Kyzylorda-news.kz Әрине, демалысқа жиналғанда, бәріміз ең алдымен тынығуды және өмір бойы жылылықпен еске алатын ұмытылмас әсер алуды армандаймыз. Алайда, тиісті дайындықсыз демалыс қуанышты оқиға емес, нағыз азапқа айналуы мүмкін екенін ұмытпаған жөн.
Мұндай жағдайға тап болмау үшін Fingramota.kz сізге жайлы әрі қауіпсіз саяхаттауға көмектесетін сенімді кеңестерді ұсынады.
Құжаттарыңызды ретке келтіріңіз
Сапарға шықпас бұрын құжаттардың бәрі дұрыс екеніне көз жеткізіңіз: төлқұжат, виза, билеттер, сақтандыру полисі, бронь. Барлық маңызды құжаттардың сапалы сканерленген көшірмелерін және фотосуреттерін жасап, оларды қауіпсіз бұлтты сақтау қоймасында (Google Drive, Dropbox, iCloud) сақтаңыз және өзіңізге электрондық пошта арқылы жіберіңіз. Сонымен қатар, интернет тұрақсыз елдерге немесе таулы аймақтарға, ашық теңізге белсенді демалысқа баратын болсаңыз, құжаттардың қағаз көшірмесін де дайындап алыңыз. Бұдан бөлек, бара жатқан еліңіздегі Қазақстанның елшілігі немесе консулдығының мекенжайы мен байланыс нөмірін алдын ала жазып алыңыз.
Ақшаны дұрыс сақтаңыз
Бұл жерде біз қаржыны дұрыс бөлуді айтып отырмыз: барлық ақша мен төлем карталарын бір сөмкеге салмаңыз. Нал ақшаны бірнеше бөлікке бөліп, қосымша картаңызды чемоданға салып қойыңыз. Тағы да сенімді әдіс – виртуалды карталарды пайдалану. Шетелге шықпас бұрын банкке сапар жайлы хабарлаңыз – бұл картаны шетелде бұғаттап тастау тәуекелін азайтады. Сондай-ақ, банк комиссиялары туралы – шетелде төлем жасағанда және ақша алғанда – алдын ала біліп алыңыз. Онлайн-банкинг арқылы қолма-қол ақша алу лимиттерін орнатыңыз және SMS-хабарлама қызметі мен операциялар лимиттерінің қосылғанына көз жеткізіңіз – бұл күдікті транзакциялардың алдын алады.
Wi-Fi-ға мұқият қараңыз – әсіресе тегін желілерге
Кафе, әуежай және қонақүй желілері – хакерлер үшін таптырмас мүмкіндік. Ашық желілер арқылы олар сіздің құпиясөздеріңізді, банк деректеріңізді немесе құрылғыңызға қолжетімділік алып кетуі мүмкін. Сол себепті, тек саяхатта ғана емес, жалпы алғанда, ешқашан шифрланбаған қоғамдық Wi-Fi желілеріне (әсіресе әуежайда, қонақүйде немесе кафеде) VPN-сіз қосылмаңыз. Егер шұғыл түрде желіге қосылу қажет болса, оны тез арада жасап, банк картасы деректері мен құпиясөздер сияқты маңызды ақпаратты енгізбеңіз. Сондай-ақ барлық маңызды аккаунттарыңызға екі факторлы аутентификация орнатып алыңыз.
Сақтандыруды ұмытпаңыз
Медициналық сақтандыру – бұл жай ғана формалдылық емес, өзге елде (және Қазақстанда да) қауіпсіздіктің кепілі. Әсіресе белсенді спортпен айналысатын болсаңыз немесе ыстық климатты елге барсаңыз, сақтандыру полисін алдын ала рәсімдеңіз. Ол тек медициналық көмекті ғана емес, багаж жоғалған жағдайда, рейс тоқтатылса немесе кешіктірілсе де көмектеседі. Егер сізбен бірге балалар саяхаттаса – сақтандыру тіпті маңыздырақ: климат ауысуы оларға әсер етуі мүмкін, ал сақтандыру арқылы қажетті ем мен көмекті тезірек аласыз. Сақтандыру рәсімдеу кезінде қандай тәуекелдер нақты қамтылғанын нақтылап алыңыз және сақтандыру компаниясының байланыс деректерін өзіңізбен бірге ұстаңыз.
Тегін ірімшік тек қақпанда болады
Бұл – қарапайым, бірақ әрқашан өзектілігін жоғалтпайтын шындық. Әуежайда, қонақүйде немесе көшеде орналасқан айырбастау пункттері көбінесе тиімсіз, тіпті алаяқтық болуы мүмкін. Ал егер сіз жергілікті тілді жақсы білмесеңіз, алдану қаупі екі есе артады. Сондықтан валюта бағамдарын тек ресми көздерден алдын ала біліп алыңыз. Достарыңыз бен туыстарыңыздың арасында сізге түсінуге көмектесетін адам табылуы мүмкін екенін де ескеріңіз.
Бюджетіңізді алдын ала жоспарлаңыз
Саяхатта түрлі қызықты ұсыныстарға қарсы тұру қиын: экскурсиялар, естелік сыйлықтар, балаларға арналған ойын-сауық. Демалыста өзіңізден бәрін аямай-ақ қойыңыз, бірақ негізгі шығындарды алдын ала есептеп, нақты бюджет құрыңыз. Транспорт, тамақ, экскурсия, кәдесыйлар және күтпеген шығындарға арналған қосымша 10–15% көлемінде қаражат қарастырыңыз. Қандай мұқият жоспар құрсаңыз да, түрлі күтпеген жағдайлар болып қалуы мүмкін. Бюджеттен аспау және ештеңені ұмытпау үшін CoinKeeper, Zen-Money, Monefy немесе TravelSpend сияқты қаржы бақылау қосымшаларын қолданыңыз.
Балалардың цифрлық қауіпсіздігін қамтамасыз етіңіз
Балалармен саяхатқа шықсаңыз – олардың құрылғыларында ата-аналық бақылауды орнатып, белгісіз сайттар мен қосымшаларға кіруді шектеу маңызды. Балалар көбінесе тегін ойындар немесе қосымшаларды жүктеп алып, ата-аналарының банк картасы деректерін енгізіп, алаяқтардың құрбанына айналады. Мұндай жағдайдың алдын алу үшін лимиті бар виртуалды карталарды пайдаланыңыз және балаларды цифрлық қауіпсіздік негіздеріне үйретіңіз: құпиясөздерді ешкімге айтпау, күмәнді сілтемелерге өтпеу, құжаттардың суретін жібермеу.
Ақпараттық гигиенаны сақтаңыз
Саяхат кезінде әсерлерімізбен бөліскіміз келеді: сурет салып, стористер жариялаймыз. Алайда сақ болыңыз: демалыста екеніңізді нақты уақыт режимінде көрсету арқылы үйіңіздің бос тұрғанын қаскүнемдерге жариялап жатырсыз. Орналасқан жеріңізді нақты көрсетпеңіз және билеттер мен құжаттардың суреттерін жарияламаңыз. Суреттерді кешігіп – бір-екі күннен кейін немесе локация ауыстырылған соң салған жөн.
Қауіпсіз демалысты мұқият ұйымдастыру – бұл уақытты босқа шығындау емес, ең алдымен өзіңіз бен жақындарыңызға деген қамқорлық. Иә, дайындыққа уақыт кетеді, бірақ оның есесіне, көптен күткен демалыста барынша тынығып, барлық маңызды нәрселерді алдын ала ескергеніңізге көңіліңіз орнықты болады.
Fingramota.kz-пен бірге қаржылық сауаттылығыңызды арттырыңыз!
Фото: fingramota.kz