Kyzylorda-news.kz Ресей Қазақстанға 2025 жылдан кейін Байқоңыр ғарыш айлағынан "Протон" зымыран тасымалдағышын ұшыруды жалғастыруды ұсынды. Бұл туралы Хруничев атындағы зымыран орталығының бас директоры Алексей Варочко мәлімдеді. Келісім бойынша Ресей тарапы екі жылдан кейін Қазақстан аумағынан "Протонды" ұшыруды тоқтатуға тиіс. Бұл туралы Stan.kz ақпарат агенттігі хабарлайды.
"Роскосмос" және "Протон" зымыран өндірушісі – Хруничев атындағы орталық зымыран тасымалдағыштарын Байқоңырдан 2025 жылдан кейін де ұшыруды жалғастыруды ұсынды.
"Хруничев атындағы орталық пен "Роскосмос" мемлекеттік корпорациясы тарапынан ұсыныстар пысықталып, қазақстандық әріптестерімізге жолданды. Қазір бұл мәселені, оның ішінде "Байқоңыр" кешені бойынша үкіметаралық комиссия шеңберінде іске асыру жолдарын іздеу процесі жүріп жатыр", – деді Варочко.
Варочконың айтуынша, он "Протон-М" зымыран тасымалдағышы түрлі дайындық деңгейінде. Олардың кейбіреулері ресейлік ғарыш бағдарламасын жүзеге асыру үшін, ал кейбіреулері коммерциялық ұшыру үшін пайдаланылады. Геосаяси жағдайға байланысты зымырандардың бір бөлігі ешқашан пайдаланылмады.
"Осыған байланысты Хруничев орталығы Роскосмоспен бірлесіп, ішкі және сыртқы нарықта тегін зымыран тасымалдағыштардың пайдалы жүктеме нұсқаларын зерттеп жатыр", – деп қосты Варочко.
2015 жылы Қазақстан мен Ресей "Протон" зымырандарын ұшыруды 2025 жылдан кейін тоқтатамыз деп келісті. Ресей тарапы "Протон" өндіруді тоқтатып, оны толығымен экологиялық таза Ангара зымыранымен алмастыратынын айтты. Өйткені улы гептилді отын үшін "Протонға" шағымданушылар көп.
Бұқаралық ақпарат құралдарының хабарлауынша, "Протон" Ресейдегі ең қуатты зымыран. Ол мемлекеттік және коммерциялық бағдарламалар бойынша әртүрлі ғарыш аппараттарын ұшыруға арналған. Оның алғашқы ұшырылымы 1965 жылы 16 шілдеде өтті. Осы серияда барлығы 400-ден астам зымыран ұшырылды.
Айта кетейік, Ресей 1994 жылдан бері Қызылорда облысында орналасқан "Байқоңыр" ғарыш айлағын жалға алған. Жалдау мерзімі 2050 жылға дейін. Ресей Байқоңырды жалға алғаны үшін жыл сайын 115 миллион доллар төлейді.
Фото: Роскосмос