<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> 1 қазанда Қазақстанда Қарттар күні атап өтіледі. Бұл күн аға буынның ерен еңбегін еске түсіру, қарт адамдардың мүмкіндіктері мен қажеттіліктеріне жаңа көзқараспен қарау үшін тамаша себеп.60 + санаты алаяқтар үшін ең осал топ болып қалуда. Оның себебі &nbsp;түсінікті: олардың сенгіштігі, цифрлық сауаттылықтың жеткіліксіздігі және жақындарының тарапынан тұрақты қолдаулың болмауы.Fingramota.kz кеңінен тараған алдау әдістері мен қауіпсіздік қағидалары және егде жастағы адамдарды алаяқтардан қалай қорғау керектігі жөнінде айтып береді.Қарт адамдар қаржы &nbsp;пирамидалары үшін оңай олжаБіз зейнеткерлердің мессенджерлерде өздерін «рекрутерлер» деп атайтын адамдарға жүгініп, жазылымдар ресімдеп беруді, «ғажайып тауарларды» (диеталық қоспалар, косметика, тұрмыстық техника) сатып алуды және жаңа жазылушыларды тартуды сұрайтын оқиғаларды жиі естиміз.Көптеген қарт адамдар, олардың туыстарының сөзінше «пирамидадан пирамидаға ауысады». Әдетте, оларға «тәуекелсіз жоғары табысқа кенелуге» уәде етіледі, «инвестициялар», «стартап», «мемлекеттік бағдарлама» сөздерін қолданады.Алаяқтардың ең көп қолданатын әдісі - психологиялық әсер ету, қарт адамдарды «отбасы үшін ақша табу» &nbsp;және «тегін бонустар», сыйлықтар, жеңілдіктер туралы уәделерге сендіріп, балалар мен немерелеріне көмектесуге деген ұмтылысын пайдалану. &nbsp;Қаржы пирамидасының белгілері:Негізгі табыс тауарларды/қызметтерді сатудан емес, жаңа қатысушыларды тартудан түседі.«Кіру жарнасы» немесе тұрақты төлемдер қажет.Қызметке лицензия жоқ (ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің сайтында тексеріледі — gov.kz).Ай сайын 20-30% мөлшерде «тәуекелсіз» кепілдендірілген жоғары табыс туралы уәде.«Дәл қазір шешіңіз» деген талап қою».Егде жастағы туыстарды қалай қорғауға болады?Банк карталарына лимиттер белгілеп, SMS-хабарламаларды қосу.Қарт туыстармен алаяқтық тақырыбын үнемі талқылап отыру.Олардан жақындарымен кеңеспей ақша салмауды өтіну.«Сіздің картаңыз бұғатталды»: жалған банкирдің қоңырауыАлаяқтар қоңырау шалып, карта бойынша «күдікті операциялар» жүргізіліп жатқанын хабарлайды. Олар «қаражатты қорғауды» ұсынады және карта нөмірін, CVV-кодты, PIN-ді немесе SMS-пен келетін құпиясөзді айтуды сұрайды. Кейде қашықтан қол жеткізу бағдарламаларын (TeamViewer, AnyDesk) орнату қажет сендіреді. Нәтижесінде олар шотты толық бақылауға &nbsp;және қаражатты ұрлауға қол жеткізеді.Егде жастағы туыстарды қалай қорғауға болады?Банк ешқашан телефон арқылы кодтар мен мәліметтерді сұрамайтынын түсіндіріңіз.Қосымшаларды қажетсіз орнатудан қорғайтын, әсіресе бөгде адамдардың өтініші бойынша және смартфон операцияларын екі рет растауды талап ететін функцияны қойыңыз.Егер күмәнді қоңырау болса, телефонды қойып, ресми нөмір бойынша банкке қайта қоңырау шалу керек екенін айтыңыз.«Сіздің туысыңыз қиындыққа тап болды»: қорқыта отырып сенімге кіруАлаяқтар өздерін полиция қызметкері немесе дәрігермін таныстырады және жақын адамының: жол апаты, қамауға алу, аурухана түсіп қалу сияқты қиындыққа тап болғанын хабарлайды. «Мәселені шешу» үшін жедел ақша аударуды немесе курьерге қолма-қол ақша беруді талап етеді.&nbsp;Қарт адамдарға не істеу керек?Алдымен туыстарыңызға тікелей хабарласыңыз.Белгісіз адамдарға ақша бермеңіз.Мұндай қоңыраулар туралы полицияға хабарлаңыз.«Сізге ақша төлемі жасалады»: мемлекеттік мекеме қызметкерінің қоңырау шалуы немесе келуіЗейнетақы қоры немесе әкімдік қызметкерлерінің атынан алаяқтар қосымша төлемдер, өтемақылар, субсидиялар уәде етеді. «Ресімдеу» үшін картаны және SMS-тен келген кодты айтуды немесе жалған бланкіге қол қоюды талап етеді. &nbsp;Кейде үйге жалған куәліктермен келеді.Нені білу және істеу керек?Барлық төлемдер тек ХҚО немесе eGov.kz арқылы ресімделеді.Құжаттарды тексеріңіз – 1414 нөміріне қоңырау шалыңыз.Ешқашан бейтаныс адамдарға жеке деректерді бермеңіз.Қарттарды қорғау шараларыАгенттік қаржылық қызметтерді тұтынушыларды қорғауды күшейтті. Мынадай шаралар енгізілді:Осал санаттар (оның ішінде зейнеткерлер) үшін кредит берудің агрессивтік маркетингіне және инвестицияға тыйым салу.МҚҰ мен банктерге қойылатын талаптарды қатаңдату — өнімдерін тықпалайтын қоңырауларға тыйым салу, жасырын комиссиялардан қорғау.«Банктік қарыздар мен микрокредиттер алудан ерікті түрде бас тарту»&nbsp;немесе қарапайым тілмен айтқанда «Стоп кредит» сервисін қарт туыстарыңызға көрсетіп орнату. Сіз оны eGov.kz порталы немесе eGov Mobile мобильді қосымшасы арқылы бірнеше минутта қосып алып, қанша уақыт қажет болса, сонша уақыт пайдалана аласыз: жолданымдардың уақыты мен санына шектеулер жоқ.1000 АЕК-тен (2025 жылы 3 932 000 теңге) асатын кредит немесе микрокредит алған кезде клиенттің&nbsp;жұбайының (зайыбының) келісімі&nbsp;қажет. Егер қарыз алушының некесі тіркелген болса, келісім eGov немесе банктің мобильді қосымшасы арқылы жазбаша немесе электрондық нысанда ресімделеді. Егер кредит жұбайының (зайыбының) келісімінсіз берілсе, онда кредитор мұндай берешекті есептен шығаруға міндетті.«Қосымша қол» сервисіБұл – Агенттіктің қарт адамдар мен мүгедектерді алаяқтықтан қорғау үшін әзірлеген құралы. Сервиске сәйкес қарт адам немесе мүгедектігі бар адам келісім бойынша сол банктің немесе қаржы ұйымының клиенттерінің ішінен өзіне «көмекшіні» (сенімді адамды) тағайындай алады.Көмекші клиенттің жоспарланған операциялары — аударымдары, салымдар немесе карталар ашу, валюта айырбастау, инвестициялық қызметтер және т.б. туралы хабарлама алады. Егер көмекшіде алаяқтық әрекеттерге күдік туындаса, кредиттік ұйым клиентті хабардар ете отырып, «қосымша қол» қызметін ажыратуға міндетті болады.Сервис 2026 жылдың бірінші жартыжылдығында сынақтан өткізіледі (тексеріледі), содан кейін кредиттік ұйымдарға міндетті ету үшін заңнамаға тиісті нормаларды енгізу жоспарланып отыр.Қарттарға арналған қарапайым қаржылық қауіпсіздік ережелеріЕшқашан телефон арқылы картаңыздың деректемелері мен SMS кодтарды хабарламаңыз.Мемлекеттік қызметшімін деп хабарласқандардың құжаттарын тексеріңіз.Кез келген ақша аударымы алдында туыстарыңызбен кеңесіңіз.Жақындарыңыздың, банктің және полицияның телефондарын жазып алыңыз, олар өзіңізбен бірге болсын.Үлкен соманы үйде қолма-қол ақша түрінде сақтамаңыз.Бейтаныс адамдарға «жоқ» деп айтудан қорықпаңыз.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/0204_infographics_rus_35_57012a0680.png" alt="0204-infographics-rus-35.png">Қаржылық сауаттылығыңызды Fingramota.kz-пен бірге арттырыңызФото: fingramota.kz

Қаржы алаяқтарынан қарт адамдарды қалайша қорғауға болады: жаңа қағидалар мен ұсынымдар

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Көптеген қазақстандықтар бос уақыттарын сауда және ойын-сауық орталықтарында өткізеді: киноға барады, сауда жасайды, достарымен кездеседі немесе бүкіл отбасымен келеді. Мұндай нысандар тек сауда орны ғана емес қала инфрақұрылымының маңызды бөлігіне айналды: бұл мыңдаған адамдардың күнделікті келетін орны. Осыған байланысты мұнда қауіпсіздік мәселесі бірінші орынға шығады.Fingramota.kz сауда және ойын-сауық орталықтары үшін өрттен міндетті сақтандыру ережелерін еске салады.2025 жылғы 24 маусымда осындай нысандардың иелері үшін жаңа ереже енгізетін маңызды заңға қол қойылды: ендігі жерде олар үшін өрттен азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру міндетті болып табылады. Бұл шешім сауда орталығына келушілердің, жалға алушылар мен қызметкерлердің өмірін, денсаулығы мен мүлкін қорғауға арналған.Заңға сәйкес, ауданы 2000 шаршы метрден асатын сауда және ойын-сауық орталықтарының, сондай-ақ тізбесін Төтенше жағдайлар министрлігі айқындайтын басқа да нысандардың иелері сақтандыру шартын жасасуға міндетті.Егер бұрын бұл ерікті түрде жасалатын болса, енді келісімшарт болмаса мұндай нысанның қызметіне рұқсат берілмейді.Бұл не үшін қажет?Бұл ережелер адамдар жаппай келетін ғимараттардағы адамдардың өмірін, денсаулығы мен мүлкін қорғауға бағытталған. Өрт шыққан жағдайда зиянның ауқымы бизнес үшін, сондай-ақ қарапайым келушілер үшін де өте үлкен болуы мүмкін. &nbsp;Бұдан былай сақтандыру компаниясы зардап шеккендерге зиянды өтеу бойынша міндеттеме алады. Бұл:• &nbsp; &nbsp;сауда орталықтары мен кинотеатрларға келушілерге;• &nbsp; &nbsp;үй-жайларды жалға алушыларға;• &nbsp; &nbsp;ғимаратта орналасқан ұйымдардың қызметкерлеріне қатысты.Сақтандыру қандай сомаларды қамтиды?Заң сақтандыру сомасы мен төлемнің ең төмен мөлшерін белгілейді.• &nbsp; &nbsp;Шарт бойынша жалпы сақтандыру сомасы - кемінде 75 000 АЕК (шамамен 295 млн теңге).• &nbsp; &nbsp;Бір жәбірленушінің мүлкіне келтірілген залал — 1 500 АЕК-ке дейін (шамамен 5,9 млн теңге).• &nbsp; &nbsp;Өмірі мен денсаулығына келтірілген зиян:қайтыс болған жағдайда - 5 000 АЕК (19,7 млн теңге);I топтағы мүгедектік - 4 000 АЕК (15,7 млн теңге);II топтағы мүгедектік - 3 000 АЕК (11,8 млн теңге);III топтағы мүгедектік - 1 500 АЕК (5,9 млн теңге);балаға мүгедектік белгіленген кезде - 3 000 АЕК (11,8 млн теңге); &nbsp; &nbsp; мүгедектіксіз жарақат алу немесе мертігу &nbsp;- емдеуге жұмсалатын нақты шығыстар, бірақ 750 АЕК (2,9 млн теңге) аспайды.Мынадай жағдайды елестетіп көрейікші: ірі сауда орталығында электр сымдарының тұйықталуына байланысты өрт шықты. Келушілердің бір бөлігі жарақат алды, ал жалға алушылардың дүкендері тауардың зақымдануынан зардап шекті.Бұрын зардап шеккендер ғимарат иесімен соттасуға мәжбүр болатын және процесс бірнеше жылға созылуы мүмкін еді. Енді сақтандыру шарты болған жағдайда, зардап шеккендерге төлемді сақтандыру компаниясы өтейді және заңда белгіленген мерзімде жүргізеді.Шартты қалай жасауға болады?Сақтандыру шартын Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің лицензиясы бар жалпы сақтандыру бойынша 15 сақтандыру компаниясының кез келгенінде ресімдеуге болады. ҚР Төтенше жағдайлар министрлігімен бекіткен үлгі шарт негізге алынады. Сақтандыру сыйлықақысының сомасын (яғни сақтандыру құнын) сақтандыру компаниясының өзі айқындайды және шартта көрсетіледі.Бизнес үшін бұл қосымша шығысқа әкеледі, бірақ сонымен бірге үлкен қаржылық тәуекелдерден де қорғайды. Өрт болған жағдайда кәсіпкер зардап шеккендермен және олар қоятын шағым-талаптармен бетпе-бет қалып кетпейді.Қазақстандықтар үшін бұл – кепілдік: адамдар төтенше жағдайда өтемақы алатынын, ал олардың құқықтары заңмен қорғалатынын білетін болады.Келушілерге арналған кеңестер: өзіңізді қалай қорғауға болады?Сақтандыру мүлік иелерінің міндеті болғанымен, келушілердің де мұқият болуы маңызды:• &nbsp; &nbsp;ғимаратқа кірген кезде эвакуация жоспары мен апаттық шығу жолдарын қараңыз;• &nbsp; &nbsp;егер сіз іс-шараларға қатыссаңыз, билеттер мен чектерді сақтаңыз — бұл сол жерде болу фактісін растайды;• &nbsp; &nbsp; тұтынушының қауіпсіздік бұрыштарындағы ақпаратты тексеріңіз немесе тікелей әкімшіліктен сұраңыз;• &nbsp; &nbsp;өз құқықтарыңызды біліңіз: өрт немесе басқа төтенше жағдай кезінде сіздің өтемақы алуға құқығыңыз бар.Өрттен міндетті сақтандыру – бұл бизнестің жауапкершілігін және азаматтардың қауіпсіздігін арттыруға бағытталған қадам. Сауда орталықтары мен ірі нысандардың иелері төтенше жағдайдың алдын алуға ғана емес, оның салдарын өтеуге де дайын болуы керек.Келушілер үшін бұл бір нәрсені білдіреді: күтпеген жағдай туындаған жағдайда мемлекет сақтандыру тетіктері арқылы қолдауға кепілдік беретінін біле отырып, өзіңізді қауіпсіз сезінуге болады.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/infographics_12_11_12_ec8350365b.png" alt="infographics 12.11-12.png">Өзіңізге, жақындарыңызға қамқорлық жасаңыз және Fingramota.kz-пен бірге қаржылық сауаттылығыңызды арттырыңыз!Фото: fingramota.kz

Қауіпсіз шопинг: сауда орталықтары үшін сақтандырудың жаңа қағидалары 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp; Соңғы уақытта интернетте «армандағы жұмыс» жайлы жарнамалар жиілеп кетті: жоғары табыс, аз талаптар, жылдам төлем. Алғаш қарағанда бұл – оңай табыс табудың мүмкіндігі сияқты көрінеді, бірақ мұндай «вакансиялардың» артында көбіне алаяқтар тұрады.Әдемі уәделердің артында шын мәнінде не бар және оның немен аяқталуы мүмкін екенін Fingramota.kz айтып береді.<h2 style="text-align:justify;">«Жоғары табыс» тұзағы</h2>Мұндай жарнамаларда құжат ресімдеусіз қашықтан жұмыс ұсынады. Бұл тартымды естіледі: «бірнеше сағатта қомақты табыс», «тексерулерсіз», «кірістің кепілдігі». Жалақы көрсетілмейді, есесіне ақша аудару немесе «жұмыс берушімен» онлайн әрекеттесу сияқты қарапайым іс-әрекеттер үшін ірі сомалар уәде етіледі. Дәл осылай аталатын «дропперлерді» өз сызбаларына тартады.<h2 style="text-align:justify;">«Дропперлер» деген кімдер?</h2>Дроппер (немесе «дроп») — бұл басқа біреудің ақшасын аудару үшін өз картасын немесе есеп шотын беретін адам. Кейде ол бұл әрекетті жеңіл табыс табу мақсатында саналы түрде істейді, ал кейде мүлде қатысып жүргенін түсінбейді. Қалай болғанда да дроппер алаяқтардың заңсыз қаражаттарын ізін жасыру және тергеуді қиындату үшін «өңдейтін» делдалға айналады.Осындай қызметтер үшін дропперлерге аударым сомасының кішкене пайызын уәде етеді. Алайда шындық әлдеқайда қатаң: тергеушілер ең алдымен дәл дропперлерге тоқтайды. Заң бойынша олар алаяқтыққа қатысы бар тұлғалар ретінде саналады.<h2 style="text-align:justify;">Дропперлерді тағы қандай салаларда қолданады?</h2>• &nbsp; &nbsp;Жалған интернет-дүкендер. Дроп «онлайн‑дүкеннің» директоры ретінде тіркелуі мүмкін, онда сатып алушылар шын мәнінде жоқ тауар үшін алдын ала төлем жасайды. Ақша алынғаннан кейін сайт жоғалып кетеді, ұйымдастырушыларды табу мүмкін болмайды, ал дроппер барлық жауапкершілікті өз мойнына алады.• &nbsp; &nbsp;Курьерлік қызметтер. Алаяқтар «курьер» немесе «менеджер» вакансияларын жариялап, үміткерден құжат пен банк картасының сканын «ресімдеу үшін» жіберуді сұрайды. Содан кейін олар жоғалып кетеді, ал құжаттар мен мәліметтерді өз схемаларында пайдаланады.Ешқашан жеке мәліметтерді, құжат скандарын, карта деректемелерін, PIN немесе SMS кодтарын жібермеңіз. Сенімді компаниялар әңгімелесу кезінде де, келісімшарт жасалғаннан кейін де мұндай ақпаратты сұрамайды.<h2 style="text-align:justify;">Бұл неге қауіпті?</h2>2025 жылғы 16 қыркүйектен бастап Қазақстанда дропперлік үшін жеке қылмыстық жауапкершілік енгізілді (Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 232‑1-бабы):• Өз картасы немесе шотын беру — 3 жылға дейін бас бостандығынан айыру; • Үшінші тұлғалар мүдделері үшін аударымдар мен төлемдер жасау — 5 жылға дейін; • Қасақана басқа адамның қолжетімділігін қылмыстық схемаларда пайдалану — 7 жылға дейін.Яғни, жеңіл табыс іздеген әрекет қылмыстық жауапкершілікке және беделдің бұзылуына әкеп соғуы мүмкін.<h2 style="text-align:justify;">Қауіп тобында кімдер бар?</h2>Алаяқтар ең алдымен студенттер мен жасөспірімдерді аңдып жүреді. Бұл аудиторияның тәжірибесі аз, көбіне «жылдам табыс табу» ниеті бар және жаңа нәрселерді сынап көруге дайын. Сондықтан «құжат ресімдеусіз жеңіл жұмыс» туралы жарнамалар көбінесе жастарға бағытталған. Алайда жұмыссыздар мен қарттар да, әсіресе ақшаға шұғыл мұқтаж болса, қауіпке ұшырауы мүмкін.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/infographics_12_11_8_b9e43f0f6d.png" alt="infographics 12.11-8.png">Еске сақтаңыз: алаяқтар әдейі тез ақша тапқысы келетіндерді нысанаға алады. Көбінесе бұл студенттер мен жастар. Алаяқтардың қолшоқпары болмаңыз &nbsp;– картаңыз бен деректеріңіз тек сізге тиесілі.Фото: fingramota.kz

Алаяқтардың қолшоқпары болма: «дропперлікке» – жоқ де!  

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2025 жылғы 28 тамыздағы № 46 қаулысымен банк және микроқаржы қызметі мәселелері бойынша кейбір нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.Банктер мен микроқаржы ұйымдары (МҚҰ) мына жағдайларда кредит беруден бас тартуға міндетті болады:егер адам алдын ала кредит/микрокредит алудан ерікті түрде бас тартса;егер қарыз алушы әскери қызметке шақырылса;егер клиенттің бұған дейін ешқашан кредиті болмаған және ол онлайн режимде кепілсіз ірі сомаға (банкте 150 АЕК-тен, МҚҰ-да 75 АЕК-тен жоғары) қарыз алғысы келсе. Бұл жағдайда қарыз алушы банкке немесе МҚҰ-ға жеке өзі баруы қажет.Жасы 21-ден төмен және 55-тен асқан адамдарға&nbsp;кепілсіз тұтынушылық кредиттер/микрокредиттер тек олардың келісімі болған жағдайда ғана беріледі. Яғни сіздің растауыңызсыз ешқандай шарт жасалмайды.Онлайн берілетін кепілсіз тұтынушылық кредиттерге “ойлану кезеңі” енгізіледі:егер қарыз сомасы 150–255 АЕК аралығында болса — кемінде 8 сағат күту қажет;егер сома 255 АЕК-тен жоғары болса — кемінде 24 сағат күту қажет. Бұл уақыт қарыз алушыға бәрін қайта ой елегінен өткізіп, қажет болған жағдайда кредиттен бас тарту үшін беріледі.Ақша тек қарыз алушының келісімінен кейін ғана аударылады. Яғни банк немесе МҚҰ қарызды қарыз алушы толық келісімін берген соң ғана есепшотқа аударады.Осылайша, аталған өзгерістер азаматтарды&nbsp;ойланбай қабылданған шешімдерден, жүктелген кредиттерден және қарызға батыратын қателіктерден қорғауға&nbsp;бағытталған.Басқарманың қаулысының толық мәтінімен Агенттіктің интернет-ресурсында танысуға болады.Фото: fingramota.kz

Қарыз алушыларды қорғау үшін кредиттеу ережелерінде не өзгереді?  

Бүгінде әрбір Қазақстан азаматының қажетсіз кредиттерден қорғанудың қарапайым әрі тиімді құралы бар — «Банктік қарыздар мен микрокредиттерді алудан ерікті түрде бас тарту» сервисі, немесе қысқаша айтқанда «Стоп кредит». Оны eGov.kz порталы немесе eGov Mobile мобильді қосымшасы арқылы бірнеше минут ішінде қосып алуға болады және қажет болғанша пайдалану мүмкіндігі бар: мерзімі мен өтініш санына шектеу қойылмайды.<h2 style="text-align:justify;">Неліктен бұл маңызды?</h2>«Стоп кредит» сервисі қазірдің өзінде сұранысқа ие болды: «Бірінші кредиттік бюро» АҚ деректеріне сәйкес, 3 миллионнан астам қазақстандық жаңа кредиттер беруге ерікті түрде тыйым орнатқан. Бұл банктер мен микрокаржы ұйымдары клиенттің кредиттік тарихын тексеру кезінде қолданыстағы шектеу туралы белгісін көріп, несие беруден автоматты түрде бас тартуға міндетті дегенді білдіреді.Одан бөлек, 2024 жылғы 1 қыркүйектен бастап заңнамаға енгізілген түзетулер күшіне енді: егер өзіндік тыйым салу кезеңінде азаматтың келісімінсіз кредит рәсімделген болса, банк немесе микроқаржы ұйымы мұндай қарызды есептен шығаруға міндетті. Бұл – өзінің қаржылық қауіпсіздігін ойлайтындар үшін қосымша кепілдік.«Стоп кредит» қызметін екі тәсілмен қосуға болады:eGov Mobile арқылы: авторизациядан өтіп, «Экономика және қаржы» бөлімінен қызметті таңдаңыз, өтінішті толтырып, оны ЭЦҚ арқылы қол қойыңыз. eGov.kz сайты арқылы: ЭЦҚ арқылы жүйеге кіріп, сайттың басты бетінде «Сервистер» – «Банктік қарыздар мен микрокредиттерді алудан ерікті түрде бас тарту» – «Қызметті онлайн тапсырыс беру» бөлімін таңдаңыз да, өтінішті ЭЦҚ арқылы қол қойыңыз.Қалаған жағдайда пайдаланушы кез келген уақытта шектеуді алып тастай алады: ол үшін дәл сол қызметке кіріп, бас тартуды растау және өтінішті қол қою жеткілікті.<h2 style="text-align:justify;">Назар аударатын жайттар</h2>Қызметті қосқаннан кейін де өзіңіздің кредиттік тарихыңызды мезгіл-мезгіл тексеріп отырған жөн. Егер тыйым салу кезеңінде сіздің атыңызға несие рәсімделсе, банк немесе микроқаржы ұйымы оны есептен шығаруға міндетті.Осылайша, «Стоп кредит» – тек ыңғайлы цифрлық сервис қана емес, алаяқтық кредиттерден қорғайтын тиімді құрал болып табылады және ол миллиондаған қазақстандықтарға ертеңгі күнге сенімді болуға көмектеседі.ЭЦҚ қолданғанда цифрлық қауіпсіздік ережелерін сақтаңыз:Банк пен микрокаржы ұйымдарының клиенттерінің жеке деректерін кредиттік алаяқтар белсенді түрде аңдып, әлеуметтік инженерия әдістері мен заманауи ІТ-технологияларды пайдаланады.Сондықтан цифрлық гигиена ережелерін сақтау және электрондық цифрлық қолтаңбаны (ЭЦҚ) сақтау мен пайдалану кезінде жауапкершілікпен қарау аса маңызды:• &nbsp; &nbsp;ЭЦҚ-ны ешқашан үшінші тұлғаларға бермеңіз.&nbsp;Сіздің қолтаңбаңызға қол жеткізу басқа адамға сіздің атыңыздан құжаттарға қол қоюға мүмкіндік береді. Зиянды пайдалану жағдайында бұл қолтаңбаның сізге жатпайтынын дәлелдеу іс жүзінде мүмкін болмай қалуы мүмкін.• &nbsp; &nbsp;ЭЦҚ-ны мессенджерлер арқылы жібермеңіз.&nbsp;Бұл әсіресе топтық чаттарға қатысты: файлды кез келген қатысушы жүктеп ала алады. ЭЦҚ-мен барлық операцияларды тек өзіңіз орындауыңыз қажет.• &nbsp; &nbsp;Компьютеріңізді вирустардан қорғаңыз.&nbsp;Егер ЭЦҚ компьютерде сақталса, міндетті түрде лицензияланған антивирус орнатып, оны тұрақты түрде жаңартып отырыңыз. Күмәнді хаттарды немесе сілтемелерді ешқашан ашпаңыз: олар құрылғыңызға толық қашықтан қол жеткізуге мүмкіндік беретін шпиондық бағдарламаларды қамтуы мүмкін.• &nbsp; &nbsp;ЭЦҚ файлын оның құпия сөзімен атауға болмайды. Кейбір пайдаланушылар құпия сөзді ұмытпау үшін қалтаны немесе файлды дәл сол құпия сөзбен атайды. Бұл алаяқтардың ісін жеңілдетеді.• &nbsp; &nbsp;ЭЦҚ-ны тек ресми дереккөздерден ғана алыңыз. ЭЦҚ-ны ЦОН арқылы немесе онлайн eGov Mobile қосымшасы арқылы рәсімдеуге болады. Сұрақтарыңыз туындаған жағдайда 1414 байланыс орталығына хабарласыңыз. Қолтаңбаны жылдам рәсімдеуді уәде ететін кез келген «делдалдар» алаяқ болып шығуы мүмкін және сізден ЖСН, карта деректемелері немесе тіпті PIN-кодты сұрауы ықтимал.• &nbsp; &nbsp;Смартфонға тексерілмеген қосымшаларды орнатпаңыз.Тіпті орнатылған PIN-код құрылғыға шпиондық бағдарлама енсе, сізді толық қорғап қала алмайды. Тіпті танымал қосымшалардың да экранды жазып алған жағдайлары кездескен. Телефоныңызда бөгде бағдарламалар неғұрлым аз болса – соғұрлым қауіпсіз болады.• &nbsp; &nbsp;Бизнес үшін: сертификаттарды уақтылы кері қайтарыңыз.&nbsp;Егер компанияның ЭЦҚ-на қол жеткізе алған қызметкер жұмыстан шықса, сертификаттар дереу кері қайтарылуы тиіс. Әйтпесе рұқсатсыз қаражаттың алынуы немесе тіпті ұйымның жабылуы сияқты тәуекелдер туындауы мүмкін.• &nbsp; &nbsp;ЭЦҚ жоғалған жағдайда — оны дереу қайта шығарыңыз. Ол компьютерде ме, әлде флешкада ма сақталғанына қарамастан, ЭЦҚ-ны дереу қайта шығару қажет.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/2605_infografika_kaz_24_f742f12707.png" alt="2605-infografika-kaz-24.png">Осы ережелерді сақтау сіздің қаржыңызды, жеке деректеріңізді және бизнесіңізді цифрлық алаяқтықпен байланысты елеулі қауіп-қатерлерден қорғауға мүмкіндік береді.Фото: fingramota.kz

3 миллионнан астам азамат кредит беруге ерікті түрде тыйым қойды 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қаржы министрі Мәди Такиев жаңа Салық кодексіндегі басты жаңалықтардың бірі ретінде кәсіпкерлердің банктік шоттарын автоматты түрде бұғаттау тәжірибесінен <a href="https://kaz.inform.kz/news/keles-zhildan-bastap-kaspkerlerdn-shottarin-avtomatti-bugattau-alinip-tastaladi-6ee16f/">бас тартуды атады</a>.&nbsp;Министрдің айтуынша, енді автоматты бұғаттаудың орнына алдын ала камералдық тексеру форматы енгізіледі. Бұл кәсіпкерлерге шаруашылық қызметіне нұқсан келтірместен анықталған кемшіліктерді уақтылы түзетуге мүмкіндік береді.<blockquote>«Қарастырылған өзгерістер кәсіпкерлердің жұмысын едәуір жеңілдетеді. Салық есептілігін азайту және салықты азайту бизнеске қағазбастылыққа емес, дамуға назар аударуға мүмкіндік береді. Шоттарды автоматты түрде бұғаттаудан бас тарту – әділ және ашық қарым-қатынасқа қарай жасалған маңызды қадам. Мемлекет компаниялардың жұмысын тоқтатудың орнына мәселені шешуге көмектеседі. Мұндай шаралар мемлекет пен кәсіпкер арасындағы диалогты нығайтып, қолайлы инвестициялық ахуал туғызады», – деді Мәди Такиев.</blockquote>Оның сөзінше, салықтық әкімшілендіруді цифрландыруға ерекше назар аударылып отыр. Реформа шеңберінде салық төлеушілермен өзара іс-қимылдың сервистік моделіне көшу көзделген.Жаңа кодекс азаматтарға да бірқатар жеңілдіктер ұсынады. Мәселен, зейнетақы төлемдері жеке табыс салығынан босатылады, 10 жылдан асқан автокөлікке салынатын салық төмендетіледі. Мүгедектігі бар адамдар үшін салық шегерімдері кеңейтіледі, әлеуметтік маңызы бар медициналық қызметке қосылған құн салығы бойынша жеңілдік қарастырылған.Ал бизнес үшін арнайы салық режимі оңтайландырылды: енді тек үш түрі қалады – өзін-өзі жұмыспен қамтығандарға, жеңілдетілген декларация негізінде жұмыс істейтін шағын бизнеске және фермерлерге арналған режим.Сонымен қатар, ҚҚС бойынша міндетті тіркеу шегі 70 млн теңгеден 40 млн теңгеге дейін төмендейді.Айта кетейік, Серік Жұманғарин Салық кодексі бойынша медиа мен әлеуметтік желілерде шыққан тізімнің жалған екенін айтты.Фото: pexels.webp

Келесі жылдан бастап кәсіпкерлердің шоттарын автоматты бұғаттау алынып тасталады 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;24 қыркүйекте «Тұран» университетінде өткен «Қаржылық сауаттылық халықтың әл-ауқатын арттырудың факторы» атты форумда қаржылық алаяқтық, «дроппер схемаларына» қарсы тұру, жеке қаржы және ақылды инвестициялаудың белгілері сияқты маңызды тақырыптар талқыланды.«Тұран» университетінің ректоры Рахман Алшанов өзінің құттықтау сөзінде жастардың қаржылық жоспарлау мен сыни тұрғыдан ойлау қабілетін дамытудың маңыздылығын атап өтті. Өз кезегінде Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын реттеу және дамыту Агенттігі төрағасының орынбасары Олжас Қизатов құттықтау сөзінде қаржы өнімдерін дұрыс пайдаланудың және сапалы, тексерілген ақпаратты табу дағдыларын қалыптастырудың маңыздылығына атап өтті.Форум екі бөлінен құралып, бірінші бөлігінде қаржылық алаяқтық пен дропперлік схемаларға қарсы тұруға арналды. Алматы қалалық ІІД Киберқылмыспен күрес басқармасының өкілдері алаяқтық схемалардың белгілері мен олардың жастарға тигізетін зардаптары туралы толыққанды айтып берді.«Alatau City Bank» АҚ қауіпсіздік мамандары цифрлық алаяқтық пен одан қорғану әдістерін айтып берді. Тұтастай алғанда, қаржы нарығы ұйымдарының өз клиенттерінің қаржылық сауаттылығын арттырудағы рөлі ерекше екенін айтып өтуге болады.Форумның екінші бөлімі жеке қаржыландыру, бюджеттеу және инвестициялық мүмкіндіктерге арналды. Қаржы нарығының жетекші сарапшылары студенттерге және қатысушыларға жеке бюджет пен қаржылық жоспарлауға дұрыс көзқараспен қарау туралы үйретті.Қаржы сарапшысы, инвестор, жинақтау және инвестициялық нұсқаулықтардың авторы Александр Репников ақылды инвестициялау және жеке қаржыны басқару технологиялары туралы, сондай-ақ бірнеше пайдалы лайфхактармен бөлісті.Fonte Capital Ltd компаниясының қаржы директоры Павел Афанасьев инвестициялық сектордың құрылымын және оның аясында барлық ойыншылар мен ұйымдардың қалай жұмыс істейтінін айтып өтті. Ол сондай-ақ кез-келген инвестициялық ақпаратты және контрагент операцияларының дұрыстығын тексерудің маңыздылығын атап өтті.Тақырыпты қор нарығы мен биржаның жұмыс істеу қағидаттарын, сондай-ақ жаңадан келген инвесторлардың кездесуі мүмкін тәуекелдерді талқылаған «Қазақстан қор биржасы» АҚ - KASE эмитенттермен биржа мүшелерін &nbsp;мониторинг жасау департаментінің директоры Жұлдызгүл Мажирина жалғастырды.«Тұран» университетінің Қаржы және бухгалтерлік есеп жоғары мектебінің доценті Роман Маргацкий қаржы психологиясы мен дұрыс мақсаттар мен басымдықтарды белгілеудің маңыздылығын талқылау арқылы ресми сессияны қорытындылады.Форум қатысушыларға арналған қаржылық викторинамен аяқталды, жеңімпаздар бағалы сыйлықтар мен сыйлықтарға ие болды.Fingramota.kz «Досым, дроппер болма!» тақырыбындағы бейнебайқауға қатысушыларды ерекше атап өтеді. Форумға қатысушылар 12 шығармашылық және танымдық жұмыс жасап, олардың ең үздіктері бағалы сыйлықтарға ие болды және бұл бейнероликтер бүкіл елге көрсетілетін болады. Барлық бейнероликтерді Instagram парақшамыздан көре аласыздар.Fingramota.kz ұжымы осы шараны ұйымдастырғаны үшін «Тұран» университеті мен оның бүкіл профессорлық-оқытушылық құрамына алғысын білдіреді. Қатысушыларға ұсынған сыйлықтары мен сыйлықтары үшін «Credit365» микроқаржы ұйымына және «Қазақстан қор биржасына» АҚ (KASE) ұйымдарына ерекше алғыс айтамыз. Форум барлық ұйымдардың кәсібилігі мен үйлесімді жұмысының арқасында жоғары деңгейде өтті.Осындай бірлескен іс-шаралар тұрақты түрде өткізілу жоспарланып отыр. Fingramota.kz арқылы қаржылық сауаттылығыңызды арттырыңыз!Фото: fingramota.kz

Тұран университеті мен колледжінде қаржылық сауаттылық форумы өтті 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қарыздық жүктеме коэффициенті — бұл жалақыңыздың қанша бөлігі несиелерді төлеуге кететінін көрсететін көрсеткіш. Егер табыстың жартысы төлемдерге жұмсалса, онда жүктеме тым жоғары деген сөз. Қалған сома күнделікті шығындарға: тамаққа, дәрі-дәрмекке, коммуналдық төлемдерге жетпеуі мүмкін.Борыш жүктемесінің коэффициенті (БЖК) – Қазақстандағы банктер мен микроқаржы ұйымдары (МҚҰ) қарыз алушының қаржылық жағдайын бағалап, &nbsp;қарызды мақұлдау немесе қарыз беруден бас тарту туралы шешім қабылдайтын негізгі көрсеткіштердің бірі.Кредиторлар үшін БЖК – адамның борыш міндеттемелерін қаншалықты атқара алатынын айқындау тәсілі. Бұл көрсеткіш неғұрлым жоғары болса, қарыз алушының қарыздарын уақытында төлей алмау қаупі соғұрлым жоғары болады. Тиісінше, банктің немесе МҚҰ-ның жаңа қарызды мақұлдау ықтималдығы соғұрлым төмен болады.Коэффициент қалай есептеледі?БЖК-ні есептеу үшін кредиттер бойынша ай сайынғы төлемдердің жалпы сомасын қарыз алушының орташа айлық кірісіне бөлу керек.Есепке мынадай барлық міндетті төлемдер кіреді: ипотека, автокредит, тұтынушылық қарыздар, микрокредиттер, тіпті олардың пайдаланылуы немесе пайдаланылмауына байланыссыз кредит карталары бойынша лимиттер. Бұл ретте соңғы 6 айдағы кіріс есепке алынып, ресми және құжат жүзінде расталған ақша түсімдерін (жалақы, зейнетақы, ДК кірістері және т.б.) қамтиды.Заңнамада БЖК-нің қандай мәні белгіленген?Банктер мен МҚҰ-да кредиттер ресімдейтін азаматтар үшін БЖК-нің шекті мәні 0,5-ті құрайды, яғни ай сайынғы төлем қарыз алушының &nbsp;ай сайынғы кірісінің жартысынан аспауға тиіс.Жоғары кредиттік жүктеме несімен қауіпті?Тым жоғары БЖК жаңа кредиттер беруден бас тартуларға, жоғары пайыздық мөлшерлемелерге, мерзімді кешіктіруге және кредиттік тарихтың нашарлауына, сондай-ақ тығырыққа тірелу қаупіне әкеп соқтыруы мүмкін.БЖК-нің қалай есептелетінін біле отырып, қарыз алуға өтіні беруге алдын ала дайындалуға және қаржы ұйымының шешіміне болжам жасауға болады.Көптеген пайдалы материалды Fingramota.kz сайтынан алуға болады.Фото: fingramota.kz

Адам өзіне қанша несие ала алады? 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a>&nbsp; 2025 жылғы 22 қыркүйекте «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясының баспасөз қызметі «ХҚКО» мобильді қосымшасында жаңа сервис – «Автокөлік тарихы» іске қосылғанын хабарлады. Оның көмегімен азаматтар автокөліктің тіркелуін, тыйым салу мен кепілдіктердің бар-жоғын, айыппұлдарды, кедендік рәсімдеуді, утилизациялық алымды және техникалық паспорттарды тексере алады. Бұл сервис көлік сатып алу кезінде тәуекелдерді азайтуға, мәмілелердің ашықтығын арттыруға және алаяқтықтан қорғануға мүмкіндік береді.Fingramota.kz автокөліктерге қатысты ең кең таралған алаяқтық схемалары мен олардан қорғану жолдарын еске салады.Жалған автокредиттерАлаяқтар автосалондардың қосарланған (жалған) сайттарын, әлеуметтік желілердегі жалған аккаунттарды жасап немесе өздерін «банктің серіктестері» ретінде таныстырады. Клиенттерге «ерекше шарттар» – ең аз бастапқы жарна, төмен пайыздық мөлшерлеме және небәрі бірнеше сағат ішінде мақұлдау уәде етіледі.Іс жүзінде жәбірленушіден «кредитті ресімдеу» үшін (әдетте 100–200 мың теңге) алдын ала төлем жасауды немесе тиімсіз талаптары бар шартқа қол қоюды талап етеді.Нақты жағдай. Астаналық тұрғын Instagram-нан автокредит берудің арнайы бағдарламасы туралы жарнаманы көрген. Сайт белгілі бір автосалонның ресми ресурсы сияқты көрінген. Оған жылына 4% мөлшерлемемен кредит беруді уәде еткен. Әйел «брондау мен ресімдеу үшін» 150 мың теңге аударған, бірақ көп ұзамай «менеджер» байланысқа шықпай қойған, ал сайт жоғалып кеткен.Кеңес: егер кредит тым оңай рәсімделсе және ақшаңызды жеке тұлғаның картасына аударуды сұраса – бұл алаяқтық.Фишингтік схемаларАлаяқтар «тиімді шарттармен» хабарландырулар жариялап, сауалнама толтыру үшін сілтемелер немесе QR-кодтар жібереді. Шын мәнінде бұл – жеке деректерді ұрлайтын және құрылғыға қол жеткізуге мүмкіндік беретін фишингтік сайттар немесе зиянды бағдарламалар.Алаяқтықтың тағы бір кең таралып келе жатқан түрі – жол жүру ережелерін бұзғаны туралы жалған қаулыларды жаппай тарату. Мұндай хаттарда жүргізушінің деректері, көліктің нөмірі көрсетіліп, «айыппұл төлеу» үшін сілтеме қоса беріледі. Карта деректерін енгізген кезде алаяқтар шотқа толық қол жеткізеді. Кейде мұндай сілтемелерде телефоннан немесе компьютерден жеке ақпаратты ұрлайтын вирустар болады.Нақты жағдай. Қостанай тұрғыны автокөлік сату туралы хабарландыруға қызығып, сілтеме арқылы сауалнаманы толтырған. Кейін оған «менеджер» қоңырау шалып, өтінімді растау үшін арнайы бағдарламаны орнатуды табанды түрде сұраған. Бұл қашықтан қол жеткізуге арналған БҚ болып шықты: алаяқтар оның хат-хабарын көшіріп алып, кейін достарына «ақша қарызға беруді» сұрап хабарламалар жіберген.Кеңес: ресми дилерлер ешқашан бағдарламаларды орнатуды талап етпейді және қысым жасамайды. Шынайы мәмілелер тек ресми автосалондар арқылы және толық құжаттар топтамасымен жүзеге асырылады.«Автожобаларға» жалған инвестицияларБұл схема «ұжымдық сатып алу» түрінде ұсынылады: қатысушыларды жинап, жарна енгізіңіз – бірнеше айдан кейін нарық бағасынан төмен автокөлік аласыз деп уәде етеді. Шын мәнінде бұл – классикалық қаржы пирамидасы. Алғашқы салымшылар «пайдасын» кейінгі салымшылардың есебінен алады, бірақ көп ұзамай төлемдер тоқтатылады.Нақты жағдай. Шымкентте ондаған адам «40%-ға арзан автокөлік» береміз деп уәде еткен жобаға 1 млн теңгеден бастап ақша салған. Алғашқыларға шынымен бірнеше көлік көрсетілген, бірақ бірнеше айдан кейін жоба жабылып, ақша жоғалып кеткен. Жүзден астам адам зардап шеккен.Кеңес: егер сізге автокөлікті «екі есе арзан» ұсынып, жедел төлем жасауды талап етсе – бұл қаржы пирамидасы.Егер сіз алаяқтардың қулығына тап болсаңыз, дереу құқық қорғау органдарына ресми арызбен жүгінуіңіз қажет. Құқық қорғау органдары сізді жәбірленуші деп таныған жағдайда, ҚР АК-нің 9-бабына сәйкес үшінші тұлғалардың алаяқтық әрекеттері бойынша мәмілені жарамсыз деп тану үшін сотқа талап арызбен жүгінуге құқығыңыз бар.Алаяқтардың құрбаны болмау үшін не істеу керек?Өзіңізді алаяқтардан қорғау үшін бірнеше ережені сақтаңыз:Сатушыны тексеріңіз.&nbsp;Автокөлікті тек ресми автосалондардан немесе тексерілген жеке тұлғалардан ғана сатып алыңыз.Алдын ала кепілақы бермеңіз.&nbsp;Алдымен көлікті және құжаттарды жеке өзіңіз қарап шығыңыз.Құжаттарды тексеріңіз.&nbsp;Техпаспорт пен ПТС-ті базалардан салыстырып, көліктің тарихын онлайн-сервистер арқылы тексеріңіз.Кредиттерді тек банкте ғана ресімдеңіз.&nbsp;Шартқа жеке өзіңіз қол қойыңыз, белгісіз сайттар арқылы емес.Сілтемелерге абай болыңыз.&nbsp;Күмәнді QR-кодтарға өтпеңіз және бөгде бағдарламаларды орнатпаңыз.Айыппұлдарды тек ресми ресурстардан тексеріңіз.&nbsp;Ол үшін egov.kz, qamqor.gov.kz немесе банктердің мобильді қосымшаларын пайдаланыңыз.Асықпаңыз.&nbsp;Шынайы сатушы сізді шешім қабылдауға асықтырмайды. Кез келген қысым – қауіптіліктің белгісі.Ақылға жүгініңіз. Ұсыныс тым тартымды көрінсе – ол, көбінесе, алдау.Автокөлік көптеген қазақстандықтар үшін тек жол жүру құралы ғана емес. Ол – отбасыға жайлылық пен жұмыс құралы. Бірақ сұраныстың артуымен қатар алаяқтық схемалар да қарқынды дамуда. Алаяқтар адамдардың «үнемдеуге» немесе «тиімді шарттарға» деген ниетін шебер пайдаланады. Ал алаяқтықтың жиі кездесетін түрлерін білу және қарапайым сақтық шараларын ұстану қаржыңызды да, жүйкеңізді де сақтап қалады.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/infographics_1211_10_3397bddcb0.png" alt="infographics-1211-10.png">Өзіңізді, қаржыңызды қорғаңыз және Fingramota.kz-пен бірге қаржылық сауаттылығыңызды арттырыңыз!Фото: fingramota.kz

Армандағы көлік пе, әлде алдау ма: алаяқтарды қалай тануға болады?

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғауды күшейту мақсатында ағымдағы жылғы 30 қыркүйектен бастап тұтынушылық кепілсіз онлайн-қарыздар беру кезінде «шешім қабылдау» кезеңі енгізілетінін еске салады.Шешім қабылдау кезеңінің негізгі мақсаты &nbsp;– қарыз алушыға ойланып &nbsp;шешім қабылдауға уақыт беру және соның нәтижесінде &nbsp;асығыстықпен қарыз шартын жасасу немесе алаяқтық схемаларға тартылу ықтималдығын азайту.Бұл норма Мемлекет басшысы 2025 жылғы 30 маусымда қол қойған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне қаржы нарығын дамыту, қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау, байланыс және артық заңнамалық регламенттеуді болғызбау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ҚР Заңында бар.Заңды іске асыру үшін Агенттік Басқармасы онлайн берілетін тұтынушылық кепілсіз қарыздар бойынша мынадай шешім қабылдау тәртібін қабылдады: &nbsp;- 150 АЕК-тен (589 800 теңге) 255 АЕК-ке (1 002 660 теңге) дейінгі сома кезінде банктік қарыз шартын жасасқаннан кейін кемінде 8 сағат;- банктік қарыз сомасы&nbsp;255 АЕК-тен (1 002 660 теңге) жоғары,&nbsp; 75 АЕК-тен жоғары микрокредит (294 900 теңге) сомасы кезінде кемінде&nbsp;24 сағат;- қарыз алушыға ақшаны аударуға тек белгіленген шешім қабылдау кезеңі өткеннен кейін оның кредит беруге келісімін алғаннан соң рұқсат етіледі.Банктер мен МҚҰ қарыз алушыға 1 күн ішінде жалпы сомасы көрсетілген лимиттерден асатын бірнеше кредит берілген жағдайда шешім қабылдау кезеңін сақтауға міндетті.Бұл ретте шешім қабылдау кезеңі тауарлық кредиттер беруге, ішкі қайта қаржыландыруға және төлем картасы бойынша лимит (150 АЕК дейін) шеңберінде қарыздарға қолданылмайды.Егер қарыз алушы шешім қабылдау кезеңінде кредит алу туралы шешімін өзгертсе, қарыз шарты жойылады және оған кредит қаражаты аударылмайды.Шешім қабылдау кезеңі тек онлайн-қарыздар үшін қолданылады және азаматтарды алаяқтықтан қорғауға бағытталған. Қарыз алушыға кредит қаражаты шұғыл қажет болған жағдайда, ол кез келген уақытта &nbsp;банктің немесе МҚҰ бөлімшесіне жүгіне алады және &nbsp;қарызды шешім қабылдау кезеңін қолданбай ресімдей алады.Фото: fingramota.kz

Тұтынушылық кепілсіз онлайн-қарыздар беру кезінде «шешім қабылдау» кезеңін енгізу жөніндегі шаралар туралы 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Агенттік Басқармасының 2025 жылғы 28 тамыздағы № 49 қаулысымен «Микрокредит беру туралы шарттың талаптарына өзгерістерді қарау қағидаларын бекіту туралы» Агенттік Басқармасының 2021 жылғы 16 шілдедегі № 82 және «Банктік қарыз шартының талаптарына өзгерістерді қарау қағидаларын бекіту туралы» № 84 қаулыларына өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.Қаулыда банктер мен микроқаржы ұйымдарының халықтың әлеуметтік осал топтарына жататын және төтенше оқиғалардан зардап шеккен қарыз алушы - жеке тұлғаларға комиссиялар мен өзге де төлемдер алынбай, кемінде үш ай мерзімге берешекті өтеу бойынша кейінге қалдыру мүмкіндігін беру міндеті белгіленген.&nbsp;Кейінге қалдыру, егер «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңға сәйкес халықтың әлеуметтік осал топтарына жататын қарыз алушының өтініш бергенге дейінгі екі айдағы орташа айлық кірісі алдыңғы он екі айдағы кіріспен салыстырғанда 30%-дан астам төмендеген жағдайда не атаулы әлеуметтік көмек тағайындалған кезде беріледі.Бұдан басқа, кредиторлар тарапынан рәсімдерді кешіктіруді болдырмау және негізсіз бас тартуға жол бермеу мақсатында мерзімі өткен берешекті реттеу үшін қажетті құжаттардың бірыңғай тізбесі енгізілді.&nbsp;Негізгі құжаттарға жұмыссыз ретінде тіркелгені туралы анықтама және (немесе) қарыз алушының соңғы алты айдағы кірісі туралы анықтама, жұмыс берушінің еңбек шартын тоқтату, еңбекақысы сақталмайтын демалыс беру туралы актісі немесе уақытша еңбекке жарамсыздық туралы құжат, жұмыс орнынан еңбекақысы көрсетілген анықтама және БЖЗҚ-дан үзінді-көшірме, сондай-ақ қарыз алушының жүктілігіне және баланың тууына, жаңа туған баланы асырап алуына байланысты не ол үш жасқа толғанға дейін бала күтімі бойынша демалыста болғанын растайтын құжат жатады.Қаулы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне қаржы нарығын дамыту, қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау, байланыс және артық заңнамалық регламенттеуді болғызбау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2025 жылғы 30 маусымдағы Заңды іске асыру шеңберінде қабылданды.Басқарма қаулысының толық мәтінімен Агенттіктің интернет-ресурсында танысуға болады.Фото: fingramota.kz

Берешекті реттеу үшін бірыңғай құжаттар тізімі енгізілді

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp; Клиенттердің өтініштерін қарау мерзімдеріне және мүгедектігі бар адамдар мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтарына банктік қызметтердің қолжетімділігін қамтамасыз етуге қойылатын талаптар көзделді.Банктік қызмет көрсету саласында жаңа ережелер енгізіліп, клиенттер үшін қызметтерді одан да ыңғайлы әрі түсінікті болады. Жаңартулар қызметтердің қолжетімділігі мен банк пен клиент арасындағы өзара іс-қимылдың ашықтығына қатысты.Агенттік Басқармасының 2025 жылғы 28 тамыздағы №48 қаулысымен «Банктік қызметтерді көрсету және банктердің, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың банктік қызметтерді көрсету үдерісінде туындайтын клиенттердің өтініштерін қарау қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 28 шілдедегі № 136 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.Қаулыда:банктердің ғимараттары мен үй-жайларын, өзіне-өзі қызмет көрсету құрылғыларын бейімдеуді қоса алғанда, мүгедектігі бар адамдарға және халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтарына банктік қызметтер көрсетуді қамтамасыз ету, сондай-ақ қызметкерлерді клиенттердің көрсетілген санатымен жұмыс істеуге оқыту;банктердің клиенттерді төлемдер мен аударымдар бойынша тарифтердің көтерілуі туралы кемінде үш ай бұрын хабардар ету міндетін енгізу;берешектің жоқ екені туралы анықтаманы ұсыну мерзімін 3 жұмыс күніне дейін қысқартуды және клиентті міндетті түрде хабардар еткен кезде тағы 15 жұмыс күніне ұзарту мүмкіндігімен өтініштерді қараудың 15 жұмыс күнінен аспайтын жалпы мерзімін белгілеуді қоса алғанда клиенттердің өтініштерін қарау мерзімдерін регламенттеу көзделеді.Қаулы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне қаржы нарығын дамыту, қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау, байланыс және артық заңнамалық регламенттеуді болғызбау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2025 жылғы 30 маусымдағы Заңды іске асырудың шеңберінде қабылданды.Басқарма қаулысының толық мәтінімен Агенттіктің интернет-ресурсында танысуға болады.Фото: fingramota.kz

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Қаржы