<a href="https://kyzylorda-news.kz/date/2020/08/12/">Kyzylorda-news.kz.</a> Тәуелсіз ел болып, іргеміз нығая бастаған шақта халқымыздың болашағы үшін ұлттық тұтастығымызды сақтап қалу мәселесі туындады. Қазақстанның кең байтақ территориясы ежелгі Тұран даласын мекендеген түркі халықтары IX-ғасырдың басында ислам дінін қабылдады.
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; Қазақ даласына ислам діні келгенге дейін де ата-бабаларымыз яғни көнедегі түркілердің діни дүниетанымы монотейстік (бірқұдайлық) бағытта болды. Тәңір ұғымы сонау Күлтегін жырынан (684-731) бастау алады.
«Биікте көк тәңірі,
Төменде қара жер жаралғанда,
Екеуінің ортасында адам баласы жаралған»
деген жолдары түркілердің бір Аллаға сиынғандығын білдіреді. Исламның қазақ жерінде тез таралуының басты себебі де жалғыз Тәңір мен Алла ұғымдарының ұқсастығынан болса керек. Ислам дінінің келуімен Аллаға құлшылық ететін мешіттер мен қатар бала оқытатын медреселер салына бастады. Одан сауат ашқан шәкірттер арасынан кейіннен елге танымал болған атақты сопы, имам, ишан, ахун&nbsp; сонымен қатар елге белгілі ақын, шайыр, жырау-термешілерде көптеп шықты. Олар Алланың сөзі құран мен пайғамбар хадистерін, шариғаттың амалдарын жырға қосып, халықтың жүрегіне көркем сөзбен жыр жеткізе білді. Мысал келтірсек Қарахан дәуірінде өмір сүрген Жүсіп Баласағұн (XI-ғ) 6 мың 520 жолдан тұратын &nbsp;«Құтты білік» еңбегін:
«Алла атымен бастадым сөз әлібін,
Жарылқаған жаратқан бір тәңірім» деп бастайды. Сол кезеңнің ойшыл кемеңгері Махмуд Қашқари болса өзінің «Диуани-лұғат-ат-Турк» еңбегін: «Иа, Алла көп мінәжат етем саған.
Рахметіңді үміт етіп мен аңсағам.
Дәріптеуге өзіңді тіл жете ме,&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
Тіл өнерін төгейін, жар бол маған.
&nbsp;Ұшқан құс жүгірген аң барлығы да,
&nbsp;Паш етер сені «бар» деп жөн бар соған!»деп бастайды. Одан берідегі бүкіл түркі жұртына әйгілі Қожа Ахмет Яссауи бабамыз да «Диуани хикмет» еңбегінде:
«Менің хикметтерім&nbsp; Алладан пәрмен,
Оқып ұққанға мағынасы бар құран.
Сүндет емес кәпір болса да, берме азар,
Көңілі қатты діл азардан Құдай безер
Ондай Құлға Құдайдың жазасы даяр,
Даналардан бұл сөзді естіп айттым міне.»-деген. Сүлеймен Бақырғани бұл дүниенің барлық бақ-дәулетінен де, атақ дәрежесінен де, ең жоғары киелі нәрсе – Алла жаратқан адамның ішкі жан дүниесі, «Құдайдың құлы болған» пенделердің биік мәртебесі деп біледі:
«Нәпсім айтты : бұл бес күндік өмірде,
Бәрін істе, не ой келсе көңілге.
Гүлстанның аралап қал бағын да,
Жеміс жинап пісіп тұрған шағында.
Рухым айтты: шариғаттың жолын бақ,
Ілімменен тариқаттың жолын тап.
Таңсәріде оянуды ұғынғын,
Он бесіңде жайнамазға жығылып.»
Қазақтың ұлы ағартушысы Ыбырай Алтынсарин де:
&nbsp;«Бір Аллаға сыйынып,&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;
Кел балар оқылық!» деп қазақ балаларын білімге шақырған еді. Қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының да имандылыққа шақырған өсиет өлеңдері ұшан теңіз.
«Кеше бала ең&nbsp; келдің ғой талай жасқа,
Көз жетті бір қалыпта тұра алмасқа.
Адамды сүй, Алланың&nbsp; хикметін сез,
Не қызық бар өмірде бұдан басқа?»-деп көкірегінде&nbsp; сәулесі бар&nbsp; жанға ой тастайды. Тіпті кешегі қылышынан&nbsp; қан&nbsp; тамған, «Құдай жоқ, дін апиын» деп ұрандатқан кеңестік дәуірде де&nbsp; Мұқағали атамыз:
«Дін&nbsp; ғылымның атасы,
Ғылым діннің баласы.
Қол қусырып Құдайға,
Ғылым мен дін бірге бар» &nbsp;
деп жасқанбай&nbsp; айтып кетті. Мұндай мысалдарды тізе берсек көптеп келтіруге болады. Иә, егемендік алғаннан бері қазақ&nbsp; халқының сана-сезімі, шынайы тарихы, діні мен ділі туралы зерттеулер қайта жаңғыртылуда. Кеңес кезеңінде репресияға ұшыраған әдебиетіміз қайта&nbsp; оралып&nbsp; жаңаша&nbsp; зерттеуді&nbsp; қажет етеді. Бүгінде «қазақта дін болмаған» деп ел ішіне ылаң салып жүрген деструктивті діни ағымдардың өкілдеріне ұлы ақындарымыздың осы жырлары бұлтартпас дәлел екені сөзсіз. Осы орайда ғасырлар қойнауынан бастау&nbsp; алатын&nbsp; рухани, әдеби, мәдени&nbsp; мұраларымызды&nbsp; дәріптеп, жас ұрпақтың санасына сәуле құя алсақ, онда олардың адаспасы анық.
Арыстанбек БАЙҚАБЫЛОВ,
Облыстық ішкі саясат басқармасының
Дін мәселелерін зерттеу орталығының маманы

Қазақ әдебиетіндегі ислам діні

<a href="https://kyzylorda-news.kz/date/2020/08/10/">Kyzylorda-news.kz.</a> Бүгін Ә.Тәжібаев атындағы Қызылорда облыстық әмбебап ғылыми кітапханасының ұйымдастыруымен «Абай мұрасының ұлттық әдебиет пен мәдениеттегі маңыздылығы» тақырыбында республикалық онлайн конференция өтті.
Конференция тарих ғылымдарының кандидаты, шараның модераторы Н.Мыңжастың кіріспе сөзінен басталды. 
Республикалық басқосуда М.Әуезов атындағы «Әдебиет және өнер» институтының бас ғылыми қызметкері, филология ғылымының докторы Гүлжахан Орда, Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің доценті, филология ғылымдарының кандидаты, абайтанушы Марат Бекбосынов, Шәкәрім университетінің кафедра меңгерушісі, филология ғылымдарының кандидаты, абайтанушы Айман Ақтанова, «Өрлеу» ұлттық орталығының кафедра меңгерушісі, философия ғылымдарының докторы Баймырза Қожамберліұлы, Қорқыт ата атындағы мемлекеттік университетінің доценті, филология ғылымдарының кандидаты Айман Айтбаева, профессор, экономика ғылымдарының кандидаты Қазыбай Құдайберген, филология ғылымдарының кандидаты Серікбай Қосанов сынды белгілі ғалымдар ақын мұрасы жайлы тың деректерге негізделген баяндамалар жасады.
<blockquote>
 “Абай – қазақтың ғана емес, адамзаттың ақыны. Ұлы ойшылдың шығармашылық мұрасы, теңдессіз дана ойлары мен шығармалары бүкіл әлемдік қазынаға қосылған алтын қор екені талассыз. 
 Абайға арналған бүгінгі республикалық дәрежедегі ғылыми конференция ақын мұрасын жас ұрпаққа үлгі етуді көздейді. Абай шығармашылығы арқылы біз адамтануға, адами капитал идеясына түбегейлі бет бұрып жатырмыз”, – дейді Нұрлыбек Мыңжас.
</blockquote>
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/3af7cc38-f964-463e-83d9-0df031a1c2c9.jpg" alt="" />

«Абай мұрасының ұлттық әдебиет пен мәдениеттегі маңыздылығы» тақырыбында республикалық онлайн конференция өтті

«Одан асқан бұрын-соңғы заманда қазақ баласында біз білетін ақын болған жоқ».
Ахмет Байтұрсынұлы
1.Абайдың шын есімі –&nbsp;Ибраһим.&nbsp;«Абай»&nbsp;деп әжесі еркелеткен. Анасының есімі – Ұлжан. Ұлжан – Құнанбайдың екінші әйелі;
2. Абай:&nbsp;«Атадан алтау, анадан төртеу едім».&nbsp;Құнанбай қажының 4 әйелі болған. Бәйбішесі Күңкеден – Кұдайберді. Ұлжаннан – Тәңірберді (Тәкежан), Ибраһим, Ысқақ, Оспан. Үшінші әйелі Айғыздан – Халиулла, Ысмағұл туады. Төртіншісі – Нұрғаным. Одан ұрпақ&nbsp;жоқ;
3. Хәкімнің ақын, жазушылықтан бөлек, композиторлық қабілеті де болған. Ол бірқатар өлеңіне әнді өзі жазған. Соның бірегейі –&nbsp;«Көзімнің қарасы»;
4. Ақындық жолына&nbsp;10 жасында&nbsp;түсе бастайды. Ең алғашқы өлеңдерін Көкбайдың&nbsp;атынан жариялаған;
5. Жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы ұлы Абай қазақ, араб, парсы, орыс тілдерін білген. Иран, шағатай (ескі өзбек) тілдерінде жазылған дастан-қиссаларды, ертегілерді оқыған;
6.&nbsp;Ел басқару ісіне&nbsp;13 жасында араласқан;
7. Абайдың алғашқы махаббаты –&nbsp;Тоғжан;
8. Бірінші жары Ділдәға 1860 жылы 15 жасында, екінші әйелі&nbsp;Әйгерімге 30 жасында үйленген. Әмеңгерлік жолмен алған әйелінің есімі – Еркежан. Ол Абайдың інісі – Оспанның қалыңдығы;
9. Ұлы ағартушының 10 баласы болған. Ол небәрі&nbsp;16 жасында&nbsp;әке атанып,&nbsp;36 жасында алғашқы немересін қолына алады. Оның аты – Әубәкір;&nbsp;
10. Саяси қайраткер 21 жасында&nbsp;болыс болып сайланады;
11. Ақынның саяси көзқарасының қалыптасуына ықпал еткен орыс зиялы қауым өкілдері:&nbsp;Е. Михаэлис, А. Леонтьев, С. Гросс, А. Блек, П. Лобановский, Н. Коншин, Н. Долгополов және т.б;
12. Ақын өмірінде&nbsp;176 өлең,&nbsp;«Ескендір», «Масғұт»&nbsp;және&nbsp;«Әзім әңгімесі»&nbsp;поэмалары мен&nbsp;45 қара сөз&nbsp;жазып қалдырған. Сондай-ақ ол&nbsp;шебер аудармашы&nbsp;да болған. М. Лермонтовтың өлеңдерін, А.С. Пушкиннің дастандарын және И.А. Крыловтың мысалдарын қазақ тіліне аударған.
13. Жазушының&nbsp;ғақлиялары (қара сөздері)&nbsp;әлемнің көптеген тілдеріне аударылған. Атап айтсақ, қытай, француз, орыс және т.б. Ал өлеңдері грузин, қарақалпақ, қырғыз, татар, француз, ағылшын, түркмен, ұйғыр тілдеріне аударылған;
14. Ұлы данышпан туралы көптеген мақала, кітаптар жазылып, фильмдер түсірілді. Биыл ақынның туғанына 175 жыл толуына орай арнайы&nbsp;«Abai tv»&nbsp;телеарнасы ашылды;
15. Абай мұрасын алғаш зерттеп бастаған ағартушы ғалымдар мен қайраткерлер:&nbsp;Ә. Бөкейханов, А. Байтұрсынұлы, М. Дулатұлы, М. Әуезов, С. Мұқанов, І. Жансүгіров және т.б.
<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Ruh.kz</a>

Абай Құнанбайұлы туралы 15 дерек

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Абай хакімнің бай мұрасын, оның асқақ тұлғасын биік тұғырға шығару бір күнге байланып қалмайтыны белгілі. Дегенмен, дербес күн белгіленіп, Үкімет тарапынан қаулы қабылдануы бізді тағы бір жаңа белеске көтерді.
Сыр жастары да бұл бастамаға ерекше қолдау танытуда. Атаулы күнге орай облыстық «Жастар ресурстық орталығы» жанындағы Сыр еріктілері фронт-офисінің өкілдері Қосшыңырау ауылдық округіне қарасты Абай ауылының, Абай көшесінде «Birgemiz: Taza Alem» бағыты бойынша сенбілік жұмыстарын ұйымдастырды. Бұдан бөлек, қаймағы бұзылмаған ауылда қайырымдылық акциясының өтуіне мұрындық болды.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.28.30.jpeg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.32.36.jpeg" alt="" />
<blockquote>
 “Көмекке мұқтажға жылылық таныту – ортақ мүдде. Бұл ретте еріктілер осындай атаулы күнде мұқтаж жандарға көмек көрсетуін жалғастырды. Жалпы, бүгінгі мерекеге орай кітапсүйер жастардың шоғырын қалыптастыра білген «Kitap Qurttary» клубымен «Абай жолы» эпопеясы талқыланды. Жастар ерекше жазу стилімен, өзіндік тіл шеберлігімен оқырман қауымға ұсынылған осы бір туындыдан Аба кешкен өмірдің тарихын түсінді. Алдағы уақытта да Bookcrossing форматында Абай Құнанбайұлына қатысты кітаптарды жинақтау жұмыстары жүргізілмек. Абай күні – қазақтың ізгілік пен өркениет өріне басқан тағы да бір қадамы. Бұл күн – жастар арасында біртұтас қазақ баласын бірлікке шақыратын, адамгершілікке үндейтін, қастерлі күнге айналғанын көрсетуде”, – деді орталық директоры Бауыржан Мастеков.
</blockquote>
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.32.35-3.jpeg" alt="" />
Мұнан соң шара қаладағы Абай аллеясында жалғасын тапты. Мұнда тұрғындарға, соның ішінде жастарға ақиық ақынға қатысты тың деректер қамтылған үнпарақшалар таратылды. Танымдық экскурсия да ұйымдастырылды, ол жастарды рухани байытып, сөз зергерінің мұраларымен сусындауына жол ашқаны сөзсіз. Сыр еріктілері фронт-офисінің «Asyl Mura» бағытының үйлестірушісі Әйкерім Әмірханның айтуынша, «Абай сөзі – қазақтың бойтұмары, Абай мұрасы – халықтың ең қасиетті қазынасы». Ұлы ақын еңбектерінің уақыт өткен сайын өзектілігі артып, қоғамдық, рухани әрі мәдени өмірдегі бағыты айқындала береді.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.28.35.jpeg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.28.34.jpeg" alt="" />
<blockquote>
 “Абайды оқыған сайын жаңарып, тазара бересің. Тереңіне бойлаған сайын ойлана түсесің. Мына сұлу дүние есігін ашып, рухани құндылыққа ұмтылғысы келген әрбір адам Абайдың шығармаларымен етене танысу керек. Әсіресе, жастар. Бұл бағытта біз бірқатар шараларды қолға алып отырмыз. Карантин уақытында онлайнның оңтайлылығын пайдалана отырып, әдеби оқуларды ұйымдастыруды да жалғастырамыз. Абай күні – мемлекеттік мәртебесі баршамыздың жүрегімізге ұялап, мәуелі мемлекетке айналуымыздың негізі болатындығы кәміл”, – дейді Ә.Әмірхан.
</blockquote>
Дүниенің кетігіне кірпіш болып қалануды мақсат еткен жастар руханият мерекесіне осылайша атсалысты. Аудан жастары да бұл бастаманы құптап әкетті. Олар дана Абайдың жарық, нұрлы әлемімен сусындаған сайын ғылым, білімге ұмтыла түсеріне сенімді.
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.32.35-2.jpeg" alt="" />
<img src="https://kyzylorda-news.kz/wp-content/uploads/2020/08/whatsapp-image-2020-08-10-at-16.32.35.jpeg" alt="" />

Қызылордалық жастар ұлы Абайды ұлықтады (ФОТО)

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>. Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова сырбойылықтарды Абай күнімен құттықтады.
Қадірлі қызылордалықтар!
Биыл – қазақ халқының ұлы ақыны, ағартушы, ғұлама ойшылы Абай Құнанбаевтың 175 жылдық мерейтойы.
Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың «Абай сөзі – қазақтың бойтұмары. Абай мұрасы – қазақтың ең қасиетті қазынасы»,- деген өнегелі сөзі бар.
Ұлы Абайды ұлықтау арқылы халқымыздың ұлттық қадір-қасиетін, рухани-адамгершілік құндылықтарын, әдебиетіміз бен мәдениетімізді әлемге тағы бір қырынан кеңінен таныта аламыз. 
Өткен жылы мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жарлығымен 2020 жыл Абай Құнанбаевтың 175 жылдық мерейтой жылы болып аталды.
Ел Президенті мерейтой жылына орай Абай шығармаларын оқу эстафетасын кішкентай Ләйлімнен қабылдап, жалғастырды. Бұл челлендж тек Қазақстанды ғана емес, бүкіл әлемді шарлап кетті десе болады. Әлемнің атақты адамдары түрлі тілде оқыған ақын шығармалары Абай кеңістігінің кеңейіп, халықаралық деңгейге шарықтағанын көрсетті. Абайдың мерейтойы ЮНЕСКО көлемінде аталатын болады.
Жақында Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен 10 тамыз – АБАЙ КҮНІ болып жарияланды. Алдағы уақытта бұл күн жыл сайын халықтық мейрам ретінде өткізіледі.
Сонымен бірге, жуырда ақпарат кеңістігіне “Ақыл-ойдың айнасы” деген ұранмен “ABAITV” телеарнасы жол тартқаны белгілі. 
Әдебиет және өнер саласындағы үздік шығармаларға берілетін мемлекеттік сыйлық енді Абай атындағы мемлекеттік сыйлық болып аталды.
Мұның барлығы Абай ақынның ұлылығын дүниежүзіне танытып қана қоймай, кемеңгер ойшыл, ұлы суреткердің уақыт талабын заманынан оза шауып түсінуі, дүниетанымы мен философиялық көзқарастарын тереңінен зерттеп, жаңаша танып-білуімізге жол салары сөзсіз.
Биылғы мерейтойлық жылда көптеген ауқымды ғылыми-танымдық, мәдени-әдеби шаралар жоспарланған еді. Алайда, дүниежүзін дүрліктірген коронавирус шаралардың барлығын онлайн форматта өткізуге мәжбүр етті.
Ауыр індеттер Абай замында да болған. Мұхтар Әуезовтың “Абай жолы” романының “Түн-түнекте” тарауында: “Бұл қалаға жаман науқас келіпті. – Құдай ұрған іш ауруы. – Ар жақ-бер жақтан күнде әлденеше адам өліп жатыр. – Мәлік келгендей. Шыбындай қырылып жатыр. – Аты не дейді? Адам естімеген қу науқас бір. Жұрт қашып жатыр қаладан”,- делінген. Сол кезде халыққа індеттің қаншалықты қауіпті екенін түсіндіру мақсаты тұрды. Әсіресе жаназа рәсімдеріне баса мән беру керек болды. Абай Құнанбайұлы өзі білетін Сармолла есімді молда арқылы “Қаза болған адам үйіне, жаназаға мүмкін қадарынша халық аз жиналсын. Мәйіт шыққан үйге көп адам келіп-кету болмасын. Ол үйде ас ішу, халыққа тағам тараттыру, жетісін, қырқын жасау уақытша тоқталсын! Көп молда, шәкірт, мәзін, қарилер бұдан былай осы махаллада барлық ауырып өлген адамдардың үйлеріне қаптап барып, басқа үйлерге және қаптап жүрулерін тоқтатсын” деген сөзін жеткізді.
Тіпті ол халық арасында бас тазалығын сақтау жөнінде базарларды аралап түсіндірме жұмыстарын жүргізді. Қолды қалай дұрыс шаю керектігіне дейін көрсетті. Алайда оған құлақ аспағандар көп болды. Бірақ Абайды тыңдағандар аман қалды. Осылайша ұлы ойшыл халыққа Cақтану Формуласын көрсетті.
Қымбатты жерлестер!
10 тамыз – Абай күні мерекесі баршаңызға құтты болсын!
Өлді деуге сия ма, ойлаңдаршы, 
Өлмейтұғын артына сөз қалдырған? деген сөзімен өзіне ескерткіш қалап, ұрпағына өшпес өнеге, өлмес білімді асыл мұра етіп қалдырған ұлы Абай әлемі – шексіз әлем.
Абай мұрасы – мәңгілік!

Гүлшара Әбдіқалықова Абай күнімен құттықтады

Kyzylorda-news.kz. Ертең, 10 тамызда елімізде қазақтың ұлы ақыны Абайдың 175 жылдық мерейтойы аталып өтеледі. Мерейтой аясында республика бойынша 100-ден астам шара ұйымдастырылады, деп хабарлайды <a href="https://www.inform.kz/kz/abay-kuni-kalay-atap-otiledi_a3681442">ҚазАқпарат</a>.
Коронавирус індетіне байланысты барлық іс-шара онлайн форматта өтіп жатқаны белгілі. 10 тамыз күні де Хәкім Абай мерейтойы аясындағы республика көлеміндегі бар іс-шара онлайн түрінде ұйымдастырылады.
Сонымен 10 тамызға Семейдегі Абайдың «Жидебай-Бөрілі» мемлекеттік тарихи-мəдени жəне əдеби-мемориалдық қорығы «Хəкім Абай» атты арнайы мəдени бағдарлама дайындап, іс-шаралар легін Qazaqstan ұлттық телеарнасындағы «Таңшолпан» бағдарламасы арқылы тікелей эфирге шығумен бастайды. Осыдан кейін мереке өңірлердегі танымал мəдениет жəне өнер қайраткерлерінің Абай шығармаларын оқуымен жалғасады.
Дəл осы күні Семейдегі «Жидебай-Бөрілі» мемлекеттік тарихи-мəдени жəне əдеби-мемориалдық қорығында «Абай және ХХІ ғасыр: болашақпен сұхбат» атты халықаралық конференция өтеді. Жиынға танымал ғалымдар, абайтанушылар, Ресей Федерациясы Əдебиет академиясының академигі Г. Пряхин, түрлі мəдени жəне ЖОО басшылары қатысады.
Сонымен қоса тəулік бойы интернет арқылы Абай қорық-музейі, «Абай-Шəкəрім» мавзолейіне видеоэкскурсия жасауға, Абай музейіндегі экспонаттар жайлы түрлі бейнебаяндар тамашалауға болады.
Жыл басынан бері ақынның туып-өскен өлкесінде Абай есімімен байланысты тарихи-мəдени мұра нысандарына ғылыми реставрация жұмыстары жүргізіліп жатқанын айта кету керек.
Сонымен қатар 10 тамызда 15:00-де халықаралық деңгейде Абай өлеңдерін халықаралық 8 тілде (француз, ағылшын, араб, испан, қытай, жапон, неміс, итальян тілдерінде) оқуға арналған «Abai world challenge» атты видеомарафон бастау алады. Аталған челленджге Абай шығармашылығын зерттеп жүрген əлемнің түкпір-түкпіріндегі ғалым-зерттеушілер, аудармашы, жазушы, зиялы қауым өкілдері, шет мемлекеттердегі Қазақстан Республикасының Төтенше жəне Өкілетті Елшілері қатысады.
Жалпы 10 тамыз күні республика бойынша 100-ге жуық іс-шара өтеді. Бұл іс-шараның барлығы Мəдениет жəне спорт министрлігінің Facebook, Instagram, Youtube парақшаларында тікелей көрсетіледі.
Сондай-ақ осы күні əлеуметтік бейнебаяндар мен қысқа метражды фильмдерге арналған «Абайдың мұрасы – адамзат қазынасы» атты онлайн-фестиваль басталады.
Əлемдік деңгейдегі ойшыл өз шығармаларында еңбексүйгіштікті, білімге құштарлықты, даналықты, қайырымдылық пен отанға деген махаббатты насихаттаған. Əрі ақын ой мен жүрек тазалығына айрықша мəн берген. Хәкім Абайдың даналығы мен философиялық көзқарасы ғасырлар өтсе де өзінің мəн-маңызы мен өміршеңдігін жоймақ емес.
Біз біртұтас қоғам ретінде ақын шығармаларын тек биыл мерейтой аясында ғана құрметтеп қана қоймай, шығармаларын өзімізді-өзіміз тану жолында айнымас темірқазыққа айналдыруымыз қажет.
Мереке күні елордамыз бен өңірлерде кемеңгер ойшылды еске алу мақсатында гүл шоқтарын қою рəсімі өтеді.

Абай күні қалай атап өтіледі?

Kyzylorda-news.kz. Мектеп бағдарламасына «Абайтану» оқулығы мен хрестоматиясы енгізіледі. Бұл туралы жақында ашылған «Abai tv» телеарнасының <a href="https://qazaqstan.tv/news/129843/">«Сарасөз» бағдарламасына</a> сұхбат берген Мемлекеттік хатшы Қырымбек Көшербаев мәлім етті.
<blockquote>
 «Қазіргі уақытта ол әзірленіп жатыр. Мұнан өзге, Абайдың ғылыми-зертеу орталығы ашылмақ», – деді Қырымбек Көшербаев.
</blockquote>
Мемлекеттік хатшымен болған сұхбаттың толық нұсқасын 10 тамыз – Абай күнінде «Qazaqstan» және «Abai tv» телеарналарынан көре аласыздар.

Мектеп бағдарламасына «Абайтану» оқулығы енгізіледі

<a href="https://kyzylorda-news.kz/date/2020/08/05/">Kyzylorda-news.kz.</a> Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қаулысымен 10 тамыз Абай күні болып белгіленді, деп хабарлады <a href="http://Премьер-Министрі">Премьер-Министрінің</a> ресми сайты. &nbsp;
«Қазақстан Республикасындағы мерекелік күндердің тізбесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 31 қазандағы №689 қаулысына толықтыру енгізу туралы «Қазақстан Республикасындағы мерекелер туралы» 2001 жылғы 13 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының 4-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. «Қазақстан Республикасындағы мерекелік күндердің тізбесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 31 қазандағы № 689 қаулысына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2017 ж., № 53, 343-құжат) мынадай толықтыру енгізілсін:
көрсетілген қаулымен бекітілген Қазақстан Республикасындағы мерекелік күндердің тізбесі:
мынадай мазмұндағы 22-1-тармақпен толықтырылсын:
«22-1. Абай күні – 10 тамыз».
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі А. Мамин

Қазақстанда 10 тамыз Абай күні болып белгіленді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Құрбан айт – мұсылмандардың ұлы екі мерекесінің бірі. Исламдағы айттар (мерекелер) үлкен ерекше мән-мағынаға ие. Мәселен, Ораза айт Рамазан айында бір ай бойы ұсталған оразадан кейін келсе, Құрбан айт Зұл-хижжа айының қасиетті алғашқы он күндігінде жетеді. Бес парыздың бірі болған қажылық та осы күндері басталады.
Бұл күндер жылдың ең қасиетті күндері болғандықтан, онда жасалған ізгі амалдардың жеке тұлға және қоғам үшін көптеген ерекшеліктері мен игі әсерлері бар. Мәселен, құрбандық шалушылар құрбандық етін және одан басқа азық-түлік тарату арқылы жақындары, көршілері, соның ішінде мұқтаж жандарға қуаныш сыйлап, пайдасын тигізеді.
Құрбан айттың құрметіне жайылған дастархан қоғам мүшелері арасында туыстық, көршілік, достық және әріптестік қарым-қатынастардың нығаюына әсер етеді. Сондықтан, елімізде кең тараған, бірақ соңғы уақытта ұмытылып бара жатқан «айттау» дәстүрі осы сәтті пайдаланып жақындардан хабар алу, олардың арасында көмекке мұқтаж болғандары болса, олар қол ұшын созу, қажеттіліктерін өтеу, туындаған мәселелерін шешу сияқты туыстық қатынасты күшейтуде ерекше маңызға ие болған. Одан бөлек Меккеге қажылық рәсімін өтеу үшін дүниенің шартарабынан келген мұсылмандар, ұлтына, түр-сыйпатына қарамастан бірге құлшылықтарын атқарып, әлем елдерінің өзара ауызбіршілігін, сыйластық және ынтымақтастығын арттыруға&nbsp; оң ықпал етеді.
Кәусар сүресінде келген: «Раббыңа арнап намаз оқы, құрбандық шал» деген аят басшылыққа алынып, құрбан шалудан бұрын айт намазы оқылу керек еді. Алайда, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының шешімі бойынша, пандемия жағдайына байланысты, биыл айт намазы оқылмайды және құрбан шалу рәсімі мешіттерде жүзеге асырылмайды. Бірақ, үйінде құрбандық шалуға мүмкіндігі болмағандар бұл рәсімді <a href="http://www.qurban2020.kz/">www.qurban2020.kz</a> сайты арқылы өтей алады. Сонымен бірге, мұқтаж жандар ет алуға өтініштерін қалдырса болады.
Әлбетте, көпшілік болып айт намазын оқу немесе құрбан шалуға адамдарды шоғырландыру секілді шараларды уақытша тоқтату адамдардың өмірін сақтауды, індеттің таралуына жол бермеуді көздейді. Осыны ескере отырып, азаматтарымызды төзімділік танытып, түсіністікпен қарауға, тәртіпті сақтап, тазалық ережелерін басшылыққа алуға шақырамыз. Құрбан айт елімізге құтты болғай!
Сержан АНДАРБАЕВ,
Облыстық ішкі саясат басқармасының
Дін мәселелерін зерттеу орталығының маманы

ҚҰРБАНДЫҚ ШАЛУ – ЖАРАТУШЫҒА БОЙСҰНУДЫҢ АЙҚЫН КӨРІНІСІ

Kyzylorda-news.kz. Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова Құрбан айт мерекесімен құттықтады.
Құрметті жерлестер! 
Қадірлі әлеумет!
Баршаңызды мұсылман қауымының ең ұлық мерекесі – қасиетті Құрбан айт мейрамымен Сыр жұртшылығы атынан шын жүректен құттықтаймын. 
Бүгінде елімізде түрлi ұлт өкілдері мен конфессиялар тату өмiр сүруде. Олардың арасындағы достықтың нығаюы және дiни жоралғылардың өз дәрежесiнде жүргізілуі Конституциялық заңдылықпен қорғалған.
Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев: «Құрбан айт – күллі мұсылман қауымын бейбітшілік пен татулыққа, өзара түсіністікке шақыратын қасиетті мейрам», – деген болатын. 
Құрбан айт мерекесі елдің береке-бірлігін бекемдеп, халықты қанағат пен қайырымдылыққа шақыруда өлшеусіз үлес қосып келеді.
Құрметті әлеумет!
Осындай ізгі ниетіміз бен амалдарымыздың, тұтастығымыз бен бірлігіміздің арқасында бір-бірімізге және жақынымызға жанашырлықпен қарап, бүгінгі қатерлі дертке қарсы тұрудамыз.
Елде белең алған індеттің алдын алу, қаупін сейілту үшін діни ғибадатханалардың уақытша жабылуына түсіністікпен қарап, имандылық иірімдерін үйінде, отбасында өткізіп жатқан аймақ тұрғындарына алғысым шексіз. 
Құрбан айт мерекесінде де жақындарымыздың амандығы мен саулығы үшін көпшілік шаралардан бас тартып, жамағат болып жиналмай, отбасында мерекелеуге шақырамын.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев айтқандай: «Бәлкім, бұл біздің бірлігімізді байқау үшін берілген сынақ шығар. Бір жеңнен қол, бір жағадан бас шығарып, ұйымдаса білсек, бұл сыннан да өтерміз». 
Қасиетті күндердегі ізгі амалдарыңыз бен ниеттеріңіз қабыл болсын! 
Құрбан айт әрбір отбасына амандық, денімізге саулық, елімізге бірлік пен ынтымақ әкелсін.
Жақындарымызға жанашыр болайық. 
Құрбан айт құтты болсын!

Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова Құрбан айт мерекесімен құттықтады

Биыл Арапа күні – бейсенбі 30 шілде
Арапа сөзі арабтың «ъарафа», яғни, «білу, анықтау, түсіну» мағынасына сай келеді. Бізде оны қарияларымыз «Қарапа» деп атап кеткен. Зұлхижжа айынының тоғызыншы күні, күллі мұсылман жұртының мейрамы Құрбан айттың алдындағы күн және күндердің ең қадірлісі – Арапа күні жақындап келеді.
Қазақ халқы бұл күнді әуелден қадірлеп, құрметтей білген. Арапа күні құрбан айт мерекесіне ерекше дайындық жасап, марқұмдарға дұға бағыштап, бір-біріне қонаққа барып, ұлық мейрамның келгеніне қуанған.
Бұл күні бес парыздың бірі, қажылық парызын өтеу үшін дүниенің түкпір-түкпірінен қасиетті Мекке шаһарына жиналған қажылар Арафат тауында тұрып, Аллаға мінәжат етеді. Ал қажылыққа бара алмаған адам, бұл күнді құрмет тұтып, құлағына, көзіне және тіліне ие болып, тәшриқ тәкбірін айтып, ораза ұстап, дұға және тәубе жасап, кешірім тілеумен өткізеді.
Арапа күнгі амалдарға қатысты 6 кеңес
Арапа күнін құрметтеу.&nbsp;Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):&nbsp;«Арапа күнін құрметтеңдер! Өйткені Арапа – Алла Тағала қадірлеген күн»&nbsp;(Дәйләми) десе, тағы бір өсиетінде:&nbsp;«Арапа күні құлағына, көзіне және тіліне ие болған адам кешіріледі»&nbsp;(Табарани) деген.
Құлағына ие болу – ғайбат, мәні жоқ жаман өлеңдерді тыңдамау деген сөз. Егер бұлар біздің қалауымыздан тыс құлағымызға келетін болса, бізге күнә болмайды. Көзге ие болу – харам нәрселерге қарамау және мубах нәрселерден ғибрат алу деген сөз. Тіліне ие болу – өтірік, өсек, сөз тасу, жаман сөз, тіпті, бос сөзден тыйылу, ешкімді тілімен ренжітпеу дегенді білдіреді. Осы аталғандарға мойынсұнып жүрген адам Арапа күнін құрметтеген болады.
Сондықтан, бұл күні жасалған игі істер үшін сауаптар бірнеше есе артады және оның шын мәніндегі көптігін Алладан басқа ешкім білмейді. Сол сияқты бұл күні жасалған күнәлардың да&nbsp; жазасы бірнеше есе артады.
Тәшриқ тәкбірі.&nbsp;Арапа күні таң намазынан бастап Құрбан айттың төртінші күні екінті намазына дейінгі 23 намазда еркек-әйел барлық адам парыз намаздардан кейін сәлем бере сала&nbsp;«Аллаһуммә әнтәссәлам…»&nbsp;дұғасын оқымай тұрып, уәжіп болған тәшриқ тәкбір дұғасын (жеке оқыса да, жамағатпен оқыса да) дауыстап оқулары керек. Әйел адамдар дауыстарын шағырмай, іштерінен оқиды. Парыз намаздарынан басқа айт және жұма намаздарынан кейін де оқылады. Тәшриқ тәкбірі:&nbsp;«Аллаһу әкбар, Аллаһу әкбар, Ла илаһә иллаллаһу уаллаһу әкбар, Аллаһу әкбар уә лилләһил-хамд»&nbsp;Мағынасы: Алла&nbsp;Ұлық, Алла&nbsp;Ұлық! Алладан басқа құдай жоқ және Алла бәрінен де Ұлық! Алла Ұлық әрі күллі мадақ-мақтаулар тек Аллаға тән!
Ораза ұстау.&nbsp;Арапа күні ораза ұстау қажет (сүннет) амал. Өйткені, ораза – нәпсі тәрбиесінің негізі. Хадистерде Арапа күні ораза тұтудың сауабы мол және күнәларымыз кешірілетінін жеткізген. Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):&nbsp;«Арапа күні ораза тұтушыға Адам пайғамбардан (яғни алғашқы адамнан) Қиямет сырнайы үрленгенге дейін, өмір сүрген бүкіл адамдар санының екі есесіндей сауап жазылады»&nbsp;–&nbsp;деген. Тағы бір риуаятта, момындардың анасы Айша (Алла оған разы болсын) Масрукқа: «Ей Масрук, сен Расулуллаһтың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) Арапа күні оразаны мың күнмен салыстырғанын естідің бе?» деді. (Байхаки, Табарани).
Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):&nbsp;«Арапа күні ұсталған ораза 1000 күн тұтылған&nbsp;(нәпіл)&nbsp;оразаға тең»&nbsp;(Табарани) деген.
«Арапа күні ораза тұтқан адамдардың екі жылдық күнәлары кешіріледі. Бірі, өткен жылғы, екіншісі, келер жылдың күнәлары»&nbsp;яғни, осы күні тұтылған ораза өткен және келер жылда жасалатын тәубелердің қабыл болуына себепші болады. (Муслим)
Дұға жасау.&nbsp;Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай дейді:&nbsp;«Дұғаның абзалы – Арапа күнінің дұғасы және мен әрі менен бұрын болған пайғамбарлардың айтқан дұғаның абзалы – Алла Тағаладан өзге тәңір жоқ. Ол – жалғыз. Оның серігі жоқ. Иелік және мақтау Алла Тағалаға тән әрі Ол барлық нәрсеге құдіретті».&nbsp;Сол үшін осындай қасиеті мол күнді бос өткізбей, дұғамен күнімізді берекелі еткен жөн болады. Дұғамыз арқылы еліміз бен жеріміздің, жанұямыз бен ағайынның амандығын тілеу қажет. Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):&nbsp;&nbsp;«Дұғаның қадірлісі – Арапа күні жасалған дұға»&nbsp;(Бәйһақи) дейді.
Тәубе ету.&nbsp;Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) «Адам баласының бәрі қателік жасайды. Солардың ішіндегі ең жақсылары –жасаған қателіктері үшін тәубе ететіндері», – деген. Демек күнә істемейтін, қателікке бой алдырмайтын пенде болмайды. Алла пендесіне тәубе ету мүмкіндігін берді. Сол үшін Арапа күні мейірім есігі ашылған кезде, Аллаға тәубе жасап, күнә-қателіктеріміздің кешірілуін сұрайық. Өйткені, Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын):&nbsp;«Арапа – өте құнды күн. Ол күні мейірім есіктері ашылады»&nbsp;деген. (Дәйләми)
«Төрт түннің күндізі де түні секілді құнды болып келеді. Алла Тағала ол күндері дұға еткен адамның тілегін кері қайтармайды, оларды кешіреді және олар бұл күндерде мол ихсанға қауышады. Бұлар: Қадір түні, Арапа түні, Бәрат түні, жұма түні және күндері»&nbsp;(Дәйләми)
Кешірімді болу:&nbsp;Кешірім – иманның шынайы көрінісі. Адамзаттың ардақтысы Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай айтқан:&nbsp;«Кешіре әрі райдан қайта біліңдер, өйткені кешірім мен мейірімділік таныту пенденің маңыздылығын арттыра түседі. Егер Алланың сізді ұлықтауын қаласаңыз, онда өзгелердің де күнәларын кешіріңіз».
Ендеше, Алланың шарапатымен, кешіре алатын мұсылман жұмақтағы Кәусәр бұлақтан су іше алады, Алла оны ұлықтайды, Қиямет күні өзі кешіріліп, жоғары дәрежеге ие болады. Ал кімде-кім&nbsp; мейірімділік танытпаса, мұның бәрінен құр алақан қалуы ықтимал.&nbsp;Осынау Алла қадірлі еткен күнде маңайымыздағы жандардың барлығын кешірсек, Алла бізді де кешіреді.
Арапа күні мүбәрәк болып, елімізден, үйлерімізден бақ-береке кетпесін! Жаратушы Жаббар Иеміз Арапа күнгі жасайтын ізгі амалдарымызды сауаптан жазғай! Әмин!
<a href="https://www.muftyat.kz/kk/articles/kurban-ait/2020-07-27/32290-arapa-kunine-arnalgan-6-kenes/">ҚМДБ</a>

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Руханият