<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Жақында 9 мамыр – Жеңіс күні қарсаңында Ұлы Отан соғысының ардагері, Қазақстан Республикасы Білім беру ісінің үздігі, Басықара ауылының тумасы – Сәду Тасмағанбетовтың 100 жылдығына орай «Дара тұлға болып қалдың мәңгілік, Айтсын ұрпақ есіміңді ән қылып» атты облыстық әншілер байқауы өтті.Ән додасын Басықара ауылдық округінің әкімі Мұратбек Тоқтамұратұлы ашып, қатысушыларға сәттілік тіледі. Қазалы ауданының мәдениет және тілдерді дамыту бөлімінің басшысы Болат Әбенұлы Тасмағанбетовтер әулетіне арнайы Алғыс хатпен басықаралық қолөнерші Ербек Оңдасовтың төл туындысын естелікке табыстады.Байқауға Жаңақорған, Жалағаш, Қармақшы, Қазалы, Арал аудандарынан 16-35 жас аралығындағы 10 талапкер қатысып, екі кезең бойынша өнер көрсетті. Бірінші кезеңде, соғыс тақырыбындағы және сол жылдардағы әндер шырқалса, екінші кезеңде, патриоттық тақырыптағы әндер орындалды.Талабы таудай талант иелерін анықтауда белгілі өнер майталмандары, атап айтсақ, Қазақстан Республикасы Мәдениет саласының үздігі, музыкант, қобызшы, Мәдениет саласының ардагері Арман Махамбетұлы, Қазақстан Республикасы Мәдениет саласының үздігі, Қазақстан Республикасы «Ерен еңбегі үшін» медалінің иегері, әнші, композитор Кемеңгер Байназарұлы, сондай-ақ, Қызылорда Халық шығармашылығы және продюсерлік орталығы директорының орынбасары Рая Дөңесбайқызы төрелік етті.Байқау нәтижесі бойынша бас жүлде қазалылық Еділ Нағыметовке бұйырды. Бірінші орынды жалағаштық Қуаныш Арайлым қанжығасына байлады. Қармақшылық Алиасқар Рахман екінші орынның тұғырынан көрінді. Ал, үшінші орынды қазалылық Ерболат Серік пен жалағаштық Гүлсім Әбжаппарова өзара бөлісті. Өнер додасында үздік шыққандармен дипломдар мен ақшалай сертификаттар табысталып, өзге қатысушылар алғыс хаттармен марапатталды.

Қазалыда Сәду Тасмағанбетовтың 100 жылдығына арналған ән байқауы өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Рейхстаққа Жеңіс Туын тіккен халық қаһарманы, тарихи ерлігін небәрі 21 жасында жасаған қазақтың батыры Рахымжан Қошқарбаевтың туғанына биыл жүз жыл толып отыр. Тау тұлғалы батырдың өмірі мен ерлігін ұлықтау мақсатында Қызылорда қалалық орталықтандырылған кітапхана жүйесіне қарасты А.С.Пушкин атындағы орталық кітапхана Абылайхан атындағы жоғары колледж студенттері мен кітапхана оқырмандарының қатысуымен «Жеңіс Туын тіккен жауынгер» атты ерлік сағатын өткізді.Шара барысында Абылайхан атындағы жоғары колледж кітапханасының меңгерушісі Айымкүл Омарқызы сөз кезегін алып, майдан шебіне Отанын қорғауға аттанған Рақымжан Қошқарбаев небәрі 16 жаста болғанын, ал 18 жасында Қазақстан және Орта Азия сарбаздарының әскери дайындығынан өтіп, Көкшетау қаласындағы атқыштар полкі қатарына алынып, майдан шебіне қосылғаны туралы айтып, жастарымызға өмір жолын үлгі етіп, елжандылыққа шақырды.Колледж студенті Оразбек Ердәулет «Ерлігі ерен қазақ жігітінің есімі көкірегімізде ерекше көңіл мен мақтаныш сезімін ұялатады, жастарымыздың ішінде батырдың ерлігін қайталауды армандайтын жастарымыз әрине көп, өйткені, Рақымжан ерлігі – еріксіз бас идіретін ерен ерлік» - деп ерлік туралы өзінің ойымен бөлісті.Жалпы шараның мақсаты – жастарымыздың патриоттық сезімін ояту және Отан қорғаушы бейнесін қалыптастыру, ел тарихымен таныстыру болып табылады.

Қызылорда қаласында «Жеңіс Туын тіккен жауынгер» атты ерлік сағаты өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Мамыр айының алғашқы онкүндігі – ардагерлер, Отан қорғаушылар мен ер азаматтар қауымы үшін айырықша тебіреніске толы мезет. Бүгінге дейін батырлық, отансүйгіштікті өскелең ұрпаққа насихаттау, тұлғалар туралы танымды қалыптастыру бағытында бірнеше көрнекі шара қорытындыланды. Ал бүгін №266 мектеп-лицейде 7 мамыр – Отан қорғаушылар күні мен 9 мамыр – Ұлы жеңістің 79 жылдығы қарсаңында қызметте парызын адал атқарып жүріп қаза тапқан Қалеков Қайрат Шаразадинұлы атына қадет сыныбы ашылды.Батырды, оның жанкештілігін бір минут еске алумен басталған шараға генерал - майор Ерниязов Әлімжан, Қазалы ауданы әкімінің орынбасары Дәурен Оңғарбайұлы, Қазалы ауданы бойынша білім бөлімінің басшысы Әділхан Оңдасынұлы, сонымен бірге аудандық полиция бөлімінің бастығы Асылбай Шудабайұлы, аудандық қорғаныс істері жөніндегі бөлім басшысы Нұрлан Құрманғалиұлы қатысты. Азаматы ардақталған сәтке марқұм Қайрат Шаразадинұлының зайыбы Әлия апай да куә болды.Кадет сыныбының лентасы қиылғаннан кейін үш жақты меморандумға қол қойылды. Мектеп, Қорғаныс және Полиция бөлімі бірлесе, қол қойған құжат ендігі жерде шәкірттердің патриоттығын оятуға, құқықбұзушылықтың алдын алуға, сонымен бірге жастарды әскери ақпараттандыруға жұмыс істейді.Бұдан кейін мектептің акт залында Ауған соғысының ардагері, генерал - майор Ерниязов Әлімжан жоғары сынып оқушыларымен әскери қызметкерлердің беделі, әскери-патриоттық тәрбие, солдаттарға жасалатын мүмкіндік, мамандық таңдау жайында әңгіме өрбітті. Балалар өздерін толғандырған сұрақтар қойып, тұщымды жауап алды.Айта кету керек, Қайрат Қалеков 1991 жылы әскер қатарынан келген соң Қазалы аудандық ішкі істер бөлімінің жанындағы күзет бөлімшесінде бақылаушы болып жұмысқа орналасқан. Кейін 1993 жылы маусым айында Қазалы аудандық ішкі істер бөлімі патрульдік күзет қызметінің милиционері лауазымынан жалғастырды. 1998 жылдың 12 ақпанында Қазалы ауданындағы Жаңақазалы кеңшарында қызметтік міндетін атқару кезінде қаза тапқан.

Арнайы кадет сыныбы ашылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қайып Әбдібекұлы – ауыл шаруашылығы саласының дамуына айрықша үлес қосты.&nbsp;Ауданымыздың өркендеуіне атсалысқан қариялардың қатарында есімі ерекше құрметпен аталатын ақсақал &nbsp;негізі Ақжарма ауылының тумасы.&nbsp;Бірақ саналы ғұмырын Шағанда өткізген ардагер еңбегімен, маңдай терімен бүгінде қос ауылға ғана емес, ауданымызға ортақ тұлғаға айналды. Біз Жеңіс мерекесі қарсаңында 85 жасқа толатын қазыналы қартты іздеп, сұхбаттасып, хал-ахуалын білмек ниетте ардақты ардагердің қарашаңырағына бас сұқтық.Немере-шөберелерінің ортасында қуанышқа кенеліп отырған Қайып Әбдібекұлының балалық шағы қиын кезеңдермен тұспа тұс келді. Екі жасқа енді толғанда алапат соғыс өрті тұтанып, әкесі Әбдібек Жүсіпов майданға аттаныпты. Көзкөргендердің айтуынша, алғашында соғысқа кеткен сарбаздан хат-хабар келіп тұрған екен. Кейін байланыс үзіліп, майдангер соғыстан оралмапты. Сөйтіп бір әпкесі мен бір қарындасы үшеуін анасы Шаһар бағып-қағып өсіреді.<blockquote>– Анадан асыл жан бар ма?! Анамыз Шаһар бізге әкеміздің жоқтығын білдірмей өсірді. Ол кісі колхоз жұмысына белсене атсалысты. Бірнеше рет «Озат колхозшы» атанып, таңның атысы, күннің батысы демей тер төгіп, еңбекпен еңсе тіктеді. Бойымызда қандай да бір жақсы қасиет болса, онда ол бізге ата-анамыздан дарыды деп есептеймін. Бүгінде біз де ұрпақ өсіріп, ардагерлік кезеңге жеткен қарт болдық. 85 жас аз жас емес, шырағым. Біздің жасымызды, абыройлы жолымызды берсін, – деді Қайып Әбдібекұлы бізбен әңгімесінде.</blockquote>Қарапайым отбасында өсіп-жетілген Қайып ақсақал бала күнінен білім мен еңбекке құштар, елгезек болып өсіпті. Сол белсенділігі азамат болып қалыптасқан шағында өмірден өз орнын табуына көп әсер еткен. Кейіпкеріміз 1953-1954 жылдары бұрынғы «Комсомол» колхозында 7-ші сыныпты ойдағыдай бітіріп, Қызылорда гидромелиор­а­тивтік техникумының гид­р­омелиорация факультетіне оқуға түседі. Аталған арнаулы оқу орнын 1958 жылы бітіріп, жас маман ретінде алғашқы еңбек жолын Тереңөзек су пайдалану учаскесінде қатардағы гидротехник болып бастайды. Жұмысқа ерте келіп, кеш қайтатын, әр тапсырманы тиянақты орындайтын жас маман көзге бірден түседі. Әсіресе Қозтай Әбуов болар баланың болашағына ерекше сеніммен қарапты.<blockquote>– Аграрлы ауданымыздың тұрғындарына Қозтай Әбуовтің есімі етене таныс деп ойлаймын. Ол кісі 1962 жылы совхоз дирекциясы атынан аудандық су шаруашылығы мекемесіне арнайы хат жазыпты. Хатта мені Тереңөзек күріш совхозына (қазіргі Шаған ауылы) бас инженер гидротехник етіп жұмысқа жіберуді сұрайды. Аудандық су шаруашылығы мекемесі совхоз дирекциясының өтініші негізінде мені Тереңөзек күріш совхозына бас инженер гидротехник етіп тағайындады. Міне содан бері 40 жыл еңбек етіп, Шамахан Құндызбаев, Зинадин Лекеров, Бақтығали Өмірзақов, Баянбай Тұрлыбаев, Әділ Атақаев, Сейілбек Асқаров, Қожабек Дәдікбаев, Аббас Камалатдин секілді азаматтармен жұмыс істеп, зейнет демалысына шықтым. Қазір жасым қартайған соң кейбір әріптес, замандас азаматтардың есімін ұмытып қаламын. Ең бастысы, біздің еңбегімізді, азаматтардың маңдай терін ел-жұрт біледі. Жұртшылықтың алғысынан артық марапат пен құрмет жоқ, – дейді Қайып Әбдібекұлы.</blockquote>Еңбек жолында білікті маман екенін дәлелдеген азамат шаруашылықтың республикада, одақта атағының дүркіреп шығуына үлес қосты. Күріш танабын инженерлік жүйеге келтіру жұмыстарын жүргізді. Егістіктегі ерен еңбегімен қатар шаруашылық жастарына қоғамдық негізде жетекшілік етті. Совхоздың комсомол ұйымының хатшысы, халықтық ба­қылау то­бының жетекшісі, совхоздың партия ұйымының партком мүшесі, партком хатшысының орынбасары болды. Шаруашылықта 23 жыл бойы бас гидротехник болып қызмет жасады. 1976 жылы Шамахан Құндызбаев директор болып тұрған тұста күріш фаб­рикасы атанған Тереңөзек совхозы ел қамбасына 1 млн пұт Сыр маржанын құйды. 1986-1997 жылдары №8 бригадаға жетекшілік етіп, күріштен мол өнім алып, жоғары нәтижеге қол жеткізді. Осы еңбегі елеусіз, ескерусіз қалған жоқ. «Еңбектегі Ерлігі үшін» медалімен, «Лениннің 100 жылдығы» мерекелік медалімен және бүкілодақтық ауылшаруашылық көрмесіне қатысқанын растайтын төсбелгімен марапатталды. Сондай-ақ аудандық мәслихаттың шешімімен «Сырдария ауданының құрметті азаматы» атанып, ауданның ең жоғарғы наградасына ие болды.<blockquote>– Мен ешқашан атақ үшін, марапат үшін еңбек еткенім жоқ. Еңбекті адалынан жасасаң, атақ та, абырой да өзі келеді. Осыны кейінгі буын жастарға, ұрпақтарыма әркез айтып отырамын. Бүгінгі күндегі ең жоғары атағым – ата, әке деген атау. Ал ең басты байлығым, құндылығым – отбасым. Отбасым аман болса, Отанымыз дами берсе деп күнде тілеп отырамын, – дейді 85 жастағы қария.</blockquote>Ардақты азаматпен 1960 жылы шаңырақ көтерген Гүлжан Абзалқызы да бүгінде үлкен әулеттің шамшырағы болып отыр. Мемлекет басшысының Жарлығымен «Алтын алқа» иегері атанған ардақты ана екі ұл мен бес қызды өсіріп, жетілдіріп, немере-шөберенің қызығын көруде.<blockquote>– Қазақ қай кезде де шүкіршілікке сүйеніп, тәуба еткен халық. Бәріне шүкіршілік етеміз, тәуба дейміз. Қайып аталарыңмен бірге 65 жылға жуық уақыт бір шаңырақ астында тату-тәтті өмір сүріп келеміз. Талай қуанышты бірге қарсы алдық, қиындықтарды артта қалдырдық. Балаларымызды өсірдік, оқыттық, үйлендірдік. Қазір бәрі түрлі салада еңбек етіп жүр. Өсіп-өнген әулеттермен құда болдық. Үлкен ұлымыз Сабыр ауылшаруашылығы саласында еңбек етсе, Шолпан Алматы қаласындағы хайуанаттар бағының басшысы. Мұхтар Қарағандыдағы жабық жүзу бассейнінің меңгерушісі болса, Раушан Ауыл шаруашылығы министрлігіне қарасты Қарағанды облыстық аумақтық инспекциясының бөлім басшысы. Ал Гүлназ Алматыдағы хайуанаттар бағының «Жыртқыш аңдар» бөлімінің меңгерушісі. Отбасымыздың алтыншы қызы Гүлфарида Сырдария аудандық ауруханасының оңалту бөлімінің меңгерушісі, жоғары санаттағы дәрігер-терапевт. Кенже қызымыз Гүлзада – Алматы қаласы «Нұрбанк» АҚ бөлім басшысы, білікті экономист. Қарашаңырақтағы баламыз Данияр аудан әкімдігіне қарасты бөлімде мемлекеттік қызметші. Күйеу балаларым мен келіндеріме ризамын, – дейді Гүлжан Абзалқызы ұрпақтарының жетістігіне марқайып.</blockquote>Өмірінің ең қымбат кезеңін ауылды түлетуге арнаған, ұзақ жыл жемісті еңбек етіп, абыройға кенелген қариялардың жүріп өткен жолы, атқарған қызметі жас буынға үлгі-өнеге. Сексеннің сеңгіріндегі қос қария тоқсанның төріне жетсек деген ізгі ниетте. Ауданымызда ғасырлық белесті бағындырған қариялардың бар екенін ескеріп, қазыналы қариялардың ғасыр-ғұмыр жасайтынына сенеміз. Лайым, іргелі әулеттің тірегіне айналған мерейтой иелерінің өмір жасы ұзақ болғай!Ақтөре ИБРАГИМҰЛЫ

Ардақты ардагер

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгін аудан әкімі Берік Сәрменбаев Жеңіс күніне арналған салтанатты іс-шараға қатысып, тұрғындарды мерекемен құттықтады.<blockquote>– Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев «Адамзат тарихында теңдессіз ерлік жасаған әкелеріміз бен аналарымыздың қажымас қайсарлығы, ерен еңбегі және көзсіз қаһармандығы халқымыздың жадында мәңгі сақталады» деп атап көрсетті. «Ерді елі үшін, жігітті жұрты үшін мақта» дегендей, біздер Сырдария топырағынан шыққан Кеңес Одағының Батырлары Нағи Ілиясов пен Жаппасбай Нұрсейтов бастаған соғыс ардагерлерінің есімін мақтанышпен айтып, ерліктеріне бас иеміз. Жалпы, Сырдария ауданынан Ұлы Отан соғысына 3 мыңға жуық азамат аттанып, жартысынан көбі туған жерге оралмады. Олар Отан үшін &nbsp;ерлік жасады. Бүгінде қан майданның куәгері, ғасыр жасаған Сырдария ауданының Құрметті азаматы Яхия Тасыров ортамызда жүр. Тек қан майданда ғана емес, тылда жұмыс істеп, ашаршылықты, ауыртпалықты бастан кешіп, таңның атысынан күннің батысына дейін жұмыс істеген қайратты да қайсар жандарға бүгінгі ұрпақтың алғысы шексіз. Біз есімдері тарихтың бетінен мәңгі өшпейтін аға буын алдында өлшеусіз қарыздармыз. Бүгінгі Тәуелсіздік тұғырының берік, еңсеміздің биік болуы да, еліміздің өркендеуі мен ауданымыздың гүлденуі де – осынау мерекенің жемісі, – деді Берік Әбдіғаппарұлы.</blockquote>Мұнан соң сұрапыл соғыс жылдарында ерлікпен қаза тапқан жауыргерлер үнсіздікпен еске алынып, аудан тұрғындары «Тағзым» алаңындағы ескерткішке гүл шоқтарын қойды.Айта кетейік, бүгінде облыста Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен оларға теңестірілген 3948 ардагер бар. Мерекеде барлығына бюджеттен біржолғы әлеуметтік қолдау көрсетілді. Ұлы Отан соғысының 4 ардагеріне 2 млн 500 мың теңгеден біржолғы әлеуметтік көмек төленді.

Берік Сәрменбаев: Біз есімдері тарихтың бетінен мәңгі өшпейтін аға буын алдында өлшеусіз қарыздармыз 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Қазалылық қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Ләззат Әбдіхалықова Соғыс болған кәтерлі күндерде қаһарман қалалар үшiн болған шайқастарға бозкөлдіктер де қатысты деген ақпарат берді. Оның айтуынша, солардың бірі – гвардия қызыл әскері Рүстем Дәріқұлов. 1912 жылы бұрынғы №8–ші Қаракөл ауылдық кеңесінде «Бесарал» деген жерде дүниеге келген ол соғысқа дейін Дзержинский атындағы ұжымшарда тұрып, соғыс басталған алғашқы күні-ақ әскерге шақырылады.&nbsp;Алдымен 699-ші әскери бөлімде оқу-жаттығу, басқада дайындықтан өткеннен кейін, Ленинград түбінде 45-ші гвардиялық атқыштар дивизиясына&nbsp;алынады. Одан бірнеше күнгі іріктеуден өтіп, 134-ші атқыштар полкінің құрамына жіберіледі. Бұл Жоғарғы Бас командование Ставкасының қоршауын бұзу операциясын жүргізуді Ленинград майданының қолбасшысы генерал-лейтенант Л.А.Говаровқа тапсырған кезі еді.Леонид Александрович Ленинград үшін болған шайқастарда аса көрнекті роль атқарды. Оның таланты Ленинград блокадасының бұзылуымен, жаудың қоршау шеңберін күл-талқан еткен тапқырлығымен сипатталады.Осы оқиғаға дейін фашистер Ленинградты қоршап алып, саны жағынан да, техникасы жағынан да жеткілікті дивизияларымен қаланы қыспаққа алып, оны алуға тырысады. Алғашқыда тез-ақ аламыз деген фашистердің ойы жүзеге аспады. Өйткені жаудың қандай мүмкіндіктері барын біздің &nbsp;әскерлер әбден айқын білді. Оның үстіне біздің командирлер соғыс ісін терең білетіндігі, оны үнемі бақылауда ұстады. Осы қақтығыста Рүстем ауыр жараланады. Елге 1943 жылдың 15 қаңтарында, «Ленинградты қорғауда ерлікпен қаза тапты» деген елге «қара қағаз» келеді. Олай болатын себебі де бар. Алғашқыда әбден&nbsp;қансыраған &nbsp;оны &nbsp;опат болды деп ойлағандар есін &nbsp;жинағанын көрген. Өкініштісі сол, елге &nbsp;бір аяғын майдан даласында қалдырып, соғыс мүгедегі болып оралды. &nbsp;Оның өр кеудесіндегі «Ленинградты қорғағаны үшін» медалі сол соғыста көрсеткен асқан &nbsp;ерлігінің &nbsp;айқын&nbsp;айғағы.Соғысты Финлияндиядан бастаған Мырза барлық майдандарды жағалап, сонау Берлинге дейін барған. Оның өзінің айтуы бойынша жиырма бір жасында &nbsp;әскерге алынып, одан бұл жорығы &nbsp;Ұлы Отан соғысына ұласқан. &nbsp;«Орыс деревнясының &nbsp;түбінде &nbsp;орналасқан&nbsp;біздің &nbsp;ротамыз бораған оққа қарамай, шабуылға қайта кірісетін. Сұм соғыста болған арпалыстың &nbsp;қайсы бірін айтып таусайын. &nbsp;Бетпе-бет келіп, &nbsp;әбден шиелінісіп, &nbsp;кескілескен шайқастарда болған қоян-қолтық ұрыс кезінде, талай дұшпанды жер жастандырдық.&nbsp;Бізге қойылған міндетті орындап, офицерлерін тұтқынға алдық. Алайда, екі рет ауыр жараланып медсанбатта ес жинаған кезім де болды», – деп үнсіз отырып қалатын қарт большевик,–деп ағаларымыз еске алатын.Мырза Смайлов &nbsp;1918 жылы &nbsp;дүниеге келген. Соғысқа дейін №8–ші Қаракөл ауылдық кеңесінің Андреев атындағы ұжымшарында жұмыс істеген. Жауынгер жоғарыдағы шайқастарда көрсеткен ерен ерліктері үшін «Қызыл Жұлдыз», I және II дәрежелі «Отан соғысы» ордендері, «Ерлігі үшін», «Маршал Жуков» медальдарын алған қазақ. Сондай-ақ, оған тән қасиеттердің бірі – өзі отырған жерде айналасын тәлім-тәрбиеге шақырып отыратын. Атамыз соғыстан аман оралып, өзі мүше болған &nbsp;ұжымшарда бригадир, қойма меңгерушісі, кейін «Бозкөл» кеңшарында ұзақ жыл сауда саласында &nbsp;еңбек етіп,&nbsp;үй ішімен &nbsp;тағдырының бұйыртқан бейбіт ғұмыр кешті.«Одесса бағытындағы соғысқа қатыстым» деуші еді әкеміз көзі тірісінде, –дейді Ізетбек атамыздың балалары. &nbsp;«Әкемнің бірнеше рет ерекше ерлік көрсетіп, «Қызыл Жұлдыз» орденімен, сонымен бірге «Одессаны қорғағаны үшін» және бірнеше медальдармен наградталуы тектен-тек болмаса керек» дейді &nbsp;балалары тағы да, әкелерінің &nbsp;айтқан әңгімелерін есіне алып, әсерлене түсіп. &nbsp;Оқ бораған жерде өлімде аз болмайды. Одесса &nbsp;түбінде &nbsp;болған&nbsp;ұрыстарда алдымен қызыл армияның ерекше ерліктері айтылады. Содан соң, шығында аз болмаған-ау. Біздің әскерлер Одесса түбінде дұшпанның он сегізден астам дивизиясының шебін бұзып, үлкен шығынға ұшыратып, &nbsp;тас-талқан қылған.Барлық майдандарда да жағдай жеңіл болған жоқ. Соғыстың алғашқы ауыр &nbsp;күндері жаудың қисапсыз әскеріне төтеп беру қиын болды. Осындай қызу ұрыстарда болып, жасаған ерліктері әлі күнге дейін &nbsp;айтылмай жүргендер бар. &nbsp;Солардың бірі&nbsp;кешегі &nbsp;қан майданда &nbsp;«Қызыл жұлдыз» орденімен наградталған, тағы да «Қызыл Ту», I–ші және II–ші дәрежелі «Отан Соғысы» ордендерін алған – Құрманбай Қытанов.Әбден сарғайып түсін өзгерткен құжаттар Тойбазар атамыздың &nbsp;«Қызыл Жұлдыз» орденімен наградталғанына көз жеткізеді. Кешегі &nbsp;қызыл армияның &nbsp;ВКП [б] мүшесі, әрі қатардағы жауынгері Тойбазар Байкенов әуелі кіші командирлік оқудан өтіп, ұрыс әрекеттерін меңгерген. Содан соң, бөлімше командирлігіне тағайындалып, ілгері жылжыған кеңес әскерлерінің жолын ашып, көптеген жаңа деректер жинаған. Өйткені майдан басшыларының барлаушыларға тапсырған міндеттері өте үлкен. Тойбазар Байкенов соғыстан кейін кеңшарда ұзақ жыл&nbsp;лауазымды қызметте болып, игілікті шаралар атқарып, биік мәртебеге ие болғандардың бірі.Смоленск бағытындағы тойтарыс, Харьков аймағындағы қырғын, Днепрден өтіп Киевті азат ету, Белоруссиядағы қарсы шабуыл, Берлинді алу және Рейхстагтың &nbsp;іргесінде көп&nbsp;жауынгерлер &nbsp;қаза &nbsp;тапты.&nbsp;Атақты гвардиялық атқыштар дивизияларының құрамында ауылдан аттанған &nbsp;аталарымыз&nbsp;табандылықпен &nbsp;шайқасты.Тарихта қаһарман Брест қамалы–ерліктің жоғарғы көрінісі болды. Осы Брест қорғанындағы &nbsp;соғысқа қатысып, ұрыс даласында хабарсыз кеткен Ескермесов Досжан, Брестке әскерге шақырылып, 1947 жылы елге аман оралған Сатыбалдиев Нұрсұлтан туралы деректер жинастыруда.1943 жылдың 21 шілдесінде лейтенант А.Романский өзінің он сегіз жауынгерімен ерлікпен қаза табады. Сол қаза болғандардың бірі – құралайды көзге атқан Ордабай Жүргенов. Ол Любожное ауданы, Теплое селосы мен Хуш селосының екі аралығына жерленген. Зор тәуекелге бел байлаған он сегіз жауынгерге «Кеңес Одағының Батыры» атағын беру туралы шешім қабылданыпты. Жерлесімізге бұл атақтың берілмейді. Сол себептен облыстық әскери–патриоттық «Пограничник» клубы қаза болғандарға «Ресей Батыры» атағын беру жөнінде В.Путинге ұсыныс жасауда.Досжан Қуандықов 1905 жылы бұрынғы Э.Ф.Дзержинский атындағы ұжымшар аумағында дүниеге келген. Соғыстан оралғасын &nbsp;бірнеше &nbsp;жыл&nbsp;осы ұжымшарда төраға болып еңбек етіп, тары егісінен мол өнім алып, &nbsp;«Еңбек Қызыл Ту» орденімен марапатталған. Ол &nbsp;өзінің 1942–1945 жылдары &nbsp;Волхов, Ленинград, екінші Белорус майданында соғысқа қатысқанын айтып отырады екен. Сол майданда оған кіші сержант шені берілген. Осы аралықта &nbsp;1027 атқыштар полкіне артиллерия кіші командирлігіне жіберіледі.Екінші Белорус майданы күштері Минск аймағында қоршауға алынған жау әскерлерін құртумен болады. Одан жүздеген километрге дейін алға басып, Гродно аймағында Неманға шығады. &nbsp;Ост–Одер мен Вест–Одер өзендерінің ойпаттарын дұшпандардан тазартады. Берлин операциясы жорығына қатысқан оның сарғайған құжаттарында И.В.Сталиннің алғысы жарияланған. Өйткені &nbsp;біздің&nbsp;майдангеріміздің &nbsp;жеңіс күнін жақындатуға &nbsp;қосқан &nbsp;үлесі мол.1945 жылғы 18 тамызда Досжан Қуандықовқа осы күні ауыл орталығындағы көшелердің аттарына &nbsp;сол ауыр жылдары көрсеткен Шындалы Бердібаев, Алтынбай Жолжановтың есімдері берілген.

Жеңіске үлес қосқан қазалылықтар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> 9 мамыр - Жеңіс күні мерекесіне орай қазалылықтар «Тағзым» алаңына гүл шоқтарын қойып, Ұлы Отан соғысы жылдарында қаза тапқан жауынгерлердің рухына тағзым етті.Қазалы ауданы орталығындағы «Жеңіс» саябағында өткен шара басталмас бұрын аудан әкімі Мейрамбек Шермағанбет пен аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Оразғали Бекпанов бастаған барша ел ағалары мен аудан тұрғындары сұрапыл соғыста қаза болған азаматтарды бір минут үнсіздікпен еске алып, құран бағыштады.Мұнан соң, Қазалы ауданы әкімі жиынға қатысушылар мен аудан тұрғындарын Ұлы Жеңістің 79 жылдығымен құттықтады.Бұл күн – тарихта туған жердің бостандығы мен келешек ұрпақтың бақытты болашағы жолында ерлікпен күресудің жарқын белгісі ретінде алтын әріптермен жазулы. Ортақ Отанды қорғау үшін біздің ауданымыздан 11 мыңға жуық азамат майданға аттанып, 6 мыңнан астамы ғана, аман-есен отбасына оралды.Бүгінгі ұрпақ аталарымыз жасаған ерлікті әрқашан қастерлеп, жадында сақтайды, ешқашан ұмытпайды. Ұлы Жеңiс күнiнде баршаңызға ұзақ ғұмыр, отбасыларыңызға бақ-береке тiлеймiн, - деді аудан басшысы Мейрамбек Зинабдинұлы өз сөзінде.Сонымен қатар, аудандық ардагерлер кеңесінің төрағасы Оразғали Бекпанов пен Ауған соғысының ардагері, генерал-майор, жерлесіміз Әлімжан Ерниязов сөз сөйлеп, мерекеге орай ізгі лебізін жеткізді.Шара барысында аудандағы құқық қорғау салаларында қалтқысыз қызмет етіп жүрген бірқатар азаматтарға мерекеге орай аудан әкімінің «Алғыс хаты» табысталды.

Қазалылықтар «Тағзым» алаңына гүл шоқтарын қойды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Айбынды Алаш ұлдарының қазақ қоғамындағы атқарар өзіндік рөлі бар. Олар – ел қорғаны, отбасының тірегі. Себебі, әрбір азамат туған жерін, елін, ата-анасы мен бауырларын, отбасын қорғай білуі тиіс. Ал, оның бойындағы жігерін шыңдайтын – әскер. Әскердің сапы «мен» деген жалынды, от жүректі жастардан құралады. Айтпағымыз, біздің жігіттер Отан қорғауға қаншалықты дайын? Әскердегі өмір қандай? Бұл жайында жақында ғана, әскерге барып, азаматтық борышын өтеп келген жастар баяндап берген болатын.Әскер жігітті шыңдайтын мекенӨмір мектебінен өткен сенімі нық сарбаздар Қазалы ауданында жетерлік. Еліміздің аймақтарында әскери борышын өтеп келген сондай қазалылық азаматтардың бірі – Бақдәулет Есенов. 2005 жылы дүниеге келген жігіт аграрлы-техникалық колледжде білім алады. Автомеханик мамандығын меңгереді. Былтыр әскерге шақырту қағазы келіп, осы сәтте ол еш ойланбастан азаматтық борышын өтеуге аттанады.<blockquote>– Алғашында өзге жер, жақындарыңды сағынасың. Бірақ, өзге жердегі жігіттермен жақсы араласып, бір үйдің баласындай болып кеттік. Бастапқы айларда сапта жүруді үйреніп, ант қабылдауға дайындалдық. Дәрістер алдық. Темірдей тәртіпке бейімделдік. Ешқандай қиындық болмады. Әскерден уақытты тиімді өткізуді, дұрыс өмір сүруді, автомат ату, техникаларды айдауды үйрендік, – дейді ол.</blockquote>Әскерге барып келген азаматтың мінезі де өзгеріп, сабырлық пен төзімділікті бойға жиятыны бар. Уақытпен жүру, әр нәрсені аңдап басу секілді тәртіп те, санаға құйылады. Кейіпкердің айтуынша, әскер нағыз жігітті шыңдайтын мекен.<blockquote>– Патриотизм – Отаныңды сүю. Оған шексіз қызмет ету. Иә, «патриот» дегенді естігенде форма киген әскер мен құқық қорғау органының қызметкері ойға оралады. Бірақ шын патриот болу – туған жеріңді, табиғатың мен тау-тасыңды, аққан суыңды, ата-анаң мен оттан ыстық атамекеніңді құрметтеу. Соңғы кезде әскерден жалтарғандарды естіп жүрміз. Әскер – нағыз өмірдің мектебі. Шыңдаласың, бойдағы қажет емес мінезден арыласың, уақытпен жүруді үйренесің. Тіпті, жақындарыңның өзіңе қаншалықты қымбат екенін ұғынасың. Бір жылдың өзі зулап өте шығады. Алайда, жақын дос таптық. Қызықты күндерді бастан кештік. Өмірімдегі ең қызықты күндерімнің де, куәсі осы – әскердегі күндерім, – деп әңгімесін түйіндеді Бақдәулет Серікұлы.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/e20159b1_5cdd_410e_bbf2_9ff6a4ec1126_9f83596b4a.jpg" alt="e20159b1-5cdd-410e-bbf2-9ff6a4ec1126.jpg"></blockquote>Елін қорғаған ер отбасын да қорғайды«Адал қызмет ету – азаматтың борышы» деген ұстанымды мықтап, ұстайтын жігіттер қатары көп. Соның бірі – 2004 жылы Қазалыда дүниеге келген Мақсат Жүсіп әскерге барып, азаматтық борышын өтеп келген талапты жастар санатында. Былтыр әскерден шақырту түсіп, ол ойланбастан борышын өтеуге аттанады. Өзінің мамандығы – өрт сөндіруші.<blockquote>– Білесіз бе? Әскерден келген әрбір жігіт нақты бір ой түйіп келеді. Менде де, солай. Ата-ананың қадірін түсіну, барды бағалау, уақытпен санаспау бір бөлек. Ал, Отан алдындағы борышыңды адал атқару бір бөлек. Бүгінде сол әскердегі өмірді көруден жалтаратындар көбейіп келеді. Мүмкін өзіндік себебі бар шығар. Бірі – несиесін айтады, бірі – ата-анасына қарап отырғанын себеп қылады. Күнкөріс қамымен де, сыртта жүргені қаншама. Одан бөлек, жалтарғандардың арасынан жауапкершіліктің жоқтығы да, анық байқалады. Себебі, ауруын айтып, не өзге де, сылтаумен өтіріктің шырмауында жүргендер бар. «Армия» десе, ат-тонын ала қашатындар жетерлік. Неге? Отан алдындағы борышын әрбір азамат өтеуі тиіс қой? Елін қорғаған ер отбасын да қорғайды. Шапшаң болу, шыңдалу жігіттерге керек дүние. Барлық ер-азамат әскердегі өмірді көрсе деймін. Мұнда қызықты күндер де көп болды. Әскер алдымен, темірдей тәртіпке үйретті. Тазалыққа баулыды. Автомат атуды, БМП, МТЛБ айдауды үйрендік. Әр азамат – отбасының тірегі, қор¬ғаны. Сол секілді Отанының да, қорғаны болуы тиіс. Себебі, «Ер ел үшін туады, ел үшін өледі». Халықтың ұлы болу – әрбір ер азаматтың арманы болуы керек. Ал, Отан алдындағы азаматтық борышын өтеу – нағыз қайсарлықтың көрінісі, – дейді жақында ғана әскердегі азаматтық борышын өтеп келген қазалылық Мақсат Нұрлыбекұлы.</blockquote><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/0b084c5d_d1e6_4169_a3ca_8f3302e63aa1_7e9fb74dbb.jpg" alt="0b084c5d-d1e6-4169-a3ca-8f3302e63aa1.jpg">Түйін: Біз жазған кейіпкерлер әскери мектептің табалдырығынан аттаған, Отан үшін от кешуге дайын азаматтар. Оны олардың әр сөзінен байқауға болады. Сөзінде мақтаныш, жүзінде қуанышы бар Отан қорғаушылардың алға қойған мақсаты айқын, қадамы нық, сенімі басым.

Азаматтық борышын өтеген ер бойға төзімділікті жияды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Қан қасап майдан даласынан жолданған үшбұрыш хаттар бүкіл ел болып сағына тосқан, сарғая күткен азаматтардың амандығын жеткізер еді. Бір жапырақ қағаздың бетіне сөзбен сипаттауға келмейтін жан толғанысы, алабұртқан сезім, алапат сағыныш сыйып тұрар еді. Тылдағы, ауыртпалығы майданнан бетер, оқ атылмады, қан төгілмеді демесең, бейнеті белшеден келер жерде жүргендер үшін де үшбұрыш хаттың құны тым қымбат болған шығар. Пошта тасушының жолын қарайлаған, қолына телмірген, бар болып шықса төбесі көкке екі-ақ елі жетпей қалғандай қуанған, өзін жер бетіндегі жалғыз бақытты адамдай сезінген толғанысты, тебіреністі сәттер аз болмаған.Қазалы қаласындағы Ғани Мұратбаевтың мемориалдық музейінде Кеңес Одағының батырлары Әлия Молдағұлованың туысы Сапураға, Үрмәш Түктібаевтың анасына жазған хаты сақталған екен.Сарғайған хаттарға зер сала отырып, одан майдан шебінде болып жатқан оқиғаларды, жауынгерлердің қайда жүргенін, елдің амандық-саулығын сұрап жазғандығын оқуға болады. Сақталған қолтаңбалар от-жалынға толы сұрапыл жылдар туралы азды-көпті хабар береді. Бұл хаттарда Отанға деген сүйіспеншілік пен жау­ды жеңу мақсатындағы күш-жігер толқынысы көрініс тапқан.&nbsp;Мәселен, Үрмәш Түктібаевтың апасына жазған мына бір хатында қан майданда жүрсе де, колхоздың қамын ойлап, туған жердің амандығын айрықша жақсы көретіндігі байқалады.&nbsp;Қиян-кескі ұрыс даласынан сағынышқа толы жазбаАпа! Майданның алғы шебіне келіп түстім. Солтүстік Батыс майданының атқыштар дивизиясындамын. Бір айдан астам жер жүріп әрең жеттік. Келген соң жиырма күндей әскери жаттығудан өттік. Мен автоматтан, пулеметтен оқ атуды үйрендім. Пулемет дегенің сенімді қару. Тек нысананы дәл көздей білу керек, жауды жайратасың да шығасың. Жау демекші кеше алғаш рет қанды майданға қатыстым. Ауылда жүргенде қарғаны да атып көрмеген балаң тұңғыш рет адамға оқ атты.Міне, окопта жатып аттым жауды. Қарсы жақтан бораған оқтар бұршақ сияқты. Алғаш шынымды айтсам қорықтым, мына оқтың біреусі жазым қылмас па деп. Бірақ ажалым жетпесе бораған оқ түк емес екен. Майданға тұңғыш түскен бір жауынгердің ажалдан қорқып, қыбырсыз бұғып жатқан жерінде оқ тиіп, тіл тартпастан жан тапсырғанын көрдім. Кейін майданға бірте-бірте үйренген сияқтымын. Орысшаға әлі де, шорқақпын. Взвод командирі Иванов байсалды жігіт. Ашулануды білмейтін, асып-саспайтын, ақылды әрі бауырмал адам. Менің қазақ екенімді білген соң «Жерлес екенбіз ғой», – деді. Күнде кешкісін сол Ивановпен сөйлесемін. Білмейтін жерімді ыммен түсіндіремін.«Орысшаны қасымда жүрсең, әлі-ақ үйретіп шығарамын», – дейді. Айтпақшы, Ібырайым екеуміз бір взводтамыз. Апа, мені уайымдама. Өздеріңіздің қалдеріңіз қалай? Колхоз егінді уақытымен жинап ала алды ма? Жігіттерден ауылда кім бар? Қалекең қайда? Осы хатты алу бойына хат салғызарсыз.&nbsp;Балаңыз, Үрмәш, 1941 жыл, 2 қараша. Сырға толы парақтар. Қолға қаламмен жазылған сарғайған бір жапырақ қағазды алғанда олардың сол кезде қандай бағалы болғанын түсінесің. Жауынгерлер хатынан көптеген жәйтті танып-білесің.Ұлы Отан соғысы жылдарындағы осындай үшбұрыштардың әрқайсысының өздерінің қайғылы немесе қуанышты тарихы бар. Сондықтан да, бұлар өткен күндердің естелігі болып қала береді. Әйел-аналар қарақағаз алып, жақынын өлдіге санап, жерлеу рәсімін өткізгеннен кейін, майданның түпкі бір шебінен жақын адамының дені сау, тірі екенінен хабар беретін үміт отындай болып келген хаттар да кездескен.Әрбір келген хабарды адамдар қарақағаз болмаса екен деген қорқынышпен ашқан. Әйтеуір, бір күні соғыс бітіп, жақындары орталарына оралар деген сеніммен жүрген. Үмітін үзбей, баласының, жарының жолын тосқан жандарға «қаза тапты» деген қаралы хабарды жеткізу кім-кімге де оңайға соқпаған. Осындай, қиын-қыстау кезеңде Үрмәш Түктібаевтың мерт болғанын анасына ауызша айтып жеткізе алмай, халық ақыны Нұрсұлтан Жұбатұлы парақ бетіне жоқтау өлең түрінде түсіреді. Сондағы мұңды жыр былайша өрімделген.Ардақты Наурызбике, Қадірлі ана!Ер болды емшегіңді емген бала,Туады «Алып анадан, ат биеден»,Айтылған сөз бар бұрын қарияда.Қалады жақсыдан – ат, қаламнан – хат,Шығады бойдан қайрат, ойдан сана.Ұл тусаң ерің үшін ер бол дедің,Тоғыз ай, он күн сақтап құрсағыңда.Көп болды апа сізді көрмегелі,Әдейі көрейін деп келдім жаңа.Сіз бе еді ер Үрмәшті туған ана,Ақылын қатарынан етіп дара.Алыпты біздің Үрмәш батыр атын,Біз соны айта келдік анасына.Майданда біздің Үрмәш жауды қырған,Ол неге ер болмасын өзің туған.Кешегі қанды соғыс қырғын жерде,Үрмәшқа қарсы неміс қансыраған.Ақырған айбатына жау шыдамай,Тау толқып, қаһарынан қалтыраған.Қамалға қасарысқан қарсы шауып,Елі үшін ерлікпен беріпті жан.Мерт болды, о дариға елдің ері,Жауыздың дәлдеп атқан бір оғынанҚайғырды бір сен емес, Совет халқы,Қайғыңа бізде ортақпыз қайғылаған.Үрмәштің топырағы торқа болып,&nbsp;Қадірлі халқың болар сенің панаң.Жыламай, жасыңды сүрт, сабырлы бол,Сау болсын кейінгі ұрпақ, бала-шағаң.Тарихта ер еңбегі бос кетпейді,&nbsp;Сиямен атын жазар алтындаған.Ерлердің қаза тапқан даңқы артып,Бірге мың шолпан туар жарқыраған.Жақсының аты өлмейді, өзі өледі,Қабіріне гүлдер жайнап, жағылар шам.Деп келдім, ана сені жұбатайын,Жолдасы Үрмәштің мен бір балаң.Ұлы Отан соғысындағы майдангерлер хаты – үлкен күшке ие құжаттар. Оқ тескен әрбір хаттың жолдарынан соғыстың демі, окоптағы қиыншылыққа толы күндер, солдаттың нәзік жүрегі мен Жеңіске деген сенімділігі сезіледі.Фото: baq.kz

Майдангерлер хаты – үлкен күшке ие құжаттар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Отан дегенде көзге ең алдымен не елестейді? Алдымен, кең байтақ атамекен. Дархан дала төсінде тай-құлындай тебісе өскен бала мен бар мейірімін бойына дарытқан әке-шеше. Бейбітшілік. Көк аспанда еркін қалықтаған қыран, желмен желбірейтұғын көк байрақ. Иә, тәуелсіз елдің болашақ ұрпағы осындай тыныштықта бейбіт өмір сүруде. Әсілінде, бізге бұл оңай жолмен келген жоқ. Отан үшін отқа түсіп, кеудесін оққа тосқан ата-бабаларымыз «Қой үстінде бозторғай жұмыртқалаған» заманды аңсады, армандады. Оңайлықпен келмеген бейбіт күн бақ болып басымызға қонды.1991 жыл, 25 қазан. Қазақ КСР мемлекеттік Қорғаныс комитеті құрылды. Одан соң республиканың қорғаныс мәселелерін толық түрде жеке шешуге көшу үшін қорғаныс комитеті Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі болып қайта құрылды. 1992 жыл, 7 мамыр. Президент жарлыққа қол қойды. Қазақстан аумағында орналасқан қарулы күштер мүліктерімен қоса, республиканың қарауына өтті. Иә, дәл осы күн Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінің құрылған күні, 7 мамыр – Отан қорғаушылар күні деген тарихи датаға енді. Қазір Қазақстан өз азаматтарының әскери қызмет атқаруының жағдайы мен тәртібін анықтайды, өз аумағында әскердің, қару-жарақтың және техниканың орналасу мәселесін шешеді. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріне жалпы, мақсаттағы күштер, әуе-қорғаныс күштері, мемлекеттік шекараны қорғау күштері және ұлттық гвардия мен ішкі әскерлер кіреді. Өз кезегіне қарай, қарулы күштер түрлі бөлімдерден және әр түрлі құрама мен арнайы әскерлерден тұрады.«Отан қорғаушылар күні» дегенде көз алдымызға не келеді? Алдымен, форма киген сарбаздар, әскер, қорғаныс істері қызметкерлері ойға оралады. Дегенмен ел қорғаны болу иыққа таққан шенге не қаз-қатар сап түзеген әскерге байланысты емес. Бастысы – Отанына адал, елін, жерін сүйген нағыз патриот болу. Жігіт әскерге барып-келсе арқадан қағып, нағыз өмірге шыңдалып келдің дейміз. Әрине, батылдыққа үйретіп, айбыныңды асыратын да сол – әскер. Ол – елім деген жас жалыннан құралады. Ал, осындай, жалынды жастардың басын біріктіріп, Отан қорғау ісіне шынықтыруға әскерге аттандыратын аудандық Қорғаныс істері жөніндегі бөлім бар.Мұнда жұмылдыру, азаматтарды мерзімдік әскери қызметке жіберу, келісім-шарт бойынша әскери қызметке тағайындау, әскери-оқу орындарына қабылдауға құжаттар дайындап, тілек білдірген түлектердің оқуға түсуіне қолдау білдіру, соларға үгіт-насихат жүргізіліп отырады. Әрі әскерге шақырылушылар мен әскери міндеттілерді есепке алумен, запастағы офицерлердің есебін жүргізумен айналысып, жиындар өткізеді. Жалпы, аудандық бөлім облыс көлемінде алдыңғы шептен көрінуде. Жылына екі мәрте әскерге шақырылым ұйымдастырылатын болса, сол науқанда бірнеше бала әскерге аттандырылуда. Ал, әскерге барғысы келмейтін жігіттерге ұдайы насихат жұмысы жүргізіліп, рейдтер өтеді. Оған аудандық білім, ішкі саясат бөлімдері мен кент, ауылдық округ әкімшіліктері қолдау көрсетеді. Онымен қоса, Ауған, Тәжік-Ауған соғыстарының ардагерлері, Чернобыль, Невада-Семей ардагерлері, жалпы қоғам болып жастардың Отан алдындағы борышын өтеуге баруға үлесін қосып келеді.Иә, «Ер ел үшін туады, ел үшін өледі». Халықтың ұлы болу – әрбір ер азаматтың арманы болуы керек. Ал, Отан алдындағы азаматтық борышын өтеу – нағыз қайсарлықтың көрінісі болып қала бермек.Бұл соғыс кімді аяды дейсіз? Біреуді жалғызынан айырып, біреуді жапан түзде оққа ұшырды. Бірін әкесінен, бірін бауырынан ажыратты. Бірін зар илетіп, бірін мүгедек етті бұл соғыс. Азаннан қара түнге дейін ұлын күткен ана, қара қағазын қолына қысып, жолын тосып, зар жылады. Бүгінгі ұрпақ мұны көзбен көрмесе де талайын жылатқан жаңғырық әлі құлақ түбінде тұрғандай. Иә, жер бетіне шығыны мен орны толмас қасіретін әкелген Ұлы Отан соғысының Жеңіспен аяқталғанына – 79 жыл. Ешкім, ешқашан ұмытылмайды.9 мамыр – Ұлы Жеңіс мерекесі. Бейбіт аспан аясында көк байрағымыздың желбірейтін, халқымыздың жасампаз айбынын көрсететін күн. Бұл – батырлық пен батылдықтың, жанқиярлық пен жүректіліктің мерекесі. Тұтқиылдан дұшпан қарсылығына ұшырап, жау күшінен әлдеқайда әлсіз әскердің төрт жыл дегенде бес қаруын асынып, жеңіске жетуі – халқымыздың бойындағы қайсарлықтың белгісі еді. Ұлы даланың ұлдары соғыс майданында намысты қолдан бермеді. Жау шебіне атой салған 500-ден аса қазақстандық жерлесіміз Кеңес Одағының Батыры атағын алса, олардың 96-сы өз ұлтымыздан болғанын есімізден қалай шығармақпыз. Бауыржан Момышұлы, Талғат Бигельдинов, Әлия Молдағұлова, Мәншүк Мәметованы ұмыту мүмкін емес. Майданға алынған 1 миллион 200 мың қазақстандық аттанды. Ал, өзгелермен қатар, жойқын қақтығысқа аттанған – 10 500 қазалылықтың, 5 мыңы ғана елге аман оралған.Қазақ соғыс кезінде сталиндік қуғын-сүргінге тап болған талай ұлт пен ұлысқа құшағын ашып, талайына пана болды. Жеңісті жақындатуда соғыс шебінде кескілескен ұрыс жүріп жатса, тылда да жанкешті еңбек майданы жүріп жатты. Жыр алыбы Жамбылдың «Ленинградтық өренім» атты өлеңін бүкіл Кеңес одағы жатқа айтты. Барлық радиолакацияда күніне бірнеше мәрте қайталанды. Рух берді, демеу болды, дем берді.Естеліктер, қуаныш, сағыныш. Мұндайда сұрапыл соғысты есіне қайта түсірген аталарға қарап тағы мұңаямыз. Басынан не өтпеді десеңші. Сондағы батыр әкелердің соғысқа қатысқаны – ұрпағының, яки біздің бейбітшілікте өмір сүруімізді қалағаны еді. Осылайша олар аттың жалында, түйенің қомында жүріп бізге бейбіт өмірді сыйлады. Уақыт өткен сайын Ұлы Жеңістің маңызы артып келеді. Ал бізге нағыз патриоттықтың үлгісін көрсеткен аталардың қатары сиреп кеткен. «Біздің көрген соғысты сендерге Алла көрсетпесін» дейтін олар. Майдан мен тылдың біртұтас қимыл-әрекеті сол Ұлы Жеңісті әкелді де. Зұлмат жылдың ізі өшкен жоқ әлі. Соғыс өртінің шарпуы тимеген шаңырақ жоқ шығар, сірә? «Майдан», «тыл» деген атау ғана. Әйтпесе, бірі – мылтықты, бірі – мылтықсыз. Екеуі де жанкешті шайқас болатын. «Тылдағы еңбек болмаса, майданда жеңіс те болмас еді» деген еді Бауыржан Момышұлы. Сол еңбекпен біте қайнасып, талмай-тынбай қызмет еткен тыл ардагерлері қазір арамызда бар. Өкініштісі олардың да арасы сиреп бара жатқаны. Уақытқа кім тоқтау болар дейсіз?Ер азаматты оқ, бала-шағаны жоқ қинаған заман еді ол кезде. Қаншама адам қорғансыз, асыраушысыз қалды. Талай тарлан, небір боздақ құрбан болды. Талай жесір көзінің жасын бұлады, талай бала «әкешім» деп жылады. Бір кездері айдарынан жел ескен ер-азаматтар ауылы ақжаулықтылар ауылына, жайнаңдаған жастар мекені қариялар мекеніне айналған сол бір қасіретті шақты ойға алсаң жүрегің сыздайды. Иә, сұрапыл соғыста қаншама адам қыршыннан қиылды. Олар Отан үшін өз жанын пида етті. Ал олардың әрқайсысының анасы, баласы, сүйген жары, үлкен арманы бар еді. Алайда олар елге қауіп төнгенде оның барлығын құрбан етті. Бұл – шынайы ерлік болатын. Отан үшін отқа түсіп, өскелең ұрпаққа Жеңіс сыйлаған әрбір ардагерге бүгінде ұрпақтары тағзыметеді....Ресей мен Украина арасындағы дау ушығып, соғыстың қызыл алаңына айналды. Палестина мен Израиль ше? Көркем қалалардың тас-талқаны шығып, бейбіт тұрғындар қаза табуда. Қазіргі бұл соғыстың зардабы бір емес бірнеше елге тиіп, бірнеше компаниялардың қызметі тоқтады. Арадағы алауыздықтан біздің елдің адамдарының ойы да екіге бөлінді. Ой сан-саққа кеткен талайы соғыстың оңай емесін ұқты. Жанын шүберекке түйіп, бейбіт заманда бейбіт адамның оққа ұшқанын көру, есту кімге де болмасын ауыр. Әлемде соғыс болмасыншы...

Елдікке жеткізген ерлікті ешкім ұмытпайды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Әлемді дүр сілкіндірген екінші дүниежүзілік соғыстың қасіреті мен Ұлы Жеңістің қасиетін, батыр аталарымыз бен апаларымыздың ерлігін ешкім де, ешқашанда ұмытпақ емес. 9 мамыр – Жеңіс күні. Бұл мереке әлемді тыныштықта тербететін бейбітшілік пен ынтымақтастықтың әрқашан жеңетінін дәлелдеді. 1418 күнге созылған сұрапыл соғыста Отанын қорғаған қаһарман жауынгерлердің айбыны мен тылдағы жеңісті жақындатқан жұмысшылардың ерлік еңбектері біздің санадан мәңгі өшпейді.Елу миллионнан астам өмірді жалмаған екінші дүниежүзілік соғыс әр қазақ отбасы үшін орны толмас қайғы-қасірет әкелді. Аяқ астынан басталған әділетсіз арпалысқа Қазақстаннан екі миллионға жуық түрлі ұлт өкілдері әскер қатарына шақырылды. Майдан даласынан – 394 мың қазақ боздағы қайтпай қалды. Бірінің әкесі, бірінің ағасы қаза тапты. Қаншама көкөрім боздақтардың қыршын жасы қиылды. Қауызын ашпай, көктей қырқылған жандардың қатарында – 10 500-ден аса қазалылық жерлесіміз бар. Отан қорғауға Қазалыдан аттанғандардың – 5 мыңдайы ғана жаралы, әрі науқас күйінде елге оралды.Еркіндік пен қатыгездік тайталасқан айқаста ерен ерлік танытқан қазалылық алты азамат Үрмәш Түктібаев, Геннадий Шляпин, Яков Михайлюк, Владимир Счастнов, Мақаш Балмағамбетов, Біліс Нұрпейісов Кеңес Одағының батыры атанды.Бүгінде қан майданнан оқ пен оттың арасынан аман қалып, туған жерге табаны тиген Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің қатары жыл санап азайып кетті. Қазір арамызда қалғаны – Тілеуберген Тобаберген ғана.Адамзат тарихына «Ұлы Отан соғысы» деген атпен қалған жойқын қақтығысқа аттанған сол бір сұрапыл сәттер куәгері Тілеуберген Тобабергенов атамыз. Мерейлі мереке қарсаңында ерлік пен өрліктің өшпес өнегесіне айналған майдангердің шаңырағына ат басын бұрдық.«Отан» деген қасиетті сөздің қадірін қастер тұтатын, Әйтеке би кентінің тұрғыны Тілеуберген Тобабергеновтің жастық шағының от пен оқтың ортасында өткеніне ешқашан өкінген емес. «Тәубе» деуден таймайды.Қазалы ауданының №2 ауылдық кеңесіне қарасты Жамбыл колхозында дүниеге келген кейіпкеріміз Тобаберген мен Рыскүлдің тұңғышы болып өмір есігін ашады.Колхозда әкесі егінші, анасы сауыншы болып, жер емген ата-анадан тәлім-тәрбие алып өскен ұл еңбекке ерте араласады. Бұғанасы қатпай жатып, колхоздың түрлі жұмыстарына қолқабыс етеді. Отбасында да соңынан ерген бауырларына қамқор болып, жастайынан жауапкершілік жүгін сезініп өседі.«Ел санасына төңкеріс енгізген «Соғыс» атты салқын сөзді естіген жұртта ес қалмады. Бірі әлі не болғанын түсіп үлгермесе, бірі жағдайға мойынсұнып, жанын шүберекке түюде. «Ер басында күн туса, Етігімен су кешер» дегендей, тез байламға келуіме тура келді. Бойда бұла күш, жастық жігер сынға түсуге дайын болса да, алдымнан қандай қиындықтың күтіп тұрғанын топшылай алдым деу қиын», – дейді соғыс куәгері сол сәттен сыр тартып. Әскери комиссариатқа өзі сұранып барған бозбаланы шығарып салып тұрған әке: «Балам, ел көргенді, бірге көресің! Сенің бабаларың жаудан қайтпаған. Алла жолыңды оңғарып, аман-есен орал!» – дейді жігерін жанып. Көз жасын орамалының ұшымен білдірмей сүртіп тұрған ана іштей егіліп тұрса да, көзі күлімдеп: «Қыдыр атаң қорғанышың болсын!» – дегенді әрең айтып, қол бұлғап қала береді. Өскен ортасынан бұрын-соңды ұзап көрмеген Тілеуберген ұшқан ұяның неге туған жер аталатынын терең ұғына түсті.Тіркеспелі ағаш вагондардарды жетелеген пойыз бірнеше күн жүріп, Шығыстағы Өзбекстанның астанасына әкеледі. Тәшкент маңындағы Шыршық стансасына жеткізілген жігіттер қаруды пайдалану, жедел әрекет жасау сынды әскери ұрыс-қимылдарға машықтанады. Бір айдан соң эшелонға тиеліп, Мәскеу іргесіндегі Смоленск қаласына жеткізіледі.«Әскери дайындық, аңшылық мүлдем бөлек дүние. Алғашқы әсер туралы айтуға әлі қиналамын. Көрмеген адамға айтып жеткізу қиын. Сезіну бір бөлек. Ойлануға, қорғануға, пысықтауға уақыт тапшы. Табандылық пен ұстамдылық, қобалжымау маңызды», – дейді майдангер.150-ші зеңбіректі атқыштар полкі құрамына енеді. Атқыштар ұрыс даласындағы үнемі алғы шептен табылатын негізгі тактикалық күш.Араға жыл салып, 291-атқыштар полкі құрамына қосылып, Польша, Чехословакия, Белорусьті жау қоршауынан босату үшін қауырт қақтығысқа кіріседі. Стратегиялық маңызды шаһарларды қорғауда тойтарыс береді. Бірбеткей, намысқой жігіт жаумен бетпе-бет келіп, қиын тапсырмаларды орындауда қаруластары арасында дараланады.1943 жылы Кенигсберг қаласына келеді. Тәжірибелі мергендер майданның бұл жерінде де, қанқұйлы шайқасқа түседі. Қоршауды бұзып, мыңнан астам фашистің көзін жояды. Қаруластарының қатары азайғанына қарамай, командир бұйрығымен аз күш алға ұмтыла түседі. Сол сәтте снаряд жарқыншағы тиіп, жауырынан қатты жарақаттанады. Үш ай әскери госпитальда емделгенімен, отты күннен қалған ойық жанға емес, тәнге терең салынған таңба әлі тұр.Соғыс әлі жүріп жатыр. Күш азайған. «Қолға қару алуға жараймын, қалғанын пешенемнен көрермін» деген Тілеуберген Калининградты жаудан азат етуге атсалысады. Атақшы маршал Г.Жуков басшылық ететін 158 гвардиялық полкінің 28-автомат ротасы сапында кескілескен күндерді басқыншылар аяғын бастырмау үшін жанталасады. Бұл кезеңде де, қолынан жарақаттанады.Рахымжан Қошқарбаев Рейхстагқа Жеңіс туын тіккен айтулы күнді қатардағы жауынгер дәл сол Берлинде қарсы алды. Бас қолбасшы И.В.Сталиннің Алғыс хаты, омырауында жарқыраған «Кинигсверг қаласын азат еткені үшін», «Германияны жеңгені үшін», «Ерен еңбегі үшін» медальдары ерлікке лайықты құрмет белгісі.Азаттық жолында жан аямай шайқасып, Жеңісті жақындатуға үлкен үлесін қосқан ер соғыс біткен соң неміс-фашист тұтқындарын күзетуге қалдырылады. Екі жылдан соң елге оралады. Ата-ана, тілеулестің тілегі орындалды. Қиналғанда жақындарының Тілеуберген деп ат қойғанын тұмар етіп, өзін қамшылай түсіп, аман қалуына Алланың бір белгісі деп топшылайтын.Елге келісімен қазіргі теміржол бойындағы әскерилендірілген күзет мекемесіне күзетші болып орналасады. Осы орында он жыл нәтижелі жұмыс істейді. 1958 жылы аудандағы белді құрылыс мекемесі «ПМК-86»-ға ауысады. Ауыр техникаларды тізгіндеп, зейнетке шыққанша тер төгедіҒасырға жуық ғұмыр кешкен қазалылық соғыстың соңғы сарбазы шеруге шығып, мерекелік шараға бармаса да, әлі тың. Оның сырын қызы – Марал Дүзбай ауыр еңбек пен белсенді азаматтық ұстанымынан таймағанымен байланыстырады. Қадірменді қария кездесуімізде елді жақсылыққа білім, тәртіп, еңбек жеткізетінін айтты. Сондай-ақ, бейбітшілік – басты байлық, Тәуелсіздік – төл тұмарларың болуы керек дегенді де, санамызға зерделеді.

Тілеуберген Тобаберген: Тәуелсіздік – төл тұмарың болуы керек

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; Қазалы ауданының тұрғыны Жеткербай Махамбет тұрақты оқырмандарына өзінің жастық шағындағы естелігімен бөлісті. Ол ел мен жер және отан алдындағы кеудесін кере мақтанышпен өткерген әскердегі қилы да, әсерлі сәтін айтып берді. Соңына дейін мән бере оқып шықсаңыз, біраз ойға шомдыратын дүние бар. Бәлкім ол кездің керемет шағы шығар.Ақсақалдың айтуынша, адамның өмірінің белгіленген мөлшері жоқ. Оның бағасы жасаған жасымен емес, еңбегімен, қоғамға адамдарға тигізген пайдасымен, отанға деген сүйіспеншілігі, соңында қалған ұрпағының бойына сіңірген үлгі-өнегесімен өлшенеді.Жас ұрпақ мектеп қабырғасында жүргенде өз денсаулығының мықты болуына көңіл бөліп, спортпен шұғылданып, алғашқы әскери өнерге ден қойса, азаматтық парызын өтеуге барғанда қиналмай, қорықпай, айналасындағылардың қай-қайсысымен де, тез тілтабысып кететін болады. Өйткені, ол өзіне сенімді екенін көрсетеді. Адал адам отбасына, әулетіне, қызметіне, жеріне, еліне, Отанына адал болуы керек.<blockquote>– Мен әскери борышымды өтеуге үш жыл кейін бардым. 1966 жылы, №70 кәсіптік-техникалық училищесінде еңбек шебері болып жүріп, азаматтық борышымды өтеуге 25 желтоқсанда армия қатарына шақырылдым. 1967 жылы №7 Алматы-Москва поезында жаңа жылды жолда қарсы алдық. Бізді әскери теңіз флотының капитаны бастап, Солтүстік мұзды мұхитына Мурманск облысының Севедоморск қаласына алып келді. Бұл жерде дәрігерлік тексеруден өткізіп, көбісін жағадағы әскери жасақтарға жіберді. Біздер Қазақстаннан барған қазақ балалары сынақтан сүрінбей өтіп, әскери формамызды киіп сол жердегі корабльдерге бөліндік. Төрт жігітпіз. Қазалыдан екеу, Қызылорда және Шиеліден. Мина таситын корабльге келдік. Корабльде бір ай оқып, корабльдің құрылысы, әскери флот жарғысын жаттап, емтихан тапсырдық. Корабльдің командирі Борис Апушкин келіп, бізбен танысып, оңболсын айтып, жағдайымызды сұрап жатыр. Біз кірген корабльде он бір ұлт өкілі болды. Басқарып жүрген аға сержанттар, старшиналармен танысып, бір үйдің баласындай тату-тәтті әскери міндетімізді абыроймен атқаруға кірістік, – дейді қазалылық Жеткербай Махамбет.</blockquote>Жауынгерлік достықтағы басты нәрсе – өзара түсіністік, адамның адамгершілігін құрметтеп, сыйлай білу, жолдасының іс-әрекетін мадақтап, көтере білуге ұмтылу, қасиеті болса, тіке айтып, тоқтата білу, сөйтіп, өзің де, қаһармандық іс жасауға құлшыну болмақ. Әскери қатарында жүргенде адамның барлық қасиеті сынға түседі. Егер, елде жүргенде адамның кейбір ерекшеліктері байқалмаса, ол азаматтық парызын өтеу үстінде ашылады. Әскердегі адамның психологиясын қилы, жеке және қоғамдық өмірде адал қасиеттеріне әскери кезең әсер етпей қоймайды. Азамат әскери борышын өтеп жүріп, соғыс әдіс-тәсілдерін, қолдағы қаруларды қалай пайдалану, нысанаға дәл тию, дұшпанды одан бұрын жайрату, өлу үшін емес өмір сүру үшін машықтанады. Жастарға әскери комиссарияттан шақыру қағазын алып келген сәтте-ақ қорқыныш сезім пайда болады. Бұл қорқыныш парыз сезімінің күресі. Ал, парыз адамгершілік сезімі. Намыс, ар-ұят адамды кез келген опасыз сәтте қорғайды. Өлімнен ұят күшті. Адам өзінің ар-намысын және азаматтық абыройын қорғай отырып, ең ұлы сезім азаматтық парызын орындау үшін ата-ана, ағайын-туыстардың да қауіпсіз болуын ойлап, саналы түрде өз басын қауіп-қатерге тігуге мәжбүр болады.<blockquote>– 1967 жылы Солтүстік мұзды мұхиттан үш корабль, ортамызда басшы корабліміз бар. қақ теңізге жол тарттық. Қыстың кезі. Ашулы арыстандай ақ көбігін аспанға атып, долданып жатыр. Неше түрлі жыртқыш балықтар, акула, қос аяқ, касаткалар ауыздарын ашып, корабльді айнала жүзіп жүр. Біздер қару-жарағымызды сайлап, артиреллияларды дайындап келеміз. Біздің мақсатымыз – шетелдің корабльдерін біздің шекарамызға жібермеу. Мұзды мұхиттың бір аралына жақындағанда алыстан мұз таулары көрінді. Судың бетінде екі қабатты үйдей үсті толған шағалалар және теңізде жүзетін бөтен құстар. Сөйтіп, екі күнде солтүстік мұзды мұхит северное теңіздері артта қалып, Норвегия теңізі жағалауында келеміз. Биік ұштары біздей таулар көрінді. Тау етегінде түзу, қалың өскен қарағайлар менмұндалап көз тартады. Осы қалпымызбен аман-есен Атлант мұхитына келіп жеттік. Бұл жерде командиріміз дабыл қағып, «Абай болыңыздар! Ретсіз палубаға шықпаңыздар, дауыл соғатын жер» деп ескертіп жатқанмен біздің басымызға мұхит беті теп-тегіс айнадай жарқырап жатыр. Суда дельфиндер ойнап, балықтар секіріп, киттер тобымен төбесінен су атқылап жүзіп жатты. Жақындағаннан алып құйрықтарын салп еткізіп, сүңгіп кетеді де, 50-60 метр жерден қайта шығады. Енді жоспарымызда Жерорта бейтарап теңізі. Бұл жерде американдық вертолет, самолет қонатын үлкен кеме жүріп өтті. Германияның мина таситын торпедасы бар кемелері мен катерлері жүрген. Соған кездестік. Олар туын түсіріп, белгі беріп, сәлемдесіп жатыр. Бізде сәлемдесіп өттік. Біздің командиріміз ағылшынша сөйлеп, жарыс ұйымдастыратын болдық. Ортаға бензин құйған бөшкені тастап, соны екі жақтан ататын болдық. Үш рет айналып ату кезінде біздің зенит артериясының матростары бірінші тигізіп, бөшкені жарды. Жеңіс біздікі. Содан кейін жылдамдыққа басып, жарыс ұйымдастырдық. Бұл жарыста да, біз көш ілгері болдық. Кемелер бір-біріне белгі беру арқылы тарастық. Жерорта теңізінен Қара теңізге жеткенше, тағы қос теңізден өттік. Бұл жерлерде гректер билеген жер екен. Енді Босфор бұғазына келіп, Стамбул қаласынан өтіп, Қара теңізге бет алдық. Стамбул қаласының жағасында әскери жасақтар орналасқан. Осман империясынан қалған қорғандар, темір қоқыстар, тастан қаланған үйлер, София мешіті көрінеді. Біздер кемеде қатар-қатар тұрып, өтудеміз. Алдымызда Қара теңіз. Кемеміз барлығымызды радио арқылы бір айдың ішінде екі мұхит, жеті теңізден жер шарының экваторынан аман-есен өтіп, өз елімізге келеміз деп құттықтап жатыр. Бізде бір-бірімізді құттықтап мәзбіз. Ел тұтас дүние – оның қадірі зор. Туған жердің құдыреті ел тағдырымен байланысты және ел мен жерге деген адал махаббатын, өшпес сағынышын, асыл қасиетін шалғайда ел ішінен шығып, қиырға қара үзіп кетіп, алыста жүргендер ғана айрықша анық сезеді. Қадір-құнын жетік біледі. Сондай қашықта жүрсекте, Отанға деген сүйіспеншілігіміз артпаса, кеміген емес. Әскери теңіз флотының ортаңғы Севастополь қаласына келіп тұрақтап, әскери борышымызды жалғастырып, енді кемені жөндеу мақсатында келесі қаладағы кеме жөндейтін зауытқа келіп тұрдық. Сол жерде арнайы құрылғы көмегімен кемені көтеріп, матростарды бөтен кемеге жіберіп, тек қана, оны жөндейтін адамдарды алып қалдық, – дейді Жеткербай Махамбет.</blockquote>Қазалылық қарияның естелігін оқып отырып, оның бүгінгі жастардың әрекетіне қынжылатыны байқалады. Сол себептен де болар, ол осы бір естелігін жария етуді жөн көрді. Әрбір ер азамат өз Отанын туған жерін, отбасын қорғауға құлшынысын оятқысы келгені құптарлық іс. Осы қарт кісінің жан-дүниесін ақтара жеткізген ойынан кейін жастардың әскерге баруға деген ойы оңалар деген сенім бар.<blockquote>– Ол кезде кемедегі зенит артериясының аға сержантының қасында өз командам бар. Жөндеу жұмысына кірісіп кеттік. Әскери қызмет соңында жоғарғы орталық штатта үш айлық партия мектебі ашылып, мені соған оқуға жіберді. Оны бітіргеннен кейін партия қатарына өтіп, коммунист болып ауылға оралдым. Менің айтарым, бойында барлық абзал қасиеттері бар адамды тәрбиелеу әскерге алынғанға дейінгі кезеңде жүргізілетін тәрбие жұмысы болуы тиіс. Қазақ халқы "ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілерсің" дейді. Балаға адамның азаматтық, бойындағы барлық жақсы қасиеттері ананың ақ сүтімен бірге берілуі қажет. Сонда ғана, Отанын, өз елін, жерін қорғайтын патриот шықпақ, – деп ойын тәмамдады Жеткербай Махамбет.</blockquote>Ел тыныш болып, аспанымызда көк байрағымыз желбірегені қандай керемет көрініс десеңізші.

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Руханият