<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Облыстық «Үлгілі елді мекен» байқауында жүлделілер қатарынан көрінген Қазалы ауданында 78 мыңға жуық халық бар. Биылғы жылдың жартысын еңсерген аудан тіршілігінің даму қарқыны жоғары. Жағымды жаңалық көп.Иә, құрылғанына 95 жыл толған ауданның тарихы ілгеріде. Қала статусы бар Қазалының іргетасы 1853 жылы қаланды. Ал орта ғасырда Оғыз мемлекетінің астанасы болған Жанкент – облыс аумағында орналасқан тарихи-мәдени ескерткіштердің ең көрнектісі.Шығысында Қармақшы ауданымен, оңтүстігінде Өзбекстан мемлекетімен, батысында айдынды Арал, солтүстігінде Қарағандымен шектесетін Қазалы егін және мал шаруашылығымен айналысады. «РЗА» АҚ, «Сыр маржаны», «Жалаңтөс батыр» ЖШС мен «Ақмаржан», «Мерей» сияқты көптеген шаруа қожалықтары табысты жұмыс істеуде.Өтімді өнімдерҚазалыдан Ресей, Белоруссия, Дания, Германия, Тәжікстан, Қытай, Нидерланд елдеріне өнім экспортталады. Бір мысал, былтыр ауданнан 2823 тонна күріш, 557 тонна балық өнімдері, 614 тонна қамыс жөнелтілген. &nbsp;Қазалының қара қауыны да, «Қазалы» атымен бренд болып қалыптасқан конфет пен сабын да жұртқа жақсы таныс.Ауданда 19 кәсіпорын өнім өндіру және қызмет көрсетумен айналысады. «РЗА» АҚ, «Қамқорлокомотив» ЖШС-ның «Қазалы локомотив жөндеу зауыты» және «Қазалы вагон жөндеу депосы» филиалы, «LCI-MK» ЖШС Қазалы филиалы, «Сыр маржаны», «Қазалы Жолшы», «ҚазалыТеміржолжылу» серіктестіктері өз міндетін атқарып келеді.Шағын және орта кәсіпкерлік саласында 6600-ге жуық кәсіпкер тіркелген. Аудан кәсіпкерлері 20,7 млрд теңгенің өнімін өндіріпті. Жыл басынан бері дәл осы салада 22 ғимараттың құрылысы басталып, бесеуі іске қосылған. Қолдау көп. Биыл да кәсіпкерлерге қаржы ұйымдары тарапынан 126 жобаға 1 млрд теңге несие және грант беріліпті.Сондай-ақ «Ауыл аманаты» жобасы бойынша ауданға қарасты барлық ауылдық округтен құны 1 млрд 780 млн болатын 240 жоба жинақталған.Ауыл шаруашылығында алуан іс барҚазалы халқы күріш өсірумен қатар, жер қарықтап, бақша егеді. Былтырғы Астана қаласындағы жәрмеңкеде ауданның қауын-қарбызы көптеп сатылды. Биыл да 6500 гектарға жуық Сыр салысын сеуіп, суға бастырған. Жалпы егіс көлемі – 17347 гектар. Оның ішінде бақша дақылдарынан бөлек, арпа, бидай, малазықтық және картоп, көкөніс тұқымын жерге тастапты.Облыс әкімінің тапсырмасымен жеке тұрғындарға да бақшалық жер берілген. Оны дайындауға жергілікті ірі шаруашылықтар қолдау көрсеткен. Биыл жоспардан тыс 130 гектар жерге картоп, көкөніс егілді. 260 адам ұжымдасқан түрде дала төсінде еңбек етіп жүр.Сондай-ақ ауданда төрт түлік басында өсім бар. Одан шығар өнім де ұлғайған. Мемлекет қолдауымен атакәсіппен айналысқандардың жобалары қаржыландырылған. «Агробизнес», «Іскер» мемлекеттік бағдарламасымен 22 шаруашылық барлығы 110,4 млн теңге несиеге 226 бас мал сатып алыпты. Ал былтыр мал басын көбейтіп жүрген қожалықтарға 941,9 млн теңге субсидия берілген.Жалпы жыл басынан бері 6 шет мемлекетке 450 тоннаға жуық күріш, 341 тонна балық және 570 тонна қамыс экспортталған. Оған қосымша биыл аудан орталығында «Жанкент-Агро» серіктестігінің күріш өңдеу зауыты іске қосылады деп жоспарлануда. Онда ішкі өнім көбейіп, жұмыс көзі ашылады әрі экспорттың да әлеуеті артпай ма?!Құрылысқа дем бергенАуданда білім мен спорт саласына жеке инвестиция тарту жұмыстары артқан. Мысалы, Әйтеке би кентіне жеке қаражат есебінен спорт кешені, Қ.Пірімов ауылында 95, ал Ақтан батыр ауылында 90 орындық балабақша салынбақ. Сонымен қатар, аудан орталығында аз қамтамасыз етілген отбасылар үшін 50 пәтерлі тұрғын үйдің құрылысы да басталады. Бұған бюджеттен 480 млн теңге қаржы бөлінген. Әйтеке би кентінде 250 орындық мектеп құрылысы және «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында Жанқожа батыр ауылынан 300 орындық мектеп құрылысы басталады.Бұдан бөлек, «Ауыл – ел бесігі» жобасымен Қ.Пірімов ауылындағы мектепті күрделі жөндеу үшін бюджеттен 208 млн теңгеден астам қаржы бөлініпті.Қазалыда өткен жылғы өтпелі құрылыстардан бөлек, биыл 8 жоба бар. Бұған 3 млрд теңге қаралған. Жаңадан басталған ғимараттың көбісі елді мекендерде салынуда. Бозкөл, Абай, Кәукей ауылында дәрігерлік амбулатория, Жанқожа батыр ауылында 300 орындық мектеп, Әйтеке би кентіндегі көлемі 180 гектар жер учаскесіндегі тұрғын үйлерге сервистік ауызсу желісін тарту және Ғ.Мұратбаев ауылынан жаңадан ашылған кварталды инженерлік инфрақұрылыммен қамту жұмысы &nbsp;жүрмек. Ал былтыр Қазалы қаласы мен үш ауылды «көгілдір отынға» қосқан құрылыс қуанышы биыл Абай елді мекенінде жалғасады. Газ желісінің құрылысын бастау үшін бюджет есебінен 41,1 млн теңге бөлінген.Елді мекен арасындағы жолды жөндеу, күтіп ұстау маңызды. Биыл да бюджет қаражатымен аудандық маңыздағы автожолдарды жөндеу үшін 3 жобаға 1,2 млрд және жалпы ұзындығы 30 шақырым болатын 52 көшені жөндеуге 1,1 млрд теңге қаралыпты. Мысалы, аудандық маңызы бар Ғ.Мұратбаев ауылына кіреберіс, «Қазалы-Қожабақы-Бозкөл-Кәукей», «Қожабақы-Бекарыстан би» бағытындағы автомобиль жолы түзелмек. Ал жалпы құны 3 млрд теңге болатын «Бозкөл-Тасарық», «Бекарыстан би-Шөмішкөл», «Қазалы-Көларық-Бекарыстан би-Жаңакұрылыс» және Лақалы мен Жанқожа ауылына кіреберіс жолдарды жөндеуге бюджеттік өтінім берілген.Бұдан бөлек, «Ауыл – ел бесігі» жобасы шеңберінде аудан орталығы Әйтеке би кенті, Ү.Түктібаев және Ғ.Мұратбаев елді мекенінде көшелер жөнделеді, оған 670 млн теңгеден астам қаржы қаралған.

Қазалы: Қарқын үдемесе, кеміген жоқ

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Таяуда Ұлттық банк базалық пайыздық мөлшерлеменің 16,75 пайыз деңгейінде сақталатынын жария етті. Себебі инфляция айтарлықтай азаймай отыр. Шыны керек, былтыр желтоқсанда Ұлттық банк күтпеген жерден мөлшерлемені көтергенде қаржы мамандары тарапынан көп сын айтылған еді. Айналдырған бір жылдың ішінде «қымбатшылықпен күрес» деген желеумен ставка алты рет көтерілді. Биыл сол межені ұстап тұрмыз. Алайда нәтиже бар ма? Алдағы уақытта қалай құбылуы мүмкін?Салада жүрген экономистердің біразы қаржы реттеушінің бұл әрекетін ұнатпағаны рас. Ұлттық банктің уәжі баяғыдай, бар мәселені былтыр 19,6 пайызға жеткен инфляция үрдісіне сілтеп, амалдың жоғын алға тартты. Ең әуелі бұл жаңалық халықтың көңіл күйіне әсер етеді. Жұрт хабарға елеңдеп, «алда не болады екен?» деген ойда отыр. Пайыздық мөлшермеленің жоғары болуын екі түрлі көзқараспен сараласақ болады. Оң һәм теріс жақтары да көп екенін айтуымыз керек.Қымбатшылыққа қарсы күрес қалай өрбуде?Ақыры Ұлттық банк базалық пайыздық мөлшерлемені жоғары күйінде сақтап қалды. тағы біраз уақыт қымбатшылықты бәсеңдетуге жұмыс істеуі тиіс. Бір қуанарлығы, жыл басында 20 пайызға жеткен инфляция қазір 14,6 пайызға түсті. Осылайша Ұлттық банктің саясаты аздаған нәтиже берді. Бірқатар сарапшылар талап етіп отырғандай, осы азғантай жетістікке бола базалық мөлшерлемені қайта құлата салу қисынсыз көрінеді. Өйткені инфляцияның қай уақытта қанша пайыз қымбаттап кетерін ешкім де тап басып болжай алмайды. Оның үстіне ішкі сұранысты отандық өндіріс толық қанағаттандыра алмайтыны аян.Сондықтан жоғары мөлшерлеменің бола тұрғаны қажет. Базалық мөлшерлеме деңгейін кез келген уақытта қолдан түсіруге болады, ал қымбатшылықты олай тоқтата алмайсыз. Экономист Бауыржан Ысқақов та бұл сөзімізді растап отыр.<blockquote>– Ұлттық банктің базалық мөлшерлемені 16,75 пайыз етіп ұстауы экономикадағы ахуалдың қиын екенін көрсетеді. Кейінгі кездегі валюта бағамының тұрақсыздығы, инфляциялық толқындар Ұлттық банкті осындай шешім шығаруға мәжбүр етті. Бұндай кезде несиелер қымбаттайтыны анық. Сондықтан адамдар ақшаны аз жұмсап, инфляцияны тоқтатамыз деген теорияға сүйенеді. Іс жүзінде бұның бәрі – ел экономикасының импортқа тәуелділігінің салдары. Мен себеп ретінде халыққа қажетті азық-түліктен бастап, тұрмыстық заттарға дейін сырттан келуін айтамын. Үкімет пен Ұлттық банк бірлесе кешенді жоспар құрып, импорт мөлшерін азайтуға тырыспайынша, инфляция жалғаса береді. Қазір бізге бәрінен бұрын отандық өндірушілердің үлесі көбейгені қажет, – дейді маман.</blockquote>Базалық мөлшерлемені төмендетуге Ұлттық банк басшылары қарсы емес екенін талай айтқан. Тек ахуал мұрсат бермейді. Биыл инфляция төмендеп келе жатыр, дегенмен тым жоғары қарқынмен емес. Тауарлар мен қызметтер бағасының қалай құбылғаны жайлы нақты дерек жыл соңына қарай шығады. Айтпақшы, күзде коммуналдық қызмет ақысы да көтеріле бастайды. Себебі, былтыр Президент Жолдауында айтылғандай, коммуналдық нысан иелері жөндеу жұмыстарын істеуі тиіс, ол үшін мемлекет коммуналдық қызметтің құнын көтеруге рұқсат етті. Коммуналдық қызмет бағасының да инфляцияға әжептәуір үлес қосатыны белгілі. Осы факторды ескермейінше базалық мөлшерлемені түсірудің ауылы алыс секілді. Жыл соңында инфляцияның деңгейі белгілі болғанда ғана базалық мөлшерлеме туралы шешім қабылдауы мүмкін.Ұлттық банк төрағасы Ғалымжан Пірматов екінші жартыжылдықта базалық ставканы төмендету мәселесін қарастыратынын өзі де айтып жүр. Бас банкирдің таяудағы сөздерінен түйгеніміз, төмендетуге қатысты аздаған ықтималдылық бар. Мәселен, 2023 жылдың мамырында жарияланған Ұлттық банк талдауына қарасақ, бағаның біртіндеп төмендей бастағаны байқалады. Биыл мамырда тамақ өнімдері бағасының өсімін атап өткен респонденттер үлесі төмендеген, бірақ өзге тауарлар бағасының өсімін айтқандардың үлесі шамалы артыпты. Негізінен жанармай және байланыс, жолаушылар көлігі бағасының қымбаттағаны аңғарылған. Жалпы айтқанда, тұтынушылық көңіл-күй көтерілген.Дегенмен қымбатшылыққа қарсы күресуді Үкімет пен Ұлттық банк алдына міндет етіп қойып отырғанда, базалық мөлшерлемені таяуда төмендетеді дегенге сену қиын. Ғ.Пірматов осыған дейін «біздің жаңартылған болжамымыз бойынша, 2023 жылы инфляция 11-14 пайыз, 2024 жылы 9-11 пайыз және 2025 жылы 5,5-7,5 пайыз болады» деген. Сондықтан алдағы уақытта инфляция төмендей беруі тиіс, бірақ базалық ставка емес.Несие пайызы неге түспейді?Базалық мөлшерлеменің пайызын төмендету ұсынысын айтып жүргендердің дәйекті уәжі бар. Себебі аталған пайыз жоғары болған сайын, несие пайызы да жоғарылап, кредит алу қиындайды. Мәжіліс депутаттары көтеріп жүргендей, несиенің пайызын азайту бұндай жағдайда мүмкін емес. Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, доллардың да базалық мөлшерлемесі көтерілуде. Еуро да былтыр осы тәсілді қайталады. Мұны ең негізгі жұмыс – инфляцияға қарсы құрал ретінде пайдалануда. Алайда бұған қарсы пікір айтушылар жетерлік. Соның бірі – экономист Мақсат Серәлі.<blockquote>– Жалпы, базалық ставканы өсіру инфляцияны тоқтататын құрал емес. Өйткені әлемдік нарықта қымбатшылық қарқын алды. Қазақстанда инфляция өршімес үшін ел өзінің ішкі нарығын толық қамтамасыз етуі керек. Өкінішке қарай, біз тек 30 пайызын қамтамасыз етеміз. Сондықтан инфляция, көрші елдердің экономикалық саясаты немесе доллар бағамының көтерілуі болсын – бәрі тікелей мемлекетімізге әсерін тигізбек. Соның ішінде баға саясатына ықпал етеді. Қазақстан ішкі нарығын ең кем дегенде 60-70 пайыз мөлшерінде қамтамасыз етуі қажет. Сол кезде ғана инфляциялық тұрақтылық пайда болар еді. Алдағы уақытта оған жетуіміз күмәнді, – дейді ол.</blockquote>Мақсат Серәлінің айтуынша, базалық мөлшерлемені көтеру бір-ақ нәрсеге ғана ықпал етпек. Шағын және орта бизнеске арналған несиелер пайызының көтерілуіне әкеп соқтырады. Одан соң экономиканы тежейді. Кәсіпкерлер мемлекет беретін субсидияны алуға ғана көшеді. Ал мемлекеттің қаражаты оның бәріне жетпейді. Мәселен, «Даму» қоры арқылы берілетін 6 пайыздық несиелерге бизнес өкілдері ағыла бастайды. Сондықтан бұл жерде ең өзекті мәселе – несие пайыздарының қымбаттауы. Жағымды жағы – депозиттердің мөлшерлемесі өседі.Ұлттық банк қатаң ақша-несие саясатын 2021 жылдың шілдесінде бастағаны есімізде. 9 пайыздан 9,25 пайызға көтерген болатын. Содан бері деңгей тек өсумен келеді. Мамырда да, осы жолы да 16,75 пайыз межесін сақтады. Базалық пайыздық мөлшерлеме бойынша келесі шешімді Ұлттық банк 25 тамызда қабылдайды. Алайда аса бір пайыздардың құбылуын көрмеуіміз мүмкін, осы қалпында тағы қалса да таңқалмаймыз. Өйткені қымбатшылыққа уақытша тежеу сол ғана болып тұр. Ал ішкі өндіріс бүгін-ертең көркейе қояр сыңай танытпай тұр.

Базалық мөлшерлеменің экономикалық ахуалға әсері

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Өткен жылдан бастап өңірде азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін бақшалық дақылдарды егуге жер дайындалып беру үрдісі қалыптаса бастады.&nbsp;Мұнда тұрғындардың өзін-өзі әлеуметтік маңызы бар картоп, көкөніс, бақша дақылдарымен қамтамасыз ету мақсаты тұр. Мұны аймақ басшысы арнайылап тапсырып, халыққа жағдай жасауды міндеттеді. Соның аясында былтыр жұртшылық бақша дақылдарын егіп, қыс азығын қамдап еді. Бұл жұмыстар биыл жалғасын табуда.Биыл облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаевтың тапсырмасына сәйкес бақша дақылдарын егу үшін өңірде 3342 гектар жер арнайы дайындалды.Оның 3282 гектарына, атап айтқанда, 1021 гектарына картоп, 866 гектарына көкөніс, 1395 гектарына бақша дақылдары егілді. Тұрғындар қосымша жер дайындауды сұрап, егін егуге ынтасын білдіруде. Бұл бақшалық жер дайындаудың шаруаға қолайлы, тұрмыс сапасын арттыруға оң әсер еткенін көрсетеді.Осы ретте облыс әкімі қала, аудан әкімдері мен жауапты басқарма басшыларына алдағы уақытта бақшалық жерді жергілікті халықтың сұранысына сәйкес жоспарлап дайындауды тапсырды.Сондай-ақ, дақылдардың нақты су тұтыну нормасына сәйкес су беру кестесін шаруалармен келісіп жасау керек. Тиісті басшыларға егінге су беруді үйлестіріп, жиын-терімге дейін барлық жұмыстарға тұрақты бақылау жасау жүктелді.&nbsp;&nbsp;

 Биыл Қызылорда облысында 3342 гектар бақшалық жер дайындалды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Сексеуіл &nbsp;кенті – Арал &nbsp;қаласынан &nbsp;кейін көлемі жағынан екінші орында. Арал ауданынан 60 шақырым қашықтықта орналасқан Сексеуіл кентінің халық саны 12 мың 350 адамды құрайды. Кент 1937 жылы құрылған. Қазіргі таңда кентте 2600 отбасы тіршілік түтінін түтетуде. Тоғыз жолдың торабына баланған Сексеуіл тіректі елді мекенге 5 елді мекен қарайды.Халық саны көрсеткіші бойынша Республика, облыс көлеміндегі кейбір аудан &nbsp;орталықтарындағы тұрғындар &nbsp;санымен &nbsp;теңесетіндей ірі елді &nbsp;мекендердің &nbsp;бірі. Ауданымыздың әлеуметтік-экономикалық &nbsp;дамуына кенттегі бюджеттік және теміржол мекемелері және жеке кәсіпкерлер де өз үлестерін қосуда. Сексеуіл кенті тұрғындарының 70 пайызға &nbsp;жуығы ел экономикасының күретамыры болып &nbsp;табылатын теміржол саласында жұмыс істейді.Кентімізде халық саны 12350-ді құраса, экономикалық белсенді халық саны – 6091, оның ішінде 3254 адам жұмыспен қамтылған. 2718-і өзін-өзі жұмыспен &nbsp;қамтамасыз етіп отырса, ал 42-сі мал шаруашылығымен, 533-і сауда саласында, 50-і қоғамдық ақылы жұмыспен қамтылған.Қазіргі таңда кентте базар, сауда қатарлары, шаруа қожалықтары, жанармай құю бекеті, дәріханалар, тігін цехы, &nbsp;шаштараз, тойхана, «АКТИВ» және «Вееline» жүйесі, телекоммуникация &nbsp;мекемесі және де басқа мекемелер халыққа қызмет етуде.Іргелі білім ұяларына қамқорлық та ерекше. Кентте №177, №87, №231, №283 орта мектептер балаларды білім нәрімен сусындатуда. Иә, тәуелсіздіктің 30 жылдығында қол жеткізген жетістік жетіп артылады. Кенттің көкжиегі кеңейіп, Тербенбес тауының баурайында серпінді істер жыл сайын көрініс тапты. Осының бәрі Мемлекет басшысының сарабдал саясаты мен өркен жайған Қазақстанның жемісті жолы екені даусыз.«Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасы аясында Сексеуілде кентішілік ауыз су құбырлары қайта жаңғыртылды. Бүгінде сексеуілдіктер тәулік бойы сапалы ауыз суды пайдалануда.&nbsp;Мемлекеттік бағдарламалардың да орындалуы көңіл көншітерліктей. Атап айтсақ, мемлекеттік бағдарламалар &nbsp;аясында ауқымды істер тындырылуда. Кентімізде 1 мемлекеттік, 3 жеке балабақшаға 580 бала қамтылған. Сондай-ақ &nbsp;күніне 100 адамды қабылдайтын емхана, 150 орындық мәдениет үйі халыққа мінсіз қызмет етуде. Енді кентте мәдени саясатты жүзеге асыру үшін барлық жағдай жасалып отыр. Жылдағыдай биыл да тірек елді мекенінде шағын және орта кәсіпкерлік жұмысы жандандырылып келеді. Бұл бағытта бүгінгі таңда 612 кәсіпкер нақты жұмыстарын жүргізуде. Атап айтсақ, жеке кәсіпкер Ақтан Жұбатов Говоров көшесінің бойынан "Даму" банкінен 4 млн теңге несие алып, отбасылық дәмханасын ашып, 2 адамды жұмыспен қамтыса, &nbsp;жеке кәсіпкер Эльмира Жұмағазиева 1 млн 225 теңге грант алып, өз қаражатынан 1 млн теңге қаржы жұмсап, Привокзальная көшесінің бойынан сүт өнімдерін өндіру цехын ашып, 3 адамды жұмыспен қамтыды. Ал жеке кәсіпкер Қасым Айменов өз қаражатынан 100 млн теңге жұмсап, "Даму" банкінен ішкі айналымына 30 млн теңге несие алып, наурыз айында Бүкірек батыр көшесінің бойынан "Абылай хан" сауда үйін ашып, 5 адамды жұмысқа қабылдаса, жеке кәсіпкер Нұргүл Алдабергенова Бүкірек батыр көшесінің бойынан наубайхана цехын ашып, 3 млн 500 мың теңге несие алып, 2 адамды жұмыспен қамтып отыр. Сондай-ақ жеке кәсіпкер Сара Рысбаева Бигелдинов көшесінің бойынан 13 сәуірде азық-түлік дүкенін ашып, 2 адамды жұмыспен қамтыды. Кенттен 10 азамат қайтарымсыз грант ұтып алып, кәсіптерін жалғастыруды жоспарлауда.Жыл сайын оң өзгерістер орын алып, қашан да сапалы нәтиже үшін жұмыс жасап келеміз. Тәуелсіздік алған жылдар ішінде еліміз еңсесін тіктеп, кемелдікке бет бұрды. Сол еңселі егемендіктің арқасында жасампаздыққа, жаңашылдыққа ұмтылдық. «Ауылдың дамуы – тұтас мемлекеттің дамуы» деген қағиданы басты нысана етіп, Мемлекет басшысының ел дамуы бағытында берген тапсырмаларының үдесінен шығып келеміз. Бұл сөзімізге кентіміздегі ауқымды істер мен толымды тірліктер айқын дәлел бола алады. Мәселен, қазіргі таңда өзім басқарып отырған кенттің әлеуметтік жағдайы жылдан-жылға дамып келеді. Атап айтар болсақ, 2022-2023 жылдар аралығында кентішілік газ құбыры жүргізіліп, АГТС құрылысы қолға алынып, осы жылдың аяғына дейін іске қосу жоспарланып отыр. Сонымен қатар тұралап қалған 40 төсектік аурухана құрылысы жалғастырылуда. Өткен жылы кенттегі Бүкірек батыр көшесіне 2 км асфальт жабындысы жүргізілсе, биыл 1,4 км асфальт жабындысы төселіп, толығымен аяқталды."Ауыл – ел бесігі" аясында биыл кентішілік 6 көшеге (Б.Майлин, А.Маханов, Б.Айхынов, І.Жансүгіров, К.Байсейітова, Ж.Жабаев) орташа жөндеу, асфальттау жұмыстары жүргізілуде. Темір жолдың арғы бетінде орналасқан №283 орта мектебінен бастап, теміржол өткеліне дейін ұзындығы 3,5 шақырым жарық шамдар орнатылып, халық игілігіне пайдалануға берілді. Айта кетерлік тағы бір жайт, осы жылы орталық алаңда спорт мектебінің маңынан жас жеткіншектерге арнап стадион құрылысы салынуда. Жыл аяғына дейін пайдалануға берілмек.&nbsp;Округ бойынша әр түрлі салада шаруа қожалықтары мен кәсіпкерлер жұмыс істеуде. Осы бағытта еңбек етіп, мемлекеттік бағдарламалардың игілігін көріп отырған тұрғындар баршылық. Олар мемлекет қамқорлығын сезініп, тұрмысын түзеуде.&nbsp;Тірлігінің тұтқасын төрт түліктен тапқан тұрғындар үшін ауыл шаруашылығы да аса маңыздылыққа ие. Иә, бәсекелестік басым уақытта санға емес, сапаға жұмыс жасауды басты мақсат етіп отырған жайымыз бар. Білім беру, емдеу мекемелерінің материалдық базасын нығайту қолға алынды. Бұл үрдіс ұзақ жылдар бойы өз жалғасын тауып келеді.&nbsp;Ел дәулеті мен сәулетіне өз үлестерін қосуды мұрат тұтқан кент тұрғындарының басты мақсаты &nbsp;– кентті уақыт талабына сай дамыту. «Алтау ала болса, ауыздағы кетеді, төртеу түгел болса, төбедегі келеді» деген қанатты қағидаға сүйеніп, ауыл ақсақалдарының ақыл-кеңесіне жүгініп, бірлігімізге сызат түсірмеу жолында ынтымағымыз жарасқан күйі кемел келешекті бетке ала береміз деген сенімдеміз. Алдағы уақытта кент тұрғындарына үй құрылысын жүргізу мақсатында жер телімдерін беру үшін инфрақұрылым тарту, тұрмыстық қатты қалдықтарға арналған полигон, өрт сөндіру бекетін және спорт және балалар алаңын салу сынды және де басқа атқарылатын ауқымды істер күтіп тұр.Иә, Мемлекет басшысының бастамасымен жүзеге асып жатқан реформалар бүгінгі күннің талабы екенін білеміз. Экономикалық реформаларды кешенді жүзеге асыруда бұдан былай да кент тұрғындары сүбелі үлестерін қосып, өз деңгейінде жұмыстарын жандандыра беретін болады.

Сексеуілде серпінді істер көп

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Мемлекеттік субсидия төңірегіндегі дау мен келеңсіз жайттар әлі де болса бой көрсетіп қалады. Осыған дейін облысымызда бірқатар шаруалар мемлекеттен берілетін субсидияны ала алмай отырғаны талай рет қозғалды. Әуелде gosagro.kz порталынан шикілік шықса, кейіннен «жең ұшынан жалғасқандар» жайлы айтылды. Не де болса, кем-кетік тұстары жетерлік. Сонымен, қазір жағдай оңалды ма, жалпы субсидия тақырыбында шешілмеген қандай түйіндер бар?Ең алдымен, субсидияның не екенін түсінбей жүргендердің де бар екенін айтайық. Мемлекет шаруалардың ісін дөңгелентіп, қолдау көрсету үшін қаржы қарастырады. Мәселен, кәсіпкер 20 пайызбен несие алатын болса, соның 15 пайызын мемлекет субсидиялап береді, шаруа қалған 5 пайызын ғана төлейді. Қолдаудың түрі де көп, жем-шөпке, техникаға арналғаны, әрісі тыңайтқышқа дейін болып жалғаса береді. Қарасаңыз, игі амал. Бірақ сол қолдаудың шарапаты шаруаларға толыққанды жетпеді. Мәселе қайдан шықты?Әріден тартсақ, Ауыл шаруашылығы министрлігі «субсидияға өтініш беретін портал ақпанның басында іске қосылды» деп ресми ақпарат таратты. Көпке дейін жүйе қалыпты жұмыс істеп тұрғанына, барлық мәселе шешілгеніне сендірумен келді. Бірақ жағдай басқа сарында еді. Сәуірдің соңында gosagro.kz порталы арқылы алғашқы үш айда өңірімізден субсидияға қатысты бар болғаны 20 өтінім ғана қабылданғаны мәлім болды. Осылайша облыс фермерлері тиісті төлемдерді ала алмағаны айтылды. Портал жұмысына қатысты шаруалар мен қаржы институттарынан көптеген шағым түскен еді. Біз осы тұста облыстық кәсіпкерлер палатасына хабарласқанымызда ондағы мамандар қазір шаруалар тарапынан шағымның жоқ екенін жеткізді. Бұған қарағанда, шағым айтып шаршаған шаруалар қолын бір сілтегенге ұқсайды. Мәселеге одан әрі зер салу үшін облыстық ауыл шаруашылығы басқармасымен байланыстық. Ондағылар бізге биыл мал шаруашылығы саласы бойынша бөлінетін субсидияда дау болмағанын жеткізді. Оның үстіне мал шаруашылығы саласы бойынша биыл 4,7 млрд теңге бөлінгенін, 1,7 млрд теңгесі игеріліп, 978 шаруашылыққа субсидия төленгенін баяндады. Қош, расында да шаруалардың қолы субсидияға жете бастаған болар.Алайда сәуірде өткен еліміздің әлеуметтік-экономикалық даму мәселелері жөніндегі кеңейтілген кеңесте Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев субсидия беру жүйесі сын көтермейтінін айтқан болатын. «Субсидия алған кейбір пысықайлар өндірісті өркендетудің орнына бюджет қаржысын қалтасына басып, шалқып өмір сүрген. Ал қарапайым шаруалар үшін субсидия алу – қияметтің қиыны» деді Президент.Сондай-ақ субсидия беру жүйесі өте күрделі және қажетті мәлімет көпшілікке қолжетімді емес екенін айтып, субсидия бөлуді реттейтін жаңа цифрлық жүйе бұл түйткілді шеше алмай тұрғанын сынға алды. Елімізде шаруалар шамамен 256 млрд теңге көлеміндегі тиісті төлемін ала алмай, жүйенің дұрыс істемеуі салдарынан 40 мың фермер субсидиясыз қалуы мүмкін екені жария болған.Жаңа портал жарытпадыАуыл шаруашылығы министрлігінің сәуірдегі дерегінше, жаңадан қосылған gosagro.kz жүйесі 60 млрд теңге сомасындағы 1,8 мың өтінімді немесе қаржыландыру көлемінің 37 пайызын кері қайтарып үлгерген. Қалыптасқан тәжірибеге сай мұндай өтінімдер 1 пайыздан аспауы тиіс болса, бұл да портал жұмысының толыққанды жетілмегенін көрсетеді. Несиелер бойынша пайыздық мөлшерлемені субсидиялау – ең өзекті мәселелердің бірі. Бұған қатысты министрлік өкілдері бұған дейін қолданыста болған Qoldau.kz платформасындағы деректерді осы жылдың наурызының соңына дейін ала алмағанын айтқан. Соның салдарынан министрлік былтырғы өтінімдерді төлей алмапты. Министрлік қалай ақталса да, зардабын фермерлер көрді. Облыста 22 пайыздық несие алған шаруашылықтар оның 6 пайызын төлеп, қалған 16 пайызын мемлекет субсидиялауы керек еді. Жүйенің жөнді жұмыс істемеуінің кесірінен шаруалар пайыздық мөлшерлемені толығымен өздері төлеуге мәжбүр болды. Біразы шығынның үстіне шығын жамап, кәсібін кері кетірді. Облысымыздағы «Сырдария-1» несие серіктестігі» ЖШС-на қарасты 200 шаруашылық алғашқы төрт айдың ішінде жалпы сомасы 100 млн теңгеден астам субсидия ала алмаған. Бұл қаржы мал шаруашылығы, өсімдік шаруашылығы, техника секілді шаруалар қажетін өтеуі керек. «Сырдария-1» несие серіктестігі» ЖШС мониторинг маманы Мағжан Мырзағұлов та осы жайтты ашына айтқан еді.<blockquote>– Көптеген шаруа мемлекет тарапынан берілетін пайыздық мөлшерлеменің субсидиясын жыл басынан бері ала алмады. Нәтижесінде несиелерін жоғары пайызбен жабуға мәжбүр болды. Кей кәсіпкерлер несие тарихын бұзып алған. Бастапқы екі айын төлеп, одан кейінгі айларда төлем жасай алмаған шаруалар көп болды. Бұл алдағы уақытта олардың несие алуын қиындатпақ, – дейді ол.</blockquote>Жүйеге қатысты бұдан да өзге мәселелер жетерлік. Көктемде Ауыл шаруашылығы министрлігі Алматы, Жетісу, Жамбыл, Қызылорда және Түркістан облыстары фермерлерінен арзандатылған тыңайтқыштарды алу мүмкіндігінің жоқтығы туралы көптеген өтініштер түсіп жатқанын хабарлады. Мұның себебін фермерлерге gosagro.kz порталында өтініш беруге мүмкіндік жоқтығымен түсіндірген. Бұрын Qoldau жүйесінде фермерлер егістіктерді өздері енгізген деректер негізінде цифрландырған. Әрі деректердің дұрыстығы тексерілмей, бір форматты-логистикалық бақылау болмапты. Қазір gosagro.kz порталында субсидияларды алу үшін жердің ғарыштық мониторингінің деректері негізге алынады. Бұл ретте фермер ауыспалы егісті және оның егістіктерінің шекараларын анықтаған кезде параметрлерді қолмен енгізу, яғни, көзбен белгілеу мүмкіндігі жоқ.Gosagro.kz порталындағы деректерге сәйкес, Алматы, Жетісу, Жамбыл, Қызылорда және Түркістан облысының фермерлері үш айдан астам уақытта 23,5 млрд теңгеге тыңайтқыштарды сатып алуды субсидиялауға 837 өтінім берген. 350 өтінімді тиісті өңірлердің ауыл шаруашылығы басқармалары қабылдамай, осы аралықта бар болғаны 47 өтінімді мақұлдапты. Ал әкімдіктердің ақпараты бойынша, мемлекеттік қолдаудан бас тартудың негізгі себебі – агрохимиялық картограммалардың болмауы. Бұл талап 2023 жылы 1 қаңтарда күшіне енген, оған дейін мұндай талап болған жоқ. Мәселені шешу үшін министрлік ережелерге түзетулер енгізіп, агрохимиялық картограммаларды қолдану талабы алынып тасталған болатын.Бұндай мәселелер шешілмесе, азық-түлік өнімдерін өндіру тежеліп, бірқатар тапшылық туып, бағаның да өсуіне алып келері даусыз. Өйткені қиналған шаруа өндірісін тоқтатады, ал бұндай жағдайда мемлекет жетпеген өнімді шетелден алдыруға мәжбүр болып, шығынданады. Онсыз да ауыл шаруашылығы саласында қызмет ететін 300-ге жуық кәсіпкер мемлекет тарапынан берілетін пайыздық мөлшерлеменің қаңтар-ақпан айларына арналған субсидиясын ала алмаған еді. Жоғарыда айтқанымыздай, қазір шағымның жоқтығы, мәселеге байланысты даудың тыншығаны – барлық проблема шешілгеніне айғақ емес.

Мемлекеттен алатын субсидия: Шаруаларға қолдау керек

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Таяуда «Достық үйінде» облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев «Үлгілі елді мекен» облыстық байқауының жеңімпаздарын марапаттаған болатын.Тәуелсіз сарапшылардан құрылған комиссия шешімімен «Үлгілі елді мекен» облыстық конкурсының «Үлгілі ауыл» номинациясы бойынша үшінші орынды Арал ауданының Аманөткел ауылы жеңіп алды. Тиісінше аталған елді мекенге әмбебап тиегіш трактор табыс етілді.Сыр өңіріндегі халқы көп, іргелі ауыл Аманөткел елді мекені тоғыз жолдың торабында орналасқан, географиялық орналасу жағдайы қолайлы болуынан елдің әлеуметтік-экономикалық даму мүмкіншілігі жоғары, өсу қарқыны бар, өсіп-өркендеп келе жатқан елді мекен. 1921 жылы Сартай, Ақшатау, Мырзас, Шеңгелді, Сарыкөл, Кәрібөгет елді мекендері негізінде №17 Аманөткел ауылдық кеңесі ашылды. Шекаралары белгіленіп, 20 мың гектар жер берілді.Аманөткел ауылдық кеңесі көлемінде 1928 жылы Аманөткел, Шеңгелді, Арғынбай, Табанқұдық серіктестіктері ұйымдастырылып, 1929 жылы серіктестер біріктіріліп, Аманөткел балық колхозы болып құрылды. 1928 жылы Балықшылар одағы мен жұмысшылар кооперативі ашылды. Кейін Балықшылар одағы Аралға, Бөгенге көшірілді.Аманөткел колхозынан Ақшатау елді мекені негізінде 1937 жылы Ақшатау балық колхозы бөлініп шықты. 1938 жылы майда серіктестер іріленіп, «8 Март» және «Социализм» атындағы ауылшаруашылық артелі болды.1957 жылы Ақшатау колхозы қайтадан Аманөткелге қосылып, Аманөткел ірілендірілген колхоз болып құрылды. 1962 жылдың 15 наурызында Аманөткел колхозы Бөген мемлекеттік балық аулау базасына қосылып, олар Аманөткел, Ақшатау балық аулау бөлімшелері болып қалды.&nbsp;1966 жылы Ақшатау балық аулау бөлімшесі Аманөткел балық аулау бөлімшесіне біріктіріліп, 1974 жылға дейін Аманөткел балық аулау бөлімшесі болды. Аманөткел ауылдық округі көлемінде ауылдық кеңес төрағалары, колхоз төрағалары, бөлімше басшылары болып төмендегі адамдар қызмет атқарды.Аманөткел елді мекенінде 1964 жылдан бастап Арал қаласын сумен қамтамасыз ететін су жүйесі мекемесі жұмыс істейді. Мекеме тұрақты түрде Арал қаласын және айналасындағы елді мекендерді, сондай-ақ қаладағы әскери мекемелерді ауыз сумен қамтамасыз етіп отырды. Су жүйесі мекемесінде 70-ке жуық адам жұмыс істеді.&nbsp;Мекемеге еңбегі сіңген жұмысшы-қызметкерлерді атап айтар болсақ, олар: Қолғанатов Қолаңбай, Қазиев Беғалы, Өтеғұлов Ерали, Тлеуішов Бимырза, Сариев Әбдікерім, Ибраев Теңізбай, Жалмағанбетов Балтабай, Сералиев Бибіт, Қиынбаев Балтабай, Сүлейменов Сахитжан, Ибраев Әбілқайыр, тағы басқа азаматтар елеулі қызмет етті.Су жүйесі 1987 жылға дейін Арал қаласына су берді. Кейін Арал қаласына Сарбұлақ суы келуіне байланысты Арал қаласындағы әскери мекемелерге, жақын елді мекендерге 1993 жылға дейін су берілді. &nbsp;Соның арқасында ауыл жақсы көгалданған. Аманөткел елді мекеніне Сарбұлақ суы 1997 жылы келді.1976-1990 жылдары Аманөткелдің әлеуметтік жағдайының артуына сол кездегі ауылдан шыққан азамат, балықшыдан министрге дейін көтеріліп, балық министрі болған Саржанов Құдайбергеннің көп еңбегі сіңді. Ол министр болып тұрғанда Аманөткелден тоғанды балық шаруашылығы мекемесі және ПМК-4 құрылыс мекемесі ашылды.1976 жылы Арал рыбпромға қарасты тауарлы көл балық &nbsp;шаруашылығы ұйымдастырылды. Онда сапалы балық түрлері өсіріліп, жылына 3000 центнерге жуық балық ауланды. Сонымен қатар мал, құс фермасы ұйымдастырылып, өнімдері Қызылорда, Ақтөбе облыстарына дейін таратылды. Шаруашылықта қосымша арнайы жеміс ағаштары да өсірілді. Мекемеде 60-қа жуық адам жұмыс істеді. Мекеме басшысы болып Жалмағанбетов Балтабай, кейін Жаймағанбетов Кемал атқарды. Мекемеде еңбегі сіңген инженер-техник Маханбетжанов Қалыбай, бригадирлер Әбілов Жұман, Досаев Ідіріс, жұмысшылар Ермекбаев Нұртай, Ерімбетов Әбжәли, Қайберенов Қайырбол, тағы басқа азаматтар қызмет атқарды.1984 жылы Аманөткелден Шымкент қаласындағы ПМК-2 мекемесінің бөлімшесі ашылды. 1986 жылы өз алдына дербес ПМК-4 құрылыс мекемесі болып құрылды. Мекемеде 150-ге жуық адам жұмыс істеді. Жұмысшы-қызметкерлерге арнап 50-ге жуық үй салынды. Мекеме жаңа құрал-жабдықтармен және жаңа техникалармен жабдықталды.Мекемеде бөлімше бастығы, мекеме бастықтары болып қызмет жасағандар: Байсалбаев Ақмырза, Талапбаев Еділ, Шыманов Ұснадин, Махатов Лайық, Кенегесов Жолдас. Қуандықов Елубай – жабықтау бөлімі бастығы, Кенжеғұлов Мырзахан – бас механик, Иманалиев Шалабай – бас есепші, &nbsp;Ералиев Махсұт – механик, Үсенов Құндақбай – мастер, Тәуекелов Қылышбай – қоймашы. Басқа да механизатор, құрылысшы болып ауыл азаматтары қызмет атқарды.Аманөткел ауылдық округіне 4 елді мекен қарайды. Округ орталығы - Аманөткел ауылы аудан орталығынан 120 шақырым, облыс орталығынан 415 шақырым жерде Сырдария өзенінің жағасында орналасқан. Жалпы жер көлемі 17822 га. Ауылдық округі 1921 жылы құрылған. Ауылдық округі құрамында Аманөткел, Хан, Аққұлақ, Ақшатау елді мекендері бар. Барлығы 414 отбасында 2507 адам тұрады. Халыққа қызмет көрсететін 1 жанұялық емхана, 2 фельдшерлік пункт, мәдениет үйі, халық театры, клуб, кітапхана қызмет жасайды. Орта мектеп, орталау бастауыш мектепте 550 бала оқып, білім алады. 75 орындық балабақша, 17 балалық мектеп интернат, музыка мектебі филиалы, ветеринарлық пункт жұмыс істейді.Ауыл тұрғындарына «Арал-Сарбұлақ» су тарату бөлімшесі, почта, күнделікті барлық бағытта көлік қатынасы қызмет етеді. Аманөткел ауылдық округі бойынша 33 шаруа қожалығы, 57 кәсіпкер патент негізінде қызмет жасайды. Аманөткел қала тектес ел тіршілігіне қолайлы, жасыл желек жамылған іргелі елді мекен.Хан ауылы Аманөткел елді мекеніне іргелес 6 шақырым жерде орналасқан. Халық саны 108 адам, 14 отбасы тұрады. Хан елді мекеніндегі «қалқымалы көпір» орналасқан, сол көпір арқылы Қазалы ауданы елді мекендеріне, Жаңақұрылыс және басқа да елді мекендермен қолайлы қатынас орнатылған.Аққұлақ та тарихи елді мекен. Ауыл атауының шығу тарихы туралы нақты мәлімет жоқ. Ауыл ақсақалдарының айтуынша, ат үстінде жүріп, дүз кешкен батыр Арыстанбаб туралы ел ішінде «Жолбарыс алған Арыстанбаб батыр» деген сөз болған, руы Кешубай. Ол кісінің құлақтары жүдә үлкен, ерекше ақ болған. Сол себепті жеңгелері «аққұлақ» деп атаған. Кейіннен ауыл Аққұлақтың ауылы деп атанып кеткен дейді. Аққұлақ ауылы 1964 жылға дейін Бөген ауылдық кеңесіне қараған, кейін ұйымдастыру кезеңінде Арал қаласында орналасқан «Приарал» совхозының №2 фермасы болып 1964 жылы құрылған. «Приарал» совхозы Сайғонды ауылдық кеңесіне қарады, орталығы Арал қаласында болды. №2 ферма мал өсіру және мал азығын дайындаумен айналысты. 1993 жылы «Приарал» совхозы тарағаннан кейін №2 ферма «Бірлік» кооперативі болып құрылды. 1997 жылы Сайғонды ауылдық кеңесі таратылғаннан кейін жер шекарасы жақын орналасқан Аққұлақ елді мекені Аманөткел ауылдық округіне қарады.Аққұлақ елді мекені аудан орталығынан 140 шақырымда, округ орталығынан 20 шақырым жерде орналасқан. Аққұлақ елді мекенінің кіре берісі қақпасынан кейін екі қабатты, бүгінгі заманға лайықталып салынған тоғызжылдық №76 білім ордасы бой көтерген. Ауылда медициналық дәрігерлік пункт, су айдау стансасы, кітапхана бөлімшесі, клуб үйі ел игілігі үшін жұмыс жасап келеді. Аққұлақ елді мекенінде 47 отбасы, 263 жан тұрады. Елді мекен тұрғындары мал шаруашылығымен айналысады, 5 шаруа қожалығы жұмыс істейді.Ақшатау ауылында 26 отбасы, 160 жан тұрады. Халыққа қызмет көрсететін фельдшерлік пункт, бастауыш мектеп, су айдау стансасы, балық питомнигі бар. Негізгі тұрғындар балық және мал шаруашылығымен айналысады.

Аралдағы «Үлгілі елді мекен»

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Бүгін ҚР Премьер-министрі Әлихан Смайыловтың төрағалығымен өткен Үкіметтің селекторлық мәжілісінде 2023 жылғы қаңтар-маусым айларындағы әлеуметтік-экономикалық даму қорытындылары және республикалық бюджеттің атқарылуы, «Тарифті инвестицияға айырбастау» бағдарламасы, халықты жұмыспен қамтудың өңірлік карталарын жүзеге асыру барысы талқыланды.Үкімет отырысында облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев сөз сөйлеп, 2023 жылдың қаңтар-маусым айларында бірқатар негізгі макрокөрсеткіштер бойынша өсім қалыптасқанын атап өтті.Өңірде ауыл шаруашылығының жалпы өнімі 1,8 пайызға (36,2 млрд теңге), инвестициялар тарту 23,1 пайызға (162,0 млрд теңге), құрылыс жұмыстары көлемі 54,9 пайызға (53,7 млрд теңге), көлік және қоймалау көлемі 5,9 пайызға (139,5 млрд теңге), пайдалануға берілген тұрғын үйлер көлемі 2,1 пайызға (318,7 мың шаршы метр) және сауда көлемі 3,2 пайызға (325,3 млрд теңге) артқан.Облыс әкімі есепті кезеңде өңдеу өнеркәсібінің көлемі 4,4 пайызға, оның ішінде химия өнеркәсібіндегі өндіріс көлемі 31,5 пайызға, тамақ өнеркәсібінде 11,1 пайызға, металлургия өнеркәсібінде 7,4 пайызға және жеңіл өнеркәсіпте 5,3 пайызға төмендегенін айтты. Өңдеу өнеркәсібінің өндіріс көлемін арттыру үшін өңірде Индустрияландыру бағдарламасы аясында құны 6,4 млрд теңге болатын 4 жобаны жүзеге асыру жоспарлануда.2023 жылдың 1 шілдесіне облыс бюджетінің шығындар жоспары 99,8 пайызға орындалды, оның ішінде республикалық бюджеттен бөлінген нысаналы трансферттер 99,0 пайызға игерілген.Облыс бойынша инженерлік инфрақұрылым жүйелерінің тозу деңгейі 33 пайыздан 68 пайызға дейінгі көрсеткішті құрайды. 2023 жылға табиғи монополиялар субъектілерінің желілерді жаңғыртуға арналған инвестициясының көлемі 10,2 млрд теңге. Оның ішінде: бюджет қаржысы – 8,9 млрд теңге, несие қаржысы – 878 млн теңге, кәсіпорындардың өз қаражаты – 448 млн теңге. Бұл қаржыға атқарылатын жұмыстар нәтижесінде инженерлік инфрақұрылым жүйелерінің тозу деңгейі 3 пайызға дейін төмендемек.Мемлекет басшысы мен Үкіметтің алға қойған міндеттерін орындау аясында облыста «Өңірлік жұмыспен қамту картасы» іске асырылуда. Бүгінде 24 мың 364 азамат жұмысқа орналастырылды, бұл жылдық меженің 55,5 пайызын құрады.«Жастардың кәсіпкерлік бастамасын» қолдау шеңберінде комиссия 252 адамға 1 млрд 153 млн теңгенің несие портфелін мақұлдады. Берілген несиелердің 61 пайызы (154) мал шаруашылығына, 36 пайызы (91) қызмет көрсету саласына, 3 пайызы (7) өндіріс ашуға бағытталды.Облыс әкімі жастардың кәсіпкерлік бастамаларына берілетін жеңілдетілген несие кеңінен қолдау тауып, сұраныс көлемі артқанын айтты. Қазірдің өзінде 257 орынға 313 адам сұраныс білдірген. Қаржының толық игерілуіне байланысты құжат қабылдау уақытша тоқтатылды. Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне тағы да 200 адамға 1 млрд теңгеге қосымша бюджеттік өтінім жолданды.ҚР Үкіметі отырысынан кейін Премьер-министр берген тапсырмаларды пысықтау мақсатында облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаевтың төрағалығымен мәжіліс өтті. Мәжілісте аймақ басшысы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі Марат Қарабаев бастаған қазақстандық делегация құрамында Қытай Халық Республикасына барған іссапарының қорытындылары туралы айтты.Іссапар аясында облыс басшысы бірнеше мұнай-газ, химия және әртүрлі өнеркәсіптік жабдықтарды шығаратын қытайлық компания басшыларымен кездесті. Нәтижесінде, тамыз айының 10-нан кейін «Джепетто» және «Қытай Ұлттық машина жасау корпорациясы» компаниясының және басқа да қытай компанияларының өкілдері Қызылорда облысына іссапармен келетін болды.Аймақ басшысы қытайлық инвесторлармен тиімді байланыс орнатып, инвестиция тарту арқылы жаңа өндіріс ашу үшін инвестицияны қажет ететін барлық саладағы жобаларды ұсынып, таныстыруды тапсырды. Жұмыс сапары нәтижелі болуы үшін қол қойылған меморандумдар мен келісімдер бұлжытпай орындалуы керек. Осыған орай қала, аудан әкімдері мен барлық басқарма басшыларына тиісті тапсырмалар берілді.&nbsp;Облыс әкімі 2023 жылдың қаңтар-маусым айларында негізгі макрокөрсеткіштер Қызылорда қаласында, Шиелі және Жаңақорған аудандарында төмендегенін атап өтіп, жағдайды тұрақтандыру үшін берілген тапсырмалардың орындалу барысы туралы сұрады. Аталған аудандар мен Қызылорда қаласы әкімдеріне жағдайды зерделеп, оны жақсартудың жедел жолдарын қарастыру жүктелді.Облыс бюджетінің игерілуі бойынша ең төменгі көрсеткіштер Қармақшы ауданы және Қызылорда қаласында қалыптасқан. Аймақ басшысы Қызылорда қаласы мен барлық аудандар әкімдеріне, бағдарлама әкімшілеріне ай сайын жоспарланған қаражатты 100 пайыз толығымен игеруді, ол үшін тауар жеткізушілер және мердігерлермен тиісті жұмыстар жүргізуді тапсырды.Тұрғындарды тұрақты және сапалы электр энергиясымен, ауыз сумен, жылумен қамту – басты міндеттің бірі. Сондықтан жауапты басшылар инженерлік желілерді жөндеуге және қайта жаңғыртуға бөлінген қаржылардың уақытылы игерілуін, нысандардың алдағы жылу беру маусымына дайын болуын қамтамасыз етуі тиіс. Ал табиғи монополияларды реттеу комитетінің аумақтық департаменті коммуналдық кәсіпорындардың тарифті өзгертуге ұсынған өтінімдерінің негізділігін тексеріп, мерзімінде нақты шешім қабылдауы керек.Халықты жұмыспен қамтудың өңірлік жол картасын іске асырудың бірқатар көрсеткіштерінде оң динамика байқалады. Осы бағыттағы жұмыстарды әрі қарай жалғастыру, қаржыны мақсатты игеру қажет. Облыс әкімі облыстық басқармалар, Қызылорда қаласы және аудан әкімдеріне жоспарланған 43 898 жұмыс орнының ашылуын 1 қыркүйекке дейін кемінде 75 пайызға жеткізуді тапсырды. Жастардың кәсіпкерлік бастамасына жеңілдетілген несие беру үшін қосымша 200 адамға 1 млрд теңгеге жобалар пулын әзірлеп, «Аграрлық несие корпорациясының» филиалына ұсыну керек.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/347562471_576293858025196_454225313505142383_n_aa5db2024c.jpg" alt="347562471_576293858025196_454225313505142383_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/347593390_576293728025209_378481381986821005_n_d6180f39fc.jpg" alt="347593390_576293728025209_378481381986821005_n.jpg"></figure>

Қызылорда облысында негізгі макрокөрсеткіштер бойынша өсім бар

Басты бағыт – экономиканы әртараптандыру

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a> Соңғы жылдары ауқымды саяси реформалар қабылданып, кешенді жоспарлар жүйелі түрде жүзеге асырылып жатқан Тәуелсіз Қазақстанда өңірлік саясаттың орнықты әрі тұрақты жүргізілуінің алатын орны ерекше. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа арнайтын жыл сайынғы дәстүрлі Жолдауларында өңірлерді дамыту жөнінде міндетті түрде айтып келеді. Президент өңірлердің өркендеуі ел дамуының негізі екеніне әркез кеңінен тоқталып, ел Үкіметі мен жергілікті атқарушы органдарға нақты міндеттер жүктеуде.Өңірлерді дамыту туралы айтпас бұрын, Президенттің бұл тұрғыдағы ұстанымына тоқталған жөн. Өйткені, өңірлердің дамуы мемлекеттік қолдау шараларымен тікелей байланысты. Осы ретте, «Әділетті мемлекет. Біртұтас ұлт. Берекелі қоғам» атты Жолдауға назар салайықшы. Жолдаудың «Жаңа экономикалық саясат» деп аталатын бірінші бағдарында Президент «...Біз экономи¬ка¬мызда қордаланған мәселелерді жақсы білеміз. Мысалы, шикізатқа әлі де тәуелдіміз. Еңбек өнімділігі төмен, инновация жеткілік¬сіз. Ұлттық табыстың игілігін жұрттың бәрі бірдей көріп отырған жоқ. Әрине, мұның бар¬лығы – күрделі мәселелер. Бірақ оны шешудің нақты жолдары бар» деп атап өтті. Біз бұдан төмендегідей ой түйіп, тұжырым жасасақ болады. Яғни, макроэкономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету экономиканы әртараптандыру және цифрландыруға баса мән бергеніміз жөн. Сондай-ақ шағын және орта бизнес пен адам капиталын дамыту, заң үстемдігін орнықтырудың да алатын орны ерекше. Мұны саясаттанушылар мен сарапшылар да қуаттап, қолдауда. Енді бұл мақсатты жұмыстың өңірде нақты жүзеге асуының мән-мазмұнын баяндасақ.Шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту – өңір әкімдерінің басты міндеті. Президент бұл талапты ел тізгінін ұстаған күні-ақ ашып айтып, нықтап тапсырған болатын. Өйткені, шағын және орта кәсіпкерлік дамыса, өңірлердің салық базасы артып, жұмыссыздық көрсеткіші азаяды. Ал, қай аймақта жұмыссыздық көрсеткіші азайса, сол өңірде қоғамдық-саяси ахуал тұрақты болады. Міне, біз бір ғана кәсіпкерлік саласына көңіл бөлу арқылы бірнеше өзекті мәселенің шешімін табамыз. Өңірлерді дамыту, әрине мұнымен шектеліп қалмауы керек. Өйткені, кәсіпкерліктің, оның ішінде шағын және орта бизнестің дамуы жылдар өткен сайын құбылып тұратыны на¬рықтың заңдылығы. Сол себепті бизнесті цифрландыруға мән берген жөн. Ал, цифр¬ландыру – барлық игіліктің ең тиімді әрі табысты жолы.Президент өз Жолдауынан бөлек «Ұлт¬тық жобалар» қабылданарда да өңірлердің цифрлық әлеуетін арттыруға ерекше басымдық беруде. Өйткені, бұл – жаһандану заманның басты талабы. Қала мен ауыл арасындағы айырмашылықты азайту, яғни қаладағы қолайлы жағдайды ауылда да қалыптастыру – мемлекеттік саясаттың басым бағыттарының бірі. Бұл бағытта біздің елімізде ауыз толтырып айтарлықтай жақсы нәтижелер бар. Соның бірі – «Жайлы мектеп» жобасы.Мәселен, бір ғана Сыр өңірінде қолға алынған жұмыстарға назар аударайықшы. «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы аясында облыста алдағы үш жылда 15 100 орынға ар¬налған құны 100 млрд теңгеден асатын 21 мектеп салынады. 2023 жылы 10 мектептің құрылысы басталады. Бұл 2025 жылы өңір¬дегі үш ауысымды және апатты мектептер мәселесінің толығымен шешім табуына, балалардың сапалы білім алуына берік негіз қалайды.Өңірдегі өзекті мәселені шешудің ұлттық жо¬бада көрініс табуы және оның қала орталығында ғана емес аудандар мен шалғай ауылдарда жүзеге асырылуы халықтың мемлекетке деген сенімін де нығайтады. Сондықтан қайбір ұлттық жобаның да өңірлердің өркендеуі үшін алатын орны ерекше. Тек министрліктер мен жергілікті әкімдіктер жобаларды жүзеге асырарда өңірлердің климаттық жағдайын, орналасуын, халықтың әл-ауқатын ескеруі қажет.Өңірлерді өркендетуді көздейтін тағы бір ұлттық жоба – «Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері» деп аталады. Үкімет салалық минстр¬ліктер және аймақтардағы атқарушы биліктерді жұмылдыра отырып, бұл маңызды жобада көрсетілген тапсырмаларды 2025 жылға дейін орындауға міндетті. Ерекше айтып өту керек, ұлттық жобаның әрбір тетігі – Президенттің тікелей бақылауында. Сондықтан өңір басшылары қажетті қаржыландыру көлемі жеті жарым триллион теңгені құрайтын жобадан өз үлестерін алып, өңірлердегі қарапайым халық¬қа қажетті тұрғын үй, ауыз су мен жылу, көлік қатынастары, оның ішінде сапалы жолмен қамтамасыз ету мәселелерін шешуге айрықша ба¬сымдық беруде. Осы орайда, жобаның Сыр өңірінде жүзеге асырылуын бағамдайтын болсақ, қолда бар мәліметтерден «Қуатты өңілер – ел дамуының драйвері» ұлттық жобасы аясында биыл қаржыландырудың барлық көз¬дерінен 692,3 мың шаршы метр тұрғын үйді пайдалануға беру жоспарланғанын аңғарамыз. Маусым айында облыс әкімінің төрағалығымен осы жобаны жүзеге асыруға арналған арнайы мәжіліс өткізілген болатын. Мәжілісте аймақ басшысы негізгі міндеттерді атап өтіп, қала және аудан әкімдеріне, басқарма басшыларына нақты тапсырмалар жүктеді. Аталған тапсырмалар сапалы әрі уақытылы орындалса, яғни 692,3 мың шаршы метр тұрғын үй жыл соңына дейін пайдалануға берілсе, өңірдегі баспанаға қажеттілік мәселесі де реттеледі деп сенеміз.Ұлттық жобалардан бөлек мемлекеттік және нақты бір саланы дамытуды көздейтін салалық бағдарламалардың да орындалуы ай-мақтар үшін маңызды. Мәселен, биыл Қызылорда облысы бойынша газдандыру деңгейін 72 пайызға жеткізу жоспарлануда. Тиісінше, осы жылы 11 елді мекеннің газдандыру жобасы толық аяқталып, 40 мыңға жуық халық көгілдір отынның игілігін көреді. Ресми ақпараттарға сүйенсек, бұдан бөлек, өңірдегі жылу желілерін қайта жаңарту бойынша 8 жоба қарастырылып, «Ауыл ел бесігі» бағдарламасы аясында 10 әлеуметтік нысанның қазандықтары жөнделмекші. Нақтырақ айтқанда, биыл облыста 26 газбен жабдықтау жобасы жүзеге асырылады. Бұл қаржыға 2022 жылы басталған 6 жобаның жұмысы жалғасып, барлығы 20 жаңа жобаның құрылысы жүргізіледі. Оның ең маңыздысы – Қызылорда қаласынан құны 215 млрд теңгені құрайтын қуаттылығы 240 мегаватты жаңа жылу электр орталығы салынады. Қазіргі таңда жаңа нысан аумағында жерді тегістеу, инженерлік-геодезиялық жұмыстары аяқталып, нысан құрылысы басталған.Сонымен қатар аймақты толықтай таза ауыз сумен қамтамасыз ету мәселесі де күн тәртібінен түскен емес. Бүгінде Қызылорда, Арал, Қазалы, Байқоңыр қалалары орталықтандырылған таза ауыз суға толық қосылған. Ал, облыс аумағындағы 230 елді мекеннің 98,1 пайызы таза ауыз сумен қамтылған. Десе де қалған елді мекендерді таза ауыз сумен жабдықтау үшін «Қуатты өңірлер – ел дамуының драйвері» және «Ауыл – ел бесігі» бағдарламаларымен 23 жоба қолға алынды. Қазіргі таңда құрылыс жұмыстары бас¬талып, қарқынды түрде жүргізілуде. Міне, мемлекеттік бағдарламалар арқылы да өңірді өркендетуді жетілдіру жұмыстары осылайша жүйелі ұйымдастырылуда.Өңірлік даму туралы тағы бір маңызды мәселе, ол – жергілікті атқарушы органдардың тұрғындар үшін ашықтығы мен қолжетімділігі. Барлық жұмыс ашық әрі жария түрде жүргізілсе, атқарылған жұмыстар мен алдағы жоспарлар жөнінде халыққа күнделікті ақпарат беріліп отырса, онда өңір дамуы ілгері басады. Өңірлік кешенді іс-шараларға жұртшылық өкілдерінің қатысуын қамтамасыз етудің де маңыздылығы зор. Бұл билік пен халық арасын жақындастырып, халықтың мемлекетке деген сенімін арттырады. Бұл қадамдағы нәтижеге атқарушы билік еркін форматтағы кездесулер өткізу, көшпелі қоғамдық қабылдаулар ұйымдастыру арқылы қол жеткізсе болады. Өйткені, өңір дамуынан сол өңірдің тұрғындары тыс қалмауы керек. Бұл олардың патриоттық сезімдерін оятып, бюджеттен тыс көздер арқылы өңірге инвестиция тартуға да басты негіз болуы мүмкін. Сондықтан өңірлік даму тұжырымдамаларын сол өңірдің белсенді халқының қатысуынсыз жоспарлау мүмкін емес. Бұл ретте өзге өңірлер үлгі аларлық тәжірибе Қызылорда облысында бар.Дұрыс әрі ұтымды жүргізілген саяси шешімдердің негізінде аймақта жанашыр кәсіпкерлердің қолдауымен «Неке сарайы», «Өнер орталығы», «Қан орталығы», «Аналар үйі» секілді қажетті үлкен нысандар салынуда. Сондықтан өңірлік дамуды қалыптастыру үшін жергілікті атқарушы органның жүйелі жұмыс жүргізуі аса маңызды.&nbsp;&nbsp;&nbsp;

Сыр өңірі дамудың көкжиегінде

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Бүгін «Достық үйінде» облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев «Үлгілі елді мекен» облыстық байқауының жеңімпаздарын марапаттады.Өткен жылы қаланы абаттандыру, елді мекендерді дамыту, оның ішінде ауыл тұрғындарының өмір сүру сапасын жақсарту, оларға жайлы орта жасау бағытындағы жұмыстарды ынталандыру, бағалау мақсатында аймақта алғаш рет «Үлгілі елді мекен» облыстық конкурсы жарияланған болатын.Конкурстың талаптары таныстырылып, бұқаралық ақпарат құралдарында кеңінен насихатталды. Үздік елді мекендерді анықтау үшін азаматтық қоғам өкілдерінен, халық қалаулыларынан, тәуелсіз журналистер мен экобелсенділерден құрылған тәуелсіз сарапшылық комиссия жұмыс жасап, шешім қабылдады.Марапаттау рәсімінде аймақ басшысы ауылдар мен қаланы тең дамыту басым бағыттың бірі екенін атап өтті.<blockquote>«Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы өткен айда Түркістанда өткен Ұлттық құрылтайда «Тазалық пен ұқыптылық күнделікті өмір салтымызға айналуы қажет. Қалалар мен ауылдардың сәулетті, саябақтар мен ауланың таза болуы ең алдымен басқа біреуге емес, өзімізге керек. Азаматтарымыз қоғамдық орындар мен қоршаған ортаға жанашыр көзқараспен қарауы тиіс», – деген болатын. Қазақылықтың қаймағы бұзылмаған, ұлттық дәстүрдің алтын қазығы саналатын сырбойылықтар бұл бастаманы негізгі қағида ететіні сөзсіз.</blockquote>Өздеріңізге белгілі, ел Президенті өткен жылы қайта сайланғаннан кейін «Қазақстан Республикасының ауылдық аумақтарын дамытудың 2023-2027 жылдарға арналған тұжырымдамасын бекіту туралы» Жарлыққа қол қойды. Осы құжат аясында Үкімет пен әкімдіктер алдағы бес жылдықта ауылды дамытуға күш салуда. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес облыстың әрбір елді мекенінде ауқымды шаралар үздіксіз ұйымдастырылуда»,– деді облыс әкімі.Аталған тұжырымдама аясында биыл өңірге 17 млрд. 100 млн. теңге (2022 жылы –9,9 млрд. теңге) қаржы бөлінді. Бұл қаржы елді мекендердің инженерлік-инфрақұрылымын жаңғыртуға, әлеуметтік нысандарды салу мен жөндеуге, мамандарды әлеуметтік қолдауға, шағын және орта кәсіпкерлікті дамытуға бағытталуда.Облыс басшысы ауыл-аймақтың ажарын айшықтап, келбетін көркем етуді көздеген «Үздік елді мекен» конкурсын дәстүрлі түрде жыл сайын өткізу жоспарланғанын атап өтті.<blockquote>«Бүгін бірлік пен берекенің, тазалық пен абаттандырудың үлгісін көрсеткен жеңімпаздарға күнделікті тұрмысқа ең қажетті, заманауи үлгідегі техникаларды табыстаймыз. Тазалыққа жаны құмар қала тұрғындарының да абаттандыру бағытындағы еңбектері орасан зор. Жеңімпаз атанған шағын аудандарда сквер салу, көше, аулаларды жарықтандыру, балалар және спорттық ойын алаңдарын салу сынды жобаларды облыстық бюджеттен қаржыландыратын боламыз.Күзде «Үлгілі елді мекен» конкурсы қаланың шағын аудандары, аудан орталықтары мен ауылдар арасында қайта жалғасады. Қазірдің өзінде облыстық бюджеттен 523 млн теңге қаржы бөлініп, дайындық жұмыстары басталды»,– деді Нұрлыбек Машбекұлы.</blockquote>Мемлекет басшысы кәсіпкерлерді туған жерге жанашырлықпен қарауға, патриотизм мен әлеуметтік жауапкершіліктің үлгісін көрсетуге, ел экономикасын дамытуға үлес қосуға шақырғаны белгілі. Жергілікті кәсіпкерлер, облыстан шыққан меценаттар «Туған жерді бірге түлетейік!» бастамасын қолдады. Бүгінде аймақта демеушілікпен барлығы 30 млрд. 100 млн. теңгенің жобалары жүзеге асуда. Оның ішінде, елді мекендер мен қаланы көркейтуге басымдық берілген. Демеушілердің қолдауымен 1 млрд. 100 млн. теңгеге облыс орталығындағы 50 үйдің қасбеті заманауи панелдермен қапталуда. Тағы 1 млрд. теңгеге 20 көпқабатты тұрғын үйдің аулалары абаттандырылып, яғни, заманауи спорт алаңдары, тротуарлары, жарық бағаналары жаңартылуда.Аймақ халқы атынан демеушілерге алғыс айтқан облыс әкімі тағы бір ерекше бастаманы атап өтті.<blockquote>«Тұрғындарының тілегі бойынша аудан орталықтарында музей, кітапхана, архив, неке қию залы, ардагерлер және аналар, жастар орталықтары сынды бірқатар мекемелерді біріктіріп, заманауи бір ғимарат етіп салу бағытындағы жұмыстарды қолға алудамыз. Бұл жұмыстар туған жеріміздің гүлденуіне оң әсерін ететіні сөзсіз» – деді аймақ басшысы.</blockquote>«Үлгілі елді мекен» облыстық конкурсының «Үлгілі ауыл» номинациясы бойынша үшінші орын және әмбебап тиегіш трактор Арал ауданы, Аманөткел ауылына табысталды. Екінші орын жеңімпазы Жалағаш ауданы, Таң ауылына жер қазатын трактор тіркемесімен берілді. Бірінші орынға Сырдария ауданы, Нағи Ілиясов ауылы жер қазатын трактор және жүк тасымалдайтын «КАМАЗ» көлігін алды.Конкурстың «Үлгілі аудан орталығы» номинациясы бойынша үшінші орынмен Қазалы ауданы, Әйтеке би кенті марапатталып, оған ассенизатор машинасы және жол тазалайтын трактор табысталды. Ал екінші орынға ие болған Шиелі кенті қалдық тасымалдайтын «КАМАЗ» көлігін, жол тазалайтын трактор және ассенизатор машинасын жеңіп алды.​ Бірінші орын алғаны үшін Жаңақорған кентіне қалдық тасымалдайтын «КАМАЗ» көлігі, арнайы жол тазалайтын «КАМАЗ» көлігі, ассенизатор машинасы және кран манипуляторы берілді.«Қызылорда қаласының үлгілі шағын ауданы» номинациясы бойынша үшінші орын жеңімпазы болған «Бәйтерек-Шұғыла» шағын ауданына «Сквер құрылысы» жобасы сыйға тартылды. Екінші орын жеңімпазы «Сырдария» шағын ауданы «Балалар және спорттық ойын алаңдары құрылысы» жобасымен марапатталды. Бірінші орын жеңімпазы «Арай-2» шағын ауданына «Сквер, спорттық ойын алаңдары құрылысы және көше-аулаларды жарықтандыру» жобасы берілді.Облыстық конкурсқа қатысып, көркейту-көгалдандыру шараларына үлес қосқаны үшін бірқатар белсенді азаматтар облыс әкімінің «Алғыс хатымен» марапатталды.Іс-шара соңы облыс өнерпаздарының концерттік бағдарламасына ұласты.<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/359804661_575802671407648_7623839355055287649_n_5c88ed2933.jpg" alt="359804661_575802671407648_7623839355055287649_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/358556489_575802721407643_5474389064729134300_n_8d57aad8b6.jpg" alt="358556489_575802721407643_5474389064729134300_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/359299311_575802411407674_2524678491011417107_n_786918be5e.jpg" alt="359299311_575802411407674_2524678491011417107_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/359019595_575802638074318_1953509144687789579_n_700cbab8ce.jpg" alt="359019595_575802638074318_1953509144687789579_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/359501727_575844531403462_6228817998245597073_n_d56704241c.jpg" alt="359501727_575844531403462_6228817998245597073_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/358459517_575802564740992_2118803536759641502_n_e4fd93e3dc.jpg" alt="358459517_575802564740992_2118803536759641502_n.jpg"></figure>&nbsp;<figure class="image"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/347552025_575844411403474_1196609739010987838_n_37369e069b.jpg" alt="347552025_575844411403474_1196609739010987838_n.jpg"></figure>

Облыс әкімі «Үлгілі елді мекен» облыстық байқауының жеңімпаздарын марапаттады

Сырдария ауданында ауқымды жобаларға инвестиция тартылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz.</a>&nbsp; Жалағаш – қай кезде болсын ауқымды жұмыс, жарқын жобаларды іске асыруда алда келе жатқан аудан. Тоқсан жылдан астам тарихында дамудың түрлі сатысынан өтті. Бүгінде қай салада болсын, ілгерілеушілік байқалады. Халықтың көкейінде жүрген мәселелер ескеріліп, елді мекендердің инфрақұрылымын дамыту, ауданның әлеуметтік-экономикалық даму динамикасын көтеру, автомобиль жолдары, елді мекен аралық жолдарды жөндеу сынды жұмыстар жүруде.Жалағашта кезең-кезеңімен жүзеге асып жатқан түрлі жобалар биыл да жалғасын табуда. Қазір ауданда қарқын алған жұмыстар қатарында ауылдардағы ауызсу жүйесін кеңейту, жол құрылысы, көпірлерді жөндеу, Жалағаш кентіне жақын ауылдарды газдандыру, жарықтандыру бар.Биыл аудан бюджетінен 4,9 млрд теңге бөлініп, 33 жобаны іске асыру жоспарланған. Аталған жобалардың басым көпшілігі елді мекендердің әлеуметтік-экономикалық жағдайын көтеріп, ауыл инфрақұрылымын дамытуға бағытталған. Қазір 2025 жылға дейін ауылдық жерлерді дамытуға арналған жобалар дайындалып, кейбірінің жұмысы басталған.Жалағашта аудандық маңызы бар жолдар мен ішкі көшелерді жөндеу бойынша 2,2 млрд теңгені құрайтын 8 жоба іске асуда. Нақтырақ айтсақ, 7 жобаның мемлекеттік сатып алу жұмысы аяқталып, құрылыс-монтаж жұмыстары басталған. Қалған бір жоба бойынша мемлекеттік сатып алу жүргізілуде.Елді мекендердегі ішкі көшелер жөндеуден өтіп, ауылдағы ағайынның қуанышы еселенбек. Биыл Ақсу елді мекеніне кіреберіс жол, «Есет батыр - Жаңадария» бағытындағы автомобиль жолы және Бұқарбай батыр ауылындағы 3 көше орташа жөндеуден өтеді. Сондай-ақ, «Жаңаталап-Аққыр» бағытындағы жол, Жалағаш кентіндегі М.Шәменов, Т.Қыстаубаев көшелеріне, М.Шәменов, Аққұм ауылының бір көшесіне күрделі жөндеу жүргізіледі.Ауданда көпірлерді жаңарту жұмыстары да жолға қойылған. Бұл үшін бюджеттен 406,9 млн теңге бөлініп, екі жоба басталған. Әсіресе, көп жылдан бері жалағаштықтардың көкейінде жүрген аспалы көпірдің құрылысы сүйіншілейтін жаңалық болып тұр. Аталған мәселеге биыл нүкте қойылып, Жалағаш кентінен теміржол арқылы өтетін жаяу жүргіншілерге арналған аспалы көпірдің құрылысы басталып кетті. Сонымен бірге Сырдария өзені арқылы өтетін «Қызылорда - Жалағаш» автожолының 78-шақырымындағы көпір де орташа жөндеуден өтіп жатыр.Айта кетейік, ауданда ауызсу мәселесінде қиындық жоқ. Бұған дейін барлық елді мекендерді таза ауызсумен қамтамасыз ету, әр үйге су құбырын кіргізу жұмыстары атқарылған. Былтыр басталған үш жоба бар. Олар – Жалағаш кенті «Ақтерек» учаскесіндегі су тарату кешенінің құрылысы, Аққұм мен Мәдениет елді мекендерінің ауызсу желілерін кеңейту жұмыстары. Аталған құрылыс жұмыстарын аяқтауға облыстық бюджеттен 39 млн теңгеден астам қаржы бөлінген.Құрылыс қарқыны қалай?Жалағашқа қарасты Мырзабай ахун және Есет батыр елді мекеніндегі дәрігерлік амбулатория құрылысына республикалық бюджеттен 752,8 млн теңге бөлінді. Аталған жобалар облыстық құрылыс, сәулет және қала құрылысы басқармасы арқылы іске аспақ. Қазір мемлекеттік сатып алу конкурсы өткізілуде. Сондай-ақ, ауданда инженерлік – коммуникациялық инфрақұрылымды дамыту бойынша да бірнеше жоба бар. Жалағаш кентіндегі «Ақтерек» учаскесін газбен жабдықтау, Ақсу мен Қаракеткен ауылына электр желілерін тарту жұмыстары басталып кетті.Расымен Жалағаштағы құрылыс жұмыстарының қарқын алғанын ерекше айту керек. Бұл сөзімізге кейінгі жылдары бой көтерген жаңа нысандар, күрделі құрылыс жұмыстары дәлел. Әсіресе, «Ауыл – ел бесігі» бағдарламасымен елді мекендер көркейіп-көгалданып, әлеуеті артты, бірнеше ғимарат бой көтерді. Жол сапасына ерекше мән беріліп, ауызсу жүйелері де жаңартылды. Ауданға қарасты ауылдардың ішкі көшелерін жөндеу жұмыстары да осы жоба аясында жүзеге асуда. Сонымен қатар, халықтың әлеуметтік жағынан осал топтарына 50 тұрғын үй сатып алу үшін Ұлттық қордан 480 млн теңге қаралған. Бір тұрғын үйді сатып алуға бөлінген қаржы көлемі 9 млн 600 мың теңге. Қазір жеке кәсіпкер-мердігерлер құрылысты бастап кетті. Бүгінде он бес тұрғын үйдің қабырғасы қаланып, жиырма үйдің іргетасы құйылды. Қазан айына дейін толық бітіру жоспарланған.Жалағаш кентінде демеушілер есебінен 99,7 млн теңгені құрайтын 6 жоба басталды. Аталған жұмыстар кент келбетін арттырып, жол жайын жақсартуға бағытталған. Тарқатып айтар болсақ, Өмірбай шешен көшесінің І.Қабылов пен С.Қалыбаев көшелері аралығындағы жолға, Абай және Сәрке батыр тұйығына, Қ.Сәтпаев көшесіне тас төселеді. Бұған қосымша Желтоқсан көшесі №3 мекен-жайындағы ғимарат шатырын жөндеу басталды. Аудан орталығындағы М.Шәменов, Т.Жүргенов, Қ.Нұрпейісов, Т.Қыстаубаев, А.Ізтілеуова, Төле би, Мысық би, І.Нүркенов, Н.Әпрезов, И.Панфилов көшелерін жарықтандыру жұмыстарына да жоба-сметалық құжаттары әзірленуде. Демеушілер есебінен жүргізіліп жатқан ауқымды жұмыстардың бірі – Дәуімбай елді мекеніндегі 120 орындық мешіт құрылысы. Құны 80 млн теңгені құрайтын жаңа мешіт биыл қыркүйекте пайдалануға берілмек.«Көгілдір отын» қуанышыЖалағаштың орталығына «көгілдір отын» кіргелі тұрмыс жағдайы көп жеңілдеді. Тұрғындардың қуанышында шек жоқ. Шын мәнінде, табиғи газды тұтыну тұрмысты ғана жеңілдетіп қоймай, экологиялық ахуалдың түзелуіне, нақтырақ айтсақ, табиғат байлығының сақталуына оң әсерін тигізері анық.Жалпы ауданды газдандыру жұмыстары 2019 жылы бастау алып, орталықтандырылған газ желісі 2021 жылы пайдалануға берілді. Әлі де бұл бағыттағы жұмыстар жүйелі түрде жүргізілуде. Тек кенттің іші ғана емес, алдағы уақытта ауданға қарасты барлық ауылдарға газ апару көзделген. Әзірге аудан орталығына жақын орналасқан елді мекендер ғана табиғи газбен қамтылмақшы. Бұл жұмыстарға бюджеттен 65,5 млн теңге бөлініп, 4 жоба басталмақ. Қазір мемлекеттік сатып алу рәсімдері аяқталып, мердігер мекемелер анықталған. Жақын арада «көгілдір отынның» игілігіне қол жеткізетіндердің қатарында «Наркескен» спорт клубы, аудандық кітапхана, аудан іргесіндегі Ақсу мен М.Шәменов елді мекендері бар. Ауданға қарасты басқа да елді мекендерге табиғи газ тарту жұмыстары жалғасын табады. Демек, ауылдағы ағайынның табиғи газ игілігін көретін күні алыс емес деген сөз.Басты мақсат – межеден шығуЖалағаш ауданындағы мал өсіріп, егін еккен бейнеткеш жұрттың жұмыс нәтижесі де жаман емес. Жыл сайын бақша дақылдарын өсіріп, күріштен мол өнім жинайтын жалағаштықтар төрт түліктің де санын көбейтіп жүр. Қазір ауданда 40663 ірі қара, 25 мыңға жуық жылқы, 800-ден астам түйе және 45433 бас уақ мал тіркелген.Биыл аудан бойынша 37 мың гектардан астам жерге егін егілді, 19800 гектар жер күрішке тиесілі болса, қалғаны бидай, қант құмайы, арпа, мақсары, жүгері, сұлы, қант қызылшасы, жоңышқа, картоп пен көкөніс және бақша дақылдарына арналған.Қуанарлығы, Жалағаш Сыр салысынан мол өнім алуда жылда рекорд жаңартып жүр. Бұл – ауыл еңбеккерлерінің табанды тірлігінің нәтижесі. Озық технологияларды пайдалану ауыл шаруашылығы саласына тың серпін берумен қатар саладағы еңбек өнімділігін де арттырып отыр. Диқан қауым жоспарды кем орындамау үшін биыл да белгілі межеден шығуды мақсат еткен.Әрине, мол өнім алу үшін су жеткілікті болуы қажет. Су тапшылығын болдырмау үшін облыстық бюджеттен 82,6 млн теңге қаржы қаралған. Бұған екі жоба іске аспақ. Бірі – Жаңаталап елді мекеніндегі үш техникалық су ұңғымасын, екіншісі – Қаракеткен ауылындағы екі техникалық су ұңғымасын бұрғылау жұмысы.Су тапшылығы кезінде аудандағы шаруашылықтар насос қондырғыларын пайдалану арқылы егінді суарып отыр. Қазір олар 24 дана су тартқыш насосты пайдалануда, оның ішінде 8 данасы «Жалағашсушар» өндірістік учаскесінен берілген. Қалған 16 насос қондырғысын шаруашылықтар өз қаржысына алыпты.Облыс әкімінің тапсырмасына сәйкес, ауданда тұрғындарға 500 гектар жер дайындалған. Бүгінде 921 отбасы 217 гектардан астам картоп, 63 гектар көкөніс, 220 гектарға жуық бақша дақылдарын егіп, күтіп – баптауда.&nbsp;

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Экономика