Kyzylorda-news.kz Кез келген демократиялық қоғамда адамның құқықтары мен бостандықтары сергек және әділ қауымдастықтың іргетасы болып табылады. Бұл туралы Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің Қызылорда облысы бойынша өкіл Дәурен Шарипбаев мәлімдеді.
Адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтары ұғымы – оның қадір-қасиетін, әл-ауқатын және бостандығын қорғаудың негізі.
Бұл құқықтар мемлекет немесе басқа тұлғалар тарапынан қысым көрсетуден, кемсітуден және билікті асыра пайдаланудан қорғау ретінде қызмет етеді. Құқық пен бостандықтың қорғалуы әртүрлі құқықтық құжаттарда және халықаралық конвенцияларда, мысалы, Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясында бекітілген. Олар адам отбасының барлық мүшесінің туа біткен қадір қасиеті мен тең құқықтарын мойындайды. Бұл құқықтарға өмір сүру, бостандық және жеке басының қауіпсіздігі, сондай-ақ пікір білдіру, жиналыстар және бірлестіктер бостандығы кіреді.
Сондай-ақ қоғамдағы жеке адамдардың әл-ауқаты мен жан- жақты дамуы үшін маңызды саналатын экономикалық, әлеуметтік және мәдени құқықтарды қамтиды. Ең маңызды құқықтың бірі – жеке адамдарға цензурадан немесе кек алудан қорықпай өз пікірлерін, сенімдерін және идеяларын білдіруге мүмкіндік беретін сөз бостандығы құқығы.
Бұл құқық белсенді демократия үшін өте маңызды. Өйткені ол ашық пікірталастарға, әртүрлі көзқараспен алмасуға және билік басындағыларды жауапкершілікке тартуға мүмкіндік береді. Сол сияқты, жеке өмірге қол сұғылмаушылық құқығы адамдардың автономиясы мен қадір-қасиетін қорғауда шешуші рөл атқарады.
Ол адамның жеке өміріне, отбасына, үйіне және хат жазысуларына араласпау құқығын қамтиды. Цифрлық ғасырда құпиялылықты қорғау маңыздырақ, өйткені технология жеке ақпаратқа қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, теңдік пен кемсітушілікке жол бермеу құқығы барлық адамға олардың нәсіліне, жынысына, дініне немесе басқа да ерекшеліктеріне қарамастан құрмет пен қадір-қасиетпен қарауды қамтамасыз ету үшін маңызды. Бұл құқықты қолдау жеке адамдардың қоғам өміріне толық қатысуына кедергі келтіретін құрылымдық теңсіздіктер мен кемсітушіліктерді жоюды талап етеді.
Құқықтардан басқа, адамдардың жалпы әл-ауқаты мен дамуы үшін маңызды бостандықтары бар. Бұл бостандықтарға қозғалыс, мәдени өмірге қатысу, жұмыс істеу және білім алу еркіндігі жатады. Бұл адамдарға қанағаттанарлық өмір сүруге және өз қауымдастығы мен жалпы қоғамға үлес қосуға мүмкіндік береді.
Барлық азаматтың құқықтары мен бостандықтарын құрметтеу, қорғау және ілгерілету – үкіметтің, мекеме және жеке адамдардың міндеті. Бұл осы құқықтарды қолдайтын заңдар мен саясатты жүзеге асыруды, сондай-ақ жеке тұлғалардың құқықтары мен оларды қалай жүзеге асыру керектігі туралы білім беруді және хабардар етуді талап етеді.
Бұл құқықтарды қолдау өз әлеуетін жүзеге асыра алатын әділ, инклюзивті және демократиялық қоғам құру үшін маңызды. Қоғамның барлық мүшесі осы құқықтарды қорғау, ілгерілету және олардың келесі ұрпақ үшін құрметтелуін, сақталуын қамтамасыз ету мақсатында бірлесіп жұмыс істеуге міндетті.
Фото: yassy-tur.kz