Нұрбол Жұмабеков: Айдарлының қауын-қарбызы бренд ретінде қалыптасып келеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Арал аудандарында кәсіпкерлік саласы қарқынды дамып, жаңа жұмыс орындары ашылып, тұрғындардың тұрмыс сапасы жақсарып келеді.&nbsp;Біздің ауданда да бұл бағыттан қалыс қалып отырған жоқ. Бүгінде өңірде ауыл шаруашылығы, сауда, қызмет көрсету және өндіріс саласында шағын және орта кәсіпкерлік субъектісі табысты жұмыс істеуде. Осы тұста Арал аудандық кәсіпкерлік және өнеркәсіп бөлімінің басшысы Ренат Жанаевпен сұхбаттың сәті түскен еді.– &nbsp;Ауданда іске асқан инвестициялық жобалар қандай?– Ауданның негізгі капиталына салынған инвестиция көлемі&nbsp;24,1 млрд теңгені құрап, алдыңғы жылмен салыстырғанда&nbsp;188,8% пайызды құрады. 2025 жылы аудан көлемінде&nbsp;7 инвестициялық жоба іске қосылады деп жоспарланған болатын. Оның ішінде 2 жоба іске қосылды. Атап өтер болсам, «Ase Invest» ЖШС-нің «Тұрмысқа қажетті құрғақ ұнтақтар өндіру» жобасы. Жоба құны – 300 млн. теңге. Жұмыс орындары – 10 адам. «Sinooil» ЖШС-нің «Жанар-жағармай құю станциясын салу» жобасы. Жоба құны – 500 млн теңге. Жұмыс орындары – 10 адам. Сонымен қатар жыл соңына дейін іске асырылуы жоспарланған құны 5,7 млрд болатын 5 жоба іске асырылу сатысында. «Qazaq Camel» ЖШС-нің «Түйе сүтінен құрғақ ұнтақ шығару зауытын салу» жобасы. Жоба құны – 3 млрд теңге. Жұмыс орындары – 23 адам. «Эко Энерджи Плюс» ЖШС-нің «Арал ауданында автомобиль газ толтыру компрессорлық станциясы бар көпфункционалды жол бойындағы кешен салу» жобасы. Жоба құны – 1 млрд теңге. Жұмыс орындары – 15 адам. &nbsp;«Тоғыс-Аралотын» ЖШС-нің «Жоғары сұрыпты ас тұзының өндірісі» жобасы. Жоба құны – 1 млрд теңге. Жұмыс орындары – 20 адам және өзге де жобалар бар.– Ауданда тың кәсіптер жүзеге асуда. Сіздіңше кәсіпкерлік саласының қазіргі жағдайы қалай?– Ауыл тұрғындарының кәсіпкерлікке деген қызығушылығы жылдан жылға артып келеді. Биыл 1 қыркүйекте ауданымызда жалпы шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерінің саны 4 984 бірлікті құрады. Оның ішіндегі жұмыс жасап тұрған шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері 4 815 бірлікті құрап,&nbsp;тіркелген субъектілердің ішіндегі жұмыс жасап тұрғандардың үлесі 96,6 пайызды құрады.Сонымен бірге шағын және орта кәсіпкерлікте жұмыспен қамтылғандар саны 7 462 бірлікті құрады. Ал, шағын және орта кәсіпкерлік субъектілерімен 12,5 млрд теңгенің өнімі өндіріліп, 67,1 пайызға өсім көрсетті. &nbsp;&nbsp;Көтерме және бөлшек сауда көлемі жыл сайын артып келеді. Осы жылдың қаңтар-тамыз айларында аудандағы бөлшек және көтерме сауда көлемі 23,6 млрд теңгеге жетіп, өткен жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 9,3 пайызға артты.Сонымен қатар, ауданымызда өнеркәсіп және өңдеу өнеркәсібі өндірісінің оң динамикасы қалыптасты. Атап айтар болсақ, өнеркәсіп орындары 23,6 млрд. теңгенің өнімін өндіріп, өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстарғанда өнеркәсіп өнімінің көлемі 9,3 пайызға артқан.Оның ішінде өңдеу өнеркәсібі бойынша 15,4 млрд теңгенің өнімі өндіріліп, өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 11,5 пайызға өсім көрсетті.&nbsp; &nbsp;– Кәсіп бастаймын деген жандар көп. Ал мемлекет тарапынан қандай қолдаулар көрсетілуде?– Биыл қаңтар-тамыз айлары бойынша мемлекеттік бағдарламалар мен жалпы қаржы институттары арқылы 80 жоба несиелендірілген болатын. Оның ішінде, «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ арқылы 24 жоба және де «ІІ дәрежелі банктердің жеңілдетілген несиелері» арқылы 7 жоба. Сонымен қатар, «Байқоңыр» ӘКК несиелері (Ауыл аманаты) арқылы 35 жобасы, «Қызылорда» Өңірлік инвестициялық орталығы» МҚҰ арқылы 14 жобасы.&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; – Келер жылдары бұл жұмыс бойынша қандай жоспарлар бар?– 2026-2027 жылдар аралығында 8 жоба іске асырылады деп күтілуде. Атап кетсек, «Альхена» ЖШС-нің «Қуаттылығы 30 Мвт күн электр станциясын салу» жобасы. Жоба құны – 8,2 млрд теңге. Жұмыс орындары – 25 адам және «Camel Pro» ШҚ - ның «Заманауи су сақтау технологияларды пайдалана отырып жоғары калориялық жоңышқа өсіру» жобасы. Жоба құны – 2,6 млрд теңге. Жұмыс орындары – 26 адам. Сонымен бірге «Жаңа Арал» ЖШС-нің «Арал қаласының маңынан жол бойы сервистік қызмет көрсету орталығын және логистикалық орталық ашу» жобасы. Жоба құны – 1,8 млрд теңге. Жұмыс орындары – 61 адам. «Тоғыс-Аралотын» ЖШС-нің «Балық шаруашылығын ұйымдастыру» жобасы. Жоба құны – 685 млн теңге. Жұмыс орындары – 12 адам. «Тоғыс-Аралотын» ЖШС-нің «Жүн мен теріні бастапқы өңдеу, қалдықтарды және кондициялық емес шикізатты құрама жемге қайта өңдеу зауытының құрылысы» жобасы. Жоба құны – 1,2 млрд теңге. Жұмыс орындары – 37 адам, «Алаш Метан» ЖШС-нің «Арал қаласының маңынан автомобиль газ толтыру компрессорлық станциясын ашу» жобасы. Жоба құны – 600 млн теңге. Жұмыс орындары – 10 адам, «Арал Проф Н» ЖШС-нің «Арал қаласында құрылыс материалдарын өндіру бойынша база ашу» жобасы. Жоба құны – 482,9 млн теңге. Жұмыс орындары – 36 адам. Сондай-ақ «Тоғыс-Аралотын» ЖШС-нің «Арал қаласында мотоцикл құрасту зауыты» жобасы. Жоба құны – 1 млрд Жұмыс орындары – 15 адам. Қазіргі таңда зауыт ғимаратының құрылысы жүргізілуде және басқа да жобалар жоспарлануда.&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;&nbsp;– Аудан көлемінде кәсіпкерлерге берген грант көлемі туралы қозғасаңыз...&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; – Ауданда шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту мақсатында мемлекеттік гранттық бағдарламалар сәтті жүзеге асырылуда. Кәсіп бастауға ниетті тұрғындарға қолдау көрсетіліп, жаңа жұмыс орындары ашылып келеді. &nbsp;1 572 800 тг көлемінде қайтарымсыз грант қаражаттары 138 адамға табысталды. Барлығы 217 миллион теңгені құрады.Әңгімелескен Айсауле НҰРЛАНОВА

Аралда кәсіп бастауға ниетті тұрғындарға қолдау көрсетілуде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Адамзат тарихында еңбек – әрқашан ұлы құндылық. Елдің еңсесін көтерген де – еңбек адамы. Жерді жыртып, егін еккен де, темірді балқытып, техника тізгіндеген де, мұнай-газды, кен-байлықты игерген де – қарапайым жұмысшы. Сондықтан Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2025 жылды «Жұмысшы мамандықтар жылы» деп жариялауы еліміздің жаңа экономикалық кезеңге қадам басуының айқын белгісі, еңбек мәдениетінің қайта түлеуі. Ал осындай кезеңде тірегі мығым, болашағы айқын, нағыз жұмысшы мамандарды даярлап келе жатқан Шиелі индустриалды-аграрлық колледжінің тынысы бөлек. Директоры Болат Сүлейменовтің басшылыққа келгеніне бір жылға енді жуықтаса да, атқарылған іс бір ғасырға татырдай. Өйткені колледж бүгінгі қоғам талаптарына сай жаңарып, жаңғырып, жаңа белеске қадам басып келеді. Біз Болат Сүлейменовпен жүздесіп, тарихтан тартып болашаққа дейінгі әсерлі, кең тынысты сұхбат құрдық.– Болат Мулланазарұлы, колледжді басқарғаныңызға енді жыл толады. Бір жылда не өзгерді?&nbsp;<blockquote>– Өмірдің өзі өзгеріссіз тұрмайды. Бұл жыл – мен үшін де, ұжым үшін де үлкен сын мен ізденістің, өзгеріс пен жаңғырудың жылы болды. Бүгінгі білім беру жүйесі бәсекеге қабілетті, нақты өндірісте қажет маман дайындауға бағытталуы тиіс. Осы талапқа сай колледждің жаңа тынысын ашып келеміз. Шиелі индустриалды-аграрлық колледжі – 1958 жылы Бәйгеқұм қыстағында негізі қаланған. 67 жылдан астам тарихы бар қара шаңырақ. Әр дәуірде түрлі атауға ие болса да, миссиясы өзгерген емес. Ол – елге қажет кәсіби маман дайындау. Бүгінде ауыл шаруашылығы, геология, құрылыс, энергетика, машина жасау бағыттарында сапалы кадр даярлайтын өңірдегі бірегей оқу орны. Кеңестің қарапайым аграрлық училищесінен – бүгінгі заманауи индустриялық колледжге дейінгі жол оңай болған жоқ. Бірақ ең бастысы – болашаққа деген сенім сақталды. Бүгінде колледж – 18 мамандық, 28 біліктілік бойынша кадр даярлайтын ірі орталық. 500-ге жуық студент білім алып, жалпы 116 маман қызмет етеді. 240 орындық жатақхана бар. Студенттерге қолайлы жағдай жасалған. Бір жылда біз оқу орнының рухын жаңа деңгейге көтеруге тырыстық. Өйткені, қазір бәсеке – білімде, еңбек – қолда, ал табыс – шеберлікте.</blockquote>– Колледж тарихы – еліміздің еңбек шежіресімен сабақтас. Оқу ордасында есімі алтын әріппен &nbsp;жазылған тұлғалар аз емес…<blockquote>– Иә, біз мұны мақтанышпен жиі айтамыз. Бұл колледж – еңбек ерлерінің ұстаханасы. Екі мәрте Социалистік Еңбек Ері Ыбырай Жақаев, Социалистік Еңбек Ерлері Закира Ержанова, Ұлбала Алтайбаева, Шырынкүл Қазанбаева, Жадыра Таспамбетова – бәрі де осы орданың түлегі. Одан бөлек, халық сүйген механизаторлар Рысбай Мәуленов, Сұлтан Айтасов ел сенімін арқалаған депутат Жақсылық Ахметов – бәрі осы шаңырақтан қанаттанған. Колледждің тарихына үңілсек, әр дәуірдің еңбек эпосын көреміз. Бұл – жай ғана білім орны емес, бұл – еңбек мәдениетінің академиясы.</blockquote>– Биыл «Жұмысшы мамандықтар жылы». Осы жыл колледждің өміріне қандай серпін әкелді?<blockquote>– Бұл жыл – біз үшін жаңа мүмкіндіктердің, жаңа жауапкершілік пен сенімнің жылы. Бір сөзбен айтқанда, осы жыл біздің миссиямызбен үндес. Мемлекет басшысы 2025 жылға айдар тағу арқылы: «Елдің ертеңін жұмысшы жасайды, елдің өркенін еңбек көтереді» деп қоғамға маңызды ой тастады. Біздің ең басты міндетіміз – жұмысшының қоғамдағы мәртебесін көтеру. Өйткені біз дайындайтын мамандықтың барлығы елге тікелей қажет. Электрик, дәнекерлеуші, механизатор, бұрғылаушы, автоэлектрик, кондитер, геолог, кран машинисі. Сондықтан биыл колледж үш бағытқа басымдық берді. Олар: кәсіби дағдыларды тереңдету, өндіріс орындарымен серіктестікті кеңейту, материалдық-техникалық базаны жаңарту. Осы бағыттар нәтиже берді.</blockquote>– Жыл ішіндегі колледж жетістіктері ерекше айтылып жүр. Сайыстардағы жеңістер туралы тоқталып кетсеңіз.<blockquote>– Иә, студенттеріміздің биылғы жеңістері біз үшін үлкен мақтаныш. WorldSkills – кәсіби шеберлік чемпионаттары «Дәнекерлеу ісі» бойынша Ержан Сарыбай облыс чемпионы, республикалық кезең – медальон. Жетекшісі: Қайрат Башаров. «Кондитерлік ісі» бойынша Нұрайлым Есенбай І орын, республикаға жолдама алды. Жетекшісі: Сабира Дайрақұлова. «Сән технологиясы» бойынша Ақбота Пәрімбетова, Аружан Әбдірасілова ІІІ орын. Жетекшісі: Айдана Ақылбекова. «Электромонтаждау» бойынша Лян Аркадий ІІ орын. Жетекшісі: Мейірбек Сұлтанбек. Өзге ірі жеңістерге тоқталсам, «Жас электрик – 2025» командалық II орын, екі студент – І дәрежелі диплом. «Жастар – жаңа геологиялық ашылымдар жолында» республикалық форум – I орын. Бұл – колледж тарихындағы ерекше жеңіс. Сондай-ақ, «AgroBest – 2025» ІII орын, «Кәсіби маман – 2025» байқауында серіктес «Волковгеология» Үздік кәсіпорын атағы. Барлығы – жұмысшы мамандықтарының беделін арттыратын жеңістер. Бұл жеңістердің әрқайсысы – бір ғана студенттің жетістігі емес, бұл – колледждің, ұстаздың, еңбек адамының жеңісі.</blockquote>– Жаңалық десе, колледжде жыл сайын тың дүниелер пайда болады. Биыл қандай өзгеріс бар?<blockquote>– Ең маңызды жаңалық – ЗИФ-1200 МПК бұрғылау қондырғысының оқу процесіне берілуі. Мұндай техникамен жұмыс істеу – студентке өндірістің есігін ашқанмен тең. Еліміздің ТжКБ жүйесінде сирек кездесетін мүмкіндік. Сонымен қатар 20-дан астам ірі кәсіпорынмен жаңа келісімшарт жасалды. Бұл дегеніміз – әрбір студенттің өндірістік тәжірибесі мен жұмыспен қамтылуы нақты жолға қойылады.</blockquote>– Білуімізше, колледж жаңа мамандықтар ашу жұмыстарын бастап кетіпті. Бұл қандай мамандықтар?<blockquote>– Дәл солай. Жұмысшы мамандықтар жылы бізге ерекше жауапкершілік жүктеді. Сол себепті 2025 жылдан бастап 8 жаңа мамандық ашу жұмысы жүріп жатыр. Олардың қатарында: автокөлікке қызмет көрсету, автоэлектрик, автослесарь, наубайшы, сумен жабдықтау жүйесінің операторлары, кран машинистері, уран өндіру саласының аппаратшылары, операторлар. Бұл – ел экономикасына ауадай қажет мамандықтар. Біздің міндет – осы салаларға білікті кадр даярлау.</blockquote>– Алдағы жоспар қандай? Сөзіңізден үлкен мақсаттар барын аңғардық…<blockquote>– Әрине, жоспар аз емес. Тіпті жоспар емес, үлкен жолдың бастамасы десек дұрыс. Алдағы жылдары біз колледжді жаңа деңгейге шығару үшін бірнеше стратегиялық қадамды жүзеге асырмақпыз. Ең әуелі студенттер санын 650-ге жеткізуді көздеп отырмыз. Бұл тек сан қуалау емес, оқу орнына деген сенім мен сұраныстың өскенінің көрінісі. Шеберханалардың бәрін толық жаңғырту – басты міндеттердің бірі. Заманауи құралсыз сапалы маман даярлау мүмкін емес. Сондай-ақ, дуальді оқытуды 40-50 пайыздық деңгейге жеткізуді жоспарлап отырмыз. Бұл – студенттің аудиториядан гөрі өндірісте көбірек уақыт өткізуіне жағдай жасау, яғни нағыз кәсіби ортаны сезінуіне мүмкіндік беру. Жаңа зертханалар ашу, индустриялық серіктестер санын ұлғайту, студенттерді шетелдік тағылымдамаларға жіберу – біздің келешектегі үлкен мақсаттарымыздың бір бөлігі ғана. Арманымыз – Шиелі индустриалды-аграрлық колледжін өңірдегі ғана емес, республикадағы алдыңғы қатарлы аграрлық-техникалық орталыққа айналдыру. Айта кетейін, биылғы маңызды жоспарымыздың бірі – қараша айының 27-сінде республика көлемінде ауқымды сайыс өткізу. «Жұмысшы мамандықтар жылы» шеңберінде «Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау» мен «Тау-кен металлургиясы» бағыттары бойынша ТжКБ ұйымдарының студенттері арасында «Тау-кен өндірісіндегі инновациялар және жас мамандардың рөлі» атты командалық кәсіби шеберлік сайысын ұйымдастырмақпыз. Бұл – біздің колледждің жаңашылдыққа, бәсекеге қабілеттілікке, ұлттық кадр даярлау ісінде көшбасшы болуға ұмтылған қадамы.</blockquote>– Соңғы сұрақ, жұмысшы мамандықтарының болашағы қандай?<blockquote>– Болашағы – өте үлкен. Жұмысшы мамандықтары – экономика жүрегінің соғысы. Маман жоқ жерде, өндіріс жоқ. Өндіріс жоқ жерде, даму жоқ. Сондықтан дәл бүгін – жұмысшының заманы. Менің ойымша, нағыз байлық – май ішіне сіңген қол еңбегінде. Таза еңбектің иісі – табысқа, тұрақтылыққа, кәсіби дамуға бастайтын адал соқпақ. Сол соқпаққа жастарды жетелеп, кәсіби жолына бағыттау – біздің парыз!</blockquote>– Әңгімеңізге рақмет. Шиелі колледжінің көтерген жүгі – ел ертеңінің жүгі екені анық.Сұхбаттасқан Сұлушаш МАДИЯРОВАФото: автордікі

Болат Сүлейменов: "Бәсеке – білімде, табыс – шеберлікте"

Жібек Шахмарданқызы: "Айтыс – синкреттік өнер"

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Теміржол – ел экономикасының күретамыры. Күні-түні тынымсыз еңбек етіп жүрген сала мамандарының арқасында ел ішіндегі жолаушы қозғалысы мен жүк тасымалы үздіксіз қозғалыста. Ал осы салаға өмірін арнап, бірнеше буын бойы тынымсыз еңбек етіп келе жатқан әулеттердің бірі – жаңақорғандық Рзаевтар әулеті. Бұл әулеттің теміржол саласына сіңірген жалпы еңбек өтілі – 500 жылдан асып жығылады.Мемлекет басшысы 2025 жылды «Жұмысшы мамандықтар жылы» деп жариялаған болатын. Бұл – ерен еңбектің символына айналған жұмысшы мамандардың ел дамуына қосқан үлесі үшін алғыс һәм құрмет. Шойын жолды ел тірегі деп есептесек, Рзаевтар әулеті – сол тіректің тұғырын берік етіп отырған нағыз еңбек адамдары. Адал қызмет пен ұрпақ сабақтастығының үлгісін осы әулеттен аңғаруға болады.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Whats_App_Image_2025_12_18_at_12_11_06_cd9e84bb56.jpeg" alt="Рзаевтар әулеті.jpeg">Теміржолдың бойында өмірі мен қызметі қатар өрілген, темірдей тәртіпке бағынып, адал еңбегімен абырой биігінен көрінген ардагер теміржолшы – Оразбек Рзаевпен сұхбат құрудың сәті түсті.– Оразбек аға, Рзаевтар әулеті – нағыз теміржолшылар династиясы. Әулетіңіздің теміржол саласындағы тарихы жайлы тарқатып айтып берсеңіз.<blockquote>– Біздің ата қонысымыз – осы Жайылма. Бұл жер – малға жайлы, жолдың арғы бетінде терең әрі балығы мол Бозкөл жатыр. Әулетіміздің теміржолмен тағдырлас болғаны рас. Атам Әбілезім 1900-1904 жылдары «Орынбор – Ташкент» теміржолының топырақ төсемін салуға қатысып, алғаш еңбек жолын бастаған. Кейін ұзақ жыл жол жөндеуші болып еңбек етті. Үйленеді. Балалы-шағалы болады. Өзінің алты баласының үшеуі әке жолын қуып теміржолшы атанады. Содан бастап бүгінге дейін төрт буын теміржолда қызмет атқарып келеді. Атамыз Рза Әбілезімовтің үлкен баласы Бектас теміржолда жұмыс істеп жүріп, Ұлы Отан соғысына аттанады. Соғыстан оралған соң 1969 жылға дейін Жайылма станциясында кезекші болып жұмыс істеді. Әкем Құлтас 45 жыл теміржолда еңбек етіп, зейнетке шықты. Битас ағам Ташкенттегі теміржол институтын бітіріп, жол бригадирінен бастап, Қандыағаш жол дистанциясының бастығына дейін көтерілді. 1981 жылы қайта оралып, Шалқия теміржол кешенін салуға қатысты. Ағаларым Бектас, Битас, Абдулла – бәрі де өмірін теміржолға арнады. Бірі инженер, бірі станция бастығы болса, енді бірі «Құрметті теміржолшы» атанған азамат. Мен де сол жолды жалғап, жарты ғасыр ғұмырымды теміржолға арнадым, – деді Оразбек Рзаев.</blockquote>– Балалық шағыңыз теміржолдың бойында өткен екен. Ал өзіңіздің бұл саладағы жолыңыз қалай басталды?<blockquote>– Иә, бала күніміз Жайылма станциясында өтті. Үйіміздің тұсынан өтетін пойыздардың даусы, вагондардың сықыры – біз үшін қалыпты жағдай еді. Сол ортада өскен соң, менің басқа салаға кетуім мүмкін де емес еді. Бұл бізге атадан дарыған мамандық сияқты. Мен еңбек жолымды жол жөндеуші болып бастадым. 1979 жылы теміржолда электрмеханик болып жұмысқа кірдім. Әскерден соң Қызылорда белгі беру және байланыс дистанциясына монтер болып ауыстым. 1990 жылы он айлық электрмеханик курсын бітіріп, 1994 жылы Жайылма станциясына станция бастығы – электрмеханик болып тағайындалдым, – деді ол.</blockquote>– Бұл салада кішкене қателіктің өзі үлкен қауіпке ұласатыны белгілі. Қызметте қандай талаптар болды?<blockquote>– Біздің учаске 7 шақырымды құрайды. Теміржолда салғырттыққа мүлде жол жоқ. Бағдаршам, бұрмалар, рельс тізбегі, кабель, аккумулятор – бәріне жауаптымыз. Апта сайын техникалық тексеріс, ай сайын релелік өлшеу, жүйелі жөндеу – бәрі талапқа сай жасалып, қатаң тәртіппен жүреді. Әр белгі, әр қозғалыс – ережеге сай болу керек. Ең бастысы – 1994 жылдан бастап зейнетке шыққанға дейін өзіме бекітілген учаскеде бірде- бір күрделі ақауға жол берген емеспін. Бұл – жай мақтаныш емес, үлкен жауапкершіліктің нәтижесі. Жұмысымды адал атқаруға тырыстым. Жүйелі тексеру, уақытылы жөндеу – бәрі маңызды. Жүк пен жолаушы пойыздарының қарқыны сондай – біреуі тұрып қалса, оның артынан 10–15 пойыз кептеледі, – деді кейіпкеріміз.</blockquote>– Кеңес дәуіріндегі Жайылма станциясының тіршілігі қандай болды және қазіргі ахуалы қандай? Жайылма разъезі туралы қысқаша айтып өтсеңіз.<blockquote>– Сексенінші жылдарға дейін мұнда отыз шақты тұрғын үй, шағын бастауыш мектеп, 4 СОБ маманы, 4 станция кезекшісі, он шақты жол жөндеуші болды. Тұрғындар теміржолмен қатар мал ұстап, Бозкөлден балық аулап күнелтті. Балалар Түркістандағы интернатта оқыды. 1991 жылдан бері бұл разъезден өтетін пойыз саны азайды. Жайылма разъезіне бүгінде пойыз тоқтамайды. Бірақ қандай да бір себеппен тоқтай қалса, оны қамтамасыз ететін 4 бағыттамалық бұрма мен 10 бағдаршам қашанда дайын тұрады. Технология дамығалы бері шағын станциялар қозғалысқа белсенді араласпайды. Дегенмен тірек пункт ретінде маңызы зор, – дейді.</blockquote>– Теміржолшылар әулетінің еңбек жолы бүгінде жалғасып жатыр ма?<blockquote>– Бұл – мен мақтана айтатын дүние. Ұлым Бауыржан – байланыс механигі, екінші ұлым Олжас та осы мамандық иесі. Інілерімнің бірі Бақытжан – аға электромеханик. Екіншісі Арыстанбек – жол жөндеуші, оның ұлы Жаңақорған вокзалында электрик. Жиендеріміз Рүстем мен Ерболат – екеуі де теміржол саласында. Абдулла ағамның қызы Меруерт Қызылорда жол бөлімшесінде жауапты қызмет атқарады. Ал Бектас көкеміздің немересі Жансая – Қазақ көлік және коммуникациялар академиясында «Тасымалды ұйымдастыру» мамандығын бітіріп, логистика магистрі атанды. Қазір Атасу Групп компаниясында логист болып жұмыс істейді. Битас ағамның қызы Гүлнар – Белкөл станциясында қызметте. Айта берсең тізім ұзақ. Бірақ әрқайсысы өз ісінің нағыз маманы, – деп мақтана айтты.</blockquote>– Зейнетке шыққан соң бұл саламен байланысыңыз үзіліп қалған жоқ па? Сіз басқарып, тәрбиелеген жастардың ішінде шәкірттеріңіз жайлы айтсаңыз…<blockquote>– Жайылма станциясындағы жаңа буын мамандардан Ықылас Убашовты арнайы дайындап, зейнетке шыққанда орнымды тапсырып кеттім. Өзім де жыл сайын оқыту курстарынан қалмай, біліктілігімді арттырып отыратынмын. Бұл – мен үшін үлкен міндет. Себебі теміржолда тәжірибе мен тәртіп сабақтастығы үзілмеуі керек. Білгенімді үйретіп, соңымнан ерген жастарға жол көрсеттім, – дейді ол.</blockquote>– Еңбегіңіз ескерусіз қалмаған болар?<blockquote>– Жылдар бойы үздіксіз еңбек пен жауапкершіліктің арқасында сала басшылығы тарапынан түрлі алғыс хат пен құрмет грамотасын алдым. «Транс-Экспресс» салалық журналында әулетіміз жайлы арнайы мақала жарық көрді. Бірақ ең үлкен жетістік – осы салада үздіксіз қызмет етіп, ұрпағымды да осы жолға салғаным деп білемін. Жуырда ғана облыс орталығында ұзақ жыл еңбек еткен теміржолшылар кездесуіне шақырту алдым. «AMANAT» партиясы Қызылорда облыстық филиалының төрағасы Алмасбек Есмаханов алғыс хат табыстап, арқамызға шапан жапты. Еңбегім ескеріліп, түрлі марапат алдым, – дейді Оразбек аға.</blockquote>– Теміржолшыларға айтар тілегіңіз қандай?<blockquote>– Біз шойын жолдың бойында туған, теміржолмен тыныстаған адамдармыз. Сондықтан менің тілегім – теміржол тіршілігінің тыныштығы, халқымыздың амандығы, – деп сөзін түйіндеді.</blockquote>– Әңгімеңізге рақмет! Әулетіңіздің өнегелі жолы талай жасқа үлгі болары анық.Түйін. Теміржол – жай ғана қатынас құралы емес, тұтас бір халықтың тыныс-тіршілігімен, экономикалық дамуымен тығыз байланысты сала. Сол жолда күн-түн демей тер төгіп жүрген азаматтардың еңбегі өлшеусіз. Тағдыры мен тарихы, өткені мен бүгіні шойын жолмен сабақтасып жатқан Рзаевтар әулеті – ұрпаққа нағыз үлгі.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Whats_App_Image_2025_12_18_at_12_11_07_1394eee5ee.jpeg" alt="Рзаевтар әулеті.jpeg">Аружан ОРАЛБАЙФото: автордікі

Теміржолдан нәсібін тапқан әулет

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; &nbsp;Инсультке шалдыққан адамдардың жартысынан астамы мүгедек болып қалады. Осындай ауыр салдарын төмендету үшін инсультті бірден танып, дер кезінде көмек көрсете білу керек. Аурудың алғашқы белгілерін қалай анықтауға болатыны және асқынуына жол бермеу жөнінде Қызылорда қаласындағы «ALEXEY SULTAN-AKHMET» ЖШС директорының орынбасары, невролог - дәрігері, эпилептолог Қуанышбек Алмағамбетов сұхбат барысында айтып берді.&nbsp;&nbsp;– Қуанышбек Нұрбергенұлы, инсульт деген не?&nbsp;&nbsp;– Инсульт&nbsp; — ми қан айналымы жүйесінің жедел бұзылуы.&nbsp;Ишемиялық инсульт көбіне тромб немесе эмбол әсерінен миды қанмен қамтамасыз ететін артерияның бітелуі салдарынан дамиды.&nbsp;Геморрагиялық инсульт ми артериясының жарылуынан пайда болып, миға қан құйылуына әкеп соғады.– Инсульт жасарып барады. Қауіп тобындағы науқастардың жас шамасы қандай?&nbsp;– Өкінішке орай, ауру жасы 45-тен асқан адамдарды ғана емес, жастарды да жеңіп отыр. Менің тәжірибемде 18-20 жастағы пациенттер де кездеседі. Олар медициналық оңалтудан өтіп, мамандардың тұрақты бақылауында болады.&nbsp;– Инсульт қалай анықталады?&nbsp;– КТ және МРТ — қан айналымы бұзылысының ошағы мен сипатын барынша дәл анықтауға мүмкіндік беретін әдіс. Атап өтетіні,&nbsp;МРТ инсульттің болатынын немесе оның белгілерін алдын ала анықтай алмайды. Аппарат тек қалыптасқан ишемиялық ошақты, қан құйылуын және зақымданған тамырларды көрсетеді.– 2026 жылдан бастап инсульт тегін медициналық көмектің кепілдендірілген көлеміне енгізіледі.&nbsp;Сақтандырылмаған пациенттер&nbsp;қандай&nbsp;қызметтерді&nbsp;пайдалана алады?&nbsp;– Иә, 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап әлеуметтік маңызды аурулардың 11 нозология бойынша жаңартылған тізімі күшіне енеді. Бұл кейбір заңнамалық актілеріне міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру және медициналық қызметтер көрсету мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы ҚР заңында қарастырылған. Алғаш рет тізімге жыл ағымында инсульт нәтижесінде пайда болған эпилепсия және&nbsp;&nbsp;цереброваскулярлы аурулар енгізілді. Бұл емдеу тиімділігін арттыру мақсатында ауруды ерте сатысында анықтауға, дәрі-дәрмекпен тұрақты қамтамасыз етуге және&nbsp;үздіксіз бақылауды ұйымдастыруға&nbsp;мүмкіндік береді. Инсультке шалдыққан науқастарға,&nbsp;МӘМС жүйесіндегі мәртебесіне қарамастан, шұғыл көмек пен стационарлық ем тегін көрсетіледі.– Инсульттің қалай алдын алуға болады? Қандай тексерулер адамның ауруға бейімділігін анықтап бере алады?&nbsp;– Тұрақты түрде скринингтен өту маңызды. Биыл инсульт пен ми қан айналымының басқа да бұзылысының алдын алуға бағытталған скрининг енгізілді. Енді 50 жастан асқан ер адамдар әр екі жыл сайын емханалардан міндетті тексеруден өтуі тиіс. Ми қан тамырларының жағдайын анықтаудың ең қолжетімді әрі дәл бағалау әдісі — УЗИ. Ол аурудың ерте сатысында анықтауға көмектеседі. Егер пациент МӘМС жүйесінде сақтандырылған және артериалды гипертензия бойынша диспансерлік есепте болса, ол жыл сайын тексеруден өте алады.&nbsp;– &nbsp;Инсульттің алдын алуға байланысты қандай кеңес берер едіңіз?– Артериалды қан қысымы мен холестерин деңгейін бақылауда ұстаңыз. Салауатты өмір салтын ұстанып, ұйқыны ретке келтіріңіз, темекі мен алкоголь тұтынудан, сондай-ақ энергетик сусынар ішуден бас тартыңыз. Сонымен қатар, әрине, күйзеліске түсуден сақ болыңыз. Эмоцияналды тыныштық инсульт профилактикасында маңызды роль ойнайды.&nbsp;– Әңгімеңізге алғыс білдіремін.&nbsp;&nbsp;Сұхбаттасқан: Айгүл Аханова

Инсульттен қалай сақтануға болады? 

Нұрлыбек Нәлібаев: Халық сенімі іске серпін береді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Елімізде 2025 жыл «Жұмысшы мамандықтар жылы» деп жарияланды. Бұл бастама жұмысшы мамандықтарының маңыздылығын арттыруға, жастарды осы салаға тартуға және еңбек нарығында сұранысқа ие мамандықтар бойынша білікті кадрларды даярлауға бағытталған. Ал мұндай мамандарды даярлап, кәсіби білім беруде өңірдегі Мұрат Саламатов атындағы Қызылорда қызмет көрсету және сервис колледжінің жұмысы жолға қойылған. Соған сәйкес Мұрат Саламатов атындағы Қызылорда қызмет көрсету және сервис коллледжінің директоры Болатбек Ахметовпен әңгіме өрбіттік.– Болатбек Әбиұлы, ең әуелі жұмысшы мамандықтар жылының маңыздылығына тоқталып өтсеңіз.<blockquote>– Өздеріңізге белгілі, биылғы жылды Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Жұмысшы мамандықтар жылы» деп жариялады. Бұл жыл еңбек нарығында сұранысқа ие білікті мамандарды даярлап, жастарды осы салаға көптеп тартуға мүмкіндік береді. Президентіміздің бұл шешімі мемлекетімізде бірқатар бағыттар бойынша нақты шараларды жүзеге асыруды көздейді. Мәселен, бірінші кезекте кәсіби білім беруді дамыту жоспарға қойылып отыр. Яғни жұмысшы мамандықтарына арналған колледждер мен оқу орталықтарының материалдық-техникалық базасын жақсарту, білім беру бағдарламаларын заманауи талаптарға сәйкестендіру қайта қаралады. Сондай-ақ өндірістік тәжірибе мен дуальды оқытуды күшейту арқылы түлектердің жұмысқа орналасу мүмкіндіктері артып келеді. Оған қоса жалақы мен еңбек жағдайларын жақсарту да басты назарда. Мамандардың әлеуметтік қорғалуы мен еңбек жағдайларының жақсаруы олардың жұмысқа деген ынтасын арттырады. Осыған байланысты мемлекет еңбек ақыны көтеру, әлеуметтік пакеттерді кеңейту, еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету секілді шараларды іске асыруға басымдық бермек.</blockquote><blockquote>Қазір қоғамда еңбегі еленбей қалатын маман иелері өте көп. Осындай еңбек адамдарының бейнесін қоғам алдында көрсетіп, құрметке бөлеу, жастар арасында жұмысшы мамандықтарына қызығушылық ояту мақсатында ақпараттық-насихаттық жұмыстар жүргізу маңызды рөл атқарады. Мәселен, еңбек ардагерлері мен үздік жұмысшыларды марапаттау, олардың жетістіктерін елге көрсету арқылы жастарға үлгі етуге болады. Сонымен қатар жұмысшылардың өмір сүру сапасын арттыру мәселесі де күн тәртібінен түспей келеді. Яғни, қызметтік тұрғын үймен қамтамасыз ету, балаларға арналған білім беру және бос уақытты тиімді өткізу орындарын ашу арқылы жұмысшылардың өмір сапасын көтеру жоспарлануда.</blockquote><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/2_Zh_mysshy_mamandy_tardy_dayarlaudy_zhauapkershiligi_zho_ary_f1cf6460e2.webp" alt="2 Жұмысшы мамандықтарды даярлаудың жауапкершілігі жоғары.webp">– Жаңа оқу жылы басталуға жақын. Жұмысшы мамандық иелерін даярлайтын оқу орнының алдағы жоспары қандай? Колледж қандай мамандықтар бойынша білім береді? Мамандықтарды талапкерлер өздері таңдап келе ме?<blockquote>– Қызылорда қызмет көрсету және сервис колледжі – жарты ғасырлық шежірелі бай тарихымен, көпжылдық білім және ғылым саласындағы тәжірибесімен ерекшеленген аймақтағы білім ордасы. Біз, бәсекеге қабілетті, заман талабына сай жаңаша ойлайтын жоғары деңгейлі білікті мамандар даярлауда отансүйгіштік бағытта тәрбиеленген мамандарды дайындап жатқандығымызды сеніммен айта аламыз. Сондай-ақ ол техникалық және кәсіптік білім беру саласының имиджін көтеруге септігін тигізетіні сөзсіз.</blockquote><blockquote>Әр өңір өзінің экономикалық әлеуетіне қарай қажетті маман иелерін даярлауда түрлі деңгейдегі бағдарламалар бойынша жастарды ынталандырып, кәсіби білімін жетілдіруге күш салады. Біздің де жоспарлы жұмыстарымыз жоқ емес.Бүгінде колледжде 7 мамандық 9 біліктілік бойынша білім береді. Ол мамандықтардың барлығы еңбек нарығына қажет және сұранысқа ие. Нақтылап өтсем, «Тамақтандыруды ұйымдастыру», «Сандық техника (түрлері бойынша)», «Радиотехника, электроника және телекоммуникациялар», «Машиналар мен жабдықтарды пайдалану (өнеркәсіп салалары бойынша)», «Тігін өндірісі және киімдерді үлгілеу», «Маркетинг (салалар бойынша)», «Автомобиль жолдары мен аэродромдар құрылысы және пайдалану» бойынша білім береді. Яғни осы мамандықтар арқылы талапкерлер «Кондитер-безендіруші», «Аспаз», «Электронды және сандық техникаларға қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі механик», «Телекоммуникациялық жабдықтар мен байланыс арналарын электромонтаждаушы- реттеуші», «Жабдықты баптаушы», «Арнайы тігінші», «Модельер-пішуші», «Сатушы» мен «Жол-құрылыс машиналарының машинисі» бойынша біліктілігін арттырып, нағыз маман иесі болып шығады.Шыны керек, қазір ата-аналар мен 9 сынып оқушылары әрбір оқу орнының жетістігіне үңіліп, оқытушылар құрамына қарай таңдау жасау қажет екенін енді түсініп келе жатыр. Әлеуметтік желі арқылы кез келген ақпаратты жылдам әрі тез ала алады. Сол арқылы колледждің жұмысымен танысуға келеді.Оның үстіне колледж тарапынан жыл бойы кәсіби бағдар жұмыстары қарқынды жүргізіледі. Біз баламен қатар ата-анамен де кәсіби бағдар жұмыстарын жүргізуіміз қажет.Мектепте жасөспірім шақта оқуға ынтасы болмай жүрген балаға «Колледжге түссең, шәкіртақы аласың» десең, бала ерекше өзгеріп жаңадан дем пайда болып, мамандыққа деген ынтасы ашылады. Яғни, біз баланы «Сен жамансың! Сенің қолыңнан келмейді!» деп емес, оның бойындағы ашылмай жүрген жаңа қырларын оятып, оны дамытуға көмектесуіміз керек.</blockquote><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Zh_mysshy_mamandy_tardy_dayarlaudy_zhauapkershiligi_zho_ary_fb749fe28f.webp" alt="Жұмысшы мамандықтарды даярлаудың жауапкершілігі жоғары.webp">– Колледждің материалдық-техникалық базасы қандай және басқа қандай жаңа тың жаңалықтарды әкелу жоспарларыңызда бар?<blockquote>– 2013 жылы Қызылорда облысы еңбек ресурстары балансы негізінде колледж қызмет көрсету және сервис бағытындағы мамандар даярлауға салаландырылды. Соған сәйкес «Электргазбен пісіруші», «Жол құрылыс машиналарын техникалық пайдалану», «Автокөлікті жөндеу, пайдалану және қызмет көрсету», «Мұнай және газ кен орындарын пайдалану» мамандықтары қысқартылып, нәтижесінде «Тоңазытқыш-сығымдағыш машиналар және қондырғылары», «Радиотехника және байланыс», «Телекоммуникациялық құралдармен тұрмыстық техникаларды жөндеу және қызмет көрсету» мамандықтары бойынша мемлекеттік тапсырыс орналастырылды. Одан қала берді 2012 жылы жергілікті бюджет есебінен – 10 миллион теңге қаржы бөлініп, «Тамақтандыруды ұйымдастыру» мамандығы бойынша зертханасы жаңа үлгідегі жабдықтармен жабдықталды. Оған қоса «Best – Service LTD фирмасы» ЖШС демеушілігімен – 10 миллион теңге көлемінде абаттандыру жұмыстары және «Аспаз» зертханасына күрделі жөндеу жұмыстары жүргізілді. «Жол құрылыс машиналарын техникалық пайдалану» мамандығы бойынша 10 миллион теңгеге «Автокран» автокөлігі алынды.2014 жылы жергілікті бюджет есебінен «Радиотехника және байланыс» және «Телекоммуникациялық құралдар мен тұрмыстық техникаларды жөндеу және қызмет көрсету (салалар бойынша)» зертханасы құны 13085,0 мың теңгенің жаңа қондырғы, құрылғылармен толықты.Сонымен қатар республикалық бюджет есебінен 25000,0 миллион теңге қаржы бөлініп, «Тоңазытқыш-сығымдағыш машиналар және қондырғылары» мамандығы бойынша зертханалық құрал-жабдықтар алынып толық жабдықталды. Колледждің ішкі және сыртқы бөлігінде 24 бейнебақылау орналасқан. 2016 жылы толық күрделі жөндеуден өтіп, 360 орындық оқу орнында 17 теориялық оқу кабинеті жұмыс жасап тұр. Қазір облыстың мамандықтар атласына сәйкес жаңа мамандықтар ашу жоспарлануда, сол себепті колледж аумағынан өз қаражатымыз есебінен жылыжай құрылысын бастадық. Ондағы мақсат – алдағы уақытта жылыжай шаруашылығы мамандығына лицензия алу, жаңа мамандық ашу. Осы себепті біз жастарды жаңа мамандыққа бағыттап, теориямен тәжірибені ұштастыра отырып үйретуіміз керек.</blockquote><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/1_Zh_mysshy_mamandy_tardy_dayarlaudy_zhauapkershiligi_zho_ary_2c50c95648.webp" alt="1 Жұмысшы мамандықтарды даярлаудың жауапкершілігі жоғары.webp">– Сұранысқа сай мамандық иелерін даярлауда оқытушылық құрамның жұмысы маңызды рөл атқарады. Қазір білімі мен біліктілігі ұштасқан қанша инженер-ұстаздар жұмыс істейді?<blockquote>– Иә, білім беруде педагог мамандардың жұмысында жауапкершілік болуы шарт. Өйткені білім алушыда соның ырқына қарай қозғалып отырады. Қазіргі студенттермен де тіл табысу оңай емес. Шындығында ұстаздардан бөлек, мен өзім де үнемі білім алушылармен бірге боламын. Кез келген ұйымдастырылған шараның басында болып, жас болмасам да солармен бір толқында тілдесіп отырамын.Бұдан бөлек, колледжде барлығы 57 инженер педагог жұмыс істейді. Оның ішінде 3 магистр, 1 кандидат, 2 зерттеуші, 12 сарапшы, 24 модератор бар. Өз кезегінде белгіленген мамандықтарына сәйкес сағаттық тағылымдамадан өтіп, білімдерін тұрақты жетілдіріп отырады.Осы ретте білім алушылар туралы да айтпай кетуге болмас. Себебі жоғарыда айтқан ұстаздардың еңбегінің арқасында ерекше көзге түсіп, білімге құштарлығы артқан студенттеріміздің арасында колледж абыройын асқақтатып жүргендері де бар.Мәселен, жыл сайын аймақта «Worldskills Qyzylorda – 2025» кәсіби шеберлік байқауы ұйымдастырылады. 2022 жылғы «WorldSkills» чемпионатында білім алушыларымыз «Аспаз ісі», «Кондитер ісі», «Сән технологиясы» құзыреттіліктері бойынша қатысып, аймақтық деңгейден «Аспаз ісінен» Арайлым Дастанова І орын, «Кондитерлік ісінен» Динара Туремурат ІІІ орын иеленді. Сол секілді 2023 жылы да аталған чемпионатта «Аспаз ісі», «Сән технологиясы» құзыреттіліктері бойынша қатысып, аймақтық деңгейден «Аспаз ісінен Арайлым» Дастанова І орын, «Сән технологиясынан» Әйгерім Кенжеғалиева ІІІ орын иегері атанды. 2024 жылы Азамат Нәни «Аспаз ісі» бойынша І орын, Гүлбану Асылбекова «Кондитерлік іс» құзыретінен І орын, Әйгерім Кенжеғалиева «Сән технологиясы» құзыретінен ІІІ орын иемденді. Сондай-ақ 2025 жылы жуырда ғана Зейнулла Бақытбек «Аспаз ісі» құзыретінен І орын, Гүлбану Асылбекова «Кондитерлік іс» құзыретінен І орын, Гүлім Тұрсынбай мен Нұрай Мәлікқызы «Сән технологиясы» құзыретінен ІІ орын иегерлері атанды.60 жылға жуық тарихы бар колледжден талай түлек түлеп ұшып, бүгінде еліміздің түкпір-түкпірінде абыройлы еңбек етіп келеді. Қоғамдағы орнын тауып, тұлға болып қалыптасып, ел дамуына зор үлес қосып жүр.Құрметті, талапкер! Бүгінгі сенің таңдауың – сенің жарқын болашағың! Сондықтан келешегіңе көз тастап, өзің қалаған мамандығыңның майталманы болудың кірпішін осы бастан қала. Келіңіз, Мұрат Саламатов атындағы Қызылорда қызмет көрсету және сервис колледжі есігін айқара ашады.</blockquote>– Сұхбатыңыз үшін рақмет!Әңгімелескен Нұр БАҚЫТ

Болат АХМЕТОВ: Жұмысшы мамандықтарды даярлаудың жауапкершілігі жоғары

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Оқыс оқиғалар айтып келмейді. Жазатайым істер орын алған сәтте кез келген тұрғынның абдырап қалатыны анық. Мұндайда телефонға жүгіре кетіп, 112, 109 сынды жедел әрекет ететін топтарды шақыруға даяр тұрамыз. Себебі адам өмірі бәрінен қымбат.Демалыс күні орын алған оқиға да дәл солай. Астанада 2 қабаттан құлап кеткен баланың жағдайына қатысты тұрғындардың жанұшырып сall орталыққа қоңырау шалуы қоғамның назарын аудартты.Мұндайда әбжіл қимылдай кететін диспетчерлердің жұмысына қатысты пікірлер екіге жарылады. Бірі мақтайды, бір даттайды.Десе де, 109 бен 112-ге қоңырау шалатын қызылордалықтар да аз емес.Тұрғындарды қандай мәселе мазалайды? Қызылорда облысындағы 109 қызметіне күніне қанша қоңырау түседі? Осы және өзге де сауалдардың жауабын іздеу мақсатында Облыстық Жедел әрекет ету орталығының директоры Темірхан Мұқанғалиды сұқбат алаңына шақырдық.- Темірхан Талғатұлы, Сіз бен біз замандас екенбіз, сондықтан барынша еркін әрі шынайы сұқбат құрсақ?- Әлбетте, ашық пікірлесуге дайынмын.- Өзіңізжетекшілік ететін «Жедел әрекет ету орталығы»өзге мекемелер секілді жұмысын кешкі жетіде аяқтай салмайды.Қалада төтенше жағдай орын алып, су құбыры жарылып, жарық өше қалса, газ берілмей, жолдар жабылса тұрғындар тағат таппай сіздерге қоңырау шалады. Қазір мәселені әлеуметтік желіге жаза салу оңай уақытта Сall орталықтың қажеті бар ма?- Әрине, қажеті бар деп санаймын. Себебі біздің операторлар әрбір тұрғынмен тікелей байланысады. Яғни әлеуметтік желідегідей емес, бізге шынайы қоңыраулар түседі. Әрбір қоңыраудың артында халықтың мәселесі бар. Екі ауысыммен жұмыс істейтін диспетчерлер күн сайын тұрғындар өтінішіне сәйкес қала ішінде орын алатын тосын жағдайлармен бетпе-бет келеді.Біздің басты мақсатымыз – халыққа көмек көрсету. Төтенше және оқыс жағдайлар туындай қалғанда қоңырауларға жауап беру арқылы өзекті мәселелерді өз уақытында құзырлы органдардың назарына жеткіземіз.Шын мәнінде, 109 және 112 желісі қызылордалықтардың сенімді байланыс арнасына айналып келеді.5 жыл ішінде біз облыс әкімдігінің тұрақты қолдауын сезініп келеміз.Тоқтаусыз тіршілік арасында жарық өшеді, құбыр жарылады, су тоқтап, газ берілмей қалады. Ұсақ бұзушылықтар орын алып, қоғамдық тәртіптер де бұзылады. Кейде өрт оқиғасы да көрініс табады.Мұндай кезде халыққа бірінші кезекте дұрыс ақпарат жетуі керек. Сондықтан да 24/7 режимде жұмыс істейтін диспетчерлер қоңырауларды тіркеп, әрбір сауалды сала-сала бойынша жіктейді. Мұндай сәтте операторлардың жұмысы екі есе қызады.Мәселен, күніге орта есеппен бізге әртүрлі деңгейдегі 400-ге жуық қоңырау түседі.Әр жұмыстың қызығымен қатар қиындығы да бар. Кейде наразы көңілдегі азаматтар да хабарласады. Мұндайда диспетчерлер стресттік жағдайлардан шыға біліп, телефон тұтқасында тұрған тұрғындардың көңілін табуға тырысады.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Whats_App_Image_2025_04_14_at_11_38_44_116604fd63.jpeg" alt="WhatsApp Image 2025-04-14 at 11.38.44.jpeg">- Тәулігіне төрт жүз қоңырау түседідедіңіз. Қызылордалықтар 109 және 112-гекөбінесе қандай шағымдармен хабарласады?- Басым бөлігі – коммуналдық мәселелер. Ал, 112-ге оқыс оқиғалар орын алған кезде ғана хабарласады.Ауа-райының қолайсыздығынан мөлтек аудандарда жарық өшіп қалады. Жоспарлы су жөндеу шаралары кезінде де уақытша қиындықтар туындайтыны рас. Мұндай кезде біз коммуналдық мекемелердің мамандары ақауларды жөндегенше тұрғындарды сабырға шақырып, қажетті ақпаратпен хабардар етеміз.Әр апта сайын қоңырауларға талдау жүргіземіз. Ең көп шағымдарды бірнеше бағыттарға бөлдік.Мәселен, өткен жылы 112-ге 122 651 қоңырау, ал 109-ға 167 237 қоңырау түсті. Оның ішінде жарықтандыруға қатысты – 72 379, ауыз су бойынша – 31 196, жылу беру жүйесіне қатысты – 19 206, табиғи газ қызметіне қатысты – 12&nbsp;512 және тағыда басқа коммуналдық мәселелерге қатысты қоңырау шалынды.Бізге тұрақты түрде қоңырау шалатын азаматтар бар. Мысалы, Мерей мөлтек ауданында тұратын зейнеткер тұрғын 109-ға хабарласу арқылы өзінің ғана емес тұтас ықшам ауданға ортақ коммуналдық мәселелердің шешуіне ықпал етіп жүр. Мұндай мысалдар жеткілікті.Туған жерімізге жанашырлықпен қарайтын жерлестеріміз аз емес. Көше бойында үйілген қоқысты, құлаған ағашты, ашық жатқан құдықты көрсе бізге қоңырау шалып, ортақ іске үн қостын тұрғындарымыз да бар.Операторларымыз әрбір қоңырауды елеусіз қалдырмайды. Себебі бізге адамдар қолы бостықтан хабарласпайды. Мейлінше, көмек беруге, жылы сөйлеуге және нақты ақпарат беруге тырысамыз. Көптің алғысына да бөленіп жатқан сәттеріміз аз емес.- Жасыратыны жоқ, Қызылордада нөсерлі жаңбыр жауып, дауыл тұрса жарық өшетіні бар. Соңғы аптада өзіміз де көрдік, көз аштырмайтын құмды дауылдың әсерінен бірнеше мөлтек аудандардағы көпқабатты үйлер жарықсыз қалды. Бұл жағдай кезінде сіздің орталықты сынағандар да аз болмады. «109-ға хабарласу қиын, операторлар алмайды» деген пікірлерді естідік. Осы мәселенің түбін зерттеп көрдіңіздер ме?- Жұмыс бар жерде сын қатар жүреді. Біз үшін әрбір қоңырау бағалы, әрбір пікір қымбат.Біз үнемі екіжақты жұмыс жүргіземіз. Жауапты коммуналдық ұйым мамандары ақау орын алған аймаққа барып, мәселенің мән-жайын анықтап, бізге ақпарат ұсынады. Тұрғындарға ақаудың неліктен орын алғанын баяндасақ, халық өтініші арқылы жауапты мекемелерге қосымша тағы қай аумақта жарық өшкенін, су тоқтағанын жеткіземіз. Қарап тұрсаңыз, 109 халық пен коммуналдық мекеме арасын жалғайтын байланыс көпірі іспетті.Бұрынғыдай емес, аймақ басшысының қолдауымен қазір тозығы жеткен жылу және кәріз жүйелері толықтай жаңартылып жатыр. Көптеген жолдар жөңделіп, ескі құбырлар жаңаруда. Бұл өз кезегінде шағым айтып хабарласатын тұрғындардың қоңырауларын едәуір азайтты.Біз қазір коммуналдық проблемалар мен төтенше жағдайларды бөліп қарастыратын арнайы карта әзірледік. Мұнда қала ішіндегі ықшам аудан, көшелердің қайсысында жиі ақау барын түстермен белгілейміз және оны графикаға енгіземіз. Сәйкесінше, құзырлы мекемелер жоспарлы тексерістер жүргізеді. Мұндай қадам екі тарапқа да тиімді.Ал, қоңырауларға келер болсақ, операторлар 1 күнде шамамен 400-денаса жазба түсіреді.Қала аумағында үлкен ақау орын алған сәттерде 3000-ға дейін қоңыраулар келеді. Бір желіге бір уақытта бірнеше қоңырау қатар түскеннен кейін сигналдар бір-бірінің үстіне қабаттасады. Мұндай сәтте операторларымыз жауап беріп үлгермей қалады. Себебі біз жансыз автожауап қосып қоя салатын немесе робот қызметін пайдаланатын орталық емеспіз. Кезекшілікте тұратын диспетчерлер әрбір сауалды жазып, тіркеп алады.Әр қоңырауда айтылған мәселелердің өз мерзімдері бар. Операторлар бекітілген алгоритм аясында жұмыс істейді.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/112_s_hbat_3jpeg_f5f0d537a6.jpeg" alt="112 сұхбат 3jpeg">- Адамдар шынайы алғысын білдіріп жататын кездер аз емес дедіңіз. Call орталық тек қоңырауларға жауап берумен шектеледі ме?- Орталық болғаннан кейін бір функциямен отыра беруге де болмайды.Бізде «AMANAT» партиясы жанындағы «Жастар рухы» қозғалысымен екіжақты келісім бар. Ерікті жастардың әлеуетін қоғамдық игілікке тарту бағытында бірлескен жобаны жүзеге асырамыз. Яғни бізге мүгедектігі бар немесе жүріп-тұруы қиын қариялар, азаматтар түрлі көмектер сұрап хабарласады. Жас волонтерлар қариялардың үйіндегі тал кесу, үй ауласын тазалау, қоқыстарды шығару сындыжұмыстарды атқаруға ниет танытады. Бұл жұмыс бірреттік науқандармен шектелмейді.2024 жылы біздің операторлар 100-ге жуық тұрғыннан қоңырау қабылдап, игі іске дәнекер болды.Тағы бір бағыт. Орталығымыз республикада алғашқы болып «QazaqGaz «Ұлттық компаниясы» акционерлік қоғамы меморандум жасады. Бұрын тұрғындар газға қатысты шағымдарды «104» желісіне бағыттап келсе, енді «109-ға» қоңырау шалу арқылы мәселесін айтуға мүмкіндігі бар.Өткен жылы бірқатар мекемелермен меморандумға қол қойдық. Сайлау процесі кезінде де 109 негізгі оператор ретінде жұмыс істейді.Алдағы уақытта біз қызмет аясын кеңейтуді және цифрлық мүмкіндіктер шеңберінде жаңа жобалар жасауға дайынбыз.Полиция департаментіменбірге ынтымақтастық орнату жоспарымызда бар.- Сұқбатыңызға рақмет!<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/Whats_App_Image_2025_04_14_at_11_39_20_6d74765ded.jpeg" alt="WhatsApp Image 2025-04-14 at 11.39.20.jpeg"></figure>СұқбаттасқанАйдос МЫРЗАЛЫФото: автордан

Темірхан Мұқанғали: «Біз үшін әр қоңырау бағалы, әрбір пікір қымбат»

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Статистика – сандар жайлы ғылым, адамзаттың тыныс-тіршілігін сандармен&nbsp; көрсету деп те айтуға болады. Мемлекеттік статистиканың қызметі оның стратегиялық даму мақсатына қол жеткізуге және халықтың әл-ауқатын көтеруге бағытталған. Осы ретте біз Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросының облыс бойынша департаменті басшысының орынбасары Әсел Досжановамен сұхбаттасып, саланың жұмыс ауқымы туралы ой бөліскен едік.<blockquote>– Әсел Бақытжанқызы, статистикадағы дерек – біздің өміріміз­дің айнасы. Статистикалық көрсеткіштерді есептеуде қандай жаңашылдықтар бар?</blockquote>– «Мемлекеттік статистика туралы» заңның 7-бабы 1-тармағына сәйкес мем­лекеттік статистиканың мақсаты – пайдаланушыларды ресми статистикалық ақ­паратпен қамтамасыз ету. Осы ретте, уәкілетті орган жоспарына сәйкес жал­пымемлекеттік байқауларды, яғни&nbsp; ста­тистикалық байқау объектісі бойын­ша бастапқы деректерді ғылыми ұйым­дас­тырып жинауды жүзеге асырады. Нәти­же­сінде ресми статистикалық деректер қа­лыптастырылады. Ол көрсеткіштерді әзірлеу және қалыптастыру халықаралық стандарттарға сәйкес жүргізіледі. Қа­зақстандық және шетелдік мамандардың бірлескен жұмысы статистикалық көр­сеткіштерді есептеу алгоритмдерін жақ­сартты. Жұртшылыққа ұсынылатын ақ­парат әдіснамалық түсіндірмемен сүйе­мелденеді. Сонымен қатар, ресми ста­тис­тикалық деректерді құрайтын мәлі­меттер бір (жеке) құбылысқа жатпайды, бірақ олардың жиынтығын қамтиды.<blockquote>– Заңнамада респонденттің&nbsp; бастап­қы деректерді ұсыну кезіндегі құқық­тары мен міндеттері көзделген. Әрбір респондент өзіне тиесілі тапсырылатын статистикалық нысан түрлерін қалай біледі?</blockquote>– Бастапқы статистикалық деректер­ді ұсыну кестесін жыл сайын бюро бас­шы­сы бекітеді. 2025-2027 жыл­дарға ар­налған респонденттердің жалпы­мемлекеттік және ведомстволық статис­ти­ка­лық байқаулар бойынша бастапқы статистикалық деректерді ұсыну гра­фигі туралы бюро басшысының 2024 жыл­ғы 12 желтоқсанда № 209 бұйрығы шық­қан. Осы графикте респонденттер тобы, статистикалық нысанның атауы, ин­дек­сі,&nbsp; ұсыну кезеңі және мерзімі көр­се­тілген. Одан басқа, ұсынуға қажетті ста­тистикалық нысандар тізбесін бюро­ның www.stat.gov.kz. ресми интернет-ресурсында орналасқан «Респондент ка­­би­нетіне» кіру арқылы «Жүгіртпе» бө­лімінен алады.Қазіргі таңда «1446» Бірыңғай байланыс орталығы респонденттердің тіркелген ұялы телефондарына статистикалық нысандарды тапсыру қажеттілігі туралы SMS хабарламалар жолдайды. Сонымен қатар, «eGov mobile» қосымшасы арқылы да хабарламаларды тарату жұмысы бас­талды.<blockquote>– Электронды есепті онлайн режи­м­де тапсыру үшін не қажет?</blockquote>– «Статистикалық есептерді онлайн режимде қабылдау» АЖ енгізуге байла­нысты респонденттерге есептілікті элект­ронды түрде «Респондент кабинеті» https://cabinet.stat.gov.kz арқылы тапсыру мүмкіндігі берілді. Ол үшін респонденттер электронды цифрлық қолтаңбаны (ЭЦҚ) Халыққа қызмет көрсету орта­лық­тарынан (ХҚКО) немесе ХҚКО-на бар­май-ақ қашықтан алады.Алғашқы статистикалық деректерді электронды түрде (онлайн режимде) ұсы­­ну қатаң түрде&nbsp; белгіленген мерзімде жү­зеге асырылады. «Е-Статистика» ин­те­­гра­цияланған ақпараттық жүйесіне сәй­кес 2025 жылдың 1-тоқсанына&nbsp; облыс бойынша алғашқы статистикалық дерек­терді онлайн режимде электронды түрде тапсырған респонденттердің үлесі 98 па­йызды құрады.<blockquote>– Ұлттық статистика бюросының респонденттермен кері байланыс жүр­гізу тәртібіне тоқталып кетсеңіз…</blockquote>– Пайдаланушылар және респонденттермен әрдайым кері байланысты қолдау мақсатында бюроның фронт-офисі құ­рылды. Онда «1446» Бірыңғай байланыс орталығы, соның ішінде «Бір терезе» қыз­меті бар. Статистикалық нысандарға, оның ішінде электронды түрде тапсыруға қатысты барлық сұрақтар бойынша 1446 байланыс орталығына хабарласуға /9.00-18.30/ болады. Telegram-bot@statgovkz_bot арнасына, www.stat.gov.kz ин­тер­­нет-ресурсының «Онлайн кеңес­ші» мо­дулі арқылы статистикалық есептілік нысандарын жетілдіру бойынша ұсыныс­тарды жолдау, статистикалық нысандар бойынша қателерді сипаттайтын скрин­шот жіберу мүмкіндіктері бар. Орталық­тандырылған кіру нүктесін құру барлық өтініш көздерін біріктіруге мүмкіндік бе­реді (Бірыңғай байланыс орталығы, он­лайн кеңесші, Телеграм-бот, «бір терезе» қызметі). Осылайша, пайдаланушы­лар бю­ромен байланысудың ыңғайлы жә­не жылдам әдісін алады. Өз кезегінде бю­ро ашықтық есебінен жұртшылықтың ста­тистикалық қызмет туралы хабардар болуын арттырады.Сонымен қатар, статистикалық нысанды https://cabinet.stat.gov.kz арқылы электронды тапсыру бойынша практикалық көмек қажет болған жағдайда, Ұлттық статистика бюросының&nbsp; облыс бойынша департаменті мамандарына жүгінуге болады.<blockquote>– Cтатистикалық есептіліктердің уақытылы, әдіснамаларға сәйкес дұ­рыс толтырылуын ақпараттандыру жа­йын­да айта кетсеңіз…</blockquote>– Жыл сайын департамент бекіткен жоспарға сәйкес респонденттер үшін әр­бір сала бойынша статистикалық нысан­дардың өзгерістері, толтыру тәртібі, мем­лекеттік статистика туралы заңнамаға ен­гізілген өзгерістер мен толықтырулар бойынша түсіндіру мақсатында семинар­лар ұйымдастырылады. Сонымен қатар, жалпымемлекеттік статистикалық бай­қау­лардың нысандарын жетілдіру және респонденттерге жүктемені төмен­де­ту, қайта қарау үшін мүдделі орган­дар­мен және респонденттермен жұмыс кезде­сулерін өткізу кестесі бекітіліп, жыл сайын ақпан айында респондент­тердің, мүдделі мемлекеттік органдар мен облыстық кә­сіпкерлер палатасы өкілдерінің қаты­суы­мен дөңгелек үстел, жиналыстар өт­­кі­зіледі. Жүргізілген іс-шаралар нәти­же­сінде статистикалық нысандардың ди­зай­нына, көрсеткіштерінің өзектілігіне және оны толтыру бойынша нұсқаулыққа ұсы­ныстар енгізіліп, олар бюроға жолданады.<blockquote>– Бастапқы статистикалық дерек­тердің ұсыну тәртібін бұзған жағдайда қандай әкімшілік шара көзделген?</blockquote>– «Мемлекеттік статистика туралы» заңның 17-бабы 2-тармағы 1-тармақ­ша­­сына сәйкес респонденттер статис­тика­лық байқаулар жүргізу кезінде олардың бастапқы деректерді ұсыну кестесіне және уәкілетті орган айқындаған тәртіп­пен бекітілген анық статистикалық дерек­терді ұсынуға міндетті. Заңда көзделген міндетті орындамау, яғни бастапқы ста­тистикалық деректерді ұсыну тәртібін бұзу Әкімшілік құқықбұзушылық туралы кодексінің 497-бабына сәйкес тиісті әкімшілік жауаптылыққа әкеп соғады.Мемлекеттік статистиканың тиісті ор­гандарына анық емес бастапқы статис­тикалық деректерді ұсынғаны үшін рес­­пондентке ескерту түрінде жаза көз­делген, белгіленген мерзімде ұсынба­ғаны үшін айыппұл салынады. Жеке тұлға­ларға&nbsp; 10 айлық есептік көрсеткіш,&nbsp; лауа­зымды тұлғаларға, коммерциялық емес ұйым­дарға, шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiне 14 АЕК, орта кәсіпкерлік субъектілеріне 20 АЕК, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне 120 АЕК.Егер алғашқы заңбұзушылықтан кейін бір жыл ішінде бастапқы статистикалық деректерді тапсыру мерзімін қайта бұзу, сондай-ақ дәйексіз мәліметтерді қайта ұсыну анықталған жағдайда ҚР ӘҚБК 497-бабының 3-бөлігіне сәйкес айыппұл салынады. Жеке тұлғаларға 14, лауазымды тұлғаларға, коммерциялық емес ұйымдарға, шағын бизнес субъектілеріне&nbsp; 20, орта кәсіпкерлік субъектілеріне 40, ірі кәсіпкерлік субъектілеріне 150 АЕК белгіленген.– Әңгімеңізге рақмет!СұхбаттасқанАйсәуле ҚАРАПАЕВАФото: Автордан

Стратегиялық мақсат статистикаға сүйеніп белгіленеді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Дін – қоғамдағы әлеуметтік-мәдени саланың бірі. Сондықтан діни сауаттылық пен діни танымды дамыту әрбіріміз үшін өте маңызды. Әсіресе &nbsp;жастардың деструктивті ағымдар жетегінде кетпеуі үшін не істеуге болады? Алдын алудың қандай алғы шарттары бар? Осы тақырып төңірегінде Қызылорда облысы дін істері басқармасы «Дін мәселелерін зерттеу орталығы» КММ-нің дінтанушы маманы Олжас Нарымбетовпен сұхбаттасқан едік.– Олжас Жақыпбекұлы,&nbsp;өзіңіз білесіз діни сауаты жоқ кез келген адам жат ағымдардың жетегінде кетіп жатыр. Мұның соңы жақсылыққа апармайды. Оны алдын алу үшін не істей аламыз?– «Иә дұрыс айтасыз. Әуелгі мәселе сауаттылықпен байланысты болған соң кез келген мектеп оқушысына әуелі әліппенің үйретілгені секілді балаларға алғашқы негізгі діни негіздер мен мағлұматтардың қысқаша болса да үйретілгені маңызды деп есептеймін. Ислам діні болсын және өзге діндер болсын жастардың ақпараттандырылуы қажет. Себебі әр саланың лайықты маманы болу үшін сол саланы шығу тарихынан және негізгі деректерінен бастап зерттеу қажет болады. Діни мәселе де сол секілді. Қоғамда адамдардың жат ағымға еріп кетпесі үшін әуелі діни ақпараттарды өзінің ақыл тұрғысынан сүзгіден өткізе алуы қажет. Дін тек әр түрлі саладан ғана қамтылмаған. Дін ол адамдардың өмір сүру салты, мәдениеті, қоғамдағы адамдардың қарым-қатынасы т.б. өмірлік қажеттіліктерді қамтып жатқан дүние. Дін – ол өте нәзік. Сол себепті діни мәселеде өте жауапкершілікпен қарау маңызды. Діни проблеманың алдын алуда осы жауапкершілікті тек дін саласының мамандарымен емес жалпы қоғам болып атқаруда.– Жат ағым өкілдерінің негізгі белгілері қандай?– Жат ағым өкілдерінің бірнеше белгілері бар. Әуелі сыртқы бейнесінен, яғни киім кию үлгісі және түр сипатынан аңғаруға болады. Ер азаматтардың ұзын сақалды және шолақ балақты болуы. Әйел азаматшалардың толықтай қара жамылып киінуі секілді сипаттарынан білеміз. Екіншіден, қоғамда тек өздерін ғана ақиқат жолындамыз деп есептейді. Басқаларға адасқандар деп үкім шығарады. Қоғамдағы дінбасыларға және имамдарға бағынбайды. Оларды да адасқан және білімсіз деп санайды. Еліміздің дәстүрлі сенімі мен мәзһабтарды жоққа шығарады. Адамдарды «тура жолдағылар» мен «адасқандар» деп екі топқа бөліп қарастырады. Ұлттық құндылықтарымызды, жалпыға тән салт-дәстүрлерді мойындамайды. Зайырлы тұрғыдағы мерекелер мен шараларды тойлаудан бас тартады. Мемлекетіміздің заңдарын, басқару құрылымдары мен билік органдарын мойындамайды, бағынбайды. Азаматтық міндет болып саналатын әскерге бару немесе вакцина қабылдаудан &nbsp;бас тартады. Ең көп көзге түсетін белгілердің бірі де қоғамдағы әйелдердің құқығын таптауы. Оларға құдды бір бұйым немесе пайдаланатын зат секілді қарауы. Некелесіп, ұзақ уақыт өтпестен ажырасып абыройына нұқсан келтіру сияқты себептерін айтсақ болады. Соңғы уақыттарда жат ағым өкілдерінің белгілері жаңаша сипатқа ие боп жатқандығы байқалуда. Оған мысал ретінде әлеуметтік желілерде психологиялық дайындықтарын қолдана отырып адамдарды адастыруын айтуға болады.– Таңғалдыратыны деструктивті діни ағым ұстанушылары көзі ашық, оқыған адамдарды да өздеріне ілестіріп, топтарына қосып алады. Мұның сыры неде? Арбау сәтінде олар неге мән береді?– &nbsp;«Ол рас. Тіпті діни сауаты бар адамдардың да жат ағымға кетіп жатқандары жоқ емес. Олардың қатарында жоғары ғылыми дәрежесі бар немесе бұрын мемлекеттік құзырлы органдарда лауазымды қызмет атқарған азаматтар да жетерлік. Жалпы білімге, ғылымға құштар адамның әділдік пен тұрақтылық ұстанымының жоғары болатыны мәлім. Осы сипатқа ие адамның жат ағымның идеологиясына алдануы және сол сенімін салыстырмалы түрде барлығынан «дұрыс» деп есептеуі жат ағым арбаушыларының басты мақсаты десек болады. Шенді әскери адамның адасқан сәттегі өзгеруін мысал ретінде келтірсек болады. Яғни, әсери адам жат ағымның құрығына түскен күннен бастап нағыз «қарулы джихад» жолында өз жанын құрбан ете алатын, қару-жарақтың сырын толықтай түсінетін таптырмас соғыс құралына айналары сөзсіз. Бұның себебі де арбаушының психологиялық тұрғыдан дайындығының көрсеткіші. Ғылым жолында тер төгіп, еңбек етіп, түрлі кітаптар жазып, көпшіліктің алдында өзінің насихатын жүргізіп жүрген бір ғалымның осыншама еңбегі еленбей қалса, оның қоғамға деген өкпе-реніші жат ағым өкілдерінің назарына ілінетін қайталанбас мүмкіндік десек болады. Себебі қоғамда еленбей қалған ғалым жат діни ағымның құрығына түскен сәтте нағыз дайын радикалды уағызшыға айналары сөзсіз. Радикалдардың көздеген мақсаты да осы. Олар үшін қарапайым халыққа қарағанда, қоғамда беделді орны бар азаматты құрығына түсіру пайдалы қазба тапқанмен тең. Сауатсыз мың адамды тартқаннан, сауатты да білімді бір адамды арбауы сауаптырақ іспетті. Себебі радикалды ғалым сол сауатсыз мыңдаған адамды өз идеологиясына тартып насихаттай алатын бірден-бір адам. Бұл деген олардың миссиясының айқын жеңісі секілді.&nbsp;&nbsp; – &nbsp;Діни білім алуға ұмтылған жастарға не айтасыз?– Қазіргі кезде жастардың дінге қызығушылығының артуы қуантарлық жағдай. Дегенмен әр жақсы көрінген нәрсенің жанында жаман нәрсенің де тепе-тең жүретіні ақиқат. Егер дінді радикалдар емес, тек қана сенімді дін мамандары насихаттайтын болса діни проблема мен адасушылық мүлде болмаушы еді...Діни білім алғысы келетін немесе дін маманы болғысы келетін жастарға айтқым келетіні, қазақта керемет айтылған дүние бар «тауық сойса да, қасапшы сойсын»-деген. Дінді үйренерде ең алдымен діни мағлұматтарды білікті маманынан алыңыз. Өмірлік бағыт-бағдар беретін сенімді имам немесе ұстазыңыз болсын. Соңғы кездерде шет мемлекеттерде білім алғысы келетін жастардың қатары көбеюде. Діни білім алуға ниеттеніп шетел асып жатқан жастар да аз емес. Жалпы кез келген саланың лайықты маманы болу үшін шет елдерде өз тәжірибесін арттыру жақсы мүмкіндік. Десек те, «әр елдің салты басқа, иті қара қасқа» демекші өзге елдің ішіндегі діни тұрақтылық пен ұстану ережелері өзге бір елдің ұстанымына, дәстүріне сәйкес келе бермейтінін ұмытпаған жөн. Дінге қызығып жүрген жастарға айтарым, ең әуелі қазақтың әдебиеті мен тарихын, ондағы діннің орны және сал-дәстүрмен сабақтастығын жақсылап зерттеңіз. Себебі, жат ағымдарға ілесіп кетудегі себептердің бірі де ұлттық салт-дәстүр мен тарихты ұмыту. Елімізде діни білім алатын оқу орындары жоқ десеңіз қателесесіз. Өз кезегінде шетелде діни білім алғысы келетін жастарға діннің негіздері мен қағидаттарын әуелі еліміздегі отандық діни білім беру орындарында үйренгені абзал. Келесі кезекте сол алған діни білімін шыңдау мақсатында шет елдердегі мемлекеттік университеттерде жалғастыруға кеңес берер едім.– Мазмұнды сұхбатыңызға рахмет!Сұхбаттасқан:Балауса Қасымханқызы,журналист

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Сұхбат