Kyzylorda-news.kz. «Денсаулық – байлықтан қымбат» деген сөздердің астарында үлкен мағына жатыр. Адам баласы үшін денсаулықтан асқан байлық жоқ. Ол ақшаға сатылмайтын, ешбір бағалы затпен тең келмейтін байлық. Сондықтан ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол іздегеніміз абзал.
Аудан тұрғындарына медициналық көмек Қармақшы аудандық аурухана арқылы көрсетіледі. Оның құрамына 115 орындық аудандық орталық аурухана, 250 орындық қабылдауы бар аудандық емхана, дәрігерлік амбулатория – 6, фельдшерлік акушерлік пункт – 4 және 6 медициналық бекет кіреді. Аудандық орталық аурухананың 108 төсек орны аудан орталығында орналасса, Көмекбаев ауылында 7 төсектік тәуліктік стационар бөлімі қызмет көрсетеді. Оның ішінде 20 төсектік терапия, 10 төсектік гинекология, 20 төсектік хирургия, 13 төсектік балалар бөлімшесі, 15 төсектік перзентхана (5 патологиялық және 10 орындық босану бөлімшесі), 17 төсектік (10 балалар және 7 ересектер) жұқпалы аурулар бөлімшесі, 13 төсектік қайта қалпына келтіру (реабилитация) бөлімшесі жұмыс жасауда.
Аудандық аурухананың 2023 жылдың 3 ай көлемінде төсек қорын тиімді пайдалану бойынша Қармақшы аудандық ауруханасы 2023 жылы аудан халқына стационарлық көмек көрсетуді 115 тәуліктік төсек қорымен (2022 жылы – 115) және 40 күндізгі стационар төсек қорымен (2022 жылы – 40) бастады. Төсек қорының орындалуы 2023 жылдың 3 айында 93,1 %-ті құрап отыр. Аурухана бойынша барлық қайтыс болған науқастар саны – 2. Оның ішінде жүрек қан тамыр аурулары – 1, басқа аурулар бойынша – 1. Ал Ауданда халық тіркелім порталына тіркелген тұрғындар саны – 32125. Олардың ішінде ересектер – 19998, жасөспірімдер – 1446, балалар 10681, Туу жасындағы әйелдер – 6314. Медицина саласына бекітілген штаттық кестеге сай 727 бірлік. Дәрігерлермен қамту – 75 пайыз. Қазіргі таңда аудан медицина мекемелерінде 5 маман жетіспеушілігі бар. Мамандықтар бойынша хирург – 1, балалар хирургы – 1, акушер-гинеколог – 1, травматолог – 1, ультрадыбыстық зерттеу дәрігері – 1.Халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық тексеріп қарауды жүргізу ережесін бекіткен бұйрығына өзгерістер енгізген 29.12.2014 жылғы 361 бұйрығына сәйкес алдын ала (скрининг) тексеру жұмыстары жүргізілді. 0-18 жас аралығындағы балаларды алдын ала тексеруге 12162 балалар мен жасөспірімдер жоспарланған. Одан 3 айда 5205 – 42,7 пайызы қамтылды. Тексерумен қамтылынғандар арасынан 1043 немесе 20,3 пайызы аурулығына байланысты анықталғандар. Анықталған 1043 науқастың 187-сі немесе 17,9 пайызы сауықтырылып, диспансерлік бақылауға 261 – 25,0% алынды. Табылған науқастардың ішінде: І орында көз және қосалқы ағзаларының аурулары – 233; ІI орында ас-қорыту ағзалары – 180; ІІІ орында қан және қан түзуші ағзалар – 172.
Тегін дәрі-дәрмектер туралы
Аудан тұрғындарының жекелеген санаттағы науқастарына тегін берілетін дәрі-дәрмектермен 2023 жылдың 3 айына – 82.063.427,8 теңге бөлінген, қаржының 100% орындалды.Емхана көрсеткіштеріне келсек, 2022 жылдың 3 айында аудан дәрігерлерінде 51932 қабылдау болса, 2023 жылдың есеп беру аралығында 54005 тұрғын қабылданды.Аудан тұрғындары арасында аурушаңдығына байланысты 2022 жылдың 3 айында – 9336 науқас тіркелген болса, 2023 жылдың 3 айында бұл көрсеткіштің нақты саны – 9946. Оның ішінде І орында қан айналым жүйесі, ІІ орында тыныс алу жүйесі, ІІІ орында зәр шығару жүйесі тұр. Қан айналым жүйесі 1804, Тыныс алу жүйесі 1697, Зәр шығару жүйесі 1021. Оның ішінде алғашқы рет анықталғаны 2023 жылы – 5355, 2022 жылы – 5203 болған. Балалар арасындағы сырқаттылық 2022 жылдың 3 айында 1765 болса, 2023 жылдың 3 айында – 2204. Жасөспірімдер арасындағы сырқаттылық 2022 жылдың 3 айында– 308 болса, 2023 жылдың 3 айында – 307. Ересектер арасындағы сырқаттылық 2022 жылы – 7263 болса, 2023 жылы – 7435. Емхананың күндізгі емдеу стационарында – 475 науқас емделіп шыққан, 2022 жылдың 3 айында емделіп шыққан науқастар саны – 729 болған. Үй жағдайында тұрғындарға қызмет көрсету: 2022 жылдың 3 айында үйге шақыру мен белсенді көру – 6190 болса, 2023 жылдың есеп беру аралығында – 6482 болды.
Өлім-жітім көрсеткіштеріне келсек, 2023 жылдың 3 ай көлемінде ауданда 44 адам қайтыс болып, мың тұрғынға шаққандағы көрсеткіш 1,3 болды, 2022 жылдың 3 айында 52 адам қайтыс болып, көрсеткіш 1,5-ке тең болды. Оның ішінде жұмысқа қабілеттілік жасындағы тұрғындардан 2023 жылдың 3 айында 9-0,2; 2022 жылдың 3 айында - 20-0,6. Үйде қайтыс болғандар саны 2023 жылдың 3 айында – 30, көрсеткіш – 0,9; 2022 жылы – 34-1,04. Стационарда қайтыс болғаны 2023 жылы 8-0,2; 2022 жылдың 3 айында – 9-0,2. Басқа жерлерде қайтыс болғандар 2023 жылдың 3 айында – 6-0,19; 2022 жылдың 3 айында – 9- 0,27.
Акушерлік -гинекологиялық көмек туралы ақпарат
Ауданда 15593 (2022 жылы – 15945) әйел тіркелуде тұрса оның 6314 (6586) туу жасындағы әйелдер. Туу жасындағы әйелдің – 6314 де – жекелеген халықтың тіркелімі порталына тіркелген. Туу жасындағы әйелдердің 73,2 (2022 жылы – 70.8) пайызы контрацепциямен қамтылған. Экстрогенитальды науқастары бар – 3036-48,0%, оның ішінде алғашқы рет тіркелгендер саны – 1374-45,2%, оның сауықтырылғаны – 1393-45,8%, есепке алынғаны – 489-16,1%. 2022 жылы 3 айында ана өлімі тіркелмесе, 2023 жылдың 3 айында да ана өлімі тіркелген жоқ. Тыныс алу ағзасы аурулары бойынша – 198, жүрек қан айналым жүйесі бойынша – 226, бүйрек, зәр шығару ағзасы бойынша – 497, асқазан-ішек-жолдары аурулары бойынша – 112, қан аурулары бойынша – 1181, туберкулезбен есепте тұратын әйел саны – 8, онкологиялық науқаспен есепте тұратын әйел саны – 37, эндокринологиялық аурулар бойынша – 125, психикалық жүйке жүйесі ауруларымен есептетұратын әйел саны – 129, басқалар – 523.
Гинекологиялық науқастардың диспансеризациясы. Бұл жұмыс жалпы тәжірибелік дәрігерлерінің қатысуымен жүргізіледі. Аймақтық акушер-гинекологтарда жүктілікке абсолютты қарсы көрсеткіштері бар әйелдер тізімі бойынша қаралып, контрацециямен қамтамасыз етіледі. Анықталған аурулар «Д» есепке алынып, сауықтырылып, мамандар кеңесіне жіберіледі.
Ана мен бала саласында сапалы көрсеткіштерге қол жеткізу үшін: аймақтық дәрігерлер мен аяжандар жұмысын жандандыру, экстрагениталды патологияны дер кезінде анықтау, диспансеризациялау, сауықтыру, реабилитация жасау, «Б» тобындағы туу жасындағы әйелдерді тегін контрацепциямен қамтамасыз ету, босанғаннан кейінгі реабилитация жұмысын жақсарту, интрагенетикалық интервал сақталуын жіті қадағалау, «А» тобындағы туу жасындағы әйелдерді прегравидарлық алгоритм бойынша тексеру және дайындау, жүктіліктің 12 аптасына дейін есепке алу, жалпы тәжірибелік мамандарымен қарау алгоритмін жетілдіру және бекіту, аймақ аралау сапасын жақсарту, салауатты өмір салтын кеңінен насихаттау, жүкті әйелдерді І биохимиялық және ультрадыбыстық зерттеу скринингімен 100% қамту, қазіргі заманғы жаңа технологияларды енгізу және қолдану, регионализация принциптерін қатаң қадағалау.
Өңірлік аурухана жатқызу порталы арқылы 2023 жылдың I тоқсанында 752 жолдама беріліп, 11 кері қайтарылған. Туберкулезді анықтау, алдын-алу және емдеу жұмыстарына 2022-2023 жылдың 3 ай қорытындысымен сараптама бойынша 2022 жылдың 3 айында 4 науқас жаңадан тіркеліп, аурушаңдық 12,1 болса, 2023 жылдың 3 айында 6 науқас туберкулездің жаңа жағдайымен тіркеліп, аурушаңдық 18,5 болды; яғни былтырғы жылмен салыстырғанда 2 адамға көбейіп, жоғарылап отыр. 2023 жылдың 3 айында туберкулездің асқынған түрімен науқас тіркелген жоқ. Жаңа жағдаймен тіркелген 6 науқастың 3-еуі Жосалы кентінен, аурушаңдық – 15,7; 1-еуі Дүр Оңғар ауылынан, аурушаңдық – 51,1, 1-еуі Ақжар ауылынан, аурушаңдық – 64,4, 1-еуі Тұрмағамбет ауылынан, аурушаңдық – 69,3 . Аурушаңдық деңгейі жоғарылауына байланысты Дүр Оңғар ауылында ауыл тұрғындарының қатысуымен туберкулезге қарсы ауқымды акция өткізілді.
Аудан тұрғындарының ФГ тексерумен қамтылуы бойынша 2022 жылдың 3 айында 3631 аудан тұрғыны флюротексерумен қамтылып, жоспар 100,9 пайызға орындалған, 7 адамнан туберкулез анықталған, анықтау көрсеткіші – 1,9. 2023 жылдың 3 айында 3720 аудан тұрғыны флюротексерумен қамтылып, жоспар 112,0 пайызға орындалды, 11 адамнан туберкулез анықталған,анықтау көрсеткіші – 2,9.
Міндетті топтың тексерілуі бойынша 2022 жылдың 3 айында міндетті топтан 1430 адам флюротексерумен қамтылып, жоспар 98,4 пайызға орындалған, анықтау көрсеткіші – 0; 2023 жылдың 3 айында міндетті топтан 1286 адам флюротексерумен қамтылып, жоспар 101,1 пайызға орындалды, анықтау көрсеткіші – 0,7.
Балалар арасындағы туберкулез. Аудан бойынша 2023 жылдың 3 айына Манту сынамасына 1728 бала жоспарланған, 1728 балаға Манту сынамасы жасалған, орындалуы – 100пайыз. Туберкулинге оң мәнді болып тексерілуге тиісті 470 баланың 470-і тексерілген – 100%. 66 бала вираж диагнозымен есепке алынды. 2023-ші жылдың 3 айында туберкулезбен ауырған бала жоқ. Облыс бойынша аурушаңдық – 1,1.
Дәрігерлік-консультациялық комиссияның 2023 жылдың 3-айында атқарған жұмысы туралы бойынша 2023 жылдың 3 айында мүгедектерді 3 рет өткізілді, медициналық-әлеуметтік сараптамалық комиссиядан – 59 науқас өтті, оның ішінде – 49 науқас қайталап өткендер – 83,0%,-і бірінші рет өткендер 10-16,9%, ер адамдар – 32-54,2%, әйел – 27-45,7%. Жұмысқа қабілетті жастағылары – 46-77,9 %, зейнеткерлер – 13-22,0 %.Бірінші топта – 13 , екінші топта – 13 , үшінші топта – 29 науқас, толық сауықтырылғандар – 4-6,7%. Өмірлікке өткендер саны – 14-23,7%.
2023 жылдың 3 айында мүгедектікке алғаш өткендер: 2022 жылы – 10 науқас өткен, 2023 жылы 10 науқас өтті. Ауру топтары бойынша бөлгенде, 1 орында көз ауруларымен: 15 науқас өткен – 25,4пайыз, оның ішінде Глаукома диагнозымен 7 науқас – 11,8 пайыз, Жоғары дәрежелі миопия диагнозымен 3науқас – 5,0 пайыз. 2 орында қан айналымы аурулары: 12 науқас өткен – 20,3 пайыз, оның ішінде ми қан айналымының жедел бұзылуынан кейінгі жағдаймен 9 науқас – 15,2 пайыз, жүректің ишемиялық ауруымен 3 науқас – 5,0 пайыз. 3 орында қатерлі ісік аурулары – 7 науқас өткен 11,8 пайыз. 4 орында неврология аурулары 6 – науқас өткен – 10,1 пайыз.
Екі жыл көлемінде бірінші орында: көз аурулары ( 2022 жылы – 13 науқас, 2023 жылы – 15-науқас). Екінші орында: қанайналым аурулары( 2022 жылы – 12 науқас , 2023 жылы 12 науқас) болған. Үшінші орында: қатерлі ісік аурулары 2022жылы 12 науқас, 2023 жылы 7 науқас болған.Былтырғы жылмен салыстырғанда көз аурулары (2022 жылы – 13 науқас, 2023 жылы – 15 науқас ), оның ішінде( Глаукома диагнозы асқынуымен – 7 науқас, Жоғары дәрежелі миопия диагнозымен – 3науқас) шалдыққандар саны артып тұр.
2023 жылы бірінші рет өткендер арасында ауру топтары бойынша бөлгенде бірінші орында көз аурулары – 4 науқас, екінші орында қан айналым аурулары – 3 науқас, үшінші орында қатерлі ісік аурулары – 1 науқас. Мүгедектерді жеке оңалту бағдарламасының медициналық саласы бойынша жүргізілген жұмыстар: 2023 жылдың 3 айында 125 мүгедек ауруханада ем алған, оның ішінде күндізгі емдеу бөлімінде ем алғандар – 23, үй жағдайында ем алғандар саны – 10, аудандық ауруханада емделгендер саны – 58, ОМО- та емделгендер саны – 23, Алматықаласында емделгендер – 2, арнайы ауруханаларда ем алғандар(туб) – 9 , мүгедектерді оңалту орталығынан ем алғандар – 51.
Әлеуметтік саладағы атқарылған жұмыстар гигиеналық құрал жабдықтар 6 науқасқа,подгузник-8науқасқа, жеке күтуші- 5 науқасқа, арба – 3 науқасқа, таяқ – 5науқасқа, корсет – 1 науқасқа, балдақ -3 науқасқа, тифлотехникалық құралдар – 3 науқасқа, ортопедтік аяқ киім – 1 науқасқа, әлеуметтік көмек – 2 науқас, ходунок –1 науқасқа, сан- күрорттық ем – 8 науқасқа,протезно-орт ср-ва – 1,мүгедектерді оңалту орталығына 4 – науқасқа ,кресло стул сан оснащением 2 науқасқа тағайындалды. 2023 жылдың 3 айында дәрігерлік кеңестік кабинеттен барлығы – 467 адам өткен, оның ішінде: еңбекке жарамсыздық парағын ұзартуға байланысты 130 науқас, мүгедектікке өту үшін №031 үлгі толтыруға байланысты – 142 науқас, анықтама алу үшін – 195 адам.
Алдағы уақытта жұмысқа қабілетті жастағы науқастар арасында мүгедектікті азайту мақсатында төмендегі бағытта жұмыс жасай береді. Диспансерлік есепте тұратын науқастар №626 бұйрық бойынша бақылануы, мультидисциплинарлық топ ми қан айналымының жедел бұзылуынан кейінгі науқастармен, жүректің ишемиялық ауруының асқынуынан кейінгі науқастармен реабилитациялық іс-шараларды үзбей жыл көлемінде жүргізуі қадағаланады. Аймақтық дәрігерлер, бейін мамандармен бірлесіп жұмыс жасай бермек.