<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Қай кезде де еңбек адамына деген құрметтің ерекше екені белгілі. Қайнаған еңбектің ортасында жүріп еңсесін тіктеген жандар қашанда алғыс арқалайды. Әсіресе, туған елдің өркендеуі үшін жұмыс істеп, қамбасын дәнге толтыратын диқандар қауымына ел-жұрт дән риза. Көктемнің ызғарлы желіне қақталып, жаздың ми қайнатар ыстығына апталып еңбек ететін диқандар биыл да күріштен мол өнім жинап, ел ырысын арттырды. Шиелі ауданындағы іргелі шаруашылықтың бірі саналатын «Ақмая» шаруа қожалығында жиын өткізіліп, еңбек озаттары марапатталды. &nbsp;Берекелі бірлік бар жерде, нәтижелі тірлік болары сөзсіз. Әсіресе, тағдырларын жермен байланыстырған еңбек адамдары бірлікболмай, тірлік болмайтынын жақсы біледі. «Әлемнің әміршісі – еңбек» екенін қағида етіп ұстайтын ақмаялық еңбеккерлер талайға үлгі көрсетіп келеді.Ауылдағы жиынға тұрғындар көптеп қатысты. Олардың бал-бұл жайнаған жүздерінен көңіл-күйлерінің көтеріңкі екені сезіліп тұрды.Ақмая ауылындағы мәдениет ошағында өткен шараны Шиелі ауданы әкімінің орынбасары Бағлан Сағындықов ашып, дала еңбеккерлерін жетістіктерімен құттықтады. Салтанатты шараға аудандық мәслихат төрағасы Мұрат Тұрабаев, «Аманат» партиясы Шиелі аудандық филиалының төрағасы Болат Сыздық,«Шарайна-Сейхун» газетінің бас редакторы, жазушы-журналист Нұрмахан Елтай,«Өскен өңір» газетінің бас редакторы Нұрболат Пірімбетов қатысты.Жылды қорытындылаған шаруашылық төрағасы көпшілік алдында жыл бойғы жұмысының да есебін берді. Шаруашылық төрағасының сөзіне сенсек, биыл 1300 гектар жерге негізгі дақыл күріш егіп, нәтижесінде 5609 тонна 680 келі астық жинап, орта есеппен 43 центнерден өнім алған. Атап айтар болсақ, Гүлсім Дәрібаева басқаратын №1 бригада 390 гектар жерден 46 центнерден орташа өнімге қол жеткізген. Ал Қайрат Тастанбеков №2 бригада 390 гектар жерден 40 центнерден өнім алса, Азамат Кемелов жетекшілік ететін №3 бригада 240 гектар жерден 38 центнер астық жинаған. Осынау игі жолды жалғаған Ерлан Сұлтанов басқаратын №4 бригада 397 гектар 42 центнер өнім жинаған.Қазір шаруасы шираған қожалықта ілкімді істі еңбекпен игеріп отырған 120 адам, оның ішінде 50 адам тұрақты, ал 70 адам маусымдық жұмыспен қамтылған. Бірі – егіс даласындағы қызу тірлікке араласса, енді бірі – шаруа қожалықтың фермадағы жұмысын тиянақты атқарып жүр. Еңбектің мәні мен маңызын түсінген ауыл азаматтарының осынау жүйелі ісінің арқасында ауыл іші көркейіп, жұмысы қарқындап тұр.– Барлық жиналған 5609 тонна 608 кг өнімнің, 4827 тонна 580 кг ИП «Байдалиев»-ке келісім-шарт бойынша берілді. Келесі жылға тұқымға №1 қоймада 280 тонна 700 кг, №2 қоймаға тұқымдық күріш 420 тонна 600 кг кіргізілді, 80 тонна 700 кг диірменге ақтауға кетті.<blockquote>2024 жылы шаруашылық 178 гектар жерге бидай егіп, 114 тонна 770 кг астық жинады. Оның ішінде 72 тонна бидай тұқымдыққа тазаланып, 368 гектар жерге күздік бидай егілді. 2024 жылғы ескі жоңышқа 631 га, жаңа жоңышқа 178 га, барлығы 809 га жоңышқа шөбінен 20 мың 014 рулон шөп жиналды. Оның ішінде фермаға 11 мың 770 рулон, жер үлес есебінен 7 мың 609 рулон, сатылғаны 635 рулон. Табиғи шөптен 3 мың 228 рулон, сабан шөптен 1 мың 785 рулон шөп жиналды, – деді шаруа қожалық төрағасы Дәулет Жұмбеков.</blockquote>Шаруашылық төрағасы Дәулет Жұмбеков халыққа берген есебінен соң, жыл бойына еңбек еткен, күріште мол өнім жинаған азаматтарды ақшалай сыйақымен марапаттады. Темір тұлпарды тізгіндеп, шаруашылықта механизатор болып жұмыс істейтін 27 азаматқа 100-150 мың теңге аралығында ақшалай сыйлық берілді. Негізгі дақыл күрішті өсіруде елеулі үлес қосқан 12 звено жетекшілері мен сушыларға 100-450 мың аралығында және үздік өнім жинаған еңбек озаты Бейсенбек Култупановқа 1 000 000 теңге, еңбек майталманы Нұрбол Байжановқа 1 300 000 мың теңге қаржылай сертификат табыс етілді.Сондай-ақ үздік механизатор Ермекбай ­Ибрагимов, Төрехан Алтаев, Әділхан Қасымбекке ақшалай сыйақымен қоса, дәстүрге сай Жаңақорған шипажайына жолдама берілді.Шаруашылық ұжымы биыл зейнет жасына жеткен қызметкерлерді де қалыс қалдырмады. Шаруашылық жұмысының ширақ болып, өнімді жұмыс істеуіне сүбелі үлес қосқан Асқарбай Абдраманов, Берікбай Ибрагимов, Әбдібек Тілеубаевқа арнайы сый-құрмет көрсетіп, үстеріне шапан жапты.Одан соң шаруашылықта үздік қызмет еткен азаматтарға, еңбек ардагерлеріне «Ерен еңбегі үшін», «Еңбек даңқы» «Ардақты ардагер» аталымдарымен орден-медальдар тағылды.Тағы бір атап өтерлігі, «Озат майталман – 2024» номинациясы звено жетекшісі Сәулебек Әлтайға, механизаторлар Бейсенбай Қасымұлына, Досбол Хайырбекұлына автокөлік кілті табысталды. Сондай-ақ шаруашылық тірлігін түлетіп отырған облыстық мәслихат депутаты, «Ақмая» шаруа қожалығының төрағасы Дәулет Жұмбековке шаруашылық инвесторы Қанат Байдалиев темір тұлпар мінгізді.Кезінде бұл ауылдан 16 Социалистік Еңбек Ері шығып, күллі кеңес одағына үлгі болған. Омыраулары орден-медальдармен жарқырап жалт-жұлт етіп келе жатқан еңбек майталмандарын көргенде бейнебір аспан түгілі жердің бетінде жұлдыздар жүргендей әсер қалдырады екен. Мұның барлығы сол кезеңдегі еңбек адамдарына деген жасалған құрмет. Бұл үрдіс арада қанша уақыт өтсе де тоқтаған емес. Сол игілікті тірліктің айғағындай болып, ауданымызда жыл сайын «Алтын күз» мерекесі өтіп, еңбекте озат болған жандар марапатталып келеді. Биыл «Ақмая» шаруа қожалығы аудан бойынша озаттардың көшін бастады. Осының өзі бұл ауылдағы адамдардың барынша еңбекке жақын екенін аңғартады.Шара барысында ауыл ақсақалдары шаруашылық төрағасы Дәулет Жұмбековтің атқарған жұмысына оң баға беріп, алдағы уақытта бұдан да биік белестерді бағындыруына тілектестігін білдірді.&nbsp;<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/2_d7f2049577.jpg" alt="2.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/3_872cf94ab3.jpg" alt="3.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/9e9b9c04_f8cb_4585_8025_3dc9137b984f_8b0f72a38f.jpg" alt="9e9b9c04-f8cb-4585-8025-3dc9137b984f.jpg">

 Ақмаялық еңбеккерлерге тамаша тарту жасалды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Елімізде ауыл шаруашылығы жерлерін тұрақты суаруды қамтамасыз ететін су қоймаларын, бөгеттер мен каналдарды қосқанда, 13 мыңнан астам гидротехникалық құрылыстар бар.2024 жылы еліміздің оңтүстік аймақтарындағы егістік алқаптарды суару үшін 10,9 км3 су жіберілді, ол суаруға арналған су қабылдаудың жалпы көлемінің 97%-ын құрайды. Талас және Шу өзендері бойынша көрсеткіштер айтарлықтай жақсарды, бұл сумен жабдықтау және суару бойынша іске асырылып жатқан іс-шаралардың тиімділігінің айғағы. Биыл Шардара су қоймасына 4,8 млрд м3 су келді, яғни, 2023 жылмен салыстырғанда 2 есе көп.&nbsp;Мемлекет басшысы жедел ден қоюды талап ететін бірқатар негізгі бағыттарды атап өтті. Олардың ішінде – су инфрақұрылымын жаңғырту, тарифтік саясатты қайта қарау, су үнемдеу технологияларын енгізу және заңнамалық базаны жетілдіру ісі бар.Су ресурстары және ирригация министрлігі құрылғаннан бері еліміздің су шаруашылығы саласын түбегейлі өзгертуге бағытталған ауқымды реформаларды бастады.Жаңа нормативтік-құқықтық базаны әзірлеу бойынша үлкен жұмыс атқарылды: жаңа Су кодексінің жобасы әзірленді, Мәжілісте алғашқы тыңдаулар өткізілді, 2030 жылға дейін су ресурстарын басқару жүйесін дамыту тұжырымдамасы бекітілді, сондай-ақ 2028 жылға дейін су саласын дамытудың кешенді жоспары және 2026 жылға дейін су үнемдеу жөніндегі Жол картасы әзірленді. &nbsp;Бұл құжаттар су саласын жаңғыртуға, су үнемдеу технологияларын енгізуге және климаттың өзгеруінің салдарына орнықтылықты қамтамасыз етуге бағытталған. 20 жаңа су қоймасын салу, сондай-ақ 14 мың шақырымнан астам суару каналдарын қосқанда, қолданыстағы 15 су қоймасын қайта жаңарту жоспарланған.2024 жылы Қазақстанда 93 гидротехникалық құрылысқа тексеру жүргізілді, жалпы ұзындығы 592,9 км болатын 260 бөгет салынып, нығайтылды. Сондай-ақ ауылдарды және шалғай аудандарды сумен қамтамасыз етуде маңызды қадамдар жасалды. 39 ауыл орталықтандырылған сумен жабдықтау жүйесіне қосылды, ал 166 елді мекенде блок-модульдер орнатылды.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/aza_stanny_su_infra_rylymyn_zha_yrtu_6074ad5b3e.jpg" alt="Қазақстанның су инфрақұрылымын жаңғырту.jpg">@KZgovernmentФото:&nbsp;

Қазақстанның су инфрақұрылымын жаңғырту

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Бүгін облыс әкімдігінде «Ауыл аманаты» бағдарламасын іске асыру барысы талқыланған республикалық семинар өтті.Семинарға Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің орынбасары Тамара Дүйсенова, Премьер-министрдің кеңесшісі Ералы Тоғжанов, «AMANAT» партиясының хатшысы Ержан Жылқыбаев, Ауыл шаруашылығы вице-министрі Ербол Тасжүреков, Ұлттық экономика вице-министрі Бауыржан Омарбеков, еліміздің барлық өңірлерінен облыс әкімінің орынбасарлары, ауыл шаруашылығы басқармалары мен әлеуметтік корпорациялар басшылары, ауыл әкімдері, бизнес өкілдері арнайы қатысты.Басты мақсат – Үкімет басшысының тапсырмасына сәйкес «Ауыл аманаты» бағдарламасын Қызылорда облысында іске асыру тәжірибесін республиканың өзге өңірлеріне кеңінен тарату.​Басқосуды аймақ басшысы Нұрлыбек Нәлібаев жүргізіп, өңірде атқарылған жұмыстарды атап өтті.<blockquote>​«Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлының қолдауымен бастау алған «Ауыл аманаты» бағдарламасын іске асыру бойынша Қызылорда облысында ұйымдастырылған алғашқы республикалық семинарға қош келдіңіздер!Ауылдарды дамыту – мемлекеттік саясаттың маңызды стратегиялық мақсаттарының бірі.Бүгінде облыстың 447 мың тұрғыны немесе халықтың 53 пайызы ауылда тұрады. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес елімізде «Ауылда денсаулық сақтауды жаңғырту» ұлттық жобасы, «Ауыл – ел бесігі», «Ауыл аманаты», «Дипломмен ауылға» мемлекеттік бағдарламалары сәтті жүзеге асуда.«Ауыл аманаты» бойынша өткен жылы өңірімізде 3 млрд. теңгеге 406 жоба жүзеге асып, 713 жаңа жұмыс орны ашылды. Биыл 4 млрд. 600 млн. теңгеге 575 жоба жоспарланған. Бүгінге дейін 2 млрд. 500 млн. теңге бөлініп, 1 млрд. теңгеге 150 жоба қаржыландырылды.Ауылдық аймақтардың жағдайын жақсартуда агробизнес өкілдері ауқымды жұмыс атқаруда. Бұл бағытта «Абай-Дәулет» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің нәтижелі жұмыстарын ерекше атап өту қажет. Қазіргі таңда серіктестіктің оң тәжірибесін кеңінен таратып, облыстың барлық ауылдарында жаңа өндіріс, сауда нысандарын ашу бойынша белсенді жұмыстар жүргізілуде», – деді Н.Нәлібаев.</blockquote>Семинардың алғысөзінде Тамара Дүйсенова ауыл халқының тұрмыс-тіршілігін, әл-ауқатын жақсарту бағытында жүзеге асырылып келетін «Ауыл аманаты» бағдарламасының ел дамуындағы маңызы зор екенін айтып, бірқатар мәселелерге тоқталды.Сонымен қатар, Батыс Қазақстан облысында бағдарламаны іске асыру барысы туралы облыс әкімінің кеңесшісі Алдияр Халелов, «Батыс сүт» ауыл шаруашылығы өндірістік кооперативінің басшысы Сергей Каверин, ауыл шаруашылығы өнімдерін терең өңдеу және өткізу туралы «Дәулет Бекет» серіктестігінің директоры Сыдық Дәулет, Шығыс Қазақстан облысында экотуризмді дамыту туралы жеке кәсіпкер Наталья Свахина баяндама жасады.Қызылорда облысында «Ауыл аманаты» бағдарламасын іске асырудағы оң тәжірибе туралы облыс әкімінің орынбасары Ардақ Зебешев айтты. Ал бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі жайында «Абай Дәулет» серіктестігінің директоры Мұрат Сарсенбаев сөз сөйледі.Сонымен қатар, Түркістан облысы әкімінің орынбасары Нұрбол Тұрашбеков, «Алға БАМ» ауыл шаруашылығы өндірістік кооперативінің директоры Сабыржан Досжанов, Түркістан облысының жеке кәсіпкері Амантай Андасов өз ойларын ортаға салды.Республикалық семинар аясында бірқатар тақырыптық-панельдік сессия отырыстары ұйымдастырылуда. Отырыстарда «Ауыл аманаты» жобасы аясында кооперацияны дамыту, өнімдерді қайта өңдеу және өткізу, ауылдарда бизнесті өркендету, ауыл әкімдері мен әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияның рөлі жан-жақты талқыланып, қатысушылар өзара тәжірибе алмасуда.Айта кетейік, жоба аясында аймақтағы арнайы әлеуметтік көмек алушылар саны 65 адамға қысқарды. Ауыл халқының табысы 20% ұлғайды, шағын кәсіпкерлік саны 275-ке артты, 33 ауыл шаруашылығы өндірістік кооперативі құрылды, өңдеу саласы бойынша 22 кәсіпорын, көлемі 1,2 гектар 34 жылыжай өндірісі ашылды, 1 175 бас асылтұқымды мал сатып алынды.Тұрғындардың 65 түрлі азық-түлік тауарын тұтыну көрсеткіштеріне қарасақ, облыстың 10 түрлі өніммен (күріш, тұз, сиыр сүті, қызанақ, қияр, қауын, қарбыз, асқабақ, жүгері, нан) 100% қамтамасыз етуге, экспортқа шығаруға мүмкіндігі бар. Сондай-ақ, тұтынушылар 10 түрлі өніммен (картоп, сиыр еті, сәбіз, балық, пияз, бұрыш, қызылша, қой еті, қырыққабат, жылқы еті) 73-21% пайыз аралығында, 17 түрлі өніммен ішінара қамтамасыз етілуде (4,2-0,1%). Қалған 28 түрлі өнім, оның ішінде негізгі үш өнім, яғни, қарақұмық, қант, күнбағыс майы облыста өндірілмейді. Дегенмен, «Ауыл аманаты» жобасын іске асыру нәтижесінде азық-түлікпен қамтамасыз ету деңгейінің өсімі байқалуда.Мысалы, құс шаруашылығы бағытында екі кооператив құрылып, 4 500 бас құс бағатын 6 типтік құс фермасы (птичник) жұмыс жасауда. Бүгінгі күнге кооперативтер 90 тоннадан астам құс етін өндірді. Құс етімен қамтамасыз ету көрсеткіші өткен жылмен салыстырғанда 4,9 %-ға өсті. Томат пастасы мен консервіленген өнімдерді шығаратын кооператив құрылып, қамтамасыз ету көрсеткіші 4,7 %-ға, балық шаруашылығы бағытында 20-ға жуық жоба іске асырылып, қамтамасыз ету деңгейі 7,4 %-ға артты, қой және жылқы етімен қамтамасыз ету деңгейі тиісінше 7,7 % және 10,7 % ұлғайды.Сыр еліне жұмыс сапары аясында Премьер-министрдің орынбасары Тамара Дүйсенова мен салалық министрліктер өкілдері ұжымдармен кездесіп, «Бесарық» ауылына барады деп жоспарлануда.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/470010113_882815677373011_5309133252692800229_n_16da999670.jpg" alt="470010113_882815677373011_5309133252692800229_n.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/1_d386fb0440.jpg" alt="1.jpg">Фото: Қызылорда облысы әкімінің баспасөз қызметі

Сыр өңірінде «Ауыл аманаты» бағдарламасын іске асыру барысы туралы республикалық семинар өтті

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> &nbsp;Кеше азық-түлік тауарларына баға белгілеудің бүкіл тізбегі бойынша делдалдық схемаларды тексеру жөніндегі комиссия негізінде құрылған жұмыс тобы мүшелері облыс орталығындағы ірі сауда орындарды аралады.Сауда объектілерін аралау барысында кәсіпкерлік субъектілеріне әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасына сауда үстемесін негізсіз көтермеу, сауда үстемесін 15%-дан асырған жағдайда әкімшілік құқық бұзушылық фактісі бойынша шаралар қолданылатындығы туралы түсіндірме жұмыстары жүргізілді.Сонымен қатар, сауда нысандарын аралау кезінде әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына негізсіз баға өсімі болмағандығы және азық-түлік тауарларының қажетті қоры жасақталғандығы байқалды.<img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/leumettik_ma_yzy_bar_azy_t_lik_tauarlaryny_ba_asyna_ba_ylau_zh_rgizildi_1_1bf9de3c10.jpg" alt="Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасына бақылау жүргізілді 1.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/leumettik_ma_yzy_bar_azy_t_lik_tauarlaryny_ba_asyna_ba_ylau_zh_rgizildi_3_460bc09cc9.jpg" alt="Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасына бақылау жүргізілді 3.jpg"><img src="https://knadmin.beoblood.kz/uploads/leumettik_ma_yzy_bar_azy_t_lik_tauarlaryny_ba_asyna_ba_ylau_zh_rgizildi_2_7724857f77.jpg" alt="Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасына бақылау жүргізілді 2.jpg">

Әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасына бақылау жүргізілді

Елімізде 2,7 млн тоннаға жуық астық бастырылды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Мемлекет басшысы жақында өткен агрофорумда агроөнеркәсіптік кешен экономикалық өсімнің негізгі күштерінің бірі саналатынын <a href="https://kaz.inform.kz/news/kazakstanda-2025-zhilgi-koktemg-egs-zhumistarin-karzhilandiru-bastaldi-494da7/">атап өтті</a>. Үкімет АӨК дамыту жөніндегі міндеттерге қол жеткізу мақсатында кешенді шаралар қабылдауда.Қазақстанда Премьер-министрдің тапсырмасы бойынша фермерлердің өтініш-тілектерін ескере отырып, осы жылдың 29 қарашасынан бастап 2025 жылғы көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарын жүргізуді қаржыландыру басталды.<blockquote>—&nbsp;Президенттің тапсырмасын орындау шеңберінде 2025 жылғы көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарына 700&nbsp;млрд теңгеге дейін бағытталады, оның 560&nbsp;млрд теңгесі капиталдың нарықтық көздерінен тартылатын болады. Бүгіннен бастап «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ жылдық 5% деңгейінде жеңілдікті сыйақы мөлшерлемесімен «Кең дала 2» бағдарламасы бойынша қаржыландыру тетігі іске қосылды,&nbsp;— делінген хабарламада.</blockquote>684 ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерден шамамен 82&nbsp;млрд теңге сомаға өтінімдердің жалпы пулы қалыптастырылды, оның ішінде 176 өтінім жұмысқа қабылданды.Тағы 509 өтініш бойынша 59,9&nbsp;млрд теңгеге құжаттар жиналады.Өтінімдердің басым көпшілігі Солтүстік Қазақстан және Қостанай облыстарының фермерлерінен келіп түсті.Қаржыландыру алғаш рет көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарын жүргізуден бұрын басталғанын атап өту маңызды, бұл фермерлерге тұқымды, тыңайтқышты алдын-ала сатып алуға, техниканы дайындауға және барлық қажетті жұмысты сапалы жүргізуге мүмкіндік береді. Үкімет қабылдаған шаралардың арқасында шаруалар өздеріне барынша қолайлы жағдайлар бойынша жедел қаржылық қолдау алады. Бұдан басқа, қарыздарды ресімдеу үшін де, оларды кейіннен өтеу үшін де&nbsp;жүгінуге болатын қаржы институттарының саны ұлғайды. Қаражатқа екінші деңгейлі банктер, несиелік серіктестіктер, әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар және Аграрлық несие корпорациясы арқылы қол жеткізуге болады. Сондай-ақ кәсіпкерлер жиі көтеретін кепілмен қамтамасыз етудің жетіспеушілігі мәселелерін шешу үшін «Кең дала 2» бағдарламасы бойынша қарыз сомасының 85%-ын «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры кепілдік береді.Консультация алу және өтінімдер беру үшін «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ-ның жақын маңдағы өңірлік филиалдарына жүгіну қажет.&nbsp; Қосымша ақпаратты Agrocredit.kz сайтынан алуға болады және Kcell, Activ, Beeline абоненттері үшін 5353 Call center нөмірі; Tele 2, Altel үшін 8 701 006 19 91 телефон нөмірі жұмыс істейді.Бұған дейін Сенат ЕАЭО-да ауыл шаруашылығы өнімдерінің саудасына қатысты заңды мақұлдады.Фото: Мақсат Шағырбаев/Kazinform

Қазақстанда 2025 жылғы көктемгі егіс жұмыстарын қаржыландыру басталды

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Күз – береке мен мерекенің, ырыс пен несібенің мезгілі. Егіс алқаптары мен қырман басында қарқынды жұмыс жүріп, тау-тау астықтың ел қамбасына құйылар шағы. Бір сөзбен айтқанда, дала дарабоздарының күн-түн демей тіршілік қылатын кезі. Биыл аққырлық Әбілтай Орынбаев бірінші рет күріш егіпті. Ала жаздай атыз басында тер төккен диқан егістігіндегі өнімнің шығымына қарап, оның бұл салада айтарлықтай тәжірибесі бар-ау дерсің.&nbsp;Таңның атысы, кештің батысына қарамай, алқап басындағы бейнетке ат салысып, егін егіп, суарып, баптап, оны төкпей-шашпай жинап алған аққырлық ағайындардың бүгінде қуанышында шек жоқ. Бұған дейін екі қолға бір күрек тауып, тіршілік қылған олар енді өз нәпақаларын егіс алқабынан табуда. «Ер-Әлі» шаруақо-жалығының күрішшісі, кейіпкеріміз Әбілтай Орынбаев бұған дейін түрлі жұмыстың басын біріктіріп, биыл алғаш рет күріш баптаған. Егіс алқабындағы 5 күрішшінің 4-еуі – аққырлық азамат, біреуі – Жаңаталап ауылының тұрғыны.<blockquote>– Бұрын-соңды күріш егіп көрмегесін бастапқыда сәл қиындау болды. Әйтсе де, уақыт өте келе тәжірибелі диқандардан егіннің қыр-сырын меңгердік. Күріш те бала сияқты, қалай баптасаң, солай өнімін береді. Күріштің дұрыс шығуы үшін, егінжайға орақ түскенше оны уақытылы суарып, ыстық күндері күтімін күшейтіп, көзіміздің қарашығындай қарадық. Алғаш рет егіп отырғандықтан «Қалай болар екен?» деген іштей уайым болғаны рас. Дегенмен күндіз-түні жасаған еңбегіміз еш кетпеді. Жер ана ырыс-несібемізді молынан берді, – дейді дала дарабозы.&nbsp;</blockquote>Иә, кейіпкеріміздің сөзінің жаны бар, баптай білгенге, жер жомарт қой. Алғаш рет егіс алқабында еңбек етсе де, өзіне артылған сенімді ақтауға тырысқан күрішші қамбаға мол өнім құйды. Шаруашылықтағы кәнігі диқандармен қатар кетпен асынып, таң бозарғаннан егістікке қарай бет алып, ала жаздай тыным таппаған. Мамырдың аяғында дәнді сеуіп бастаған ол маусым айының басына дейін егістікке күріштің «Маршал» сұрпын еккен. Дала дарабозының айтуынша, күріш сұрпының пісіп-жетілу мерзімі – 120 күн.&nbsp;<blockquote>– Аяқсудан ешқандай кедергі болған жоқ. Арнайы насоспен суарып, уақытылы күтім жасадық. Келер жылы бұдан да жоғары өнім аламыз деген жоспарымыз бар. Биыл бірінші жыл болғасын білмейтініміз әлі де көп. Жұмысымызды әлі де жетілдіреміз. Алғашқы жылы да толайым өнім жидық, – дейді кейіпкеріміз.&nbsp;</blockquote>Әбілтай Орынбаевтың негізгі мамандығы – жүргізуші. Бүгінге дейін ауылдағы құрылыс саласында еңбек еткен, бау-бақша өнімдерін еккен ол, келер жылы да егістік алқабында өзіндік қолтаңбасын қалдыруға бар күш-жігерін салмақ.&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;Ақтоты БҮРКІТБАЙ

Күрішші Әбілтай

Жалағаш: Аудан экономикасында өсім бар 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Әлеуметке әл берген «Ауыл аманаты» жобасы осыдан екі жыл бұрын Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жарлығы негізінде бастау алған болатын. Содан бері жаңа бағдарламаны ауыл тұрғындары арасында кеңінен насихаттау жұмыстары жан-жақты жүргізіліп, ауқымды істер жүйесі бір арнаға түсе бастады. Жобаға сәйкес несиелер барлық тұлғаға 2,5 пайызбен 7 жылға дейін беріледі. Шыны керек, тұрғындардың тұрақты табыс жолына түсуіне бағытталған бастамаға үлкен үміт артылып, дөңгелетіп отырған шаруасы бар, қолынан іс келетін көптеген кәсіпкер барынша мүдделік танытып отыр.«Ауыл аманаты» жобасының басты мақсаты – ауылдағы жұмыссыздықты жойып, ондағы халықтың табысын арттыру және сол бағытта қолдау көрсету. Аталған пилоттық жоба ең шалғай деген ауылдардың тұрғындарын да қамтиды. Бапталған бағдарламаның игілігін бүгінде біздің өңір халқы да көруде. Мәселен, өткен жылы кәсіпкерлік бастамашылыққа жәрдемдесу жөніндегі шараларды ұйымдастыру және қаржыландыру мақсатында ҚР Еңбек және халықты қорғау министрлігімен жеңілдетілген несие түрі бекітіліп, оны аз мөлшердегі үстемақымен беру жоспарланған. Бұл бағытта «Ауыл халқының табысын арттыру жөніндегі жобаны масштабтау бойынша шағын кредиттер беру» бюджеттік бағдарламасы аясында 2023 жылға Қызылорда облысына республикалық бюджеттен 3 млрд теңге көлемінде қаражат бөлінген болатын. Бүгінге дейін сенім білдірген өкіл ретінде «Байқоңыр» ӘКК» АҚ арқылы өткен жылдың қорытындысы бойынша аудандағы 75 жоба мемлекет тарапынан 548 135 000 (бес жүз қырық сегіз миллион жүз отыз бес мың) теңге қолдау тауып, мақұлданған жобаларға қаражат аудару жұмыстары жүргізілді. Оның ішінде асыл тұқымды мал және құс шаруашылығы бойынша 8 жоба – 80,2 млн теңге, балық шаруашылығы және омарта шаруашылығы бойынша 16 жоба – 112,6 млн теңге, егін шаруашылығы бойынша 16 жоба – 102,5 млн теңге, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру бағытында 4 жоба – 45,9 млн теңге және басқа да бағыттар бойынша 31 жоба – 206,8 млн теңгенің жобалары қаржыландырылды. Айта кетейік, Шиелі ауданы тиісті қаржы көлемін шамадан асыра (перелимит) орындап, барлық жоба толыққанды қаражатпен қамтылған. Олардың қолдау тапқандарының арқасында ауыл тұрғындарының әл-ауқаты жақсарып, іске асқан жобалар негізінде ашылатын жұмыс орындары арқылы халық тұрақты жұмыспен қамтылатын болады.ЖОБАНЫҢ ЖЕМІСІН КӨРГЕН КӘСІПКЕРЖұртшылықтың ауылда еңбек етіп, тиісінше тұрақтауына бағытталған бағдарламаның тиімді тұстары туралы аз айтылған жоқ. Қазіргі таңда ауданда ұтымды ұсыныспен тың жоба жүргізіп отырған жандардың қарасы көп. Солардың бірі Шиелі ауданы, Тартоғай ауылының тұрғыны – Әсел Әділбекқызы. Бағдарлама аясында 7 575 000 жеңілдетілген несие алған жас кәсіпкер 3D форматты панель өндірісімен айналысады. Өзі – декреттегі ана. Сәуір айынан бастап аталған іске құлшына кіріскен ол бүгінде халыққа өз өнімін үздіксіз ұсынып келеді. Бұл үшін кәсіпкерлер арманына қанат бітірген жобаның пайдасы мол болғанын атап өтті.<blockquote>– Қайтарылатын сомманың пайызы аз болғандықтан, бағдарлама маған барлық жағынан тиімді түсті. Әрі жобаның 6 айлық демалысы бар. Бұл – кәсіпті дөңгелетіп алуға жеткілікті уақыт. Бөлінген қаражатқа қажет аппараттың бәрін сатып алдым, өзімнен тек шикізатқа ғана шығын болды.</blockquote>3D панель өндірісі – нарықта сұранысқа ие кәсіптің бірі. Оның үстіне қаланың өзінде кездесе бермейтіндіктен, арнайы іздеп жүріп ілкімді істің осы түріне тоқталдым. Бұл үшін бизнес жоба дайындап, басқа қалалардан аппараттар алдырып, ойланбастан жұмысқа кірістім. Әрине, осы тұста жеңілдетілген несиенің тигізген көмегі өте көп болды, – деді Әсел Наурызбай.Кәсіпкердің тыңғылықты кіріскен бұл тірлігі жаңа мүмкіндіктерге жол ашқаны анық. Сұхбат барысында кейіпкерден әртүрлі пішіндегі панельдердің жасалуы жөнінде сұрап көрдік. Оның айтуынша, бұл үшін дайын дизайнда, түрлі өрнекте жасалған арнайы қалыптар пайдаланылады. Оған қажет 3 қоспаны қосып, дайын сұйықтықты араластыра отырып қалыптарға құйып, 40 минутқа қалдырады. Межелі уақыт өткен соң, оларды қалыптардан ажыратып, 1 аптаға кептіріп қояды. Дайын болған 3D панельдерді мұқият тексеріп, мықтап орап, тапсырыс берушіге жеткізу қызметі арқылы жөнелтеді.Әсел Әділбекқызы бастапқыда аталған өнімге сұраныс көп болмағанын айтады. Десе де, оны жан-жақты көрсетіп, әлеуметтік желілерде жарнамалаудың нәтижесінде тауардың өтімділігі көбейген. Бүгінгі таңда көркем өрнекті панельдерге тапсырыс өте жиі түседі.Кейіпкеріміз бүгінде жанындағы 2 көмекшісімен өрелі істі өрге жүздіріп отыр. Жүкті болуы себепті жұмыстың 80 пайызы сол жандардың еншісінде. Олар өнімді қалыпқа құйып, түрлі панельдерді дап-дайын етіп береді. Ал жас кәсіпкердің ендігі мақсаты – панельдер өндірісін бұдан әрі кеңейтіп, оның өзге түрлерін жасап шығару. Тек өңір ішінде ғана емес, басқа қалаларға да тасымалдау қызметін қосу.Қазірде ауылды дамытудың кепілі ретінде іске қосылған тың жоба ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілерді жан-жақты қолдау, ел тұрғындарын аграрлық бизнеске тарту, азық-түлік қауіпсіздігі және азаматтардың өмір сүру сапасын жақсартуға жағдай жасап келеді. Бұл мемлекеттік бағдарламаның барша бұқараның игілігіне жарап отырғанының бір көрінісі болса керек.&nbsp;Таслима ТЕМІРБЕКҚЫЗЫФото: dingek.kz

Шиеліде «Ауыл аманаты» жобасы қарқынды жүзеге асуда

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Сыр жұртының негізгі тіршілік көзінің бірі – аграрлық сала екені белгілі. Алажаздай маңдайы күнге күйген диқандардың еңбегі ауыл шаруашылығы өнімдерінің бітік шығуымен қайтады. Жыл сайын егіні бітік шығып қамбас астыққа толатын Сыр халқы үшін биылда жемісті өнім болды.Қыстың қамын жаз ойлап, күні бұрын қамданатын әдет күні бүгінге дейін маңызын жойған жоқ. Бұл ретте биыл 8257 гектарға ауыл шаруашылығы дақылдары егілді. Оның ішінде негізгі дақыл күріш – 3856 гектар, бидай – 368 гектар, қант құмайы – 40 гектар, жаздық арпа – 2 гектар, жаңа жоңышқа – 224 гектар, ескі жоңышқа – 1317 гектар, картоп – 130 гектар, көкөніс – 1330 гектар, бақша – 990 гектарды құрады. Биылғы егіске 903,5 тонна күріш тұқымы құйылған. Құйылған тұқымының 4,4 пайызын отандық сорттар құраса, 95,6 пайызын ресейлік сорттар құраған. Атап айтқанда, отандық сорттар бойынша 20 тон­на «Сыр сұлуы» және 20 тонна «Маржан», ресейлік сорттар бойынша 730 тонна «Лидер», 133,5 тонна «Янтарь» сорттары бар.&nbsp;Қажетті минералдық тыңайтқыштың көлемі 3010 тоннаны құ­рап, толығымен сатып алынды. Сонымен қатар арамшөптерге қарсы қолданатын гербицидтердің қажетті көлемі 2863 литр толығымен сатып алынған. Қашыртқылар, каналдарды тазалау, гидротехни­калық құрылыстарды жөндеу жұмыстары бойынша ішкі су жолдарының &nbsp;54300 текшеметр (100%) топырақ шығарылып, 4 дана гидробекеттер (100,0%), 2 дана су құрылыстары (100%) жөндеуден өткізілді.&nbsp;Егіннің бітік шығуына барлық жағдай жасалды.Бүгінде жаз бойы еткен еңбек жемісін берді. Диқандар егілген 368 гектар бидайдан 379 тонна өнім жинап, орта өнім 10,3 центнерден келді. Өткен жылы бұл көрсеткіш гектарына 10 центнер болған.&nbsp;Ал 2 гектар арпа дақылынан 3 тон­на өнім жиналып, орта өнім 15 центнерден келген. Шаруашылық құрылымдар бойынша мал азықтық жоңышқа шөбінен 7603 тонна жоңышқа шөп дайындалған. Орташа көрсеткіш 20 центнерге жеткен.&nbsp;Сонымен қатар көкөніс, бақша дақылдарын жинау да қарқынды жүруде. Көкөністің 1230 гектарынан (92,5%) 135 центнер, бақшаның 880 гектарынан (88,9%) 136 центнерден өнім жиналуда. Күріш дақылын күтіп-баптау бойынша 1600 гектар үстеп қоректендірілсе, 1850 гектар гербицидпен өңделді. Биылғы егілген 3856 гектар күріш егістігінің шығымдылығын сала мамандарының зерделеу барысында 2892 гектары (75,0 %) «жақсы», 771 гектары (20,0%) «орташа», 193 гектары (5,0%)&nbsp;«қанағаттанарлық» деп бағаланған.Аграрлық салада аймақ көрсеткіші жылдағыдан төмендеген жоқ. Аймақтағы ірі шаруашылықтар күріштің әр гектарынан орташа есеппен 90 центнерге жуық өнім алды. Мәселен, Жалағаш ауданындағы «Ер-Әлі» шаруа қожалығы 3500 гектарға ауыл шаруашылығы дақылдарын еккен. Оның ішінде 1300 гектарға күріш егіп, оның әр гектарынан орташа есеппен 89 центнерден өнім алынды. Сондай-ақ, салада ұзақ жылдық тәжірибесі бар «Таң ЛТД» ЖШС биыл 3000 гектар жерге егін егіп, оның ішінде 1500 гектарға күріш дақылы орналастырса, оның әр гектарынан орташа есеппен 85 центнерден өнім алды. Басым бөлігі шетелдік жаңа каурис сорты және лидер, альянс сорттары жерсіндірілген. Бұдан бөлек, 80 гектарға қант құмайы, 800 гектарға жоңышқа, 150 гектарға түйежоңышқа дақылдары егілді. Жалпы облыс бойынша 189 мың гектар жерге ауыл шаруашылығы дақылдары егілген. Оның ішінде негізгі дақыл күріш 85,6 мың гектарды құраған. Мемлекет тарапынан көрсетілген қолдаудың арқасында биылғы жылы су қажетті деңгейде жеткізілді. Шаруашылық құрылымдары егілген ауылшаруашылығы дақылдарына күтіп-баптау жұмыстарын агротехникалық талаптарға сай жүргізе алды. Сонымен қатар, егін жинау жұмыстарына қажетті ауыл шаруашылығы техникалармен, жанар-жағармаймен, минералды тыңайтқыштармен толық қамтамасыз етілген. Аймақтағы ауыл шаруашылығы саласы мамандарының айтуынша, «Таң ЛТД» ЖШС Қытайлық компаниямен бірлесіп тамшылатып суару әдісімен 3000 гектар жерге жүгері егу жобасын іске асырған. Нәтижесінде 800 гектарға &nbsp;тамшылатып суару әдісімен жүгері дақылы егілген. Бұдан бөлек, «Ер-Әлі» шаруа қожалығында тамшылатып суару әдісімен 6 гектар жерге қарқынды алма бағын орналастырған. Бүгінде 5000 түп «Голден Делишес», 5000 түп «Джонатан», 2650 түп «Ренет Семиренко» ағаш сорттары отырғызылып, күтімге алынған.Ал қаладағы ахуалды туралы қала әкімінің орынбасары Пахуатдин Шамұратов айтты.<blockquote>– Облыс әкімінің су тапшылығын ескере оты­рып күріш көлемін азайту бойынша хаттамалық тапсырмасына сәйкес, күріш дақылы 3856 гектарға егілді. Осыған байланысты, қалаға қарасты ауыл шаруашылығы құрылымдарына инженерлік жүйеге келтірілмеген деңгейі биік жерлерге күріш дақылын екпеу, ауыспалы егіс көлемін сақтау, суды аз қажет ететін дақылдарды егу туралы ескертпе хаттары таратылып, түсіндірме жұмыстары жүргізілді. Нәти­жесінде былтырғы жылмен салыстырғанда күріштің көлемі 280 гектарға кем егілді. Өткен жылы бұл дақыл 4136 гектарға егілген болатын. Биыл күріштің орнына суды аз қажет ететін би­дай 368 гектарға, арпа 2 гектарға, қант құмайы 40 гектарға, 224 гектарға мал азықтық жоңышқа, 990 гектарға бақша дақылдары егілді. Әрине, мұның барлығы ауыспалы егістіктің ережесін сақтай отырып, орындалған жұмыс.Ауыл шаруашылығы өнімдерін ұлғайту мақса­тында су үнемдеу технологияларымен 6 гектарға тамшылатып суару әдісі арқылы ауыл шаруашылығы дақылдары егілді. Атап айтқанда, Ыбырай Жақаев атындағы Қазақ күріш ғылыми-зерттеу институты осы әдіспен 0,5 гектарға көкөніс, 3 гектарға бақша өнімдерін екті. Ал «Іскер М» &nbsp;ЖШС бастамасымен 2,5 гектарға жүгері егілді. Су жетіспеушілігі мәселесін жоюға арналған бас­тамалар жетерлік. Өйткені егіс алқабын күтіп-баптап, реттеп отырмаса, жердің де тозып кету қаупі болады. Сондықтан осындай мәселелердің алдын алуда біз жоспарлы әрекет еттік Биыл 350 гектарға лазерлік тегістеу жұмыстарын жүргізу жоспарланып, 650 гектар тегістелді. Яғни, жоспардан 186 пайызға артық орындадық. Осылай реттеле берсе, көп жердегі егіннің өнімділігін артыруға мүмкіндік бар. Мәселен, тегіс жерге егілген күріштің өнімділігі жоғары болады. Себебі су егінді тегіс басады.&nbsp;Дер кезінде күріш те бас алады. Бұл – тәжірибеде бар нәрсе, – дейді әкім орынбасары.</blockquote>Сыр диқандары суды үнемдеу мақсатында соңғы 10 жыл көлемінде күріш егістігінің 55 мың гектарын лазерлік тегістеген. Алдағы 5 жылда бұл 72 мың гектарға жеткізіледі деп жоспарлануда. Биыл су үнемдеу технологиясын пайдалану 4,4 мың гектарға жетсе, алдағы 5 жылда оны 24,2 мың гектарға арттыру жоспарлануда. Биыл «Таң ЛТД» серіктестігі қытайлық компаниямен бірлесіп, Шиелі ауданында 800 гектарға тамшылатып суару әдісімен дән жүгері еккен. 2025-2026 жылдары тамшылатып суарылатын егістік көлемі 3 мың гектарға дейін ұлғайтылады. Сол сияқты Қазалы және Арал аудандарында ауқымды жобалар бастау алды. Арал ауданындағы «Кэмел Про» шаруа қожалығында 830 гектар жоңышқаны, Қазалы ауданындағы «РЗА Агро» серіктестігінде 184 гектар мал азықтық дақылдарды жаңбырлатып суару жобалары бар.Аймақтағы аграрлық саласын қарқынды дамытуда мемлекеттік бағдарламалар игілігнін де айта кеткен жөн. Соның нәтижесінде өңірде бірқатар ауыл шаруашылық жобалары жүзеге асуда. Мәселен, мемлекеттік бағдарламалар аясында есік алдына жылыжай кешенін дамытуға өткен жылы 33 млн теңгені құрайтын 5 жоба мақұл­данған. Атап айтқанда, «Ауыл аманаты» бағдар­ламасы бойынша 23,5 миллион теңгеге 920 шаршы метрді құрайтын 3 дана жылыжайдың құрылысы аяқталып, егін егу жұмыстары жұмыстары жүргізілген. Оның екеуі Ақсуат ауылдық округінде болса, біреуі Қарауылтөбеде жүзеге асуда. Сонымен қатар «Қызылорда өңірлік инвестиция орталығы» арқылы Талсуат ауылдық округінен 9,5 миллион теңгеге 457 шаршы метрді құрайтын 2 дана жылы­жайдың құрылысы аяқталып, іске қосылған. Бұл жылыжайларда қияр егілді.Егін егу, оны күтіп баптаудан бөлек бітік шыққан өнімді суыққа қалдырмай дер уақытында жинап алуда шаруалар үшін маңызды іс. Бұл ретте ауыл шаруашылығы техникаларының сақадай сай болғаны дұрыс-ақ. Биылғы күзгі егін жинау науқанына 20 дана жатка, 29 дана комбайн, 83 дана трактор, 21 дана трактор тіркемесі мен 5 дана жүк көлігі қатысқан. Қажетті дизель отынынын жеткізуші оператор ретінде «РК Мұнай» және «Жибек Жолы ЛТД» ЖШС мекемелері белгіленіп, ауыл шаруашылығы құрылымдарының қажеттіліктеріне сәйкес босатылған. Нарық бағасынан әлдеқайда төмен бағада, бір литрі 250 теңгеден беріліп қарапайым шаруа үшін көп жеңілдік жасалған. Күзгі егін жинау жұмыстарына 188 тонна дизель отыны жұмсалған. Алдағы уақытта күріштің көлемін тұрақтандыра отырып, әртараптандыру бағытында мал азықтық, майлы және әлеуметтік маңызға ие көкөніс, картоп, бақша дақылдарының көлемін арттыру, су үнемдеу технологиясын өндіріске енгізуді жандандыру, ауыл шаруашылығы техникаларының машина-трактор паркінің жаңаруын 5 пайызға дейін жеткізу, жылыжай шаруашылығын және қарқынды алма бақтарын дамыту, өңдеу кәсіпорындарын, оның ішінде майлы дақылдарды өңдеу,мал шаруашылығы өнімін өндіру мақсатында жұмыс жасап тұрған кәсіпорындардың қуаттылықтарын арттыру және дамыту мен жақсарту бағытындағы жұмыстар жүргізілмек.&nbsp;Әрине, мұнан бөлек те байыпты бастамалар қолға алына береді. Бастысы, қандай бастама болса да, өнімді арттыруға негізделеді.Фото: smartnews.kzД.Қырдан

Аграрлық салада ауқымды жұмыс атқарылды 

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Токаев Жолдауда ветеринария саласын реформалау жөнінде маңызды міндеттерді тайға таңба басқандай атап көрсетті. Расында сала жұмысын жүйелеуде процестерді цифрландыру, ветеринарлық мамандарды даярлау, жалақыны арттыру ерекше маңызға ие. Саяси құжатта көзделген міндеттердің ауданда жүзеге асырылу барысы қалай, жалпы төрт түлікті аурулардан аман алып қалуда сала мамандары нендей шаралар қабылдауда? БАҚ өкілдерімен өткен брифингте Жалағаш аудандық ветстанцияның бас маманы Бағдат Әлібаев осы және өзге де бірқатар сауалдың түйінін тарқатты.&nbsp;Спикер биыл 9 айда бекітілген жоспарға сәйкес ветеринариялық іс-шаралар толық атқарылғанын айтады.&nbsp; Аса қауіпті 14 түрлі жұқпалы аурудың алдын алуға ел тайқазанынан қаралған қаржыға биопрепараттар жеткізіліп, ауылдық округтердегі ветеринариялық пункттерге таратылған. Нәтижесінде ауданда эпизоотиялық ахуал тұрақты. Бағдат Әлібаев мұны ветеринариялық егу жұмыстарының жүйелі жүруімен байланыстырды.&nbsp;Айта кетейік, бүгінге дейін ауданда құтыруға қарсы 3 мың ірі қара, 5 мың уақ мал, 300 итке екпе жасалған. Сондай-ақ аусылдың алдын алу мақсатында нұсқаулыққа сәйкес екі мәрте егілді. 56 мың ірі қара, 43 мың уақ мал, пастереллез індетіне қарсы 20 мың сиыр, сібір жарасына қарсы 17 мың ірі қара, 11 мың жылқы мен 20 мың уақ малға екпе салынған. Ал Лептоспироз ауруына қарсы 29 мың сиыр, Листериозға қарсы 10 мың ірі қара, мың уақ малға екпе салынған. Нодулярды дерматитке қарсы 10 мың сиыр, эхинококкозге қарсы 1800 ит-мысыққа емдік шаралар жүрген. Күл ауруына 20 мың уақ мал, қарасанға қарсы көктемде және күзде 30 мың ірі қара, оба ауруына 10 мың уақ мал, 800 түйе егілген. Мұнан бөлек туберкуллезге қарсы мың ірі қара, вирустық диареяға қарсы 4 мың сиыр және құс тұмауына қарсы 3 250 тауыққа екі мәрте екпе салынған.&nbsp;<blockquote>– 9 айда энзоотиялық ауруларға байланысты іс-шаралар жүргізілді. Атап айтар болсақ, бауыр құртына қарсы 10 мың уақ мал, сақауға қарсы 7 300 жылқы, қатпа ауруын жұқтыруы мүмкін 450 түйе,&nbsp; гастофилез індетіне қарсы 5 400 жылқыға және пироплазмозға қарсы 11 500 ірі қара&nbsp;егілді, – дейді Бағдат Әлібаев.</blockquote>Спикер аса қауіпті жұқпалы ауруларды анықтауда да нақты шаралар қа-былданғанын айтады. Мәселен, адам мен жануарларға аса қауіпті жұқпалы бруцеллез ауруын анықтау мақсатында 44 267 МІҚ, 40 370 уақ малдан, 600 түйеден, 60 ит, 2 шошқадан бірінші және екінші жарты жылдыкта қан&nbsp; сары&nbsp; суы&nbsp;алынған. Қорытындысында ешқандай ауру анықталмаған.&nbsp;<blockquote>– ҚР-ның заңнамасында белгілеген тәртіппен мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық бақылау және қадағалау объектілері иелерінің есебінен уәкілетті орган бекiтетiн тiзбеге енгiзiлген жануарлардың аса қауiптi ауруларын және жануарлардың энзоотиялық ауруларын қоспағанда, инвазиялық ауруларды қоса алғанда, жануарлар ауруларын емдеу, олардың профилактикасы, диагностикасы және оларды жою орын-далады. Атап айтканда, ауыл шаруашылық малды чиптау, ауру малдарды емдеу, сауықтыру, қора аулаларды залалсыздандыру ақылы түрде жүргізіледі. Ас қорыту, тыныс алу жүйелерімен зат алмасу, құлақ, көз, тері, улану, буын аурулары жұқпалы емес. Мал кестіру, ен салу, мүйіз, тұяқ кесу, буын, шығу, сынықтар, грыжа, түрлі жа-рақаттар мен ашық жаралар хирургиялық ауруларға жатады. Қотыр, оқыра, телязиоз, ценуроз, эстроз, монезиоз, ішек таспа құрттары паразитті ауруларға жатады. Жоғарыда көрсетілген жұмыстарды атқару кезіндегі қызметіне және қолданылған дәріге, таңу, байлау заттарының ақысы мал&nbsp;иесі есебінен жүргізіледі. Емдеу дәрілеріне мемлекеттен қаржы бөлінбеген. Бұл ауруларға қарсы жануарларды емдету үшін кент және ауылдық округ ветеринариялық пункт менгерушісіне хабарласып, өз қалаған ветеринариялық дәрігерінізді шақыртыға болады.</blockquote>Айта кетейік, ауданда 9 айда iszh.kz дерекқор базасы туралы мәліметіне сәйкес, веб-порталдық базада 34 731 МІҚ, 31 884 уақ мал, 31 300 жылқы, 833 түйе, 80 шошқа тіркелген. Жоспарға сәйкес 6 338 МІҚ, 8 839 уақ мал, 6 105 жылқы, 46 шошқа, 29 түйе сырғаланып, бірдейлендірілген. Аса қауіпті ауруларды дер кезінде анықтауда, алдын алуда бірдейлендірудің маңызы зо екен.&nbsp;<blockquote>– Бірдейлендірудің тиімділігі жануарлардың аса қауіпті ауруларын бақылау, санитариялық іс-шаралар жүргізу&nbsp; үшін маңызды іс-шара болып табылады, аз уақыт ішінде жануарлардың шығу тегін, орналасқан жерін және қозғалыс бағытын және жануарлардан алынатын өнімдерді анықтай аламыз, – дейді ол.</blockquote>Биыл «Ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру» деректер базасында «Жасыл дәліз» функциясын ашу мақсатында ауданда түрлі себептермен бұрын тіркелмеген, есепке алынбаған ересек ауыл шаруашылық жануарлардың есебі жинақталуда. Ауданда бұрын тіркелмеген мал ұстаушылар тарапынан берілген өтініштерге сәйкес&nbsp; 596 МІҚ, 97 уақ мал, 2196 жылқы бірдейлендіріліп, есепке алынған. Бұл жұмыстар негізінде бұрын тіркелмеген, есепке алынбаған ересек ауыл шаруашылық жануарлардың иелеріне өз атына тіркеп алу мүмкіндігі беріледі.Айта кетейік, 2021 жылы «Жануарларға жауапкершілікпен қарау туралы» Қазақстан Республикасының Заңы қабылданған. Заң аясында үй жануарларын есепке алу чиптерді, сырғаларды, білезік немесе жағалар сияқты есепке алу бұйымдарын пайдалана отырып, ақылы негізде жүргізіледі. Тек халықтың әлеуметтік осал топтарына жататын отбасылардың үй жануарларын есепке алу тегін жүргізіледі. Тіркеу рәсімдерін мемлекеттік және жеке ветеринариялық қызметті атқаратын ұйымдар жүзеге асырады. Үй жануарларын тіркеу міндетті. Спикер қазіргі таңда, ауданда 600 ит «Таңба.KZ» платформасына тіркелгенін айтады.<blockquote>– Ауданда 15 мал көміндісі бар. Оның ішінде типтік жобадағы 5-еуі Ақсу, Бұқарбай батыр, Аламесек, Мәдениет ауылдық округтерінде&nbsp; және Жалағаш кентінде орналасқан. Қалғаны басқа да ауылдық округтерде.&nbsp;</blockquote>Сала маманы мемлекеттік қызмет көрсетуде де нәтижелі жұмыс барын айтады. Мәселен, 9 айда 3 147 ветеринариялық анықтама берілген. Бұл жөнінде арыз-шағым түспеген, себебі барлығы заңдылыққа сәйкес жүргізілген.&nbsp;<blockquote>– Ауыл шаруашылығы жануарларының иелеріне арналған «TortTulik» мобильді қосымшасы іске қосылды. Мобильді қосымша ауыл шаруашылығы жануарларының базасын кеңейтуге ықпалын тигізеді. Әрбір жануар иесі өз жануарларына түгендеу жүргізе алады және соның арқасында ветеринар дәрігерлер ветеринарлық-профилактикалық іс-шараларды уақытылы және толық көлемде жүргізу мүмкіндік береді. Бұл жайында түсіндірме жұмыстарын да ұдайы жүргізіп келеміз. Нәтиже де жоқ емес, жоспарланған 4119 жануарлар иесінің, 3235-і «TortTulik» мобильді қосымшасына тіркелді, – дейді бас маман.</blockquote>Қазіргі таңда мемлекеттік ветеринариялық ұйымдарды материалдық-техникалық жабдықтау барысында жануарлар өлексесін және биологиялық материалдарды өртейтін құрылғы бар. Бес ауылдық округте стационарлық инисинератор пеші орнатылса, мекеме ғимараты жанында автокөлікте орналасқан жылжымалы инисинератор пеші жұмыс жасайды. Барлығына тұтынушылар құқығын қорғау және экология органдарының рұқсаты алынған. Бүгінгі таңда осы құрылғылар аудан бойынша толық жұмыс жасап тұр.&nbsp;Бағдат Әлібаев соңғы жылдары мемлекет тарапынан әлеуметтiк қолдау, оның iшiнде «Дипломмен – ауылға» бағдарламасы шеңберiнде ауылдық жерлердегi ветеринарлық ұйымдар жоғары және орта кәсiптiк бiлiктi мамандармен толыққанын айтады. Қазіргі уақытта бұл салада кадр тапшылығы байқалмайды. Биылдың өзінде 5 жас маман қызметке қабылданған. Бірыңғай вертикаль қызметін құру мақсатында ауылдар мен Жалағаш кентінде 14 ветеринарлық пункт қайта құрылған. Онда 74&nbsp;адам жұмыс істейді. Аудандық ветеринарлық қызметінің автопаркінде 18 қызметтік автомобиль бар. Биыл облыстық ветеринария басқармасы арқылы өтеусіз негізде 3 жаңа автокөлік алынған. Бірақ автопарк айтарлықтай жаңартуды талап етеді, оны басшылық кезең-кезеңмен&nbsp;жүзеге асыруды жоспарлап отыр екен.&nbsp;<blockquote>– Ауданда 2 мал сою алаңы бар, ветеринарлар мамандарымен бірлесіп, аумақтық ветеринариялық инспекция мамандары сатуға шығатын малдың ілеспе құжаттарына мониторинг жүргізеді. Бұл жұмыстар да нәтижесін беруде, себебі дәл осындай тексерулер бірқатар мәселенің алдын алуғасеп болып отыр. Халқымыз «Мал-жан аман ба?» деп аман-саулық сұрасады. Өйткені төрт түлік елдің негізгі күнкөріс көзі болып табылады. Келешекте мемлекет қамқорлығын пайдаланып, ветеринария жұмысын жақсарту жолында аянбай еңбек ете береміз, – дейді ол.</blockquote>&nbsp;К.БАЛҒАБАЙҰЛЫ

Жалағаш ауданы: Эпизоотиялық ахуал тұрақты

<a href="https://kyzylorda-news.kz/">Kyzylorda-news.kz</a> Аграрлық саланы дамытудағы «Ауыл аманаты» жобасы ауыл халқының әл-ауқатын жақсартуға және әлеуметтік мәселелерін шешуге бағытталған. Жлба аясында жылдық 2,5 пайызбен берілетін жеңілдетілген несие азаматтарға идеяларын жүзеге асыруға, өз ісін ашуға және жұмыссыздықты азайтуға мүмкіндік береді.Өткен жылы республикалық бюджеттен 3 миллиард теңге қаралып, 406 жоба несиелендірілген. Соның нәтижесінде 713 жұмыс орны ашылды. Биыл 4 миллиард 600 миллион теңге қаржы бөлінуде. Осы орайда&nbsp; қала және аудан әкімдеріне жауапкершілік артылған. Олар бағдарламаның артықшылықтарын тиімді пайдаланып, ауыл халқының табысын өсіруге ұмтылуы тиіс.Аталған жобаны тиімді пайдаланған ауылдың бірі – Сырдария ауданына қарасты Бесарық ауылы. Бесарық ауылыныңда бағдарлама асында атқарылған жұмыстарды өзге ауылдар үлгі етуі керек. Мұны облыс әкімі Нұрлыбек Нәлібаев ауыл әкімдеріне &nbsp;нықтап тапсырған болатын.«Ауыл аманаты» бағдарламасы өнім &nbsp;өндірумен қатар оны өткізу мәселесін де шешуге мүмкіндік береді. &nbsp;Сондай-ақ басымдық өңірдің ерекшелігіне қарай өндірістік жобаларға беріледі. Ал мал шаруашылығына қатысты жобаларға асылтұқымды мал сатып алу талабы қойылады. Бұл төрт түліктің тұқымын түрлендіруге жол ашады,&nbsp;сонымен бірге&nbsp;жақындарының малын тіркеп қоюшыларға кедергі болмақ. Осылайша қаржы нақты мақсатына жұмсалады. «Ауыл аманаты» жобасы бойынша аймақта 1 томат пастасы цехы, 34 жылыжай ашылып, 671 асылтұқымды төрт түлік алынған. Сонымен бірге, 21 сүт және ет өнімдері өндірісі іске қосылып, 66 ауыл шаруашылығы техникасы әкелінген.&nbsp;Оған қоса 14 балық, 18 құс шаруашылығы өркен жайды. Жоба қатысушыларының арасынан 38 адам кондитер және нан өнімдерін пісірумен айналысады. Бұдан бөлек 3 гидропоника, 7 жиhаз, 34 пластикалық өнімдер мен құрылыс материалдары өндірісі, 98 қызмет көрсету орны ашылған.Мемлекеттік бағдарламаның игілігін көрген 106 елді мекенде 51 ауыл шаруашылығы өндірістік кооперативі құрылып, оның 33-і 716 миллион теңгеге қаржыландырылған. Ал биыл 575 жобаны іске асыру, 610 жұмыс орнын ашу көзделуде.&nbsp;А.Әлім

Қазақстан және Қызылорда облысының жаңалықтары: Ауыл шаруашылығы