық мекемелерде көркемөнерпаз­дар үйірмесі болатын. Мен сол үйірменің белді мүшесі болып жүрдім. Аудандық байқаулар болып, соған қатысамын. Сол кездегі аудандық мәдениет бөл­імін соғыс ардагері, мәден­иет жанашыры Құдайберген Жасекенов деген ағамыз ұзақ жыл басқарды. Менің өнерім­ді байқап қалған Құдекең ау­дан өнерпаздарының қатары­на қосып алды. Содан облыс­тық, республикалық байқау­ларға қатысамыз. Талай өнер сайыстарының дипломанты атандық қой.

Әсіресе Қызылордаға бай­қауға барғанда аралдықтар болып қаланың көшесін жар­ып жүретінбіз. Көшеде келе жат­ып кезек-кезек әнді жібереміз. Көб­іне маған үндінің әнін айт­қызып қояды. Шұбырған халық біздің ізімізде. Ой, талай думан­ды күндер өтті ғой, – деп өткенді ойға бір оралтқаны бар.

Жарасымды жанұялық жолы

– Дәке, бір үйдегі бір бала, ерке болған жоқсыз ба? Қашан, қалай жанұя құрдыңыз?-демін. Мұн­дай­да ол сәл жымия күліп:

– Еркелік болды ғой. Әкем ше­бер адам еді. Сандық, кебеже со­ғады. Халықтан тапсырыс та көп, табыс та көп. Үйден қонақ арыл­майды. Бірі келіп жатса, бірі кетіп жатады. Базардан шұбат, қымыз тасып, бір үйдегі бір әйел - шешем бәріне үлгеріп жүреді. Әкем бар­да ешқандай таршылық көргені­міз жоқ. Сондықтан үйдің еркесі де, серкесі де мен болдым. Айтай­ын дегенім, жас кезімде ересек балалармен көп жүрдім. Соларға еліктеп темекі шегуді 5-6 жас­ым­да үйрендім. Бір күні әкем біл­іп қалып, ұрысып, сабап үйден қуып жібергені бар. Анадай жер­де құрылыстық бөрендер тау боп үйіліп жататын, жасырынып тем­екі шегетін жерім ғой, соған ты­ғылып «мен не бүлдіріппін, ұрлық іс­тегенім жоқ, темекі шеккенде не тұр, соған бола сабап» деп әке­ме ренжіп, өксіп-өксіп жыл­ай­тыным әлі есімде.

– Одан кейінгі қателігім, кеш үйлендім. Жастық кезде не іс­темедік, өнердің ізіне түсіп күн­де жиын, күнде тоймен жүрдік қой. Жұмыстан кейінгі бос уақ­ытымыз басқосуларсыз өтпейді. Қыздарға сөз айта алмайтындай жігіт емеспін. Қыздар да көп бол­­­ды. Бірақ, таңдағаным таб­ыл­май көп жүріп қалдым. Мен жұмыс істейтін астық тарату базасында бір досым болды. Бір күні соның үйіне барсам, мен көрмеген бір қыз жүр. Досым­нан сұрасам, Шымкенттің мед­училищесінде оқитын жиен қыздары ек­ен, бізге прак­тикаға келіп­ті. Содан танысып кеттік қой, – деп бір тоқталды Дәкең.

Иә, сол таныстықтан кейін таңдағаны табылған Дайрабай үшін одан асқан бақытты жан болмаған шығар бұл жалғанда. Есімі Роза екен. Роза десең роза­ның нағыз өзі, гүлдей жайнап тұр. Сағынысып табысқан екі жас үйленуге келісті. Роза прак­тикасын бітіріп, оқуын тәмам­дап, аудандық аурухананың тері аурулары диспансеріне мед­бике болып орналасты. Осыл­айша Дайрабай 1974 жылы 32 жасында үйленіп, отау құрды. Осы жасқа дейін өз еркіндігі өз­ін­де ортекедей ойнақтаған Дәк­еңді тура жолға салу Розаға оңай соққан жоқ. Орталарына көз қуа­ныштары сәби келгенде бар­ып асауға тұсау салынып, Дәкең арқандалған аттай Розаның қақ­қан қазығынан ұзап кете алма­ды. Роза енесі Палауға да, үйге де жайлы болды. Жарасымды жанұя шаттығы бірінен соң бірі өмірге келген сәбилерімен жал­ға­сып жатты. Жұмыста да абыр­ойсыз болған жоқ. Денсаулық саласында қырық жылдай хал­ық­қа қызмет көрсетіп, зейнет­кер­лікке шықты. Оның ата-тегіне келсек, Табын Бұхарбай батырдың шөбересі Рыскүлден туған шөпшегі болып келеді.

Жарасымды  жұптың шаңы­р­а­ғында 10 бала өмірге келді. Он­­ың үшеуі сәби шағында шет­інеп кетті. Дайрабай мен Роза бүгіндері үш ұл, төрт қызды аман-сау өсіріп, бәрін де оқыт­ып-тоқытып дегендей лайықты білім алып берді. Үлкен ұлы Бау­ыржан - Ақтөбеде тұрады, тем­ір­жолшы. Жанқожасы Алматы­да, Тараз мемлекеттік универси­тетін бітірген жоғары білімді. Қазір жеке кәсіпкер. Қызы Ақ­марал Шымкентте, ұстаз. Нұр­гүлі мен Ақбота Аралда жеке кәс­іпкерлер. Нұрайшасы Қыз­ыл­­ордада медбике болып қыз­мет атқарады. Кіші ұлы Мара­ты да Қызылордада, Шымкент медресесін бітіріп, Қазалыдағы «Қожаназар ишан», кейін Тас­бөгет кентіндегі «Құдыс ишан» мешіттерінде имам болса, бүг­індері Қызылордадағы бұрын­ғы «Ақ мешіт», қазіргі «Нұр» мешітінің бас имамы болып әке жолын жалғастыруда. Ұл-қыз­дарының бәрі де үйлі-баранды, балалы-шағалы. Бүгіндері олардан жиырма алты немере сүйіп отырған Дайрабай мен Розаның қамқорлығы аясында бәрі де бақытты өмір сүріп келе­ді.

Нақты айтсақ, әке жолын қу­ып, құрылысшы атанып қала бейнесіне талай қолтаңбасын қал­дырған, бас имам болып хал­ық­ты имандылыққа баулыған, өнер саласында өзгеше қабілет­імен құрметке бөленген, жарасымды жанұя құрып, ал­тындай өнегелі ұрпақ өсірген Үркімбаев Дайра­байдың дара жолы міне осындай.

Жұмабай Жақып