Kyzylorda-news.kz Бүгінде Қазалы ауданының әлеуметтік-экономикалық жағдайы жақсарып келеді. Соңғы кездері аудан тұрғындарының жаңа іс бастауға құштарлығы артып, кәсіпкерлік көкжиекті кеңейтуге көптеп үлес қосуда. Осындай іскер жас Әділбек Омаров «Тайланд» және құйылмалы балмұздақты қазалылықтарға ұсынғанына үш жыл болды. Бұдан бөлек, сүттен дайындалатын коктейлі де сұранысқа ие.
Балмұздақты ең алғаш дайындаған қытайлықтар екенін бірі білсе, бірі білмес. Қытайлықтар 3000 жылдан астам уақыт бұрын мұз бен жеміс қоспасынан өнім шығара бастады.
Кейінірек олар сүт, қар және мұз қоспасын жасауды үйренді. Бәсекелестіктен қорыққандықтан балмұздақты құпия жасауға тырысты.
Израиль де, Греция да сергітетін десерттер жасаған. Олар қазіргі мұздатылған шырынға көбірек ұқсайтын. Бұл сусындар өте қымбат болғандықтан оны тек дәулетті адамдар ғана ала алған.
Итальяндықтар XIV ғасырда сүт пен мұздан жасалған өнімді жасай бастады. Екі ғасырдан кейін француздар да мұндай сусын дайындай алатындығын айтты. Ал XVIII ғасырда олар классикалық пломбирге ұқсайтын балмұздақты жасады. Айтпақшы, пломбир сөзі Франциядан шыққан, онда ол Plombieresles Bain курорттық қалашығының атауын білдіреді (Пломбьер-ле-Бен). Мұнда XIX ғасырда тек пломбир ғана емес, сонымен қатар, балмұздақ салатын стакандар да кеңінен таралды.
Ал, эскимо балмұздағы ХХ ғасырдың басында АҚШ-та пайда болды. Онда балмұздақ XVIII ғасырда иммигранттармен бірге келді деп айтылады. Вафли-стакандар да осында пайда болған.
Содан соң, әр елдің кондитерлері көршілердің ешқайсысында жоқ нәрсені ойлап табуға тырысты. Шоколадты балмұздақ жасауды бірінші болып Австрияның өндірушілері бастады. Бүгінгі күні балмұздақтың көптеген түрлері бар – бұл өнім әлі күнге дейін әлемдегі ең қолжетімді және танымал десерттердің бірі.
Мұздатылған десерт Таиландта "Тай илектелген балмұздақ" немесе "қуырылған балмұздақ" (I-Tim-Pad) деген атпен пайда болған. 2015 жылға қарай, Америка Құрама Штаттары осы үрдісті қолға алды және десерт қазір "оралған балмұздақ" немесе "балмұздақ орамдары" деген атпен танымал. Тайландта 2009 жылы басталды көшедегі танымал тағам ретінде бұл десерт көрші елдерге тарап, 2012 жылға қарай балмұздақтың танымал стиліне айналды. Тұтынушылар "илектелген" немесе қуырылған балмұздақтың немесе желатоның жасалу процесін тіркей бастады және оны интернетке жариялай бастады. Бұл бейнелер танымалдыққа ие бола бастады және басқа елдер осы тенденцияны қолдануға көшті. Аталған десерт балалар мен ересектер арасында танымал. Клиенттер Нью-Йорк және Бостон сияқты ірі мегаполистерде желілерге тапсырыс беруге бір сағаттан астам уақытын кетіретін көрінеді.
Өнім әр түрлі жаңа ингредиенттермен және осы десертпен бірге ұсынылатын әр түрлі қоспалармен біріктірілген сүт негізінен жасалған. Негізгі ингредиенттерге сұйық негіз кіреді, ол әдетте сүт немесе соя сүті болып табылады және ваниль, шоколад, кофе және құлпынай сияқты жалпы хош иістен тұрады. Негізгі дәмді сол күйінде қалдыруға немесе жемістер, печенье, шоколад және пирожныйлар сияқты қосымша ингредиенттерді қосуға болады. Бұл ингредиенттер плюс сығындысы ұнтақ немесе сироптар хош иісті жасау үшін қолданылады.
Қуырылған балмұздақ жасау процесі орта есеппен екі минутты алады. Хош иістендірілген сүт негізіндегі сұйықтық мұз табағына құйылады, мұздай суық баспайтын болаттан жасалған беті салқындатылады тоңазытқыш сұйықтық кілегейге айналғанға дейін оны ұсақтап, өңдейтін қондырғы. Басқа қажетті ингредиенттер қосылады және қоспасы ұсақталып, кілегейлі құрылым пайда болғанға дейін тексеріледі. Қоспа табаға жұқа қабатпен жайылады, содан кейін бір жағынан балмұздақ немесе желатоны шпатель көмегімен цилиндр пішініне айналдырады. Орамдар балмұздақ кесесіне салынып, қалаған қоспалармен безендіріледі.
– Тай балмұздағы қуырылып дайындалады. Оны қуыру үшін арнайы қоспалар қажет. Кәдімгі сүт, кілегей немесе йогурт, сосын таңдауға қарай банан, киви араластырылып, арнайы плитада әзірленеді. Бұл табиғи таза өнімдермен жасалады. Балмұздақты бұлай дайындаудың негізі – орама-қуыру немесе жылу деп аударылады. Бірақ, іс жүзінде, тай балмұздағын жасау әлдеқайда жеңіл. Ол елу сантиметрлік пеш пен ингредиенттерге арналған бірнеше контейнері бар арнайы құрылғыда жасалады.
Бұл пештің құпиясы – -30 градусқа дейін салқындатылады. Мұндай жағдайда дайындалатын балмұздақ құймақ сияқты қуырылып, көз алдыңызда мұздайды. Дәмі тіл үйірер ерекше, әрі тез еріп кетпейтіндіктен жақын ауылдардан тапсырыспен алып кететіндер бар, – дейді жас кәсіпкер Әділбек Омаров.
Оның айтуынша, тай балмұздағын әзірлеу аса қиындық туындатпайды. Дайындау кезінде құрылыс қалақшаларына ұқсас ұшы бар пышақпен балмұздақ қоспалары ұсақталып араластырылады. Осылай бірнеше рет қайталанып, жұқа қабатқа таралады. Қуырылып балқытылған балмұздақ бес бөлікке кесіледі. Әр бөлік түтік пішіндес, қарсы бағытта домаланады.
Бұралған нәзіктік қағазға арналған шыныаяққа немесе орауышқа салынып, клиенттің өтініші бойынша үсті безендіріледі. Пісіру көрінісі өте керемет. Тұтынушылар осындай әдемі қимылды қызықтап, әрі дәмді десерт жеу үшін кезекке тұрады.
Әділбектің жас болған соң жаңа идеялары көп. Ол үшін біршама тер төгіп, еңбек ету қажет.
– Осы кәсіпті меңгеруге ағамның септігі тиді. Оның Қызылордада "Мега" сауда орталығында түрлі балмұздақ сататын орны болды. Сол жерде бос уақытымда жұмыс істедім. Соның арқасында студент кезімде қаржыдан тарықпадым. Тіпті, ауысқан қаражатты жинап, осы күні жеке кәсібімді игеруге мүмкіндік туды. Алдағы уақытта осы ісімді кеңейткім келеді, – дейді Әділбек Тұрарұлы.
Қолдары жылдам, әрі ойнақшып, тәтті балмұздақ әзірлейтін хас шебердің десертінен дәм татуға қазалының түкпір-түкпірінен жастан бастап, кәріге дейін жиылады.
– Қазір балаларым жазғы демалысқа, өзім еңбек демалысына шыққан соң кешқұрым орталыққа шығып, таза ауа жұтып, серуендеуді үрдіске айналдырдық. Орталыққа шыға қалсақ, балаларым осы тай балмұздағын және құйылмалы түрін жеуге асық. Бір жағынан, балмұздақты әзірлеуші баланың іс-қимылына қарап, жасау үдерісін бақылауды да ұнатады. Олар үшін бұл өте қызықты іс саналады. Дайын болғанда тіптен қуанады. Ал, дәмін татқанда ішкі эмоцияларын жасырмай, сүйсіне жейтініне разымын. Сондықтан осындай ерекше балмұздақ дайындайтын кәсіпкер жігіттің ісіне береке тілеймін, – дейді Әйтеке би кентінің тұрғыны Нұрай Қасымболатова.